Култура
Рецензија: „Бикини Мун“, филм што бега од филмот и ви се спружува пред нозе
Новиот филм на режисерот Милчо Манчевски, „Бикини Мун“, е филмска авантура во две наративни нивоа – естетска и мисловна. Сложен во структурата, експериментален во изведбата, „глумејќи“ филм во филм, тој како да бега од филмот и вртоглаво ви се спружува пред нозете и ви го задржува вниманието секогаш кога би сакале да го прескокнете. Ова е сосема американски филм на Манчевски, но истовремено е поетски пркос на оваа мас-индустриска кинематографија.

Приказната за младата Бикини со мајсторска изведба на актерката Кондола Рашад, која е централен лик во документарниот филм што за неа во овој филм се снима, и одличната замисла на сите споредни ликови во обид да изградат документарна имагинација, толку веродостојно опиваат без оној агресивен и патетичен набој што би се очекувал од американски филм за бездомничка на улиците на Њујорк.
Беспрекорен во фотографијата и визилената композиција, како и во претходните филмови на Манчевски, секогаш фотографскиот прием е еден чекор пред приказната, така што додека секој кадар може да се проследи како филм за себе, приказната, дијалогот, ви доцни и ви се врежува отпосле, па остава простор за уште една монтажа во свеста на гледачот.

Оваа игра и трка на убавите кадри и драматургијата овој пат е многу сериозна филмска иновација и лекција што доаѓа од авторската зрелост на Манчевски. Централната приказна постојано се распрснува, а од тие парчиња на емоцијата се градат молскавични дејства. А нив ги следите со брзо проголтување на сликата, што е можеби авторски приод што треба да го засили токму тој обид да се предочи до каде сме стигнале со технолошкиот допир наместо човечкиот. Бикини и нејзината играчка, зелената богомолка, се како световно потсетување на исконскиот порив за преживување, желбата за живот наспроти суровата реалност. Токму нејзините ментални ограничувања ја прават суштински чиста, инстиктивна и нормална наспроти овој безобѕирен свет.

Авторскиот заговор останува доследен, дури ги надминува рамките и на синемаверите или на сличните пристапи и во догма филмот. Музички е суптилно обоен но фантастично прецизен, така што тандемот со македонскиот композитор Игор Василев-Новоградска се покажува како уште една успешна соработка.

