Култура
„Вкрстени избори“ на Тања Балаќ во Чифте амам
Самостојно претставување на уметницата Тања Балаќ ќе се одржи на 19 мај во 20 часот во Национална галерија на Македонија, објект Чифте амам. Станува збор за мултимедијален проект – видеоинсталација со наслов „Вкрстени избори“ (Crossing Choices, 2023), која се состои од слика, фотографија, инсталација и видео.
Текстот во каталогот за изложбата е на проф. д-р Ивица Џепаровски и се однесува на експерименталниот филм со наслов „Вкрстени знаци“ (Crossing Signs), оформен врз основа на ликовната подлошка на сликарските дела на Тања Балаќ и на анимацијата и визуелните ефекти на Никола Дрвошанов.
Филмот е неодамна селектиран од огромниот број пристигнати дела од страна на стручното жири во рамките на 13. издание на интернационалниот фестивал за видеоарт „Магмарт“ од Неапол, Италија. На тој начин овој седумминутен филм, заедно со уште 31 сродно дело, стана составен дел од постојаната колекција на музејот ЦАМ и на „Магмарт“, меѓународен фестивал на видеоарт, на кој во изминатите години учествувале повеќе од 1.400 уметници од над 80 земји од светот.
На отворањето на изложбата во Чифте амам ќе се обрати универзитетскиот професор д-р Ивaн Џепаровски.
„На границата и на преминот од сликарството кон ангажираниот документарен филм, но и кон уметничкиот видеоарт, може да се толкува последното остварување на Балаќ филмот ‘Вкрстени знаци’ (Crossing Signs), дело што е во непосредна творечка и имагинативна врска и со нејзините претходни документаристички и видеоарт-остварувања… А токму овој последен филм на Балаќ како да отвора и едно далеку поинтригантно прашање сврзано за односот меѓу уметноста и стварноста, имено што се случува кога се остварува вкрстувањето на брзината и на забрзувањето на светот – со возвишеноста и со бавноста на уметноста и на видеоартот?“, пишува Џепаровски.
Според него, во филмот „Знаци на вкрстување“ како да се остварува постмодерното чувство на возвишеното што нè воведува во еден свет на негативната дијалектика и на фасцинирачката отуѓеност, свет во кој човештвото како да е распнато на крстот на уништувањето – било да станува збор за глобалното еколошко уништување или, пак, за глокалната (глобална, ем локална) општествена аномија и бесчувствителност.
Тања Балаќ (Скопје, 1968) од своето дипломирање на одделот за сликарство во 1991 година на Факултетот за ликовни уметности во Скопје (ФЛУ) и магистрирањето во 2008 година на истиот факултет, па сè до денес, со иста нестивнувачка енергија се вградува во нашата современа уметничка сцена, постојано стилски и жанровски експериментирајќи, со што успешно ги оформува и својот уметнички и својот професионален статус. Балаќ е активен член на Друштвото на ликовните уметници од 1991 година, а подоцна, во периодот од 2006 до 2013 година, е и негова претседателка. Таа има остварено и многубројни професионални посети надвор од границите на својата земја, а меѓу нив треба да се истакне студиската посета на Париз во 2003 година. Своето професионално и уметничко искуство Балаќ го оформува и постојано го збогатува и надградува и преку учествата на многубројни меѓународни фестивали и изложби во Србија, Словенија, Шведска, Бугарија, Германија, Романија, Англија, Австрија, Франција итн., а таму повеќекратно добива низа меѓународни признанија и награди. Покрај своите основни определби во рамките на сликарството, Балаќ во новиот век активно истражува и на полето на новите медиуми и на видеоартот, но се пројавува и со свои инсталации и експериментални и документарни филмови.
Проектот е поддржан од Министерство за култура на Република Северна Македонија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Гудачкиот квартет „Пламенка Трајковск“ во рамките на Есенските музички свечености 2025
Во рамки на 25. издание на „Есенски музички свечености“ утре, 05.11.2025г. (среда) ќе се одржи мултимедијален концерт „Јохан Штраус во филмот: Концерт и проекција на немиот филм Веселата војна“ во изведба на Гудачкиот квартет Пламенка Трајковска, со почеток во 20:00 часот во Салон 19 19 (Културен информативен центар).
Учествуваат: Пламенка Трајковска – виолина, Сандра Крстевска – виолина, Љубица Бошкоска – виола,
Александра Јаневска – виолончело.
Гудачкиот квартет ќе направи уникатен спој на класична музика и нем филм во чест на „кралот на валцерот“.
Уникатниот, мултимедијален концерт, насловен како „Јохан Штраус во филмот: Концерт и проекција на немиот филм Веселата војна“ претставува редок спој со кој гудачкиот квартет ќе ја изведува музиката на Јохан Штраус во живо, додека на платното ќе се проектира нем филм на режисерот Роберт Вине. Филмот, инспириран од виенската култура, нуди визуелно и музичко патување низ духот на европската култура од крајот на 19 век.
