Свет
Истражување на Кембриџ: Климатските промени можеби имале важна улога во пандемијата

Климатските промени можеби играле клучна улога во пренесувањето на коронавирусот на луѓето, принудувајќи одредени видови лилјаци во поблизок контакт со нив, покажува новата британска студија. Вирусот кој уби повеќе од два милиони луѓе и предизвика глобално затворање веројатно потекнува од лилјаците во Југоисточна Азија, се додава во студијата.
Истражувачите од Универзитетот во Кембриџ во своето истражување користеле податоци за температурата, врнежите од дожд и промените на вегетацијата во изминатите сто години за да моделираат движење на популацијата на десетици видови лилјаци врз основа на условите што им се потребни за да живеат.
Откриле дека во минатиот век околу четириесет видови лилјаци се преселиле во јужна Кина, Лаос и Мјанмар, области каде што, според резултатите од генетска анализа, се појавил вирусот САРС-КоВ-2. Бидејќи секој вид лилјак носи просек од 2,7 коронавируси, научниците велат дека околу сто видови коронавирус сега се концентрирани во тоа „жариште“.
„Бидејќи климата ги менуваше живеалиштата на лилјаците, некои видови напуштија една област и мигрираа во друга, носејќи ги своите вируси со себе“, рече главниот автор на студијата, Роберт Мејер, зоолог од Кембриџ.
„ Ова веројатно доведе до нови интеракции помеѓу животните и вирусите и придонесе за развој и пренесување на повеќе штетни вируси. Не тврдиме дека пандемија не би постоела без климатски промени, но без сомнение оваа миграција на лилјаците предизвикана од климата, не ѝ одмогна на пандемијата”, нагласи Мејер.
Иако точниот синџир на пренесување на вирусот САРС-КоВ-2 од животни на луѓе допрва треба да се утврди, Мејер забележува дека климатските промени и уништувањето на живеалиштата во Азија довеле до никогаш поблизок контакт со луѓето.
Студијата, објавена во списанието „Наука за целата животна средина“ (Science of the Total Environment), ги повика владите да ја ограничат урбаната експанзија и проширувањето на земјоделството бидејќи тоа ќе го намали ризикот од друга пандемична болест која е ендемична во дивиот свет.
„ Фактот дека климатските промени можат да го забрзаат пренесувањето на патогени микроорганизми од животинскиот свет кај луѓето, треба да биде итен повик за будење за да се намалат штетните емисии на глобално ниво“, рече Камило Мори од Универзитетот на Хаваи, кој учествуваше во студијата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Трамп до НАТО: Подготвен сум да воведам санкции кон Русија ако и вие тоа го направите

