Пратеничката Бети Стаменкоска Трајкоска од ВМРО-ДПМНЕ предупреди дека Македонија повеќе од една деценија се соочува со сериозна фертилитетна рецесија и ја истакна неопходноста од итни чекори, но и промена на начинот на размислување во општеството.

Како дел од предвидените владини мерки, Стаменкоска-Трајкоска зборуваше за шест бесплатни инвитро процедури, стимулација за прво и второ дете, како и даночни олеснувања за мајките.

„Мајката ќе биде ослободена од персонален данок на доход една година за првородено дете, две години за второ родено дете, а за трето и повеќе – секоја година, сè додека првото дете не стане полнолетно“, прецизираше таа.

Рече дека Македонија повеќе од деценија е во фертилитетна рецесија. Повеќе од една деценија бројот на новородени рапидно се намалува, а само за последните четири години Македонија изгуби еден град со големина на Кавадарци.

Според официјалните податоци што ги презентираше, ако во 2016 година биле родени 23.000 деца, во 2024 година бројката паднала на 16.737. Тоа значи дека за само осум години, годишниот број на новородени се намалил за над 9.000.

„Во 2024 година родени се 16.737 дечиња, а починале 20.187 луѓе. Тоа значи дека починале 3.500 луѓе повеќе отколку што се родиле“, предупреди Стаменкоска Трајкоска, додавајќи дека демографските трендови се алармантни.

Таа потсети дека во 1950 година стапката на фертилитет била 5.7, додека денес е 1.5 – што е четири пати помалку. За да постои природен прираст, потребно е стапката на фертилитет да биде најмалку 2.1.

На крајот, подвлече дека политичарите и институциите имаат обврска да ја отворат јавната дебата и да ги поддржат сите напори за зголемување на наталитетот.

Премиерот Христијан Мицкоски вчера пресече дека нема да се воведе данок за немажените и неженетите, откако претходно ја спомена таа можност, како насока на која Владата размислува. Вчера целосно ја отфрли ваквата идеја, коментирајќи дека целта била да се поттикне јавна дебата.

Хелсиншкиот комитет за човекови права изразува сериозна загриженост поради апелот на Министерството за здравство до медиумите да не ги фотографираат или снимаат пациентите што беа повредени во трагичниот пожар во дискотеката „Пулс“, а кои се лекуваат во болницата во Кочани.

Од Хелсиншкиот комитет наведуваат дека иако заштитата на приватноста и достоинството на пациентите е од голема важност, состојбата и условите во кои се лекуваат жртвите од оваа трагедија претставува највисок јавен интерес.

„Апелите што имаат цел да ограничат медиумско покривање во вакви ситуации се проблематични и претставуваат потенцијален обид за институционално ограничување на слободата на изразување и правото на јавноста да биде информирана. Со тоа Министерството ризикува да воспостави штетна пракса, која може да води кон цензура и самоволни ограничувања на медиумската работа. Ја потсетуваме институцијата дека новинарската етика и професионалните стандарди се предмет на саморегулација и дека за овие прашања се надлежни телата, како Советот за етика во медиумите и Судот на честа при Здружението на новинарите на Македонија (ЗНМ)“, велат од Хелсиншкиот комитет.

Од таму наведуваат дека ќлен 16 од Уставот на Република Северна Македонија гарантира слобода на изразување, како и забрана на цензурата.

Според нив, вакви инструкции што доаѓаат од државни институции, дури и кога се претставени како апели, може да се сфатат како форма на институционален притисок.

Хелсиншкиот комитет апелира до Министерството за здравство да се воздржи од наметнување неформални ограничувања врз работата на медиумите и ги охрабрува новинарите да продолжат да известуваат професионално, етички и со чувствителност кон жртвите, но и со јасно чувство за одговорност кон јавниот интерес.

„Нашата, скопската Зоолошка, е една хорор-приказна изминативе 3,5 години, ја нареков куќата на стравот со цел некоја ‘умна’ глава преземе нешто за ова што ѝ се случува на оваа установа, во која од кога дојде Арсовска на чело на Скопје и поставувајќи ги своите ‘професионални’ кадри за директори, во Скопје ЗОО пцовисаа повеќе од 40 егзотични животни, некои од нив под сомнителни околности!“, напиша советникот во Советот на Град Скопје од ВМРО-ДПМНЕ, Стефан Кирков, на социјалните мрежи.

„Пред 4 или 5 дена починале две лами за кои неофицијално се раскажува дека подолго време појавувале симптоми на туберкулоза, а пред само нешто повеќе од еден месец исто така починаа две лами за кои се знаело наводно дека боледуваат од истата болест – туберкулоза!

Во Скопје ЗОО се случува вистински хаос. Од страна на директорот во сенка, Стаменов, и другиот на хартија, Попов, на вработените им е наредено за смртта на овие лами да се скрие и да не се објави и до таму одат што и покрај законската обврска да ја известат АХВ, тие тоа не го прават, а таа утрово дозна од мене.

Неколку дена претходно вработените имале голем притисок и мобинг од горенаведените да влагаат во живеалиштата на ламите без никаква ХТЗ или заштитна опрема за што тие реагирале дека се небезбедни од причина што сомнежот за туберкулоза и симптомите биле видливи, но овие животни не биле дислоцирани во изолација и сите посетители биле изложени на ризик ако знаеме дека туберкулозата е пренослива преку непосредна близина со заболеното животно.

За ова, како и за сѐ претходно што се случува во Скопје ЗОО, некој мора да поднесе одговорност и да одговара! Данела Арсовска, што уште ќе му направиш на Скопје“, прашува Кирков.