Публиката ќе има можност да доживее едно несекојдневно уметничко искуство во кое валцерот, некогашниот белег на европската култура, повторно ќе заживее преку звук, слика и емоција.
Концертот е замислен како омаж на двојното наследство на Штраус – како симбол на музичката елеганција и како инспирација на кинематографијата. Поводот е одбележувањето на 200-годишнината од раѓањето на славниот виенски композитор и 30 години камерно музичко творештво на виолинистката Пламенка Трајковска.
Гудачкиот квартет Пламенка Трајковска е дел од Здружението Пламенка Трајковска – МКС, Скопје и претставува еден од водечките камерни ансамбли во земјата. Со својата музичка страст и креативност, тие ја спојуваат класичната традиција со современиот израз, фолклорот и кросоверот. Квартетот настапува на најзначајните културни сцени во Македонија и Европа, создавајќи концерти исполнети со енергија, емоција и уметничка прецизност.
Култура
Концерт на „Танец“ во Националната опера и Балет – уникатно сценско патување низ времето и традициите
Националниот Ансамбл за народни игри и песни „Танец“ најавува уникатно сценско патување низ времето и традициите. Концертот „Изворни минијатури“ кој е најавен за 22 ноември со почеток во 19 и 30 часот во Националната опера и балет е повеќе од обичен концерт-тоа е враќање кон изворите и никулците кои р’ти богатиот репертоар на „Танец“.
Публиката ќе има можност да ужува автентични ора и песни изведени во нивната интегрална форма, како што егзистирале на теренот; раскош на дијалекти, потсетување на најстарите слоеви од македонскиот музички и сценски фолклор и врвна изведба, машки, женски и мешани ора, придружени од врвни играорци и музичари на македонски изворни инструменти.
Концертот „Изворни минијатури“ е препознаен како исклучително популарен проект кој веќе го обиколи поголемиот дел од државата, што гарантира врвен квалитет и голем интерес.
Цена на билетите е 600 денари. Место за продажба kupikarta.com.
Култура
Изложба „Автопортрети и неколку палети“ на Миро Масин во Скопје
На 6 ноември (четврток) во 19 часот во галерија Остен ќе се одржи отворањето на самостојната изложба „Автопортрети и неколку палети“ на еден од највлијателните македонски уметници Миро Масин.

За изложбата од Остен ќе кажат:
За уметник од рангот на Масин, чие творештво се протега со децении и опфаќа богата таписерија од македонски и универзални теми, автопортретот не е само обид за сличност. Тоа е филозофско истражување. Секое платно во оваа серија е поглавје во тековната автобиографија, не на настани, туку на состојби на битието. Не сме сведоци на линеарен наратив за еден живот, туку на спирално спуштање во длабочините на уметничката свест. Лицето што нè гледа од овие дела е познато, но бескрајно променливо – сад за интроспекција, превирања, спокојство и неуморно течење на времето.
И потоа, тука се палетите.
Со еден потег на гениј, овие скромни инструменти се воздигнуваат од неговото ателје до ѕидот на галеријата. Тие не се претставени како чисти, беспрекорни алатки, туку како артефакти на создавањето, сè уште прелиени со самата суштина на уметноста на Масин. Овие „неколку палети“ се, всушност, тивки автопортрети сами по себе. Тие се бојното поле и лабораторијата каде што се мешале боите, се донесувале одлуки и на визиите најпрво им се давала материјална форма. Хаотичното, слоевито натрупување на боја на овие дрвени штици е директен, непосреден запис за уметничкиот процес. Секоја дамка од окер, секоја лента од црвена боја, секој базен од длабок ултрамарин е фосилизиран момент на инспирација и борба.
Кога се гледаат во дијалог со завршените автопортрети, палетите завршуваат еден свет круг. Уредената композиција на портретот го наоѓа своето хаотично, енергетско потекло во неуредната живост на палетата. Погледот на насликаното јас се чини дека гледа назад кон самата материја од која е родено. Нам, како гледачи, ни е даден привилегиран увид: ја гледаме не само конечната слика за себе, туку и суровата, материјална генеза на таа слика. Палетата е идентитетот на уметникот во егото на портретот – неограничениот, исконски извор на креативна енергија што потоа се користи, рафинира и проектира на платното како кохерентен идентитет.
Оваа изложба, „Автопортрети и неколку палети“, затоа е мастерклас по уметничка вистина. Таа го демистифицира чинот на сликање, а истовремено повторно го мистифицира самиот уметник. Ни покажува дека создавањето на себе е процес на акумулација, слоевитост и повремено стружење – процес што се огледува точно во натрупувањето на пигментите на алатката на уметникот. Масин не ни покажува едно, дефинитивно јас. Тој ни покажува мноштво јас, секое од нив верно на моментот на своето создавање, секое од нив доказ за фактот дека идентитетот не е фиксна точка, туку континуиран, креативен чин.

