Свет
Поради слабиот род – маслинките вредат како дијаманти

Маслиновото масло кое е нераздвојно од медитеранската култура, годинава поради лошата берба кај двата најголеми светски производители, Италија и Шпанија, ќе биде многу поскапо.
Маслиновото масло кое е нераздвојно од медитеранската култура, годинава поради лошата берба кај двата најголеми светски производители, Италија и Шпанија, ќе биде многу поскапо.
Цените на екстра филтрираното маслиново масло остро растат поради слабиот род предизвикан од лошите временски услови во Шпанија и болестите во Италија.
Според процените на Меѓународниот совет за маслиново масло (IOOC), бербата којашто пред неколку седмици започна во Шпанија ќе даде 800 илјади тони маслиново масло, што е повеќе од половина помалку во споредба со минатата сезона. Шпанија произведува третина од светското количество екстра филтрирано маслиново масло, а од тоа 73 отсто доаѓаат од Андалузија. Во оваа шпанска покраина родот годинава ќе биде 56 отсто помал отколку минатата година. Невообичаено топлиот мај, сушното лето и потоа градот го пореметија растењето на маслинките. Но временските прилики не се единствениот проблем. Одличниот род во 2013 година од речиси 1,8 милиони тони ги исцрпел стеблата.
Истовремено, производството во Италија го поремети ткн „мува убиец“, вид овошна мушичка во научните кругови наречена Bactrocera oleae, чиишто ларви се хранат со маслинки. За оваа болест нема лек, единствена опција е да се запалат зафатените стебла за штетникот да не се шири натаму. Европската унија ѝ понуди на Италија милион евра за надомест на штетите предизвикани од таа криза.
Здружението на земјоделците Coldiretti очекува дека производството годинава ќе биде помало за 35 отсто во однос на ланското. Италија е втор светски производител на екстра рафинирано маслиново масло по Шпанија, но е најголемиот светски извозник. Но, многу локални маслинари се обвинуваат дека своите шишиња со поевтино масло од други земји и го продаваат како италијанско.
Од Coldiretti наведуваат дека годинава тој феномен ќе биде и посилно изразен, „Две третини од шишињата кои се полнат во Италија содржат масло од странство“, изјави Роберто Монкавало, претседателот на здружението, и бара формирање специјална работна група којашто ќе ги спречи таквите измами. Нагласувајќи дека маслинките станале „како дијаманти“, Монкавало укажува и на порастот на организираниот криминал и кражбите, Некои одгледувачи на маслинки се здружиле и патролираат во своите маслиници. Други, пак, ја повикуваат полицијата да ги заштитува нивните пратки.
Од друга страна, ситуацијата во Грција е многу поодбра. Тамошните одгледувачи минатата година произвеле 135 тони масло, а годинава ќе го удвојат производството, „Оваа година имавме среќа. Без инсекти, одлично време“, вели Панајотис Тагирис од југозападна Грција.
И покрај тоа, сепак грчките маслинири не можат да го надоместат недостигот од Шпанија и од Италија, па и растот на цените на светскиот пазар е неизбежен./крај/мф/сн
Извор: DPA
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Светските берзи паднаа поради заканата на Трамп за ЕУ

