Економија
Малите компании од денес може да аплицираат за грант за посовремена опрема, на располагање им се 6 милиони евра

Од денес микро, малите и средните претпријатија може да аплицираат за грант за технолошки развој од Фондот за иновации. Фондот за овој инструмент има буџет од 6 милиони евра, од кои три милиони евра ќе бидат доделени по скратена постапка на компании што веќе аплицирале за грант, ги поминале проверките, но Комитетот не им одобрил пари, а преостанатите три милиони евра се наменети за компании што првпат аплицираат во Фондот. За нив е отворен повик во редовна постапка.
Аплицирањето за повикот по скратена постапка за компании што веќе имаат апликации во Фондот е до 27 декември, а повикот во редовна постапка ќе биде отворен за компаниите до 5 февруари.
„Клучната новина што ја воведуваме со овој јавен повик денеска е скратената процедура за аплицирање, односно им го олеснуваме пристапот на компаниите до средства за реализација на инвестициски проекти. Скратената процедура важи за сите оние компании апликанти што минатата година учествувале на јавните повици на Фондот за иновации и технолошки развој под кој било инструмент и притоа ги поминале две од три фази на оценување. Тоа е фазата на административна проверка, што ја реализираат службите на Фондот, и фазата на претселекција, во чија реализација се вклучени над 200 домашни, меѓутоа надворешни стручни лица. Сите оние компании што успеале да ги поминат овие две фази и стасале во фазата на оценување пред Комитетот за одобрување инвестиции и притоа не добиле одлука за одобрување финансиски средства, сега имаат можност да аплицираат повторно со тоа што аплицирањето оди по скратена постапка“, објасни Јован Деспотовски, директор на Фондот за иновации и технолошки развој.
Јавниот повик е отворен за сите микро, мали и средни претпријатија кои се регистрирани во Република Северна Македонија, вклучително и приватните здравствени установи. Ќе бидат поддржани активности, како прифаќање и спроведување европски технички прописи за безбедност на производи, подготовки за стекнување сертификати за квалитет, активности за анализа, подготовки и стекнување и заштита на правата од индустриска и интелектуална сопственост, изработка на елаборати за животна средина, воведување информациски системи, техничка поддршка од надворешни експерти, подготовка на развојни проекти, подобрување на организациската структура, специјализирани обуки, програми за развој и слично.
„Она што е клучно за овој инструмент е тоа што поттикнуваме, т.е. ги поддржуваме компаниите да воведуваат современи практики и технологии во своето работење. Не бараме иновативни практики, не бараме развој на нови производи и услуги, едноставно поддржуваме секоја од компаниите да воведат технологии во работењето, со што ќе станат поконкурентни. Кога зборуваме за технологии, зборуваме за нови технологии. Од она што го имаме како искуство досега, во принцип компаниите подготвуваат и реализираат проекти што подразбираат набавка на нова посовремена опрема“, вели директорот Деспотовски.
Одлуките за финансирање по повикот во скратена постапка од Фондот очекуваат да бидат донесени пред распуштањето на Собранието поради изборите, а за компаниите во редовна постапка Комитетот за одобрување инвестиции во Фондот за иновации одлуките ќе ги донесе кога ќе завршат изборите. Деспотовски објасни дека иако законот не ги обврзувал, со интерна одлука тие решеле одлуките да бидат донесени по изборите за да нема сомнежи за влијанија.
Во делот на кофинансирањето, Фондот учествува со не повеќе од 30 отсто од вкупниот буџет на трошоците и со не повеќе од 10 милиони денари. За микрокомпаниите горниот лимит е пет милиони денари, а за малите и средните компании, соодветно на тоа и приватни здравствени установи, средствата се до 10 милиони денари од проектот, меѓутоа не повеќе од 30 отсто од трошоците.
По потпишувањето на договорите, директорот Деспотовски очекува грантовите од Фондот да поттикнат инвестициски циклус во приватниот сектор од најмалку 20 милиони евра.
Двата повика со условите за аплицирање и критериумите за оценување ќе бидат објавени на веб-страницата на Фондот за иновации.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Народната банка ја додели годишната награда за млади истражувачи за 2025 година