Режисерот во едно интервју ќе се пошегува дека тој е американски емигрант на Балканот, но со „Бикини Мун“ си обезбедува место на светската филмска карта, без непотребни предлошки на која кинематографија ѝ припаѓа. Евидентно како и секој голем уметник, еднакво го вознемирува и македонската и американската историска или социјална димензија, го апсорбира и своето оружје, т.е. филмскиот занает го преточува во благородна мисија. На висина и на естетската и на мисловната задача. Непотребно е посебно расчелнување во толкувањето на „Бикини Мун“, фимот е (не)едноставно убав.
Ана Василевска
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Новогодишен концерт на Зарина Првасевда, „Кадифено“, во Македонската филхармонија
На 20 декември со почеток во 19 и 30 часот во Македонската филхармонија концерт ќе одржи македонската вокална интерпретаторка и музичарка Зарина Првасевда.
На денешната прес-конференција беа споделени детали за концертот „Кадифено“, кој претставува уникатно музичко патување што ги спојува традицијата, современиот звук и светската музичка виртуозност.
Овој проект ја означува премиерата на новиот музички опус на Зарина Првасевда, каде интимниот и длабоко емотивен израз се испреплетуваат со македонската и ориенталната традиција, добивајќи современа звучна форма низ импровизација и модерен сензибилитет.
„Овој концерт за мене е многу личен процес и еден вид враќање кон корените, но и нивно преосмислување. Материјалот што ќе го изведам произлегува од македонската и ориенталната музичка традиција, но е создаван низ слобода, импровизација и современ звучен јазик. Сакав публиката да го почувствува овој концерт како интимен простор – како заедничко доживување во кое музиката не е само изведба, туку разговор, емоција и трансцедентност“, изјави Евгенија Здравевска, позната под својот уметнички псевдоним Зарина Првасевда.
Гостите од Турција, Џенк Еродоган, светски познатиот виртуоз на фретлес гитара и Греми награден уметник како и перкусионистот и мултиинструменталист Ахмет Алан, беа оправдано отсутни поради доцнење на нивниот лет за Скопје од повеќе од два часа, предизвикано од густата магла над Скопје, изјавија организаторите.
Џенк Ердоган е Греми награден композитор и еден од највлијателните фретлес-гитаристи во светот. Како дипломец со First Class Honours и предавач на Berklee College of Music, тој е врвно интернационално име. Добитник е на Yeşilçam награда за Најдобар саундтрак, настапувал со светски музичари како светски познатиот индиски перкусионист Трилок Гурту и американскиот џез фјужн тапанар Дејв Врекл како и турнеи низ Европа и САД.
Ахмет Алан е турски перкусионист кој свири традиционални инструменти како бендир. Гордо го комбинира богатството на турската фолклорна музика со современи ритми, давајќи му свеж, жив звук на традиционалниот перкутерски израз. Неговите настапи често се мешавина од енергија, игра и ритам — што ги прави привлечни и за публиката што ја обожава класичната етно-музика, и за оние кои бараат модерни звучни искуства. Со тоа, Алан е мост помеѓу минатото и сегашноста во светот на турската перкусиона музика.
„Кадифено“ е концерт кој ќе понуди искрена емоција, длабока музичка нарација и редок спој на домашна и меѓународна уметничка енергија – вистинско предновогодишно културно доживување.
Билетите за концертот се достапни на веб страната другастрана.мк.
фото/Кристијан Арсовски
Култура
Гоце Цветановски со специјална награда во Белград за придонес во филмската уметност и индустрија
Македонскиот режисер и сценарист Гоце Цветановски доби специјална награда за придонес во филмската уметност и индустрија на 19. издание на Српскиот фестивал за фантастични филмови, еден од најзначајните регионални фестивали посветени на жанровскиот и авторскиот филм.
Свеченото отворање на фестивалот се одржа во Културниот Центар во Белград, во присуство на бројни филмски автори, професионалци и љубители на фантастичниот филм. На настанот присуствуваше и директорот на македонскиот Културно-информативен центар во Белград, Васко Шутаров.
Наградата на Цветановски му беше врачена по проекцијата на оскаровецот „Поплава“, по што следеше панел-дискусија на тема иднината на анимираниот филм во регионот. На панелот, покрај Цветановски, учествуваа и истакнатите автори Растко и Ивана Чириќ, Никола Мајдак и Алекса Гајиќ, кои разговараа за предизвиците, новите технологии и можностите за регионална соработка во современата анимација.
При примањето на наградата, Цветановски се наврати на своите почетоци и емотивната врска со фестивалот:
„Мојата прва награда во кариерата ја добив токму на овој фестивал, за краткиот игран филм ‘Мал дисконтинуитет во време-просторот’ во 2014 година. Затоа ова признание за мене носи особена емоционална и професионална вредност.“
Наградата доаѓа како признание за долгогодишната авторска работа на Цветановски и неговиот придонес во современиот филм, со посебен акцент на фантастичниот и анимираниот жанр.
Култура
Во Центарот за култура „Трајко Прокопиев“ втора меѓународна изложба на уметничка фотографија „Мотус 2025“
Здружението за промоција на интелектуални, мултикултурни и спортски вредности – Мотус од Куманово, преку својот Фото клуб – Мотус, во период од 18 декември (четврток) 2025 во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово, ќе ја организира втората Меѓународна изложба на уметничка фотографија Мотус 2025.
На изложбата ќе бидат изложени пеесетина фотографии. Учество зедоа 249 автори од 50 земји.

Финансиер на изложбата е Општина Куманово, преку програмата за подршка на културни манифестации за 2025 година, а истата е под патронат на Меѓународната Федрација на Фотографска Уметност (ФИАП 2025/393), (Фото Сојуз на Македонија (ФСМ 2025/003) и Меѓународна Фото Асоцијација Дунав (ДИПА 2025/054).
Изложбата ќе биде отворена на 18 (четврток) декември 2025 во 19:30 часот во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово.