На светските берзи цените на акциите паднаа минатата недела бидејќи инвеститорите беа загрижени за намалувањето на кредитниот рејтинг на САД, а на пазарите негативно влијаеа и новите закани на Вашингтон за зголемување на царините за увозот од Европската унија.
На Волстрит минатата недела, Dow Jones се лизна за 2,5 отсто, на 41.603 поени, додека S&P 500 падна за 2,6 отсто, на 5.802 поени, а индексот Nasdaq 2,5 отсто, на 18.737 поени.
Од самиот почеток на неделата индексите беа во минус бидејќи агенцијата Мудис го намали кредитниот рејтинг на САД од Ааа на Аа1 поради големиот дефицит на федералниот буџет, високите финансиски трошоци и планираните даночни намалувања.
Јавниот долг на САД е околу 36.200 милијарди долари, а може да се зголеми за уште 3.800 милијарди во следните десет години бидејќи претседателот на САД Доналд Трамп има намера да ги намали даноците. Поради ова, приносите на државните обврзници значително се зголемија, што значи дека владата мора да се задолжува по повисока цена.
Намалувањето на даноците веројатно би ја стимулирало потрошувачката и би го поддржало економскиот раст, но од друга страна, јавниот долг би се зголемил доколку не се намалат државните трошоци. И намалувањето на федералните трошоци, што е еден од приоритетите на Трамп, не оди толку глатко како што најави претседателот. Освен тоа, се чини дека проектот не е доволно добро подготвен.
Сепак, на крајот на неделата, приносите на обврзниците донекаде се стабилизираа, откако Претставничкиот дом на Конгресот тесно го поддржа предлог-законот на Трамп за даночни намалувања, па се уште се чека поддршката од Сенатот.
Но, во петокот, Трамп повторно ги потресе пазарите заканувајќи ѝ се на Европската унија со царини од 50 отсто од 1 јуни, бидејќи не е задоволен од тоа како напредуваат трговските разговори меѓу САД и ЕУ.
И на повеќето европски берзи цените на акциите паднаа минатата недела. Додуша, лондонскиот FTSE индекс зајакна за 0,4 отсто, на 8.717 поени, но франкфуртски DAX се лизна за 0,6 отсто, на 23.629 поени, а париски CAC 1,9 отсто, на 7.734 поени.
Економија
Макрон: Албанија за 2 години ќе биде во ЕУ, дојдете и инвестирајте

Францускиот претседател Емануел Макрон од Тирана упати силна порака до странските инвеститори, повикувајќи ги да дојдат и да вложуваат во Албанија, за која изрази убеденост дека „за две години ќе биде дел од Европската унија“.
Изјавата беше дадена на економскиот форум „Приоритет Европа“, организиран од Институтот „Иницијатива за идни инвестиции“ на Ричард Атијас, кој има за цел да ги поврзе европските лидери и иноватори со големи инвестициски фондови од Блискиот Исток, Азија и САД.
„Албанија е влезна точка за регионот на Балканот и медитеранскиот басен. Европа е стабилно и доверливо место. Во овој луд свет, да не ја потценуваме силата на таквите квалитети“, порача Макрон.
Тој додаде дека премиерот Еди Рама има јасен мандат и посветеност Албанија да ја внесе во ЕУ до 2027 година, а според Макрон, тоа би можело да се случи дури и порано – за две години.
Премиерот Рама, пак, изјави дека неговата земја ги започна преговорите со Европската Унија во 2022 година и дека ако ги завршат сите задачи добро, ќе може да ги затворат преговорите до 2027 година. Ова според Рама би било навистина неверојатно.
Свет
Пресврт во трговската војна – САД побараа разговори со Кина

Соединетите Американски Држави се обратија до Кина за да побараат разговори за царините од 145 проценти што ги воведе претседателот Доналд Трамп, а вратата на Пекинг е отворена за разговори, соопшти утрово кинеското Министерство за трговија сигнализирајќи потенцијално ублажување на трговската војна.
„САД треба да бидат подготвени да преземат мерки за да ги исправат погрешните практики и да ги откажат едностраните царини“, соопшти Министерството за трговија додавајќи дека Вашингтон мора да покаже искреност во преговорите.
„Обидот да се искористи разговорот како изговор за принуда и изнуда нема да функционира“, соопшти Министерството за трговија.
Пекинг отворено го изрази својот гнев поради царините за кои вели дека не може да го запрат подемот на втората по големина економија во светот. Тој го фокусира својот гнев на поттикнување на јавната и глобалната осуда на американските ограничувања за увоз.
„Кина сака да се сретне и да разговара за трговија, а разговорите ќе следуваат набргу“, изјави синоќа американскиот државен секретар Марко Рубио за „Фокс њуз“.
„Нашиот министер за финансии Скот Бесент е вклучен во овие напори и нивните дискусии ќе следуваат набргу“, рече тој додавајќи дека прашањето е колку САД треба да купуваат од Кина во иднина.
Трамп завчера изјави дека верува оти постои многу голема шанса неговата администрација да постигне договор со Кина.
Тој го изјави ова неколку часа откога кинескиот претседател Шји Џјинпинг ги повика официјалните лица да преземат мерки за приспособување кон промените во меѓународната средина, без конкретно да ги спомене САД.