Научна тркалезна маса „Алтернативи на и за НАТО: интеграција на Република Македонија, политичка реалност, идни решенија и можности“ се одржa денеска на Факултетот за безбедност во рамките на Дипломатскиот форум. На темата говорea националниот координатор за подготовка на РМ за членство во НАТО, Стево Пендаровски, професорот Марјан Ѓуровски од Факултетот за безбедност, професорот Ризван Сулејмани од Универзитет „Мајка Тереза“ – Скопје и словачкиот амбасадор во земјата, Хенрик Маркуш. Претходно, поздравно и воведно обраќање имаше деканот на Факултетот за безбедност, Никола Дујовски, и раководителот на Дипломатскиот форум на Факултетот, Жидас Даскаловски.

Ѓуровски од Факултетот за безбедност нагласи дека НАТО и ЕУ во Македонија се мит, но тоа е единствениот кохезивен проект што ги обединува Македонците и Албанците.

„Граѓаните доволно не се запознаени што е НАТО и што се добива од членството во него. Од 1990 година до денес поддршката кај јавното мислење се движеше од 92 до 98 проценти, но тој процент е невозможен и претставува потврда дека граѓаните не се доволно информирани за НАТО. Во последните три години има опаѓање на поддршката, но ние и понатаму сме шампиони во јавната поддршка од сите 29 членки на НАТО бидејќи никој нема повисока поддршка – 62-67 проценти кои се за НАТО, каде што сите Албанци се изјасниле за НАТО, но помалку од половина од етничките Македонци се изјасниле позитивно за членство во НАТО. Процентот на поддршка денес е доволен поради тоа што кај Црна Гора имаше околу 45 проценти за членство во НАТО. Рејтингот со НАТО во Република Македонија денес се поврзува и за спорот со Грција и тоа треба да се има предвид“, истакна Ѓуровски.

Во однос на политиката на неутралност како алтерантива на евро-атлантските интеграции, професорот Ѓуровски спомена дека Република Македонија не може да биде Швајцарија на Балканoт поради тоа што ниту политички ниту правно, во согласност со меѓународното јавно право, а најмалку економски, ги исполнува условите да прогласи неутралност. Според него, посебните билатерани договори за стратешко партнерство по примерот на САД и Турција што ги има Република Македонија, може да бидат добра основа и да се потпишат такви договори за стратешко партнерство со Република Бугарија и други земји членки на НАТО, но тие за долгорочен период не претставуваат решение.

„Погледот кон Брисел, а намигнувањето кон Москва, не е добра можност и шанса за граѓаните на Македонија. Стратешката одлука за членство во НАТО одамна е донесена од страна на Собранието на РМ, на 23 декември 1993 година“, рече Ѓуровски. Додаде дека ако сакаме, може да ја отповикаме одлуката за членство во НАТО.

„Никој во ЕУ и НАТО не ве тера со сила. Дали досега сме имале формална иницијатива за да ја подржат 50+1 граѓаните на Република Македонија!? Не постои земја членка на НАТО која бара референдуми, зрели европски демократии не бараат да излезат од НАТО, зошто тоа по брегзит не го бара Велика Британија? Исланд, која е членка на НАТО, а нема војска, не бара да излезе“, нагласи Ѓуровски на научно-стручната дебата.

Според професорот, заканите врз безбедноста доаѓаат подалеку од границите на Република Македонија, членство во НАТО може да нè подготви во справувањето со заканите, но целосно не може да нè заштити.

„Развојот на капацитетите и размената на информациите овозможува справување со заканите. Ако Русија денес влијае на изборите во САД и Франција, нашата земја е изложена на потенцијален безбедносен ризик од асиметрични закани и проблемите може да се решаваат со партнерите. Секоја соработка со Русија, според Ѓуровски, е добредојдена во економијата, трговската размена, но не и замена за стабилноста и демократските вредности што ги дава НАТО-клубот“, истакна тој. Рече дека ЕУ и НАТО се две страни на меделот и постои синергија меѓу ЕУ и НАТО.

„НАТО е предворје за ЕУ. Членството во НАТО е цивилизациска придобивка и претставува чест и привилегија, но и обврска. Ние како да заборавивме во извршувањето на домашните задачи, тие треба да се нашата предност, тоа е нашата влезница. Новата Влада нè врати на надворешната политичка сцена и нè извади од изолацијата, но тоа не е доволно. Со активното присуство на меѓународната сцена станавме фактор во регионот и се враќа македонската успешна приказна. Но, имаме кадровски потфрлања и некако како да создаваме наместо да ги решаваме домашните проблеми и не ги решаваме. Треба работите од дома да се преземат. Каде се резултатите и треба да имаме јасни показатели. Да се вратиме на домашните задачи и да подготвиме добар домашен безбедносен систем, кој прво ќе ни служи нам, а потоа на северноатлантската алијанса. Како да ги заборавивме обврските. Оваа Влада доби мандат да раководи со Република Македонија за справување во борбата против организираниот криминал и корупцијата. Каде се реалните резултати“, запраша Ѓуровски на Дипломатскиот форум при Факултетот за безбедност во Скопје.

Инаку, според него, НАТО и ЕУ треба да имаат поодговорна улога кон регионот.

„Може да поставуваат задачи и да го мониторираат процесот, но ова статус кво се користи од Кина, Русија и од Турција. Знаменцето од Црна Гора се обидуваат да го стават во Македонија. ЕУ на регионот, покрај поставување критериуми, може преку финансиска инјекција значајно да ѝ помогне на Македонија, на тој начин да даде имплус и испрати порака до граѓаните дека не се заборавени. Двонасочниот правец сега треба да се задржи зашто ќе останеме на црвената линија на огнот“, смета Ѓуровски.

На крајот професорот јавно запраша: „Што ако не влеземе во НАТО и по јуни? Дали Македонија треба да остане на патот и дали имаме план Б. Дали имаме друга алтернатива. Ние треба да возиме во двата правца, со петта брзина кон Брисел, и другиот правец да ни бидат домашните задачи, со цел да не ги заборавиме зошто првин треба да изградиме домашен, кредибилен демократски политички безбедносен систем, владење на правот и ако не сега, ќе добиеме поканата за членство во НАТО во блиска иднина“, заклучи Ѓуровски.