Русија ќе бара Украина драстично да ги намали воените врски со НАТО и да стане неутрална држава со ограничена армија во какви било преговори со новиот американски претседател Доналд Трамп, јавуваат американските медиуми.

Сè повеќе уверен дека го има главниот збор на бојното поле во Украина, рускиот претседател Владимир Путин е решен да ја постигне својата цел да го држи Киев надвор од НАТО и да ги ограничи неговите воени способности.

Ставот на Кремљ е дека иако некои членки на НАТО може да продолжат да испраќаат оружје во Украина според билатералните безбедносни договори, ниту едно од тие оружја не треба да се користи против Русија или за враќање на територија, пишува Блумберг.

Овие строги првични барања речиси сигурно ќе бидат неприфатливи за украинските лидери бидејќи војната се приближува кон третата година. Ставот на рускиот лидер, исто така, е во спротивност со изјавата на Трамп дека сака да заврши конфликтот што е можно поскоро и дека може да биде дизајниран да и даде простор на Москва за преговори. Во меѓувреме, рускиот напредок во источна Украина е бавен и има голема цена.

Се одржуваат ограничени разговори

Украина и Русија водат ограничени разговори во Катар за правилата за заштита на нуклеарните постројки од напади.

Украинските претставници запознаени со разговорите истакнаа дека единствените преговори меѓу Киев и Москва во моментов се ограничени на размена на затвореници и враќање на депортираните деца.

Условите на Русија, исто така, вклучуваат задржување на барем де факто контрола врз речиси 20 отсто од територијата под контрола на Русија во Украина, вклучувајќи го и полуостровот Крим, кој го анектираше во 2014 година, иако Москва е отворена за некои територијални размени.

Трамп минатата недела изјави дека е планиран состанок со Путин, иако портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, во понеделникот изјави дека сè уште не се направени значителни подготовки за разговорите. Преговорите за прекин на конфликтот се уште не се започнати.

Во ноември, украинскиот претседател Володимир Зеленски го омаловажи можниот прекин на огнот додека Русија сè уште ја окупира територијата, велејќи дека Киев треба да се потпре на дипломатијата за враќање на земјиштето заземено од Москва.

Иако новиот американски лидер и неговите клучни советници покажуваат мал ентузијазам за обврзувачките безбедносни гаранции за Украина, особено преку членството во НАТО, некои од таборот на Трамп го поддржаа обезбедувањето поддршка на Киев доколку се вклучи во дипломатијата за да преговара од позиција на сила.

Од февруари 2022 година, кога руските трупи ја преминаа границата, Украина доби десетици милијарди долари воена помош од САД и Европа.

Најголемата загриженост на Украина е дека прекинот на борбите ќе и овозможи на Русија да се прегрупира и повторно да нападне, поради што Киев вели дека ѝ треба западно оружје и доволно силна армија.

Неутрална и безопасна Украина

Украина „треба да биде неутрална, безопасна и под никакви околности не треба да биде истурена станица на НАТО или на САД. Таа треба да има мала армија, доволна да ги заштити украинските граници од бегалци и да врши полициски функции, но не доволно голема за да се бори против Русија“. Рускиот националистички тајкун и сојузник на Кремљ, Константин Малофеев, рече во интервју минатиот месец.

Неутралниот статус треба да биде вклучен во уставот на Украина, изјави Малофеев во Москва.

Пред нешто повеќе од една година, Путин индиректно им пренесе на високи американски претставници дека потенцијално може да размисли да се откаже од своето инсистирање за неутрален статус на Украина, па дури и против евентуалното членство во НАТО, изјавија тогаш два извори блиски до Кремљ. Путин постојано ја користеше заканата за пристапување на Украина во НАТО како клучна причина за неговата инвазија, а извештаите за можна истрага на терен беа дочекани со скептицизам во САД.

Оттогаш, воената ситуација на Русија е подобрена додека таа напредува на фронтот во источна Украина. Ова го охрабри Путин да заземе поостар став.

Се разбира, Украина сè уште држи територии во руската Курска област по ненадејниот упад минатата година, што може да биде договор за пазарење доколку Киев успее да ја задржи, а во петокот САД ги објавија своите досега најсеопфатни и агресивни санкции за руската трговија со нафта.

Минималните барања на Русија се неутрална Украина, запирање на понатамошното проширување на НАТО во постсоветските држави и строги ограничувања на големината на украинската армија, според Павло Данилин, политички аналитичар кој работи со Кремљ.

