Наука
По планините од мраз, откриени и ледените долини на Плутон
Американската агенција за вселенски истражувања NASA продолжи со објавувањето на новите податоци и фотографии од џуџестата планета Плутон кои ги сними сондата New Horizons, кога ѝ се доближи на најблиските 12.500 километри и по ледените планини научниците можеле да ги видат и замрзнатите долини, од кои една го добила името Спутник.
Вселенското летало New Horizons приближувајќи се до Плутон собра мноштво податоци преку своите седум научни инструменти, кои речиси една седмица ги испраќа на Земјата. Фотографиите кои ги сними сондата ги одушевија членовите на мисијата, бидејќи новите податоци веќе даваат одговор на некои од прашањата, но и отворија мноштво други.
Сепак, и покрај тоа што пренесувањето на податоците на Земјата започна веднаш во вторникот 14-ти јули, целосната слика за она што сондата ќе може да го регистрира во текот на ова историско приближување, научниците ќе ја имаат дури по повеќемесечна работа. Се очекува дека сите информации и телеметриските податоци од New Horizons, на Земјата ќе бидат добиени по 16 месеци. Американска вселенска сонда прелета крај Плутон по изминати 4,88 милијарди километри во текот на патувањето кое траеше девет ипол години.
Меѓу фотографиите кои веќе ги обработи и објави NASA, во прв ред нејзините научници се заинтересираа за планината од мраз сместена во „Покраината Томбо“, како што е наречена голема зона во форма на срце.
„Не е лесно да се одгатне таа зона. Не се гледаат кратери настанати од удари, површината на таа зона е доста млада, помлада од 100 милиони години. Таа веројатно уште се формира со геолошки процес. Откривањето на оваа пространа многу млада долина ги надмина нашите очекувања“, напиша Џефри Мур, еден од водечките научници на мисијата. Научниот тим оваа ледена долина ја нарече „Долината Спутник“, во спомен на првиот вештачки сателит лансиран во Вселената во времето на поранешниот Советски сојуз.
Џуџестата планета Плутон е сместена во Кајперовиот појас, голема група од десетици илјади ткн транснептунски објекти, остатоци од периодот на формирањето на Сончевиот систем, и е редовно бомбардиран од астероиди.
Второто откритие е дека научниците можеле да утврдат дека Плутон, кој има слаба гравитација, поседува атмосфера, најверојатно главно од азот, соопшти научничката Фран Багенал.
Благодарејќи на снимките, научниците веќе можеа да видат планини на рабовите од областа во форма на срце повисоки од 3.300 метри, на Плутон кој некогаш се сметаше за најмалата планета во Сончевиот систем, но од 1992 година беше класифициран како „џуџеста планета“.
„Сондата сега е на 3,5 милиони километри од Плутон и функционира во согласност со предвидувањата“, објави Алан Стерн шеф на мисијата. Оценува дека сондата досега испратила на Земјата само 2 отсто од податоците собрани од почетокот на седмицата.
„Само што ја започнавме анализата. Без оглед на тоа колку извонредни се тие снимки, уште сме на почетокот од нашите истражувања (…) и имаме одреден број хипотези, но знаеме дека би било опасно да се избрзува со конечните заклучоци“, вели Џефри Мур.
Научниците веќе сега знаат дека Плутон, некогаш сметан за деветтата и најоддалечена планета на Сончевиот систем, е поголем отколку што се сметаше, со дијаметар од 2.370 километри, што е за 80 километри повеќе отколку во претходните процени, додека пречникот на Месечината е околу 3.500 километри. Така сега и официјално е поголем од Ерис, една од стотиците илјади мини планети и тела слични на кометите кои кружат зад Нептун во областа позната како Кајперовиот појас.
Токму откритието на оваа област во 1992 година доведе до новата класификација на Плутон, кој од планета стана „џуџеста планета“. Откриен е во 1930 година од американскиот научник Клајд Томбо и се сметаше за потполна деветта планета од Сончевиот систем, додека во 2006 година Меѓународниот астрономски конгрес по долги дебати конечно не објави дека тој се категоризира како „џуџеста планета“. Неговата маса е за 500 пати помала од на Земјата, има пет месечини и околу Сонцето прави круг за 247,7 години./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Наука
Здравиот начин на живот го неутрализира влијанието на генетиката за повеќе од 60 проценти, покажува истражување
Здравиот начин на живот може да го компензира влијанието на генетиката за повеќе од 60 проценти и да додаде уште пет години на животот, според првата студија спроведена на оваа тема.
Добро е познато дека некои луѓе се генетски предиспонирани за пократок животен век, објави Гардијан.
Исто така, добро е познато дека факторите на животниот стил, особено пушењето, консумирањето алкохол, исхраната и физичката активност, можат да влијаат на долговечноста.
Сепак, досега не е направено истражување за степенот до кој здравиот начин на живот може да се спротивстави на генетиката.
