Свет
Каде најмногу се пренесува коронавирусот?
Германскиот Институт „Роберт Кох“ (РКИ) спроведе анализа според која од 27 октомври најголем број од заболените со Ковид-19 се заразиле на приватни собири.
„Домаќинствата се најчестите места за зараза. Исто така, голема и моментално растечка област на ширење на вирусот се домовите за стари лица, а потоа работните места. Стапката на инфекција е многу помалку поврзана со слободното време кое е тешко погодено од заклучувањето“, пренесуваат германските медиуми.
Бројот на инфекции во областа на медицината, на пример во болници, клиники или операции, е релативно мал, но тој број во последно време значително расте. Слично е со училиштата, градинките или домовите за бегалци. Рестораните, хотелите и пансионите имаат многу мал удел во бројот на заболени во Германија, а во исто време тие се најтешко погодени од новите мерки.
Според Институтот, ризикот од инфекција во јавниот превоз се чини дека е уште помал. Но, тоа може да се должи и на остриот пад на бројот на патници во автобусите и возовите во Германија.
Берлинскиот Институт наведува дека има разлика во местата каде што најмногу се шири вирусот во првиот и во вториот бран на пандемијата.
Среде првиот бран на пандемијата во Германија, домовите за стари лица и домовите за нега на немоќни лица беа поголем извор на инфекција од приватните домаќинства. И медицинскиот сектор, особено болниците, и домовите за бегалци биле многу почести места на инфекција отколку што се сега.
Училиштата и градинките речиси немаа никаква улога во пандемијата во текот на пролетта затоа што тие беа затворени во тоа време.
За жал, податоците на Институтот во моментот се прилично нецелосни. Статистичките податоци од берлинскиот институт бележат само пријавени случаи со две или повеќе меѓусебно поврзани инфекции. РКИ, исто така, признава: „Приближно само една четвртина од вкупно пријавените случаи на Ковид-19 спаѓаат во оваа категорија“.
На прашањето на „Дојче веле“ за преостанатите 75% од случаите во Германија, РКИ признава: „Всушност, немаме повеќе податоци“.
Ова значи дека за три четвртини од заболените во Германија не се знае од каде го добиле вирусот. Од една страна, ова се должи на комплексноста на сигурно утврдување каде се појавила инфекцијата, бидејќи некои луѓе остануваат асимптоматски неколку дена пред да се појават симптомите. Утврдувањето на изворот на инфекцијата и контактот тогаш е речиси невозможно.
Од друга страна, недостигот на сигурни и целосни информации отежнува да се одговори прецизно на пандемијата – и не само во Германија, туку во целиот свет.
Но, податоците од други земји покажуваат слични трендови како во Германија. Студиите во Јужна Кореја, исто така, ги идентификуваат приватните домаќинства како место каде што најмногу се шири вирусот, каде што едно лице има шест пати поголема веројатност да биде заразено отколку на друго место. И едно кинеско истражување проценува дека 69 отсто од заболените го добиле вирусот во приватните домаќинства.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Американски воен авион влета во окото на ураганот во близина на Јамајка, објавена е снимка
Ураганот Мелиса, бура од категорија 5, се приближува кон Јамајка со ветрови што достигнуваат брзина од 282 км/ч. Метеоролозите предупредуваат дека ова би можела да биде најмоќната бура што некогаш го погодила карипскиот остров, а жителите на Јамајка и Куба се подготвуваат за директен удар, објави Ројтерс.
Се очекува да помине над Јамајка, а потоа да продолжи кон исток кон Куба и Бахамите. Експертите велат дека бавното движење на бурата над невообичаено топлото Карипско Море помогнало да се зајакне, при што Јамајка очекува катастрофални ветрови со денови и речиси еден метар дожд (1.000 литри на квадратен метар).
Incredible footage from inside the eye of Category 5 Hurricane Melissa. Filmed during a reconnaissance flight by the US Air Force’s 53rd Weather Reconnaissance Squadron, the video reveals the sharply defined eyewall and the deceptive calm at the storm’s center; conditions that… pic.twitter.com/WCevRvU8wG
— AviatorsMaldives (@AviatorsMaldive) October 28, 2025
Американски воен авион вчера прелета низ окото на ураганот за да собере метеоролошки податоци. Окото на ураганот е централниот дел од бурата и област на релативен мир и спокојство во рамките на многу насилен систем. Окото е опкружено со таканаречениот ѕид на окото, што е најопасниот дел од ураганот со најсилни ветрови.
Распонот на ветерот на ураганот Мелиса сега е поголем од целата должина на островот Јамајка. Премиерот Ендру Холнес нареди задолжителна евакуација на делови од јужна Јамајка, вклучувајќи го и градот Порт Ројал, и апелираше за меѓународна помош.
Тој предупреди за огромната штета што им се заканува на обработливото земјиште, домовите и критичната инфраструктура.
„Во регионот нема инфраструктура што може да издржи категорија 5“, рече Холнес. И покрај сериозните предупредувања, некои жители се двоумат да ги напуштат своите домови од страв од грабежи. Властите соопштија дека автобусите се подготвени да превезат околу 28.000 луѓе по наредба за евакуација.
