Македонија
Македонија на четврто место во регионот според Индексот на клиентелизам во медиумите
Македонија се најде на четвртото место на скалилото за присуство на клиентелизам во медиумите во регионот, покажуваат резултатите од второто емпириско мерење на Индексот на клиентелизам во медиумите во Македонија, спроведено и во Романија, во Босна и Херцеговина, во Хрватска, во Србија и во Црна Гора.
Индексот покажува дека регионот го предводи Хрватска, а на дното е Босна и Херцеговина.
Во споредба со минатата година, Индексот бележи значаен пад во сите набљудувани земји, како и промена на рангирањето на земјите. Пред сè, земјите бележат пад во достапност и квалитет на податоците. Клиентелизмот и политизацијата на медиумите во набљудуваните општества, повеќе е правило отколку исклучок, па во сите земји станува збор за заробени медиуми, односно за медиумска сцена која во значаен дел е контролирана од страна на различни политички еономски и финансиски интереси, покажува истражувањето кое е дел од проектот „Одговор на граѓаните на клиентелизмот во медиумите – Медиумски круг“, а го спроведува „Паблик“.
„Според податоците кои ги добивме од ова мерење, сите набљудувани земји се наоѓаат во негативниот дел од скалата. Тоа значи дека ризикот од клиентелизам во медиумите, во сите земји е присутен, значителен и со голема веројатност сериозно влијае на функционирањето на медиумите. Кај нас, општеството и неговите граѓани не се во состојба да ги сфатат тие клиентелистички практики и, во некои случаи, воопшто не можат да ги препознаат“, рече Маја Раванска од „Паблик“, која го претстави Индексот во земјава.
„Клиентелизмот е обележје на многу општества, и со многу поголема демократска вредност. Но, кај нас состојбата е таква што политичарите и медиумите веќе не се ни обидуваат до го кријат. Медиумите не се првиот бизнис на нивните сопственици, туку тие, на повеќето, им се алатка за остварување на некои поинакви интереси. Во медиумите каде што има клиентелизам, нема етика, зошто тие не ги сакаат телата за саморегулација“, вели Мирче Адамчевски, претседател на Комисијата за жалби при Советот за етика во медиумите.
Петрит Сарачини од Центарот за слобода „Цивил“ зборуваше за позицијата на новинарот сред клиентелистичките односи. Неговата состојба, рече тој, е очајна и од етички аспект, но, и во социо-економски контекст.
„Сето тоа придонесува и форматот на производот да не е новинарски, туку клиентелистички. Клиентелизмот кај нас е организиран и оркестриран, и тој е во функција, не на откривање на вистината, туку да наметнува перцепција и друга реалност“, нагласи Сарачини, споделувајќи конкретни примери на клиентелизам во медиумите.
Индексот на клиентелизам во медиумите (МЦИ) го мери ризикот од клиентелистички практики, постоењето на такви практики, како и потенцијалот на општеството и државата да ги решаваат прашањата кои се однесуваат на клиентелизмот во медиумите, како и други прашања кои се однесуваат на функционирањето на медиумската индустрија. Индексот ги опфаќа сите клучни прашања кои се однесуваат на насоките на Европската Комисија за развој на слободата на медиумите, како и насоките на постоечките индекси кои ги мерат медиумските слободи (Фридом Хаус, Репортери без граници итн), но, на поинаков начин. Покрај мерење на реалната слика на медиумите во Југоисточна Европа, МЦИ дава детален увид и во сите апекти од функцинирањето на медиумите/носителите на одлуки, како и на оние кои сакаат да учествуваат во јавните расправи за медиумските политики.
Во исто време, дури траеше презентацијата во Скопје, резултатите од Индексот беа споделени и во Загреб, Сараево, Белград, Нови Сад, Подгорица и Букурешт.
На самиот настан беше отворена и изложбата на постери „Artvertising for Fairpress”, продуцирана од Здружението Иницијатива за независен културен активизам (ИНКА), чија цел е подигнување на свеста кај граѓаните за постоењето на клиентелизмот во медиумите.
Изложбата во ЕУ Инфо центарот ќе биде отворена до 26 декември. Регионалниот проект „Медиумски круг“, е поддржан од Европската унија./крај/со/бб
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Хуманитарен настан за одбележување на 15 години од формирањето на Националната мрежа против насилство врз жени и семејно насилство
Денеска во Кино Фросина – МКЦ ќе се одржи хуманитарен настан по повод одбележување на јубилеј – 15 години од формирањето на Националната мрежа против насилство врз жени и семејно насилство.
