Македонија
(Видео)Побарајте помош ако имате напнатост и несоница по лажните вести за киднапирање и труење ученици

Анксиозност, нерасположеност, социјално изолирање од другите и чувство на срам иако не направиле ништо лошо се очекувани последици од лажните вести што се појавија во училиштата откога стивнаа дојавите за бомби. Со штетите од лажните вести за киднапер на деца во музичкото училиште во Скопје и отруен средношколец со дрога ставена во пијалак во кафуле допрва треба да се справуваме. Директорот на Универзитетската клиника за психијатрија, Стојан Бајрактаров, вели дека во справувањето со последиците треба да се вклучат не само лекарите туку и сите засегнати институции, како и семејствата.
„Да кажат дека во некое училиште, во некој парк или каде и да било се случила некоја масовна негативна појава кај млади лица, сигурно дека, и да не знаете во кое училиште е, како родител ќе бидете потресени. Ако вашето дете или близок пријател бил изложен на некој напад и потоа изложен на неадекватно известување или промовирање лажни вести поради себепромоција или други бенефити кои може да се насетат, тогаш сигурно ќе бидете под стрес. Замислете лажно да ве обвинат, лажно да напишат за вас, во ваква позиција се, нели, и фамилии на некои ученици, во ваква позиција се и наставници или пријатели, кои лажно се обвинуваат, се шират разни вести за разни појави и многу е реално да се очекува дека тие ќе имаат проблеми со своето ментално здравје. Дали ќе настапи анксиозност, нерасположеност, дали социјално ќе се изолираат од другите, дали ќе чувствуваат срам, а ништо лошо не направиле, тоа се симптоми поради кои секако може да побараат професионална помош. Дали кај нас, дали кај психолог, секако кај некој специјалист за ментално здравје“, вели директорот Бајрактаров.
Од примарно значење е учениците и сите други што се засегнати од лажните вести да се охрабрат да побараат помош. Бајрактаров посочи кои симптоми не треба да ги игнорираат и покажуваат дека треба да се побара стручна помош.
„Кога веќе ќе забележат дека тоа влијае на нивното функционирање, на нивната функционалност, на нивното исполнување на секојдневните обврски, кога ќе забележат симптоми со кои не може да се справат, како напнатост, нерасположение, несоница, сигурно дека може да побараат помош. Живееме во модерно општество, еве денес имавме еден многу убав настан со студентите на медицина. Дојдоа речиси 150 луѓе. Ти самите побараа да зборуваме за разни аспекти на менталното здравје. И тоа ми е еден показател дека веќе менталното здравје не е табу и нема таква стигма, туку можеме отворено да зборуваме и дека многу луѓе отворено бараат помош“, објаснува Бајрактаров.

Не бевме вознемирени, меѓутоа не ни беше пријатно, вели директорката Стојанова
На директен удар на лажните вести беа музичкото училиште „Илија Николовски-Луј“, каде што крадец беше претставен како киднапер на деца, и гимназијата „Георги Димитров“, каде што смртта на матурант по пад од висина беше лажно претставена како труење со дрога ставена во пијалак во кафуле. Во двете училишта директорите велат дека имаат мерки за менталното здравје на учениците и наставниците, но не сакаат да зборуваат пред камери.
Даница Стојанова, директорка на Државниот музичко-балетски училиштен центар „Илија Николовски-Луј“, за „Макфакс“ вели дека лажната вест за киднаперот на деца пред нивното училиште не ги вознемирила многу.