Путин рече дека секој мировен договор треба да се заснова на таканаречениот Истанбулски договор. Според последниот нацрт на документот, од пролетта 2022 година, странските трупи во Украина, заедничките вежби и членството на Киев во која било надворешна воена алијанса ќе бидат забранети, изјави рускиот лидер во јуни.

Минатата година американските медиуми објавија детали од документи кои прецизираа дека странско оружје не треба да влезе во Украина, вклучително и проектили. Двете страни останаа во несогласувања околу одредени точки, вклучително и ограничувањата на украинските вооружени сили, се вели во публикациите.

Русија инсистираше на ограничување на украинските вооружени сили на 85.000 луѓе и 342 тенкови и ограничување на дострелот на украинските ракети на 40 километри, додека Украина сакаше армија од 250.000 војници и 800 тенкови и дострел на ракети од 280 километри.

Двете земји, исто така, не можеа да се договорат за безбедносните гаранции што ќе ги добие Украина – веројатно клучен елемент на идните преговори.

Во Батму, град на брегот на Грузија, брутално беше претепан поранешниот премиер и лидер на опозициската партија За Грузија, Георги Гахарија, кој доби потрес на мозокот и скршеница на носот. За нападот се осомничени пратеници од владејачката партија Грузиски сон, а како што објави „Грузија тудеј“, нападот се случил во фоајето на хотелот „Шератон“.

My solidarity is with @GakhariaGiorgi. We are living in dangerous times. #TerrorinGeorgia pic.twitter.com/9JBnxcQ2BW

— Gocha Gogsadze (@gocha_gogsadze) January 15, 2025

Според грузиските медиуми, очевидци тврдат дека во нападот учествувале пратеникот од партијата Грузиски сон, Дмитриј Самхарадзе, со уште неколку лица. Полицијата соопшти дека повела постапка по член од Кривичниот законик за телесни повреди, но не ги коментираат информациите за вмешаност на пратеникот во инцидентот.

Медиумите посочуваат дека полициската патрола пристигнала на местото само 40 минути подоцна, многу подоцна од брзата помош. Во тоа време персоналот на хотелот веќе почнал да го чисти местото на инцидентот, а од клиниката во која бил пренесен Гахарија било пријавено дека тој одбил хоспитализација и ја напуштил болницата по укажаната прва помош.

JUST IN: For Georgia party leader and ex-PM Giorgi Gakharia attacked by regime MP and GD regional secretary Dimitri Samkharadze as well as Ajara Supreme Council members in Sheraton Batumi. Gakharia hospitalized. #terrorinGeorgia
According to journalist Gela Mtivlishvili. pic.twitter.com/DW2I39csCp

— Marika Mikiashvili 🇬🇪🇺🇦🇪🇺 (@Mikiashvili_M) January 14, 2025

„Според достапните податоци, врз него е извршено физичко насилство. Извршени се клинички, лабораториски и инструментални прегледи. Пациентот е свесен, хемодинамиката е стабилна. Најтешките повреди се фрактура на носната коска и потрес на мозокот. Пациентот ја напуштил клиниката по своја слободна волја“, рече докторката Тако Шантаџе.

Партијата За Грузија објави соопштение во врска со нападот врз нејзиниот лидер и повика на итна и темелна истрага.

„Партијата За Грузија бара итна и темелна истрага за овој насилен напад организиран од режимот на Иванишвили и повикува сите одговорни да бидат целосно казнети. Овој политички мотивиран напад е јасен обид да се заплаши опозицијата и да се задуши несогласувањето. Таквите акции никогаш нема да ги замолчат гласовите што се борат за демократската и за европската иднина на Грузија“, се вели во соопштението.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски ќе ја посети Варшава во среда, соопшти кабинетот на полскиот премиер, по, како што го нарече Полска, пробивор во историскиот спор околу ексхумациите од времето на војната кој стоеше меѓу двата сојузници.

Иако Полска е еден од најверните поддржувачи на Украина по инвазијата на Русија во 2022 година, врските меѓу соседите беа затегнати со генерации поради убиствата во Волинија извршени помеѓу 1943 и 1945 година.

Полска соопшти дека повеќе од 100.000 Полјаци биле убиени во масакрите извршени од украинските националисти. Илјадници Украинци исто така загинаа како одмазда.

Полска долго време бараше слободен пристап за своите експерти до местата каде што се верува дека се погребани останките на убиените, за да можат да бидат ексхумирани за достоинствен погреб.

Во петокот полскиот премиер Доналд Туск го поздрави „моментот на напредок“ во односите, велејќи дека Украина одлучила да ги дозволи првите ексхумации на жртвите.

Украина често ги споменува настаните во Волинија како дел од конфликтот меѓу Полска и Украина што ги погоди и двете нации.