Македонија
Со мерките за загаденоста, властите се борат со последиците наместо со проблемот

Над 150 деца во моментов се хоспитализирани на Детската клиника, а голем дел од нив се соочуваат со респираторни нарушувања поради загадениот воздух. Кај оние кои страдаат од астма, здравствената состојба им се влошува кога воздухот е загаден, а голем дел од децата се примени на клиниката поради бронхо-опструкции.
Иако Градот Скопје и Владата излегоа со препораки и мерки против алармантното загадување на воздухот, активистите за заштита на животната средина не се задоволни од начинот на кој државните институции се справуваат со овој проблем.
Македонскиот Устав предвидува дека „секој човек има право на здрава животна средина, а Републиката обезбедува услови за остварување на правото на граѓаните на здрава животна средина“, но нема никаква одговорност за кршењето на Уставот – досега не е утврдено ниту на што се должи енормното загадување на воздухот во земјава, а нема ниту конкретни мерки за намалување на аерозагадувањето. Она што може да се види на дело е борба со последиците, а не и со причините.
Има пожар, а Градот ангажира доброволци да плукаат за да го изгаснат
Драгана Велковска, активистка за заштита на животната средина и советник во Градот Скопје од „Левица“ вели дека денешните прогласени мерки на Градот се доказ дека сме општество на парадоски.
„Кога гледам дека главна мерка која ќе ја спроведе Градот е „бесплатен јавен превоз“, тоа за мене е еден од главните докази дека сме општество на парадокси, кое којзнае дали ќе доживее да види челници кои се правични, кои имаат и знаење и волја за напорна работа. Според студијата на МАНУ и студијата на УГД и Фармахем презентирани во организација на Град Скопје, загадувањето со РМ10 честици најмалку се должи на сообраќајот, што значи уделот на сообраќајот во загадувањето со РМ10 е толку минорен што и целиот сообраќај да застане нема да има значителен ефект врз концентрацијата на РМ10 честиците. Паралела на ова би било: избувнува пожар и Градот ангажира доброволци да плукаат за да го изгасат“, вели Велковска.
Според неа, недозволиво е да се водат контрадикторни политики: да им се прогледува низ прсти на големите загадувачи затоа што тие „ја држат“ економијата; да се дозволува уништување на зелени површини во корист на урбаната мафија; да не се работи на градска стратегија за искористување на обновливи извори на енергија зашто гасот не е решение туку е дел од проблемот; да се уништуваат белите дробови на Скопје за гасовод кој нема ни да го напојува главниот град.
„На овој град и на оваа земја им се потребни прецизни нефингирани мерења за лоцирање на сите загадувачи и нивна систематизација, приземна и веднаш спроведлива стратегија за постапување по добиените резултати со крајна цел доведување на загадувањето до гол минимум во склад со европските критериуми“, вели Велковска.
Децата се најзагрозена, но не и единствена категорија граѓани чие здравје се нарушува поради загаденоста
Д-р Мими Кимовска Христов, педијатар и еко-активист, вели дека најзагрозената категорија лица од аерозагадувањето се децата, а се уште во секое основно училиште не се поставени прочистувачи на воздух, иако податокот е дека внатрешно-амбиенталниот воздух достигнува и до концентрација од 600 ПМ10 честички на метар кубен.
„Владата и Градот Скопје треба да излезат и со конкретни препораки за загрозените категории лица, како на пример оние со хронични заболувања, заболувања на циркулаторниот систем, лицата со ХОББ, а секако и бремените жени кои поради загаденоста на воздухот подлежат на ризик од абортуси и предвремени породувања. Дали институциите имаат план за можните последици по се уште незачнатите плодови, бидејќи докажано е дека загадениот вопздух има и огромно влијание при настанувањето на мутации кај луѓето што ќе се одрази на следните генерации“, прашува Кимовска Христов.
Таа вели дека е свесна дека сето она што се прави не го решава проблемот, туку само ги лечи последиците, но сепак упатува дека во вакви ситуации, децата и возрасните треба да носат маски со карбон-филтер при престој на отворено, да се избегнуваат спортски активности надвор додека е загадено, а сите што се во можност да се снабдат со прочистувачи на воздух во своите домови.
За првпат завчера Скопје се најде на прво место како најзагаден град во светот. Екстремно високо беше загадувањето и вчера, кога речиси и да немаше дел од земјава со вредност на ПМ10 честички во рамките на нормалата, односно максимални 50 микрограми на метар кубен.
Вечерва аерозагадувањето е намалено за нијанса, но се уште е над предвидените нормални вредности.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
На Табановце се чека околу 20 минути