Саша Стоименов, директор на гимназијата „Георги Димитров“ не одговори на прашањата за вознемиреноста на учениците и наставниците
„Во центарот не бевме вознемирени, меѓутоа не ни беше пријатно да читаме фејсбук-статус, каде што е апострофирано училиштето ДМБУЦ ‘Илија Николовски-Луј’. Реагиравме според насоките на полицијата, човекот на фотографиите е крадец, уредно пријавен од наша страна во полиција. Господинот, кој, без да размисли, објавил на својот фејсбук-профил, веднаш јавно се извини и ја тргна објавата, што во случајот беше многу добро. Истовремено, многу од медиумите се јавија и не ја објавија лажната вест, без да проверат. Пријавивме во МВР и по спроведениот протокол, излезе демант од нив и сè се заврши без големи сензации и скандали, на кои сме навикнати од минатото. Ваквите лажни вести оставаат простор за наша голема недоверба на социјалната мрежа, во медиумите и во новинарската фела. Истовремено, остава простор за идеја што може да се оствари. Треба сите да се избориме со ова. Денешната техничка енергија повеќе се насочи кон сензација и злонамерност наместо емпатија, едукација и решавање на проблемите што нè засегаат сите нас како општество. Во иднина апелирам секој родител да пријави во полиција каков било сомнеж, ние како училиште не сме одговорни за учениците надвор од училиштето. Затоа, да бидеме претпазливи и да учествуваме сите заедно – ученици, родители, наставници -во вакви непријатни ситуации, кои може да завршат фатално“, вели директорката Стојанова.
За разлика од неа, директорот на гимназијата „Георги Димитров“, Саша Стоименов, првин рече дека во училиштето имаат формирано посебен тим кој работи со учениците по лажната вест за труењето, рече дека ќе назначи некого од тимот да каже што работат, но потоа се скри. Не креваше слушалка, не одговараше на повиците, а кога „Макфакс“ го побара во училиштето, го испрати обезбедувањето да каже дека не е во канцеларија.
Токму поради затвореноста на институциите, Бајрактаров вели дека и борбата против лажните вести, исто како и справувањето со последиците од нив, треба да тргне од семејството.
„Треба со резерва да земаме сè што се случува. Треба да бидеме и малку критични за она што го слушаме, да знаеме од кај ги земаме вестите, изворите и секој треба да тргне сам од себе. Ако зборуваме за вакви вредности, тие се градат на повеќе нивоа – на општествено, на институционално ниво, меѓутоа и на фамилијарно ниво. Ако не можеме да влијаеме на некое повисоко ниво, она што сите можеме да го направиме е да се обидеме да ги почитуваме, да ги развиваме тие вредности внатре во фамилијата, каде што можеме да влијаеме“, вели Бајрактаров.

Профилот на лица кои прават лажни вести го отсликува Светскиот извештај за среќа, изгубен е зборот доблест
На прашањето дали психијатријата има објаснување за профилот на луѓето што си дозволуваат да објавуваат лажни вести, како киднапирањето и труењето, Бајрактаров одговара со делови од Светскиот извештај за среќа, презентиран неделава.
За да одговорам на вашето прашање, би се осврнал на Светскиот извештај за среќа, кој беше објавен пред неколку дена. Беше погрешно интерпретиран од повеќе медиуми. Не сме ние меѓу најнесреќните, некаде на средина сме. Секако, може да ја подобриме нашата среќа, меѓутоа не се работи во извештајот толку за среќа колку што се работи за квалитет на живот и за многу одредници, карактеристики на еден поединец и според тоа и на народот. Има таму и насоки како да го подобриме тоа. Во однос на вашето прашање би одговорил дека таму се споменуваат и вредносни зборови, кои сме ги заборавиле или кои веќе изгубиле на својата вредност, како што е доблеста, како што е извонредност на карактерот, кои ги читаме, за жал, во старите романи, а во модерното општество се изгубени“, објаснува Бајрактаров.
Неговиот заклучок, исто како и заклучокот на Министерството за внатрешни работи и Јавното обвинителство во однос на лажните вести, е дека Македонија не е исклучок од светскиот тренд на промовирање искривени вредности што ги наметнува дигитализацијата.
Овој текст е изработен во соработка со Институтот за комуникациски студии во рамките на проектот ,,Користи факти”, кој е поддржан од Британската амбасада во Скопје.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Ѓорѓиевски: Време е културното наследство да престане да биде жртва на негрижа и да стане извор на гордост

