Европа
Шкотска меѓу минатото и иднината, Британија на работ на распад
Жителите на Шкотска се подготвени да одговорат на најглавното прашање во последните 307 години за својата татковина – дали таа треба да биде независна од Велика Британија.
Доколку поголемиот дел од избирачите во Шкотска во четвртокот се изјаснат за независноста, на 24-ти март 2016 година земјата ќе излезе од Обединетото Кралство. И последните анкети не дадоа јасна претстава за можниот исход на гласањето, и најверојатно ќе го одлучат оние коишто во последен момент ќе се одлучат. Главната движечка сила во организирањето на референдумот и барањето позитивен одговор на референдумското прашање се националистите, коишто со популистички пароли веруваат просперитет за независна Шкотска за сметка на експлоатацијата на енергенси и пренасочување на сите даноци во домашниот буџет.Според последните податоци, 4.285.323 избирачи се регистрирани за гласање на референдумот за независност во четвртокот што претставува околу 97 отсто од населението со над 16-годишна возраст. Референдумот е отворен за оние кои имаат 16 и повеќе години и живеат во Шкотска. На гласачкото ливче ќе се наоѓа прашањето „Треба ли Шкотска да биде независна земја?“, а гласачите ќе треба да го пречкртаат едниот од двата понуден одговора Да или Не. Шкотска ќе прогласи независност доколку на прашањето позитивно одговорат 51 отсто од лицата кои излегле на референдумот.Избирачките места се отворени од 7 часот по локално време (8 часот по македонско) во сите 32 административни региони и ќе бидат отворени до 22 часот по локално време. Околу 700 илјади луѓе веќе гласаа по пошта пополнувајќи го избирачкото ливче уште кон крајот на август.Минималната возраст за учество на гласањето предизвика контроверзии во Шкотска. Поддржувачите на унионистичката струја сметаат дека шкотските власти намерно дозволија да гласат и 16-годишници, имајќи предвид дека тинејџерите традиционално имаат порадикални ставови и се залагаат за независност. Локалните медиуми известуваа за случаи на лажна регистрација за учество во референдумот дури и на тригодишни деца, особено во регионите каде што е силно поддржана идејата за независност. Истовремено, право на учество на референдумот имаат само оние кои се постојано населени во Шкотска. Шкотите и ситен оние коишто имаат шкотски корени, но не живеат во земјата нема да можат да се изјаснат. Неколку славни личности се обидоа да добијат право на глас купувајќи домови во Шкотска, но сепак беа одбиени со образложение дека место на нивниот постојан престој и натаму се САД или Англија.Како што се очекува, првите прелиминарни резултати од референдумот за поголемиот дел од регионите на Шкотска ќе бидат познати во петок околу 8 часот по македонско време. Резултатите од пребројувањето на гласовите од одредени избирачки единици ќе започне веднаш по завршувањето на гласовите, но во бројни области пребројувањето може да биде отежнато поради лошите временски услови и немоќноста изборниот материјал да биде доставен до комисиите за кусо време. Комисијата за спроведување на референдумот признава дека не може да ја каже приближната временска рамка за броењето и објавувањето на резултатите, бидејќи досега нема искуство со референдум.Претставниците на кампањите на поборниците за независност и на нејзините противници, соопштија дека ќе го прифатат секој исход од гласањето и оти не се сомневаат дека пребројувањето на гласовите ќе биде коректно. „Каков и да е исходот од гласањето, резултатите од него треба да се уважат. По повеќе од две години кампања време е да се направи изборот и Шкотска да се насочи напред на патот на просперитетот“, изјавија од штабот на кампањата Better Together на унионистите.„Политичарите мора да покажат мудрост… во јавните изјави. Референдумот претставува празник за шкотската демократија и важно е да се фокусираме на дискусиите“, изјавија во својот одговор претставниците на кампањата за отцепување Yes.Истовремено од комисијата за спроведување на референдумот уверуваат дека секој ќе може да го даде својот глас. „Нема да има никакви пречки. Сакаме да биде почитуван гласот на секого. Нема никаква загриженост за регуларноста на референдумот и пребројувањето на гласовите. Секој што ќе сака да гласа ќе ласа“, изјави за медиумите шефицата на комисијата Мери Питкајтли.Полицијата, исто така, не очекува нарушување на мирот и безбедноста по референдумот, но истакна дека нејзините сили се ставени во состојба на зголемена активност и се подготвени да одговорат на сите предизвици.