Европа
Илјадници Полјаци на протест за заштита на уставот

Десетици илјади Полјаци излегоа во саботата на протести во главниот град Варшава, како и во неколку други градови како Вроцлав и Познан, барајќи од владата да го почитува уставот, додека истовремено ескалира судирот околу тоа прашање која левата опозиција, уставниот суд и Европската унија имаат спротиставени ставови од владејачките конзервативци.
Виорејќи знамиња на Полска и на ЕУ и извикувајќи „Устав“, масата демонстранти собрани на протестите кои ги организираше опозицијата бара од владата да ја признае одлуката на уставниот суд кој некои од нејзините правни реформи ги стави надвор од законот.
Новата конзервативна влада во Варшава која надмоќно победи на ланските октомвриски избори, во декември го измени законот според кој уставниот суд од петнаесет членови сега мора да ги носи одлуките со двотретинско мнозинство од гласовите и со најмалку тринаесет судии присутни на седницата, наместо досегашните девет. Опозицијата критикува дека сега партијата Правда и справедливост (PiS) може лесно да ја блокира секога одлука на судот која е спротивна на партискиот став и оти го пременила редоследот на предметите за разгледување. Во ова партија, пак, тврдат дека законот воведува ред во Уставниот суд и ги отстранува пречките за спроведување на изборните ветувања.
Полскиот уставен суд во средата и оцени дека главните одредби од новиот закон за нивната работа, која ги усвои конзервативното парламентарно мнозинство, содржат бројни неправилности и причина за сериозна правна криза во Полска, а членовите на конзервативната влада веднаш предупредија дека нема да ја признаат одлуката на судот, бидејќи според нив е донесена спротивно од новиот закон за уставниот суд. Предупредија, исто така, дека нема да ја објават во службениот весник. Одлуката на владата е во спротивност со ставот на Европската унија, која е критична кон споменатите реформи.
Масата луѓе се собра пред зградата на уставниот суд на кој го поставија натписот „Вратете го уставниот поредок, а потоа продолжија кон претседателската палата во стариот историски центар на полската престолнина. Според податокот што го наведе на Twitter градски функционер, се собрале околу 50.000 луѓе, меѓутоа овој податок не може да се провери од независни извори.
„Со години претходно Полјаците протестираа за да го изменат политичкиот систем, Сега протестираме з да се осигуриме дека нема одеднаш да го променат“, изјави пред собраните поранешниот економист на Светската банка, Ришард Петру, челник на либералната опозициска Модерна партија, потсетувајќи на антикомунистичкото движење Солидарност, пренесува Reuters.
Европскептичната PiS е под сé поголем притисок од ЕУ, САД и меѓународни тела и поради законот за медиумите, односно поради тоа што именувањето на челниците во јавните медиуми ги презема министерството за финансии, како и за други институции.
Венецијанската комисија, советодавното тело на Советот на Европа, во петокот предупреди дека „обидот на полската влада да влијае врз ставот на уставниот суд може да го загрози „не само владеењето на правото, туку и функционирањето на демократскиот систем“. Комисијата, исто така, соопшти дека владата мора да ја признае одлуката на највисоката судска инстанца за споменатите реформи.
„Владата ќе побара отчет од парламентот за препораките на Венецијанската комисија, но нема да ја признае одлуката на уставниот суд“, изјави портпаролот на владата, Рафал Боченек.
Иако мислењето на Венецијанската комисија не е обврзувачко, тоа има влијание во Европската комисија којашто веќе започна постапкана следење на владеењето на правото во Полска. Можниот исход е Полска, најголемата источна земја меѓу 28-те членки на ЕУ, да биде суспендирана од гласањата во Европската унија./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Полска пронајде докази за подметнатиот пожар во трговскиот центар во Варшава, го затвори рускиот конзулат; Русија бесна

