Екипи во Ирска почнаа со работа оваа недела на ископување на местото на поранешен дом управуван од црква за невенчани жени и нивните бебиња за да ги идентификуваат остатоците од речиси 800 доенчиња и мали деца што починале таму.

Според властите, многу од остатоците биле пронајдени во септичка јама, објави „Фокс 11“.

Домот „Бон Секурс“ во Туам, во западна Ирска, кој бил управуван од ред на католички калуѓерки и затворен во 1961 година, бил една од многуте такви институции во кои биле сместени десетици илјади сирачиња и невенчани бремени жени, кои биле принудени да се откажат од своите деца во текот на поголемиот дел од 20 век.

Во 2014 година историчарката Кетрин Корлес пронашла посмртници за речиси 800 деца, кои починале во домот во Туам помеѓу 20-тите и 1961 година, но можела да најде запис за погреб само за едно дете.

Истражителите подоцна пронајдоа масовна гробница со остатоци од бебиња и мали деца во подземна канализација на земјиштето на домот. ДНК-анализата покажа дека возраста на починатите се движела од 35 недели стари плодови до 3-годишни деца.

Обемната истрага во домовите за мајки и бебиња покажа дека вкупно 9.000 деца починале во 18 дома за мајки и бебиња, а главните причини вклучуваат респираторни инфекции и гастроентеритис, познат и како стомачен грип.

Сестрите што го водеа домот во Туам понудија длабоко извинување и признаа дека не успеале да го заштитат вроденото достоинство на жените и на децата сместени таму.

„Тоа е многу, многу тешка, потресна приказна и ситуација. Мораме да почекаме да видиме како ќе се одвива сега како резултат на ископувањето“, рече ирскиот премиер Мајкл Мартин во понеделникот.

Даниел Мексвини, кој ја води ексхумацијата на останките од бебињата во Туам, рече дека преживеаните и членовите на семејствата ќе имаат можност да ги видат работите во наредните недели.

„Ова е уникатно и неверојатно комплексно ископување“, рече тој.

Форензичките експерти ќе ги анализираат и ќе ги конзервираат останките пронајдени на локацијата. Сите идентификувани останки ќе им бидат вратени на членовите на семејството во согласност со нивните желби, а неидентификуваните останки ќе бидат погребани со достоинство и почит, соопштија официјални лица.

Се очекува работите да траат две години за да се завршат.

Нови сателитски снимки добиени од финскиот медиум Yle покажуваат дека Русија минатата зима почнала обемни градежни работи во затворен воен град преку границата од финска Лапонија.

Извршени се обемни ископувања и изградени се неколку нови згради во гарнизонот Лупче-Савино, кој е дел од градот Кандалакша. Според администрацијата на регионот Мурманск, се гради воен град за нова артилериска бригада и нејзиниот персонал. Покрај тоа, Русија планира да смести барем дел од инженерска бригада на локацијата.

Според Yle, во последните години руската војска го користела ова подрачје само за складирање.

Досега не се објавени информации за градежните работи во гарнизонот Лупче-Савино надвор од Русија.

Сателитски снимки добиени од Yle исто така откриваат промени на руските воени локации. Новата опрема е особено видлива во гарнизонот Сапјорное, кој се наоѓа во поранешната општина Сакола. Покрај тоа, Русија продолжи со воените подготовки во Петрозаводск, најголемиот град во Република Карелија.

Русија сега може да ги зајакне силите на својата источна граница

Според Yle, Русија има две причини за зголемување на воената активност во близина на Финска.

Првата и поитна причина е обука на воен персонал и сервисирање постара опрема за да може да се користи во војната во Украина, што е очигледно од претходните наоди на Yle врз основа на сателитски снимки, како што се евакуацијата на гарнизонот Алакурти, изградбата на складишта во Алакурти и Петрозаводск и поставувањето голем шаторски камп на Карелиската Теснина.

Russia builds up military forces near the borders of Finland and Estonia

🔵 According to The New York Times, Russia is increasing its military presence near NATO borders in Finland and Estonia. Satellite images confirm that Moscow is building new military infrastructure,… pic.twitter.com/KR2rVvLlFx

— Sprinter Observer (@SprinterObserve) May 19, 2025

Спротивно на тоа, новите сателитски снимки од Лупча-Савина добиени од Yle се доказ за нов развој: Русија сака трајно да ги зајакне своите сили веднаш до финската граница.

Според еден воен експерт, обемот на градежниот проект покажува дека Русија чувствува потреба да ја зајакне својата војска во регионот.

„Доколку единствената цел беше да се испратат сили во Украина, секако немаше да има потреба од таква инфраструктура таму“, вели Марко Еклунд, кој ги анализира сателитските снимки за Yle. Пензионираниот мајор Еклунд имаше долга кариера во финската воена разузнавачка служба и ги следи руските вооружени сили повеќе од 20 години.

Двете бригади во Лупче-Савино ќе донесат малку повеќе од 2.000 војници во областа, проценува Еклунд. Гарнизонот Лупче-Савино се наоѓа во северозападниот дел на градот Кандалакша, околу 110 километри од финската граница. Кандалакша е клучна сообраќајна точка на врвот на Белото Море, а Лупче-Савино е затворена административна област – воен град до кој може да се пристапи само со посебна дозвола.

Сателитските снимки покажуваат дека е исчистен дел од шумата во должина од 1,4 километар и дека се извршени ископувања. Пред тоа, старите згради веќе биле срушени, а новите биле изградени во текот на изминатата зима.