Свет
Илон Маск ја лансира „Грокипедија“
Илон Маск и неговата компанија xAI ја лансираа „Грокипедија“, најавувајќи ја на почетокот на октомври како конкурент на онлајн енциклопедијата „Википедија“, која е креирана и уредувана од волонтери и која некои американски републиканци ја обвинија за политичка пристрасност и, заедно со Маск, тврдат дека е „премногу левичарска“.
Името „Грокипедија“ доаѓа од четботот Groka на xAI, за кој Маск тврди дека „бара максимална вистина“.
https://t.co/op5s4ZiSwh version 0.1 is now live.
Version 1.0 will be 10X better, but even at 0.1 it’s better than Wikipedia imo.
— Elon Musk (@elonmusk) October 28, 2025
Верзијата 0.1 од вчера вечерта веќе имаше повеќе од 885.000 дефиниции во споредба со повеќе од седум милиони на англиската верзија на „Википедија“.
Пред една недела, претприемачот одлучи да го одложи лансирањето на „Грокипедија“ за неколку дена, иако беше објавено на крајот на септември, оправдувајќи го одложувањето со потребата од „дополнителна работа за чистење на пропагандата“.
Како и републиканските функционери, Илон Маск е постојан критичар на „Википедија“ веќе неколку години. Во 2024 година, тој напиша дека страницата е „контролирана од крајно левичарски активисти“ и ги повика луѓето да престанат да донираат на платформата.
„Целта на Грок и (Грокипедија) е вистината, вистината и ништо друго освен вистината“, нагласи најбогатиот човек во светот, додавајќи дека софтверот на енциклопедијата е со отворен код. „Секој може да го користи за што било, бесплатно“, објасни тој.
Содржината на некои статии на „Грокипедија“ одразува пристрасност, како и страницата посветена на Илон Маск.
If you’re wondering what the Grokipedia experience is like pic.twitter.com/9bnYigR6A0
— Ramin Tahbaz (@ramintahbaz) October 28, 2025
Во воведните пасуси од резимето, платформата пишува дека шефот на „Тесла“ и „СпејсИкс“ „влијаел на дебатата“ на неколку теми, заработувајќи „критики од мејнстрим медиумите кои се наклонети кон лево ориентираното известување“.
Кога станува збор за движењето за граѓански права „Животот на црнците е важен“, „Грокипедија“ пишува дека тој „мобилизирал милиони луѓе“.
„Сепак, овие протести резултираа со немири, (…) најскапите во историјата на осигурувањето од штета на имот“, продолжува „Грокипедија“, без да спомене, како што прави „Википедија“, дека „огромното мнозинство протести организирани во 2020 година се одржаа во мирна атмосфера“.
Содржината на „Грокипедија“ е генерирана од вештачка интелигенција (ВИ) и генеративниот асистент за ВИ Грок, но секоја страница цитира повеќе извори.
Грок предизвика контроверзии пред неколку месеци откако даде антисемитски изјави, кои компанијата на Маск ги припиша на погрешна програма.
Европа
Политико: Унгарија, Чешка и Словачка се обидуваат да формираат сојуз на скептици за Украина
Унгарија се стреми да ги здружи силите со Чешка и Словачка за да формира блок од земји во Европската Унија кои се скептични кон понатамошна помош за Украина. Таквиот потег би можел значително да ги комплицира напорите на Брисел да обезбеди континуирана финансиска и воена поддршка за Киев, пишува Политико.
Балаш Орбан, главен политички советник на унгарскиот премиер, изјави дека се надева дека ќе се здружи со Андреј Бабиш, чија десничарска популистичка партија победи на неодамнешните парламентарни избори во Чешка, и со словачкиот премиер Роберт Фицо. Според него, целта е да се координираат ставовите пред состаноците на лидерите на ЕУ, што вклучува одржување состаноци пред самите самити.
Иако сè уште не е постигнат силен политички сојуз, неговото формирање би можело значително да ги комплицира напорите на ЕУ да обезбеди финансиска и воена поддршка за Украина, наведува Политико.
„Мислам дека тоа ќе се случи – и ќе стане сè повидливо“, рече Балаш Орбан, кога беше прашан за можноста за формирање блок на скептици за Украина во Европскиот совет.
Тој потсети на моделот на соработка на таканаречената Вишеградска група на четворката (Унгарија, Чешка, Словачка и Полска) за време на мигрантската криза. „Тоа функционираше многу добро за време на мигрантската криза. Така успеавме да се спротивставиме“, рече тој, осврнувајќи се на периодот по 2015 година, кога евроскептичната партија „Право и правда“ беше на власт во Варшава.
Според „Политико“, новиот сојуз би се состоел од три, а не од четири члена. Сегашниот полски премиер од централно-десничарската партија, Доналд Туск, е цврсто проукраински ориентиран и веројатно нема да се приклучи на каков било сојуз со унгарскиот премиер.
Унгарскиот премиер, кој е на власт во последните 15 години, се соочува со борба за реизбор следната година. Според анкетата на јавното мислење на која се повикува изданието, партијата „Тиса“ на лидерот на опозицијата Петер Маѓар во моментов е попопуларна од партијата „Фидес“ на Орбан.
фото: принтскрин

