Економија
Невидена крипто-измама: Сè повеќе ограбени пријавуваат во полиција, вложувале и над 50.000 евра
Откако беше објавено дека риечката компанија BitLucky, за тргување со криптовалути, наводно оштетила најмалку 700 свои клиенти за, како што се шпекулира, 70 милиони евра во криптовалути, во приказната се вклучи и сплитскиот адвокат Иван Чизмиќ, експерт за ИТ право, пишува хрватскиот печат.
Според него, досега се појавиле стотици клиенти на BitLucky кои не можат да ги добијат своите пари, а најновите форензички наоди покажуваат дека нивните пари завршиле на таканаречените централизирани берзи, како што е Binance, најголемата берза за криптовалути во светот.
„Таму трагата на парите се губи, но форензиката може да се направи и да се дознае. Важно е сега да го известиме Binance за случајот и да побараме од нив официјални информации, што ќе го направат доколку постои основано сомневање. После тоа ќе може да се утврди дали има елементи на кривично дело“, вели Чизмиќ, додавајќи дека ги ставил на располагање своите услуги, но дека во оваа фаза сè уште не е правен застапник на сите оштетени.
Вчера на повеќе портали и на социјалните мрежи се појави информација дека BitLucky, главно непозната компанија од Ријека, која тргува и инвестира во криптовалути, ја извршила „најголемата крипто измама во Хрватска“. Хрватската крипто-заедница зборува претпазливо за случајот, но некои велат дека 30-годишниот директор на компанијата BitLucky, Лука Буразер, инаку познато лице на хрватската крипто заедница, исчезнал со неколку десетици милиони евра од инвеститори, дека наводно се криел на непозната локација, ги исклучил мобилните телефони и социјалните мрежи и дека е невозможно да се дојде до него и неговите соработници.
Тој ги известил своите клиенти со кратка порака: „Почитувани клиенти, со низа лоши зафати и одлуки, за жал, ја доведов состојбата на компанијата во кризна состојба, повеќе информации ќе имаме во наредните денови“.
На прашањето дали Чизмиќ, како експерт за корпоративно и ИТ право, знае за друг таков случај во Хрватска, тој одговорил дека не знае.
„Не се сеќавам на случај од толку големи размери, на една компанија да ѝ се доверат толку многу средства, а инвеститорите преку ноќ да бидат информирани дека нема повеќе пари и дека директорот на компанијата исчезнал“, вели тој.
Според некои шпекулации, инвеститорите на BitLuky изгубиле десетици милиони евра, веројатно меѓу 40 и 70 милиони евра во криптовалути.
Инвестициите преку BitLucky се движеле од околу 2.000 евра до 66.000 евра, со договор на една година. Компанијата дополнително требало да ги инвестира тие пари во криптовалути, а на инвеститорите им бил ветен месечен профит од 5 до 25 проценти. Со оглед на бројот на клиенти, BitLucky можеби располага со пари меѓу 13 и 450 милиони евра.
Меѓу оштетените, кои не сакаат да зборуваат за медиумите, имало и такви кои на компанијата на Буразер и довериле 150.000 евра и до 700.000 евра, како што се шпекулира.
„Она што е сигурно е дека компанијата BitLucky немала лиценца за давање брокерски услуги. Значи, тоа е компанија каква што може да ја отвори секој, а парите се инвестирани, се чини, врз основа на доверба во сопственикот“, вели адвокат Чизмиќ за „Јутарњи лист“.
Оштетените за сè ја известиле полицијата, а неколкумина приватно ангажирани адвокати. Од Приморско-горанската полиција потврдуваат дека одреден број граѓани ги контактирале за овој случај, дека сè уште прибираат информации, но не е јасно како ќе се однесуваат кон случајот со оглед на тоа што повеќето хрватски институции не ги признаваат криптовалутите како вредност“.
Од УБИК, домашното здружение за блокчејн и криптовалути, рекоа дека немаат подетални информации за случајот на BitLucky, дека Буразер не е нивен член и дека „не бил истакнат член на хрватската крипто-заедница, тој не добил простор на тркалезни маси и конференции организирани од УБИК“.