Наодите од неколку долгорочни студии сугерираат дека здравиот начин на живот може да ги ублажи ефектите од гените што го скратуваат животот за 62 проценти и да додаде дури пет години на животот.
Резултатите беа објавени во списанието BMJ Evidence-Based Medicine.
Оваа студија ја појаснува клучната улога на здравиот начин на живот во ублажувањето на влијанието на генетските фактори врз скратувањето на животниот век, заклучија истражувачите.
Студијата опфатила 353.742 луѓе од Обединетото Кралство Биобанка и открила дека оние со висок генетски ризик за пократок живот имаат 21 отсто зголемен ризик од рана смрт во споредба со оние со низок генетски ризик, без оглед на нивниот животен стил.
Наука
Балканот ќе биде еден од најтешко погодените региони во Европа, ниту на Mакедонија не ѝ се пишува добро
Иако научниците имаат алатки и методи за мерење на влијанието на климатските промени – како може тоа да се направи така што поединецот, во својот живот, има одредена вредност со која може да измери како, под влијание на климатските промени, неговиот живот е исто така се менува?
Не е лесно да се замисли што точно е „просечно глобално затоплување од 1,5 °C или 2 °C“ и како тоа ќе го промени нашето секојдневие, пишува Слободна Далмација.
На ова се обратија истражувачите од Технолошкиот институт во Масачусетс (МИТ)”; тие развија нов начин за мерење на влијанието на глобалното затоплување во реалниот живот и предвидување на долгорочните ефекти. Излегува дека и луѓето на Балканот ќе ја чувствуваат значајната промена.
Мерката на научниците од МИТ, создадена со помош на податоци од 50 различни климатски модели, е одредена од тоа колку ќе се зголеми или опадне бројот на „надворешни денови“ на различни дестинации низ светот до 2100 година, односно 24-часовни периоди кога температурите се доволно удобни за повеќето луѓе да се вклучат во активности на отворено, без разлика дали се за работа или за одмор. Ова се денови кога не е ниту премногу топло, ниту премногу студено, што научниците го сместуваат во температурен опсег од приближно помеѓу 10 °C и 25 °C, без екстремни временски појави.
Студијата на МИТ покажа дека тропските дестинации ќе доживеат најголеми промени во деновите на отворено. Најголемиот удар ќе го претрпи Доминиканската Република која до крајот на векот ќе губи дури 124 дена пријатно време годишно. Мексико, Индија, Тајланд и Египет ќе изгубат половина од тие денови.
Во Европа, на север ќе има повеќе денови со пријатно време бидејќи зимите ќе станат потопли, но на југ екстремните горештини во летните месеци ќе предизвикаат намалување на деновите на отворено.
Според податоците на МИТ, Балканот најверојатно ќе биде еден од најтешко погодените региони во Европа. Така Албанија ќе загуби 30 дена, Србија 26, Македонија 21, Бугарија 17, а Романија 12 дена. На југ, Грција би можела да изгуби 37 денови на отворено до 2100 година поради екстремните горештини помеѓу мај и јуни, според студијата на МИТ.
Промени ќе доживее и Пиринејскиот Полуостров: Португалија ќе има 33, а Шпанија 13 помалку денови на отворено.
Истражувачите велат дека разликата веќе се чувствува во Европа, при што луѓето избираат каде да патуваат врз основа на сè поекстремните жештини на претходно популарните дестинации.
Северна Европа ќе доживее попријатни денови, но причините за тоа не се добри вести. Франција, Германија и Австрија ќе добијат меѓу 18 и 52 дена пријатно време до 2100 година, главно поради потоплите зими, но ова би можело да биде фатален удар за и онака борбената скијачка индустрија во Европа. Поради недостигот на снег, се размислува за замена со вештачки снег, но многумина мислат дека тоа ни оддалеку не би помогнало да се одржи скијачката индустрија, за која „пријатни“ и целосно профитабилни „денови на отворено“ се само оние со многу реални снег.
Наука
Еден Американец и двајца Руси со руско летало заминаа на МВС во вселената
Еден Американец и двајца Руси полетаа со руско летало од космодромот Бајконур во Казахстан до Меѓународната вселенска станица. Станува збор за астронаутот на НАСА Лорал О’Хара и космонаутите на Рокосмос Олег Кононенко и Николај Чуб.
О’Хара ќе помине шест месеци на станицата, а Кононенко и Чуб ќе останат таму една година.
Тројцата космонаути требаше да заминат во вселенската станица минатата пролет, но нивната првична капсула послужи како придружба за друг екипаж. Вториот екипаж – исто така двајца Руси и еден Американец – се враќа дома на Земјата кон крајот на овој месец.
Нивниот престој беше продолжен од шест месеци на една година бидејќи нивната капсула Сојуз испушти течност за ладење додека беа на станицата.
Според НАСА, кога командантот на мисијата Кононенко ќе го заврши својот престој во вселената, тој ќе постави рекорд како човек кој поминал најмногу време – повеќе од илјада дена – во вселената.