Шкотска, којашто до 1707 година се наоѓаше во законски оформена унија со Англија, доби ограничена автономија во рамките на процесот на децентрализација во 1997 година. Од 1999 година Шкотска доби и свој парламент и извршна власт, а токму премиерот Алекс Салмонд е предводник на кампањата за независност. Сепак, нивните овластувања се ограничени главно на прашањата за образованието, културата, здравството, транспортот и екологијата . Шкотска, исто така, традиционално има сопствен судски систем.Последните истражувања на јавното мнение покажуваат дека поборниците и противниците на шкотската самостојност се во мртва трка што ја доведува Велика Британија на работ од распадот. Победата на поборниците на независноста ќе доведе до создавање две нови држави, со нов, и имајќи ја предвид долгата заедничка историја, за нив необичен идентитет. Влогот е голем и политичките челници во Лондон последните денови стануваа сѐ понервозни откако последните седмици се топеше убедливата предност на унионистите. „Силно сум изненаден од она што се случи последните четири или пет седмици, искрено не можам да предвидам што ќе се случи“, изјави Питер Келнер, првиот човек на аенциаја за испитување на јавното мнение YouGov.На почетокот на август унионистите имаа предност од 22 отсто во анкетите. Десет дена пред референдумот националистите го изедначија тој резултат и дури неколку денови беа во водство од 2-процентни поена. Големиот пораст на поддршката на опцијата „за“ речиси еднодушно му се припишува на тоа што шкотскиот премиер Алекс Салмонд успеа да ги неутрализира стравувањето од иднината на шкотската економија надвор од британската заедница. Шкотска се надева, исто така, дека и по излегувањето од Велика Британија, ќе остане членка на ЕУ, НАТО и ОН и нема да мора да бара нови приеми. Салмонд, кој е најголемиот поборник на независноста, изјави дека неговата кампања доживеала „процут на националната самодоверба“ и покрај „недното ширење на стравови“ од унионистичкиот табор.Една од најголемите дебати се водеше околу фунтата, Во февруари трите водечки британски партии издадоа заедничко соопштението дена нема да има монетарна унија со независна Шкотска, иако Салмонд тоа го посакува. „И покрај таа изјава, беше раширено чувството, особено во таборот ‘за’ дека блефираат. А бројот на оние коишто така мислат во меѓувреме се зголеми“, изјави политикологот од универзитетот во Глазгов, Џон Кертис.Откако анкетите минатата седмица покажаа дека исходот од референдумот ќе зависи од нијанси, британскиот премиер Дејвид Камерон лично дојде во кампања во Шкотска. Британските партии покажаа ретко единство објавувајќи го планот за давање поголеми овластувања на шкотскиот парламент, доколку избирачите на референдумот го заокружат одговорот „Не“. Овој потег главно беше доживеан како знак на паника и очај во Вестминстер. Британската влада неколкупати повтори дека има план „Б“ доколку надвладеат гласовите „За“, очигледно верувајќи дека Шкотите се понаклонети да го изберат „лошото што го познаваат“, отколку „неизвесноста што им ја носи независноста“. Меѓутоа, последните денови сѐ повеќе се правеа анализи за последиците што шкотското заминување од Велика Британија би значело за Англија, Велс и северна Ирска. „Доколку Шкотска гласа ‘за’, британската политичка сложувалка ќе биде фрлена високо во воздух и никој нема да знае како деловите од неа ќе паднат“, вели политикологот Кертис.Една од првите жртви, веројатно, ќе биде премиерот Камерон лично. И покрај тоа што вели дека и во непосакуван по Лондон исход од референдумот, тој нема да поднесе оставка, ќе биде многу тешко да остане лидер на партијата која официјално се нарекува Конзевативна и унионистичка, доколку Велика Британија остане без третина од копното и десетина од населението. Уште поважно е што шкотската независност би ја турнало Британија во деценија политичка и економска несабилност.„За Англија тоа прво ќе претставува страшно страшно понижување, страшно губење на довербата, и дома и во странство. Второ, Британија десет години ќе биде свртена кон себеси. Ќе трошиме време на расправи за ситни внатрешни аранжмани, валутата, долгот, граничната контрола… во време кога би требало да гледаме кон светот“, вели Рори Стјуард, Шкот кој застапува една изборна единица во Вестминстер./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Грузија сака да донесе закон за „странски агенти“, oфицијален претставник на ЕУ: Неприфатливо
Висок функционер на Европската унија денеска ја предупреди грузиската влада дека предложениот закон за „странски агенти“ е неприфатлив и ќе претставува пречка во напорите на земјата да се приклучи кон ЕУ, доколку биде усвоен во сегашната форма.