Кандидатот за градоначалник на Град Скопје на ВМРО-ДПМНЕ, Орце Ѓорѓиевски на денешната прес-конференција го претстави еден од седумте столбови на неговата изборна програма – „Скопје – град на слоеви, град на култура“.
-Скопје е град што има историја, карактер и душа. Град што многу пати бил погоден, но секогаш успевал да се издигне, да се обнови и да продолжи напред. И секогаш, токму културата била таа што го чувала неговиот дух. Денес, кога зборуваме за иднината на Скопје, не зборуваме само за улици и инфраструктура. Зборуваме за тоа каков град сакаме да изградиме град што се развива, но не ја губи својата душа. Затоа, денеска ви претставувам уште еден од седумте столбови врз кои се темели мојата програма. Истиот е насловен „Скопје – град на слоеви, град на култура“. Културната стратегија за Скопје ја препознава слоевитоста на градот како негово најголемо богатство. Токму затоа, таа се темели на три клучни насоки: ревитализација на јавните простори, развој на културната инфраструктура и системска поддршка на културниот развој. Скопје е град што ја раскажува својата историја преку Скупи, Чаршијата, Калето и Аквадуктот. Тоа се симболи на историскиот и општествениот континуитет на нашиот град. Но мора да признаеме, овие места со години се запоставени. Аквадуктот пропаѓа, Скупи е заборавено, Калето без живот, а Чаршијата полека, но сигурно ја губи својата автентичност, рече тој.
Ѓорѓиевски нагласи дека време е културното наследство да престане да биде жртва на негрижа и да стане извор на гордост, енергија и нов живот.
-Време е тоа да се промени. Време е да го вратиме духот на Скопје. Време е културното наследство да престане да биде жртва на негрижа и да стане извор на гордост, енергија и нов живот. Аквадуктот ќе го претвориме во современ културен парк – со сцени за концерти, настани и фестивали, со уредени зелени површини и пешачки патеки. Ќе го изградиме и најдолгиот ѕид за мурали во Југоисточна Европа, како симбол на современата уметност и младинската енергија. Од запуштено место, Аквадуктот ќе стане новата визит-карта на урбаната култура во Скопје, потенцира Ѓорѓиевски.
Најави дека Археолошкиот локалитет Скупи ќе биде повторно вратен на јавноста преку негово целосно отворање, уредување и интегрирање во културниот живот на градот. -Планот предвидува културна активација на просторот преку театарски претстави, изведбени уметности, артистички и археолошки резиденции и фестивали, рече тој.
Ѓорѓиевски истакна дека Старата скопска чаршија, како едно од најзначајните културно-историски јадра на градот, ќе се уредува со почитување на сите обврски во однос на заштитата на културното наследство.
-Пристапот ќе вклучи унапредување на урбаното функционирање и унифициран изглед на тендите, со цел зачувување на автентичноста, но и отворање кон современи содржини. Историските објекти ќе се интегрираат во секојдневниот урбан живот, како јавна уметност, пренаменети простори за културни центри, пазари или уметнички работилници, создавајќи жив историски кварт кој ќе привлекува и странски и домашни посетители. Скопското Кале ќе го интегрираме како жив културен центар преку развивање на континуирани културни програми, адаптација на просторот и современо уредување што ќе ја нагласи неговата историска вредност. Со поставување на монтажни сцени и објекти за културни настани, Калето ќе се отвори за фестивали, концерти, театарски претстави, едукативни активности и изложби, со што оваа историска тврдина ќе ја спои меморијата на минатото со современата креативност, правејќи ја достапна и привлечна за сите генерации, изјави тој.
Најави дека ќе ја унапреди работата на МКЦ, кое е белег на културното и урбаното живеење во Скопје, како и на Музејот на град Скопје, Културно-информативниот центар, како и сите сите културни институции кои се под надлежност на Градот. Посочи дека Киното „Милениум“ ќе биде целосно реконструирано и повторно ставено во функција како мултифункционален културен објект.
-Скопје ќе стане град на фестивали, град што живее преку културата целата година. Системска поддршка ќе дадеме на реномирани скопски фестивали како „Skopje Jazz Festival“, „Skopje Calling“, „Пиволенд“, „Виноскоп“, „Баскерфест“, „Фестивал на светлина“, „Скопје танцува“, „Скопје Рок Револуција“, „Скопски филмски фестивал“ и други манифестации. Ќе го вратиме Скопскиот фестивал на забавна музика и ќе го оживееме меѓународниот фолклорен фестивал „Скопје“. Истовремено, Скопје мора да се отвори и кон меѓународната културна сцена, привлекувајќи странски уметници, продукции и културни мрежи, нагласи тој.
Ѓорѓиевски истакна дека сите овие чекори се дел од визијата Скопје да биде град на идеите, уметноста и луѓето – град со културна сила што ќе биде пример за целиот регион. -Зашто културата е инвестиција во иднината. А иднината на Скопје ја гледам како град што создава, инспирира и обединува, рече кандидатот за градоначалник на Град Скопје на ВМРО-ДПМНЕ, Орце Ѓорѓиевски.
Македонија
Османи најави мобилна болница и здравствени тимови за подобра превенција на здравјето на граѓаните на Чаир