Настанот ќе започне во 18:30 часот и е од хуманитарен карактер, а прибраните донации од истиот се предвидени за Интервентниот женски фонд наменет за помош на жени кои се жртви на насилство и кои сакаат да ја напуштат насилната средина.
Националната мрежа која во себе брои 25 организации членки, го одбележува јубилејот 15 години од своето основање и активна работа на препознавање и заштита на жените од родово базирано насилство вклучително и семејно насилство, фемицид како и застапување на интересите на жртвите.
Донација кон Интервентниот женски фонд може да остварите преку купување на билет ТУКА.
Македонија
ЦГК истражување: Клучни „играчи“ и конкуренција во јавните набавки во здравството
Центарот за граѓански комуникации денес го објави истражувањето Клучни „играчи“ и конкуренција во јавните набавки во здравството во периодот од 2015 до 2024 година.
Според нивното истражување:
» Во последната декада вредноста на јавните набавки во здравството е повеќе од двојно зголемена, додека бројот на фирми што добиле тендер пораснал за само 12 %, што укажува на концентрација на средствата кај ограничен број добавувачи.
» Со растот на вредноста на тендерите, уделот на десетте најголеми носители на договорите за јавни набавки се намалил од 62 % во 2015 на 49 % во 2024 година, што укажува на умерено намалување на концентрацијата.
» Две компании – „Алкалоид Конс“ и „Д-р Пановски“, во последната деценија ја зацврстиле својата доминација во јавните набавки во здравството и сега контролираат една четвртина од вкупната вредност на тендерите во овој сектор. Нивниот удел се зголемува на третина, ако се анализираат само набавките на лекови, медицински потрошен материјал и опрема.
» Повеќе од половина од набавките во здравството во изминатата декада им припаднала само на 10 фирми кои добиле тендери во вкупна вредност од над 1 милијарда евра.
» Низ годините расте вредноста на тендерите што најголемите десет добавувачи во здравството ги добиваат во постапки во кои биле единствени понудувачи и немале конкуренција. Просечно гледано, ако пред 5 години најголемите фармацевтски компании немале конкуренција во третина од вредност на договорите (33 %), сега ја немаат во повеќе од половина од склучените договори (55 %).
» Отсуството на конкуренција го концентрира богатството и влијанието меѓу мала група доминантни играчи и доведува до зголемени цени, намален квалитет на здравствените услуги за пациентите и намалена разновидност на лекови.
» Гледано по програми, во набавката на лекови и на потрошен материјал за третирање дијабетес доминира компанијата „Феникс Фарма“, во програмата за имунизација на населението „Алкалоид Конс“, а во програмата за ретки болести „Алкалоид Конс“ и „Д-р Пановски“. Во тендерите за набавка на реагенси и тестови, пак, доминираат „Авицена“ и „Биотек“.
Македонија
Герасимовски: „Вечер под ѕвездите“, предновогодишна забава во Центар со Либеро Бенд, Brass Brothers и Дедо Мраз
Општина Центар ги поканува сите граѓани на големата предновогодишна забава „Вечер под ѕвездите“, која ќе се одржи на 29 декември на Боемска 1, во Дебар Маало.
„Ветувам добро и незаборавно расположение. За сите подготвивме по нешто – од утринските, па сѐ до вечерните часови. Најдобрата журка секогаш е овде, во Центар, во срцето на Скопје“, порача градоначалникот Горан Герасимовски.
Предновогодишната програма започнува во 11 часот со содржини наменети за најмладите. Ќе настапат „Златните славејчиња“, хорот на ООУ „11 Октомври“ и танцовиот клуб „Еурека“. Кристијан Бенито ќе го изведе своето магионичарско шоу, а Дедо Мраз ќе подари новогодишни пакетчиња.
Празничната атмосфера продолжува попладне со зимскиот уличен фестивал „Грин-Џ 2025“.
Вечерната програма е резервирана за добра журка. Публиката ќе ја загрее DJ Александар Јорданов, по што следуваат Brass Brothers, со електронскиот етно звук.
За самиот финиш ќе настапи Либеро Бенд, група позната на македонската музичка сцена по своите енергични живи настапи и богат репертоар од авторски песни и преработки на познати хитови.
„Не ја пропуштајте магичната предновогодишна вечер на Боемска, на 29 декември! Да ја испратиме годината заедно, со музика и добро расположение“, порачуваат од општина Центар.