Сепак, може да се открие дека во 2018 година, Буразер одржал предавање за криптовалути на Економскиот факултет во Загреб како дел од Startup Wednesday, организиран од Хрватската мрежа на бизнис ангели (CRANE) и HAMAG BICRO.
Инвеститорот и крипто-инвеститор Хрвоје Прпиќ, кој објави се на Фејсбук, шпекулира дека тоа би можело да биде да се справи со измама со предумисла, таканаречена Понзиева шема, односно инвестициска измама во која претприемачот ветува голем профит, но потоа му го плаќа профитот на еден клиент со инвестицијата од друг.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Од полноќ нови цени на горивата
Регулаторната комисија за енергетика донесе одлука со која се врши намалување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 1,70 % во однос на одлуката од 29.4.2024 година.
Од 8.5.2024 година од 00.01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕВРОСУПЕР БС-95 – 86,00 (денари/литар)
Моторен бензин ЕВРОСУПЕР БС-98 – 88,00 (денари/литар)
Дизел-гориво ЕВРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) – 74,50 (денари/литар)
Масло за горење екстра-лесно 1 (ЕЛ-1) – 74,00 (денари/литар)
Мазут М-1 НС – 45,832 (денари/килограм)
Малопродажните цени на бензините ЕВРОСУПЕР БС-95 и ЕВРОСУПЕР БС-98 и на екстра-лесното масло за домаќинство (ЕЛ-1) се намалуваат 1,50 денар/л.
Малопродажната цена на ЕВРОДИЗЕЛОТ (Д-Е V) се намалува 1,00 денар/л.
Малопродажната цена на „мазутот М-1 НС“ се намалува 0,829 денари/кг и сега ќе изнесува 45,832 денари/кг.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат намалување во просек: кај бензините 2,438 %, кај дизелот 2,100 %, кај екстра-лесното масло 2,605 % и кај мазутот намалувањето е 1,907 %.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е понизок 0,407 %.
Економија
Хрватска е привлечна за балканските работници поради платата, станува збор за многу пари
„Сезоната за извоз на работна сила практично започна веќе во април, поточно за келнери, готвачи и други работници во угостителството и туристичката индустрија“, пишува српски Блиц во текстот со наслов „На нашите градилишта пристигнуваат работници од Турција и Кина, а нашите келнери и готвачи масовно бегаат кон Јадранот“.
Милош Турински од локалната ПР Инфостуд, најголемата српска база на податоци за наоѓање работа, за споменатиот медиум изјави дека Црна Гора ги објавила првите огласи за овие работници уште во јануари, а потоа Словенија и Хрватска, па веќе пристигнале голем број работници од Србија на Јадранот, каде подготовките за новата летна сезона траат веќе подолго време.
„Ова е тренд на кој сме сведоци со години, додека, од друга страна, самата Србија се бори да најде работници во угостителството поради големиот дефицит. Проблемот само ќе се зголемува како што се загрева летната туристичка сезона на Јадранскиот брег“, вели Турински.
Според бројот на ангажирани работници од Србија на сезонски работни места во овој сектор, Хрватска е број еден, истакнуваат оттаму. Следуваат Словенија и Црна Гора.
„Хрватска е најпривлечна за српските работници поради многуте деловни можности и платата што можат да ја заработат. Тоа се многу пари, бидејќи најмногу им се плаќа за сместување и неколку оброци дневно. Од друга страна, навистина има многу работа на хрватското приморје, често без слободни денови во неделата, но нашите луѓе се свесни дека по летото можат да се вратат со висока заработка. Во Словенија и Црна Гора заработувачката за овие работни места е нешто помала, но сепак е на солидно ниво“, објаснува Милош Турински.
Турински за Блиц изјави и дека келнерите вработени во некои од одморалиштата во Хрватска можат да заработуваат од 1.500 до 2.000 евра месечно, додека платите на многу бараните готвачи се и до 3.000 евра месечно. Помошниците во кујна се платени од 800 до 1000 евра.
„Покрај угостителските работници, во Хрватска многу се бараат и работници за други работни места во туризмот, така што чистачките и собарките можат да заработат по 1.000 евра месечно. Оваа плата ја добиваат и хостесите кои работат на промоција на разни ресторани и други угостителски објекти“, вели Турински.