Кандидатот за градоначалник на Општина Чаир од Националната алијанса за интеграција, Бујар Османи на денешната прес-конференција ги претстави клучните здравствени проекти од неговата изборна програма. Најави нов пристап во локалната здравствена политика.
Османи најави воспоставување на мобилна болница, како караван кој секојдневно ќе биде присутен во различни населени места, каде граѓаните ќе можат бесплатно да направат превентивни здравствени прегледи.
– Секој ден во едно маало ќе има мобилна болница, во која граѓаните доброволно ќе можат да направат превентивни здравствени прегледи. Ова е многу важно, не само за откривање на поединечни случаи, туку и за зголемување на општата свест, рече Османи.
Како дел од вториот столб на здравствената програма најави здравствени тимови составени од лекари и медицински сестри, кои ќе ги посетуваат пензионерите и лицата што живеат сами.
– Повозрасните лица на некој начин се најпогодени во однос на здравјето. За нив ќе подготвиме здравствени тимови од лекари и медицински сестри кои ќе одат и ќе ги посетуваат во нивните домови кога ќе има потреба, истакна Османи.
Тој најави и посебни превентивни програми за жените, со фокус на раното откривање на рак на дојка и поддршка на физичкото и менталното здравје.
-Прашањето за жените беше најважниот приоритет во здравствената програма. Општината ќе има посебни проекти за приоретизирање на нивното здравје, рече тој.
Османи потенцираше дека новата визија за здравството во Чаир се темели на превенцијата, а не, како што посочи, на скапи и задоцнети интервенции. Тој нагласи дека сегашната состојба во Чаир е загрижувачка.
-Триесет отсто од децата во Чаир имаат повеќе хронични заболувања на белите дробови поради нечистотијата, поради правот на нашите улици. Полициските извештаи покажуваат дека четири лица дневно во Чаир завршуваат на операциона маса, поради урбаниот хаос и сообраќајните несреќи, рече Османи.
Османи денеска присуствуваше на настанот „Здравје за сите во нашата општина“, заедничка иницијатива на Секретаријатот за здравство и Младинскиот форум на Националната алијанса за интеграција што се одржа во Старата Чаршија.
Македонија
СДСМ: По наркоскандалот на директорот на Неврологија мора кривична одговорност и темелна истрага

По скандалот со директорот на Клиниката за неврологија, кој беше снимен како консумира дрога, од СДСМ реагираат дека повлекувањето од функцијата не е доволно и бараат целосна кривична и институционална одговорност.
„Ова е мега скандал на власта и мора да има кривична одговорност и темелна истрага на целокупната негова работа, бидејќи се работи за здравството и за здравјето на луѓето,“ изјави Елена Радеска од Комисијата за здравство на СДСМ.
Според Радеска, доколку лице што управува со здравствена установа користело дрога, се отвора сериозно прашање како тоа влијаело врз неговите одлуки како директор, врз здравјето на пациентите и врз безбедноста и функционирањето на клиниката.
„Сите надлежни институции мора веднаш да го повикаат на распит и да го преиспитаат целото негово работење – сите тендери, одлуки, финансиски трансакции и кадровски именувања во периодот кога тој раководел со клиниката,“ додаде таа, потсетувајќи дека и Државната ревизија констатирала неправилности во клиничките испитувања и процедурите.
Од СДСМ бараат и Министерството за здравство да побара од Лекарската комора да му биде одземена лиценцата за работа сè додека трае истрагата.
„Не може човек што се дрогира да се занимава со здравјето на луѓето или со медицина,“ нагласи Радеска.
СДСМ оценува дека случајот е показател за хаосот во здравството под власта на ВМРО-ДПМНЕ.
„Нема лекови, нема операции, луѓето не можат да добијат здравствена услуга, а директорите на ДПМНЕ се дрогираат. Срамно и тажно во исто време,“ стои во реакцијата на партијата.
Од таму додаваат дека е фрапирачко молкот на лидерот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, за овој случај.
„Додека неговите директори се фатени со дрога, Мицкоски не може да зборува за морал ниту за вредности,“ порача Радеска.