Регион
Турскиот парламент ја започна расправата за јакнење на претседателските овластувања

Турскиот парламент во понеделникот ја започна расправата за уставните промени со коишто би се прошириле овластувањата на шефот на државата, должност која во моментов ја извршува претседателот Реџеп Тајип Ердоган, а неговите критичари мисла дека тој на овој начин сака да ја приграби целат власт во земјата.
Предлогот кој е жестоко критикуван од опозицијата, предвидува пренесување на извршната власт од премиерот на претседателот на земјата и би можело да му овозможи на актуелниот шеф на турската држава Реџеп Тајип Ердоган, кој во 2014 година надмоќно беше избран по трите мандата на премиерската должност, во периодот од 2003 до 2014 година, да остане на власт до 2029 година.
Со воведување на претседателскиот систем, по углед на САД, Франција или Русија, би се создала правна основа за сегашниот начин на кој функционира всушност Ердоган кој стана главен фактор на извршната власт ставајќи го во сенка премиерот, спротивно на уставот донесен по воениот преврат од 1980 година за кој се залага секуларната и левоцентристичката опозиција.
За текстот кој парламентарната комисија го прифати кон крајот на 2016 година, пратениците ќе дебатираат во две читања, што ќе потрае најверојатно петнаесет дена, наведува новинската агенција Anadolu.
Проширувањата на овластувањата на претседателот ги загрижува политичките противници на Ердоган кои го обвинуваат за авторитарност, во прв ред по неуспешниот обид за државен преврат со помош на фракција во армијата од 15-ти јули и чистите кои потоа започнаа во турското општество.
Ердогановата исламско-конзервативна Партија на правото и развојот (AKP) тврди дека претседателскиот систем е неопходен за да се обезбеди стабилност во врвот на државата, како и дека тоа на Турција ќе ѝ овозможи да има систем како посочените во САД и во Франција.
Доколку уставната реформа биде усвоена, претседателот по изборот нема да мора да се повлече од својата партија, ќе именува и сменува министри, и ќе има еден или повеќе потпретседатели.
За предлогот сега мора да гласаат најмалку 330 од 550-те пратеници за да може да биде ставен на потврда на референдум. AKP и десната националистичка опозициска партија Партија на националното движење (MHP) која исто така го поддржува текстот од предлогот, имаат заедно 355 пратеници.
Референдумот би требало да се одржи во првата седмица од април, изјави во понеделникот вицепремиерот Нуретин Чанили.
Уставната реформа наидува на решително противење од страна на Републиканска народна партија (CHP) и на прокурдската Народна демократска партија (HDP), кои го обвинуваат Ердоган дека ја користи вонредната состојба воведена по неуспешниот пуч за а го воведе претседателскиот систем./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Зелено светло за Бугарија – од 1 јануари 2026 година може да го воведе еврото