Според планот за изградба, во областа треба да се изградат десетина нови згради, од кои ниедна нема темели на најновите сателитски снимки. Еклунд истакнува дека стратешката важност на областа за Русија е очигледна – токму во Кандалакша руската територија е најтесна, а растојанието од финската граница до Белото Море е кратко, што Русија го смета за ризик.

„Доколку овој тесен премин се изгуби во некоја ситуација, копнената врска помеѓу полуостровот Кола и руската Северна нуклеарна подморничка флота со остатокот од Русија би била прекината“, вели Еклунд. „На снимката изгледа како таму да има барем редови камиони“, додава тој.

Нова воена опрема на Карелиската Теснина
Сателитските снимки од Yle исто така покажуваат промени во гарнизонот Сапјорное на Карелиската Теснина, на 70-ина километри од финската граница.

Промените почнаа минатиот ноември, но зимските сателитски снимки се со слаб квалитет, па затоа за споредба беше избрана постара снимка. Разновидноста на опремата во Сапјорное укажува на инженерска сила, а Еклунд верува дека најголемите возила се понтонски мостови. „Тоа е како двор за изнајмување градежна опрема, со секакви машини“, вели Еклунд.

Развојот на настаните во Сапјорное може да се поврзе со поголемиот гарнизон во Каменка, 50-ина километри југозападно од Сапјорное. Русија надградува моторизирана пешадиска бригада во Каменка во дивизија. Руската бригада обично има речиси 4.000 војници, а дивизијата има нешто помалку од 10.000.

At the same time, Russia is expanding its existing brigades into divisions and bringing entirely new troops into Finland’s neighboring regions. For example, the 138th Guards Motor Rifle Brigade from Kamenka was recently transformed into the 69th Motor Rifle Division. 3/ pic.twitter.com/B7qRKCg2U9

— Emil Kastehelmi (@emilkastehelmi) May 2, 2025

„Како што расте бројот на војници во Каменка, може да стане неопходно да се отвори втор гарнизон. Тој втор би можел да биде Сапјорное бидејќи има стара воена инфраструктура и добри полигони за обука“, вели Еклунд.

Русија основа армиски корпус во Карелија
Како дел од своето засилување во близина на Финска, Русија основа сосема нов 44-ти армиски корпус во Република Карелија, што во пракса значи речиси 15.000 дополнителни војници зад нејзината источна граница. Значителен дел од опремата на корпусот веројатно доаѓа од голем магацин во Петрозаводск, каде што е достапен поголемиот дел од опремата.

Во магацинот се сместени стари советски оклопни возила, артилерија, камиони и друга специјална опрема. Опремата веројатно е обновена во салите на магацинот, а потоа е испратена со железница за поддршка на војната во Украина. Најновите снимки покажуваат дека количината опрема повторно се зголемува, со тоа што е завршена четвртата нова сала за опрема.

Според администрацијата на Република Карелија, во Петрозаводск е формирана и бригада на железнички трупи, а нејзината команда и еден баталјон – неколку стотици војници – веќе се во функција.

Even though the Russians have moved some equipment from the Petrozavodsk storage site during the full-scale invasion, it’s far from empty.

Similar halls have also been constructed a bit further north, in Alakurtti, home for the 80th Separate Arctic Motor Rifle Brigade. 9/ pic.twitter.com/3Ep99LX729

— Emil Kastehelmi (@emilkastehelmi) May 2, 2025

Воспоставувањето на штабот во Петрозаводск значи дека воените операции сега се насочуваат сè поблиску до финската граница.

Повеќекратното зголемување на бројот на тенкови во близина на Финска од страна на Русија го оправдува нејзиното воено засилување во близина на финската граница со пристапувањето на Финска и Шведска во НАТО.

Минатата година Русија го воспостави Ленинградскиот воен округ веднаш зад финската граница. Покрај создавањето нов армиски корпус, засилувањето на трупите е видливо и во претворањето на бригадите од регионот на Санкт Петербург во дивизии, со што се удвои или дури и тројно се зголеми бројот на персоналот.

Пред инвазијата на Украина, Русија имала приближно 30.000 војници во областа на сегашниот Ленинградски воен округ, но Еклунд проценува дека според сегашните планови, во иднина би можело да има речиси 100.000. Тој додава дека единиците распоредени во близина на Финска пред војната во Украина имале помалку од сто главни борбени тенка.

Доколку Русија целосно ги спроведе своите планови, тој број набргу би можел да се зголеми многукратно.

Портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарава, ја коментира изјавата на германскиот канцелар, Фридрих Мерц, за конфликтот меѓу Иран и Израел.

Во интервју за јавната телевизија ЗДФ, Мерц рече дека Израел врши валкана работа за целиот Запад со напаѓање на Иран додавајќи дека има големо почитување кон Израел за неговата храброст да го стори тоа.

Тој исто така нагласи дека би било добро ако иранскиот режим заврши.

„Се справуваме со терористички режим, и внатре и надвор. Би било добро ако овој режим заврши“, рече германскиот лидер.

Мерц доби одговор од Русија.

„Мерц за конфликтот на Блискиот Исток рече: ‘Ова е валканата работа што Израел ја прави за сите нас’. Најстрашната фраза што некогаш сум ја слушнала. Ова го кажува потомок на нацистите, чиј дедо, Јозеф Пол Совињи, кога бил градоначалник на Брилон за време на Третиот Рајх, ги именувал улиците по Хитлер и Гебелс“, напиша Захарова на „Телеграм“.

Таа спомена дека Јоаким Мерц, таткото на сегашниот германски канцелар, исто така се борел против Црвената армија како член на Вермахтот.

„Истата Црвена армија што ги спаси затворениците од концентрационите логори од она што подоцна ќе се нарече холокауст“, рече таа.