Кога станува збор за увозот на работници во Србија, тој и годинава ќе биде доминантен во градежната индустрија каде недостигот од домашна работна сила го покриваат градежниците од азиските земји, се вели во написот. Станува збор за претежно квалификувани работници кои се стручни за извршување на овие работни места.
„Сега започнува интензивната сезона во земјоделството и во таа стопанска гранка, како и претходните години, може да очекуваме и големи проблеми поради недостиг на луѓе. Поради ова се очекува многумина да ангажираат странски работници кои доаѓаат од земји во Азија и Африка“, објави српската ПР Инфостуд.
Пораснаа дневниците за работниците во земјоделството, па може да очекуваат дневна плата од 50 евра доколку не се вклучени превозот и оброците.
Економија
Комисијата за осигурување од автомобилска одговорност направи измени на тарифникот, Предлог-одлуката е доставена до Владата
Комисијата за осигурување од автомобилска одговорност денеска одржа нова седница на која ја разгледа Анализата за оправданоста и исправноста на донесените одлуки на друштвата за осигурување, подготвена и доставена до Комисијата од страна на Агенцијата за супервизија на осигурувањето, како регулатор на работењето на осигурителниот пазар.
По разгледување на Анализата, а врз основа на наодите, Комисијата за осигурување од автомобилска одговорност одржа седница и утврди потреба од измени на Тарифата за премии за осигурување и подготви Предлог-измени и дополнувања на Тарифата на премии со кои се доуредува член 3 во насока на заштита на корисниците, извести Министерството за финансии.
Предложените измени се насока на утврдување на опсег од 15% до 30% во кој друштвата за осигурување можат да го определат делот на премијата за вршење дејност на осигурување од автомобилска одговорност, а за секој износ на овие трошоци над 30% да побараат претходна согласност од Агенцијата за супервизија на осигурување. Ова значи враќање на цената на осигурувањето од автоодговорност на ниво од пред 25 април 2024 година.
Дополнително беше утврдено дека Комисијата најдоцна до 30 септември секоја година до Владата да доставува предлог за минимална и максимална стапка на техничка премија за осигурување за следната година.
Одлуката за донесување нова тарифа се заснова на Анализата на АСО со која се укажува дека на 23.04.2024 година, 11 друштва за осигурување кои вршат работи на осигурување во групата на неживотно осигурување доставиле известувања до Агенцијата за супервизија на осигурување за донесени одлуки на нивните органи на управување за зголемување на премиите за задолжително осигурување од АО, при што се повикуваат на одредбите од Тарифата на премии за осигурување од АО, објавена во „Службен весник на РМ“ бр. 191/2018, според кои одредби имаат можност самостојно да одлучат за висината на делот од премијата за спроведување на дејноста, односно т.н режиски додаток при одредувањето на крајната премија по договор за осигурување (член 3 од Тарифата). Притоа известувањата на друштвата до АСО не содржат финансиски анализи за изминати периоди, ниту пак конкретни проекции за очекуван развој на ризиците кои ги преземаат во осигурување. Единствен аргумент на кој се повикуваат друштвата за осигурување се растечките трошоци од работење, кои не се непосредно поврзани со настанување на ризиците, односно со настанатите и очекуваните штети, соопшти Министерството за финансии.
Дополнително, ставот на Комисијата е поткрепен со мислењето на АСО како регулатор дека ваквото постапување на Друштвата за осигурување влијае врз стабилноста, сигурноста и предвидливоста на функционирање на целиот систем на осигурување во насока на штета на осигурениците, односно сопствениците на моторни возила.
Предлог-одлуката што ја усвои Комисијата за осигурување од автомобилска одговорност на денешната седница е доставена на усвојување до Владата на РС Македонија.
Состојбите на пазарот ќе се следат и во наредниот период и ќе се преземаат соодветни одлуки, врз основа на анализи и во еден отворен и транспарентен процес. Во врска со донесените одлуки од страна на осигурителните компании за зголемување на висината на бруто-премијата за осигурување од автомобилска одговорност во втората половина од април 2024 година, Министерството за финансии ја свика Комисијата за осигурување од автомобилска одговорност која одржа седници на 26, 29 и 30 април и 02 мај 2024 година со цел да ги разгледа сите аспекти од носењето на овие одлуки, се додава во соопштението на Министерството за финансии.