Полска ќе го затвори рускиот конзулат во Краков откога пронајде докази дека Москва е одговорна за големиот пожар, кој речиси целосно уништи трговски центар во Варшава во мај 2024 година, изјави денес полскиот министер за надворешни работи.
❗🔥🇵🇱 – A huge fire hit the “Marywilska 44” shopping center in Warsaw, consuming almost all of its 1,400 commercial units, including kiosks.
The shopping mall, one of the largest in the city, belonged to Mirbud and is practically destroyed.
Authorities are fighting the fire,… pic.twitter.com/7Z34ZGyBzQ
— 🔥🗞The Informant (@theinformant_x) May 12, 2024
Веќе напнатите односи меѓу Варшава и Москва достигнаа нови височини со руската инвазија на Украина во 2022 година. Полска тврди дека нејзината улога како еден од најважните бедеми на Киев ја направила цел на руски саботажи, сајбер-напади и дезинформациски кампањи, што Москва го негира.
Вчера, премиерот Доналд Туск изјави дека Полска со сигурност знаела дека руските тајни служби стојат зад големиот пожар на улицата Меривилска во главниот град.
„Поради доказите дека руските специјални служби извршиле неприфатлив чин на саботажа против трговскиот центар на улицата Меривилска, решив да ја повлечам мојата согласност за работа на Конзулатот на Руската Федерација во Краков“, напиша министерот за надворешни работи, Радослав Сикорски на „Икс“.
Како одговор, руското Министерство за надворешни работи објави дека Полска намерно ги прекинува врските со Москва, објави државната новинска агенција РИА.
„Варшава продолжува намерно да ги уништува односите дејствувајќи против интересите на своите граѓани“, изјави портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарова, цитирана од државната новинска агенција РИА. Таа додаде дека Русија набргу ќе даде соодветен одговор.
Европа
Русите лансираа 108 дрона врз Украина

Русија лансира 108 дрона во Украина преку ноќ и погоди цивилен товарен воз повредувајќи го машиновозачот, соопштија украинските власти, откога европските лидери му се придружија на претседателот Володимир Зеленски во повикот за 30-дневен прекин на огнот од понеделник.
Украинската воздушна одбрана уништи 55 беспилотни летала лансирани од Русија од 23 часот во неделата, соопштија украинските воздухопловни сили преку апликацијата за пораки „Телеграм“. Во нападот беа вклучени и 30 дрона, кои беа изгубени по патот не погодувајќи ништо. Беспилотните летала беа соборени во источниот, северниот, јужниот и во централниот дел на Украина, соопштија воздухопловните сили.
Машиновозачот на цивилен товарен воз е повреден во напад со беспилотно летало врз железничката инфраструктура во источниот регион Донецк, соопштија украинските железници.
„Предлозите за прекин на огнот се игнорираат, непријателските напади врз железничката инфраструктура… продолжуваат“, соопштија украинските железници, „Укрзализница“ во објава на „Телеграм“. Рускиот претседател Владимир Путин ги нарече барањата за прекин на огнот ултиматуми и за возврат предложи директни разговори со Украина со цел да се стави крај на војната в четврток, иницијатива прифатена од американскиот претседател Доналд Трамп.
Европа
Курдските паравоени групи се распуштаат: „Го завршуваме вооружениот бунт во Турција“

Милитантната група Курдистанска работничка партија (ПКК), која е во конфликт со турската држава повеќе од четири децении, одлучи да се распушти и да ја прекине вооружената борба, објави новинска агенција блиска до групата.
Одлуката на ПКК ќе има далекусежни политички и безбедносни последици за регионот, вклучително и за соседна Сирија, каде што курдските сили се сојузници на американските сили.
Новинската агенција „Фират“ објави, како што ја нарече, конечна декларација од конгресот што ПКК го одржа минатата недела во северен Ирак, како одговор на повикот во февруари од затворениот курдски лидер Абдула Оџалан за нејзино распуштање.
Канцеларијата на турскиот претседател Таип Ердоган и Министерството за надворешни работи сè уште не го коментираа соопштението. Повеќе од 40.000 луѓе се убиени во конфликтот откако ПКК започна бунт во 1984 година. Турција и нејзините западни сојузници ја означија ПКК за терористичка група.