Грузискиот парламент вчера го усвои законот во второто читање, за кој опозицијата вели дека е инспириран од Кремљ, додека полицијата употреби солзавец и шок-бомби за да ги растера толпата демонстранти.
Владата смета дека законот е неопходен за да се гарантира транспарентно странско финансирање на невладините организации.
Секоја вечер, речиси еден месец, се поголем број демонстранти излегуваат на улиците. Вчера десет илјади демонстранти го блокираа центарот на Тбилиси на најголемиот антивладин митинг организиран досега.
Герт Јан Купман, директор на Управата за проширување на Европската комисија, за новинарите во главниот град на Грузија изјави дека Брисел ја следи ситуацијата и е загрижен за тоа што се случува.
„Гледаме загрижувачки случувања кога станува збор за законодавството. Законот за транспарентност, кој беше усвоен во второ читање, е неприфатлив во сегашната форма и ќе создаде сериозни пречки на патот кон пристапување во ЕУ“, рече Купман.
„Но, има уште време. Во септември ќе излеземе со препораки дали да ги започнеме пристапните преговори со Грузија и да објавиме извештај во октомври и ноември, така што има уште време. Но, сега топката кај владата“, додаде тој.
Грузискиот парламент се очекува да го разгледа законот во третото читање за околу две недели.
Европа
Русија: Не ја гледаме поентата на мировната конференција во Швајцарија
Русија објави дека не ја гледа поентата на конференцијата за прекин на огнот во Украина што Швајцарија ја планира за средината на јуни и на која Москва не беше поканета. Швајцарската влада соопшти дека Русија „во овој момент“ не е меѓу десетиците поканети земји, додавајќи дека е отворена за нејзино учество, но дека Москва не е заинтересирана. Берн го најави собирот во јануари, велејќи дека го организирал на барање на украинскиот претседател Володимир Зеленски.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, нагласи дека Москва не ја смета за веродостојна иницијатива.
„Не разбираме каква пресвртница би била таа мировна конференција“, им рече тој на новинарите. „За каква конференција зборуваме, за каква сериозна конференција со сериозни очекувања дека ќе има некакви резултати, без учество на Русија?
„Тоа е целосно невозможно и јасно е дека тоа е некаква иницијатива која не е фокусирана на резултати“, заклучи тој.
Швајцарската влада соопшти дека „мировниот процес не е можен без Русија. Украина, од друга страна, ги доведува во прашање придобивките од руското учество на состанокот што ќе се одржи во близина на градот Луцерн.
„Знаеме дека нема смисла да ја имаме Русија на маса ако не можете да се осигурате дека таа ќе дејствува со добра волја“, рече шефот на украинската дипломатија Дмитро Кулеба минатата недела во интервју за магазинот „Форин полиси“.
Кулеба смета дека создавањето дополнителен притисок врз Русија на бојното поле и обединувањето на земјите „кои ги делат принципите“ ќе помогнат Русија да биде подготвена да учествува во дијалогот.
Европа
Макрон не ја исклучува можноста за испраќање војници во Украина доколку Русија „ја пробие линијата на фронтот“
Францускиот претседател Емануел Макрон во интервју за Економист изјави дека не ја исклучува можноста за испраќање војници во Украина доколку Русија „ја пробие линијата на фронтот“ и ако Киев тоа го побара од Париз, пренесува BFMTV.
„Доколку Русите ги пробија првите линии на фронтот и ако има украинско барање – што не е случај денес – би било легитимно да се постави тоа прашање“, рече Макрон.
Веќе во февруари, Макрон ја покрена можноста за испраќање западни трупи на украинска територија, потсетува БФМ.
„Како што кажав, не исклучувам ништо бидејќи има некој од другата страна кој не исклучува ништо. Без сомнение, бевме премногу сомнителни кога ги дефиниравме границите на нашата акција”, рече францускиот претседател.
Макрон рече дека „априори отфрлањето“ на можноста за испраќање војници би значело дека „не се научени лекциите од последните две години“, бидејќи во летото 2022 година биле против испраќање тенкови, ракети со долг дострел и авиони. и сега сето ова го испорачуваат во Украина.
„Имам јасна стратешка задача: Русија не смее да победи во Украина. Ако Русија победи во Украина, нема да има безбедност во Европа“, додаде тој.
„Кој може да тврди дека Русија ќе застане таму? Каква безбедност има за другите соседни земји, Молдавија, Романија, Полска, Литванија и толку многу други? И тогаш, каков кредибилитет има за Европејците кои би потрошиле милијарди, велејќи дека тоа е опстанокот на континентот и не би обезбедиле средства за запирање на Русија. Така да, не треба ништо да исклучуваме“, истакна Макрон.