Во четвртокот, Бугарија доби зелено светло од лидерите на Европската Унија за воведување на еврото од 1 јануари 2026 година.
Лидерите, собрани на самитот на ЕУ во Брисел, го поддржаа предлогот на Европската комисија да ѝ се дозволи на Бугарија да стане 21-ва членка на еврозоната и да го замени левот со евро, откако веќе планираше да го стори тоа во 2024 година, но беше одбиена.
Оваа балканска земја е членка на ЕУ од 2007 година и е првата земја што може да го воведе еврото по Хрватска во 2023 година.
Европскиот парламент и Европската централна банка (ЕЦБ) сè уште треба да бидат консултирани за потребните законски измени пред Бугарите да можат да плаќаат во евра, но тие чекори се сметаат за формалност.
Бугарија, според написите во медиумите од регионот како една од најсиромашните земји на ЕУ, останува на дното на листата од 27 членки во однос на бруто домашниот производ (БДП) по глава на жител, иако стапките на раст се повисоки од другите земји.
Покрај релативно ниските и стабилни стапки на инфлација, критериумите за пристапување вклучуваат стабилност на цените, здрави јавни финансии и стабилни девизни курсеви.
Комисијата неодамна изјави дека очекува стапка на инфлација од 3,6 проценти за Бугарија оваа година и 1,8 проценти во 2026 година, што доведе до позитивен рејтинг за Софија.
Во Бугарија, воведувањето на еврото беше проследено со жестоки протести. Во февруари, националистите запалија оган пред влезот на претставништвото на ЕУ во Софија и истурија црвена боја на стаклената фасада на зградата. Тие фрлаа молотови коктели и јајца.
Минатиот месец, поддржувачите на проруските и националистичките партии демонстрираа во главниот град Софија и во други градови, барајќи левот да се задржи поради стравувањата дека еврото ќе поттикне зголемување на цените.
Противниците на еврото собраа 604.000 потписи во корист на референдум за воведување на заедничката валута, но бугарскиот парламент го отфрли референдумот двапати – во 2023 година и во мај 2025 година.
Според анкетата спроведена од бугарскиот институт Мјара кон средината на мај, повеќе од половина од сите возрасни (54,9%) се противат на воведувањето на заедничка валута во 2026 година, додека стабилна третина (34,4%) се за приклучување кон еврозоната следната година, анализираат медиумите.
Регион
(Видео) Силни ветрови, грмотевици и град: невреме ја погоди Хрватска

Силно невреме погоди неколку делови од Хрватска во четврток вечерта. Го погоди и регионот на Загреб, за кој Државниот хидрометеоролошки завод (DHMZ) издаде црвено предупредување поради исклучително опасни временски услови. Ситуацијата беше особено тешка во Бродско-посавската жупанија. Дирекцијата за цивилна заштита утрово објави дека Окружниот центар 112 во Славонски Брод добил бројни пријави од граѓани во текот на ноќта поради последиците од невремето проследено со обилни дождови и бурни ветрови.
-Во Бродско-посавската жупанија, помеѓу 00:15 и 02:45 часот, имало прекини на далноводите и прекини на трафостаниците. 2.944 корисници во некои општини останаа без електрична енергија-, се вели во соопштението. Екипите на Електра Славонски Брод веднаш излегоа на терен и работат на отстранување на дефектите, а целосно нормализирање на снабдувањето со електрична енергија се очекува во текот на утрото и попладнето.
Во пошироката област на Вуковар, граѓаните беа сведоци на многу силни ветрови, грмотевици и интензивни врнежи од дожд во текот на ноќта. „Во Вуковар имаше силен ветер, а молњите беа како луди“, опиша еден жител.
Загреб, исто така, ја почувствувал бурата, околу 3:00 часот наутро градот бил погоден од силни ветрови кои донеле обилен дожд. По краткотрајното затишје, непосредно пред 8:00 часот наутро, силен пороен дожд повторно го погоди Загреб, придружен со силни грмотевици и налети на ветер. На западот од земјата, во Истра, во некои делови беше регистриран и град.
Силната бура ја погоди и соседна Италија, каде што беа регистрирани обилни врнежи од дожд, бурен ветер и град. На социјалните мрежи кружат фотографии од големи парчиња град, кои сведочат за силата на бурата.
Регион
Запалил спирала против комарци па ја изгорел куќата во близина на Загреб

Вчера наутро во близина на Загреб избувна пожар во куќа во сопственост на 57-годишен маж, соопшти загрепската полиција.
Истрагата утврди дека пожарот најверојатно избувнал поради пад на запалена спирала од комарци што била закачена на дрвен столб, од каде што пожарот се проширил на мебелот, кој бил целосно изгорен, на ѕидот од скалите и дел од покривот, се вели во полициското соопштение.
Пожарот бил изгаснат од пожарникари, а 43-годишен член на семејството бил полесно повреден и добил медицинска помош во Клиничката болница.