По повод денот на монетарната самостојност, Народната банка традиционално ја додели Годишната награда за млади истражувачи за најдобар труд од областа на макроекономијата и банките и банкарските системи. Добитничка на првата награда за 2025 година е Јасна Тоновска, асистентка и докторантка на Економскиот факултет при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, за трудот со наслов „Волатилноста на меѓународните финансиски текови: импликации за македонската економија“.
Во трудот се посочува дека изразената променливост на меѓународните финансиски текови носи ризици за економските остварувања во земјата, особено на среден рок, при што се заклучува дека макропрудентните мерки претставуваат ефикасен инструмент за ублажување на негативните ефекти од оваа променливост, којашто станува особено изразена по 2020 година, како резултат на засилената светска неизвесност и сѐ поголемите геополитички тензии.
По повод доделувањето на наградата, во Народната банка се одржа средба со наградената истражувачка, гувернерката Анита Ангеловска-Бежоска и Одборот за оценување трудови составен од вицегувернерката Ана Митреска (претседателка) и членовите Султанија Бојчева-Терзијан, директорка на Секторот за монетарна политика, истражување и статистика и Мите Митески, помошник на вицегувернерот, како и вицегувернерите Емилија Нацевска и Фадил Бајрами.
На средбата се разменија мислења за наградениот труд и за значењето на истражувачката работа при носењето политики засновани на докази. Акцентот беше ставен на важноста на поддршката што Народната банка им ја дава на младите истражувачи заради унапредување на истражувачката дејност во земјата. Имено, во изминатите деветнаесет години, токму преку оваа награда, Народната банка активно придонесува за поттикнување на истражувачката активност на младите во областа на макроекономијата и банкарството, со што се зголемува нивниот научен придонес со практична вредност при носењето на политиките.
Според традицијата, наградениот труд ќе биде презентиран на некоја од следните сесии на Клубот на истражувачите на Народната банка, којшто функционира како платформа за развој на истражувачката мисла и мрежа за поврзување на експертите од овие области.
Доделувањето на наградата е дел од одбележувањето на 33-годишнината од монетарното осамостојување и формирањето на Народната банка. Постојаното јакнење на институционалните и истражувачките капацитети ѝ овозможи на Народната банка да се издигне како реномирана и кредибилна институција на меѓународно ниво, со голем придонес во обезбедувањето на макроекономската и финансиската стабилност во земјата.
Свет
Пресврт во трговската војна – САД побараа разговори со Кина

Соединетите Американски Држави се обратија до Кина за да побараат разговори за царините од 145 проценти што ги воведе претседателот Доналд Трамп, а вратата на Пекинг е отворена за разговори, соопшти утрово кинеското Министерство за трговија сигнализирајќи потенцијално ублажување на трговската војна.
„САД треба да бидат подготвени да преземат мерки за да ги исправат погрешните практики и да ги откажат едностраните царини“, соопшти Министерството за трговија додавајќи дека Вашингтон мора да покаже искреност во преговорите.
„Обидот да се искористи разговорот како изговор за принуда и изнуда нема да функционира“, соопшти Министерството за трговија.
Пекинг отворено го изрази својот гнев поради царините за кои вели дека не може да го запрат подемот на втората по големина економија во светот. Тој го фокусира својот гнев на поттикнување на јавната и глобалната осуда на американските ограничувања за увоз.
„Кина сака да се сретне и да разговара за трговија, а разговорите ќе следуваат набргу“, изјави синоќа американскиот државен секретар Марко Рубио за „Фокс њуз“.
„Нашиот министер за финансии Скот Бесент е вклучен во овие напори и нивните дискусии ќе следуваат набргу“, рече тој додавајќи дека прашањето е колку САД треба да купуваат од Кина во иднина.
Трамп завчера изјави дека верува оти постои многу голема шанса неговата администрација да постигне договор со Кина.
Тој го изјави ова неколку часа откога кинескиот претседател Шји Џјинпинг ги повика официјалните лица да преземат мерки за приспособување кон промените во меѓународната средина, без конкретно да ги спомене САД.
Економија
Значителен раст во енергетскиот сектор во март 2025 година

Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини ја информира јавноста дека, според најновите податоци на Државниот завод за статистика, индустриското производство во секторот „Енергија“ во март 2025 година бележи значителен раст од 13.8% во однос на истиот месец претходната година.
„Особено позитивен е растот од 12.9% во групата „Снабдување со електрична енергија, гас, пареа и климатизација“, што претставува силен показател за стабилноста и динамиката во енергетскиот сектор. Со усвојувањето на новиот Закон за енергетика, се очекува ваквиот позитивен тренд да продолжи и во наредниот период, преку интензивирање на инвестициите во обновливи извори на енергија, модернизација на мрежата и развој на батериски системи за складирање на електрична енергија. Законот предвидува јасни механизми за поддршка на енергетски проекти, што ќе придонесе за одржлив раст и долгорочна енергетска сигурност“, велат од Министерството.
Од таму најавија дека во периодот што следува, приоритет ќе биде реализацијата на проекти кои значат поголема енергетска независност и стабилност на системот. Новата законска рамка ќе овозможи поинтензивна интеграција на обновливите извори, поефикасно управување со мрежата и поголема заштита на правата на потрошувачите.