Американскиот претседател Доналд Трамп преку својата мрежа Truth Social објави „писмо до сите народи на НАТО и светот“, во кое најавува дека е подготвен да воведе силни санкции кон Русија, но само доколку и сите земји на НАТО се усогласат и престанат да купуваат руска нафта.
„Подготвен сум да воведам големи санкции кон Русија кога сите земји членки на НАТО ќе се усогласат и ќе почнат да го прават истото, и кога ќе престанат да купуваат нафта од Русија. Во секој случај, јас сум подготвен да ‘тргнам’ кога и вие ќе бидете. Само кажете кога,“ порача Трамп.
Тој предложи и воведување царини од 50 до 100 проценти на Кина, кои би се укинале откако ќе заврши војната меѓу Русија и Украина. Според него, тоа би помогнало да се скрати руското влијание и побрзо да се стави крај на конфликтот.
„Ова не е моја војна, таа никогаш немаше да започне доколку јас бев претседател. Ова е војна на Бајден и Зеленски. Јас сум тука само да помогнам да се запре и да се спасат илјадници животи,“ додаде Трамп, наведувајќи дека само минатата недела, според неговите информации, во Украина и Русија загинале повеќе од 7.000 луѓе.
Последните недели Трамп значително ја заостри реториката кон државите кои и понатаму купуваат руска нафта, предупредувајќи дека со тоа ја финансираат војната во Украина. На почетокот на август тој воведе дополнителни царини од 25 отсто за Индија поради продолжување на увозот на руски енергенси, директно или преку посредници.
Истовремено, во повеќе наврати ги повика европските лидери целосно да го прекинат купувањето руска нафта, предупредувајќи дека Европа и натаму ѝ обезбедува на Москва милијарди евра годишни приходи.
Трамп предложи и Г7 и Европската унија да воведат високи царини за Кина и за сите земји што продолжуваат да купуваат руска нафта, истакнувајќи дека неговото „трпение кон Путин е при крај“.
Европската унија засега е воздржана кон идејата за воведување царини од 100 отсто на стоката од Индија и Кина, а според дипломатски извори, ваквите екстремни мерки најверојатно ќе бидат одбиени. Наместо тоа, ЕУ се залага за постепено укинување на увозот на руска нафта и гас до 1 јануари 2028 година, со забрана за краткорочни договори што би стапила во сила уште следната година.
Индија, пак, реагираше со критики, обвинувајќи ги САД и ЕУ за двојни стандарди. Владата во Њу Делхи истакна дека, додека ним им се префрла за увоз на руски енергенси, западните држави и понатаму имаат значителна трговија со Русија. И владејачките, и опозициските партии во Индија оценија дека е неправедно земјата да биде изложена на притисок додека слични практики се толерираат на Запад.
Свет
Експлозија во кафуле во Мадрид, 14 повредени

Во експлозија во кафуле во шпанската престолнина Мадрид во саботата, 14 лица беа повредени, од кои едно потешко, соопштија службите за итни случаи.
Експлозијата се случила во 15 часот во мадридската населба Ваљекас, според службите за итни случаи.
Причината за експлозијата сè уште не е позната.
Свет
(Видео) Новинар: Како се справувате по смртта на Кирк? Трамп: Многу добро, градиме сала за бал

Тајлер Робинсон, осомничениот за убиството на американскиот конзервативен активист Чарли Кирк, беше уапсен во четврток навечер и јавно идентификуван во петок.
Тој беше уапсен во четврток навечер околу 22 часот по локално време по 33-часовна потера, изјави директорот на ФБИ, Кеш Пател.
Претседателот на САД, Доналд Трамп, беше прашан од новинарите пред Белата куќа како се чувствува.
„Господине претседателе, мое сочувство. Мое сочувство за загубата на вашиот пријател Чарли Кирк. Како се справувате во последниот ден и половина, господине?“, го праша новинарот Трамп.
„Мислам, многу добро. Патем, ги гледате ли сите тие камиони таму? Тие штотуку почнаа со изградба на новата балска сала за Белата куќа, што е нешто што се обидуваат да го добијат, знаете, околу 150 години. И ќе биде прекрасна. Апсолутно величествена градба. Само што почнавме, па ќе биде многу убаво завршена. И всушност ќе биде една од најдобрите во светот“, одговори Трамп.
“My condolences on the loss of your friend Charlie Kirk. How are you holding up?” – Reporter
“I think very good. And by the way, you see all the trucks? They just started construction of the new ballroom for the White House.” – Donald Trump
— Spencer Hakimian (@SpencerHakimian) September 12, 2025
Чарли Кирк, 31, беше контроверзна фигура во американската политика, која многумина ја сметаат за иднината на конзервативизмот поради неговата способност да ги мотивира младите луѓе. Тој беше клучен организатор во коалицијата МАГА на Доналд Трамп и помогна Трамп да се врати во Белата куќа за втор мандат.
Кирк беше силен застапник на правата за оружје, жестоко се спротивставуваше на абортусот, ги критикуваше правата на трансродовите лица и промовираше лажни тврдења за Ковид-19. Неговите ставови предизвикаа поларизација на универзитетите, каде што неговите провокативни говори привлекоа и бројни поддржувачи и гласни противници.