Од 09:45 ч. сообраќајот на автопатот Тетово – Скопје е нормализиран, инфмормираат од АМСМ.
Сообраќајот на државните патишта се одвива непречено, по суви коловози.
Интензитетот на сообраќај на патните правци надвор од градските средини е зголемен. Поради летните одмори се бележи зголемена фреквенција на возила, на Табановце времето на чекање за влез и излез од државата е околу 20 минути, на останатите граничните премини од македонска страна нема подолги задржувања за влез и излез од државата.
АМСМ препорачува прилагодена брзина на движење, почитување на поставената сообраќајна сигнализација и внимателно управување со возилата, особено на патиштата низ котлините, речните долини и клисурите, каде има можност од појава на одрони. Ова посебно се однесува за делниците Катланово – Велес, Маврово – Дебар – Струга, Виница – Берово и Кочани – Делчево.
Македонија
Одбележана 24-годишнината од загинувањето на десеттемина армиски припадници кај месноста Карпалак

Делегација од Министерството за одбрана и Генералштабот на Армијата, предводена од државниот секретар Елизабета Чуповска-Ристова и директорот на Генералштабот, бригаден генерал Орце Јордев, денеска положија венец со свежо цвеќе на спомен-обележјето на македонските бранителите, кои своите животи ги загубија кај месноста Карпалак во 2001 година.
Десеттемина прилепски бранители, Сашо Китаноски, Нане Наумоски, Бранко Секулоски, Марко Деспотоски, Ердован Шабаноски, Љубе Грујоски, Дарко Вељаноски, Веби Рушитоски, Горан Миноски и Пеце Секулоски, ги положија своите животи за зачувување на независноста, суверенитетот и на територијалниот интегритет на татковината.
Во спомен на бранителите на спомен-обележјето свежо цвеќе положија и делегации од Владата предводена од заменик-претседателот на Владата за политички систем, Љупчо Димовски, од кабинетот на претседателката и врховен командант на Армијата, претставници од семејствата на загинатите припадници на Армијата, од здруженија на граѓани и од политички партии.
Венци со свежо цвеќе ќе бидат положени и пред спомен-обележјето на македонските херои во центарот на Прилеп.
Македонија
Семејна заштеда и помал притисок за родителите: Дурмиши за поевтинувањето на училишниот прибор

Министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, денеска ја промовираше новата владина мерка „Училишна кошничка“, насочена кон намалување на трошоците за училишен прибор и заштита на семејниот буџет пред почетокот на новата учебна година.
„Веруваме дека образованието треба да биде еднакво достапно за сите – без оглед на семејниот приход. Затоа, заедно со Владата, преземаме мерки што овозможуваат секое дете да започне со училишните обврски под еднакви услови, а родителите да почувствуваат конкретно олеснување,“ изјави министерот Дурмиши.
Согласно членот 29 од Законот за трговија, Владата на Република Северна Македонија вчера усвои Одлука за утврдување на највисоки цени за продажба на училишен прибор во малопродажба и големопродажба, која ќе важи од 15 август до 15 септември 2025 година.
Според одлуката се предвидува намалување на цените на училишен прибор најмалку за 10% во трговијата на големо и 15% во трговијата на мало.
Мерката, според соопштеното, важи за сите видови продавници кои продаваат училишен прибор – од книжарници, преку супермаркети, до спортски продавници.
„Ќе биде опфатен широк спектар на производи: тетратки, ранци, моливи, боици, фломастери, калкулатори, ножици, лепак, папки и други основни материјали.
Секој производ што ќе биде опфатен со оваа мерка ќе биде јасно означен со натписот „Помалку трошоци, повеќе за тебе“, а во сите продавници ќе биде поставен плакат со информации за мерката, со цел потрошувачите да имаат целосна и транспарентна слика.
Цените ќе се споредуваат со референтната цена од 1 јуни 2025 година или со набавните документи за поново внесени производи. Тоа значи дека намалувањето е реално, проверливо и фер – и за потрошувачите и за трговците,“ појасни министерот.
Оваа мерка, како што потенцираше Дурмиши е дел од поширок системски пристап на Владата да интервенира таму каде што трошоците се највисоки, а потребите најголеми.
„Минатогодишната „Училишна кошничка“ беше исклучително успешна – заштедите по ученик изнесуваа од 750 до 2.000 денари. Секоја семејна заштеда значеше повеќе можности за децата, а помал притисок за родителите,“ изјави Дурмиши.
Министерот подвлече дека целта останува иста, да им се овозможи на сите ученици еднаков и достоинствен почеток на учебната година, без финансиски бариери.
„Продолжуваме со следење на состојбите на терен, анализи и дискусии за нови мерки – секогаш водени од интересот на граѓаните. Образованието треба да почне со насмевка – а ние сме тука да помогнеме тоа навистина да се случи,“ вели Дурмиши.