Свет
НАТО-самит во Вилнус: последен обид да се убеди Турција да ја пушти Шведска во алијансата
Лидерите на државите членки се собираат во Вилнус оваа недела за НАТО-самитот со цел да ги надминат поделбите во врска со притисокот на Украина за пат кон членство и да стават крај на блокадата на Турција за приклучување на Шведска во трансатлантската воена алијанса.
Самитот во литванската престолнина утре и задутре ќе го чуваат ракетни батерии „Патриот“ од Германија, воени авиони и сили од 17 земји.
Американскиот претседател Џо Бајден, турскиот претседател Таип Ердоган, германскиот канцелар Олаф Шолц, францускиот претседател Емануел Макрон и британскиот премиер Риши Сунак ќе бидат меѓу лидерите на НАТО, кои ќе присуствуваат на самитот во малата балтичка држава.
Се очекува да присуствува и украинскиот претседател Володимир Зеленски и да изврши притисок Украина да биде примена во НАТО набргу по завршувањето на војната предизвикана од руската инвазија.
Членките на НАТО во Источна Европа изразија силна поддршка за ставот на Украина тврдејќи дека ставањето на Киев под чадорот за колективна безбедност на алијансата е најдобриот начин да се спречи нова војна со Русија.
Но, други, како што се САД и Германија, беа многу повнимателни, претпазливи за каков било потег за кој се плашат дека може да го вовлече НАТО во директен конфликт со Русија, што потенцијално ќе предизвика глобална војна.
„Очекувам нашите лидери да потврдат дека Украина ќе стане членка на НАТО и ќе се обединат за тоа како да ја приближат Украина до нејзината цел“, изјави во петокот генералниот секретар на НАТО, Јенс Столтенберг, чиј мандат беше продолжен за една година пред самитот.
Разговори меѓу Турција и Шведска
Руската инвазијата ги поттикна Финска и Шведска да се откажат од децениското воено неврзување и да аплицираат за влез во НАТО. Во Вилнус, Финска ќе присуствува на својот прв самит на НАТО како членка. Но, пристапот на Шведска беше задржан од Турција.
Турција ја обвинува Шведска дека не прави доволно за да ги сузбие курдските милитанти, но Стокхолм вели дека ги исполнила своите обврски од договорот со Анкара – став што го поддржа Столтенберг.
Ердоган во петокот во тенко прикриената референца за Шведска рече дека Турција нема да ѝ верува на земја која е засолниште за терористи додавајќи дека ќе ја усвои секоја одлука што е поволна за Анкара на самитот.
Во пресрет на самитот Столтенберг ќе биде домаќин на Ердоган и на шведскиот премиер Улф Кристерсон на разговори за да се обидат да ги надминат нивните разлики.
На самитот лидерите на НАТО исто така, се очекува да се согласат дека сите треба да потрошат најмалку 2 отсто од националниот БДП на одбраната – надградба на ветувањето од 2014 година за придвижување кон тој број.
Во моментот само 11 од 31 земја членка на НАТО ја исполнуваат целта.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Американската војска изгради пристаниште за помош на Газа: „Ниту еден војник не стапна на копно“
Првите камиони со хуманитарна помош што користат привремено пристаниште изградено од САД во Појасот Газа пристигнаа во палестинската енклава, соопшти денеска американската војска.
За време на операцијата ниеден член на војската не стапнал на брегот, објави Централната команда на САД (CENTCOM) на платформата „Икс“.
Today at approximately 9 a.m. (Gaza time), trucks carrying humanitarian assistance began moving ashore via a temporary pier in Gaza. No U.S. troops went ashore in Gaza. This is an ongoing, multinational effort to deliver additional aid to Palestinian civilians in Gaza via a… pic.twitter.com/Gdt9Scgq2y
— U.S. Central Command (@CENTCOM) May 17, 2024
„Ова е тековна мултинационална иницијатива за испраќање дополнителна помош за палестинските цивили во Газа преку поморски коридор, кој е целосно од хуманитарна природа и ќе вклучува помош донирана од голем број земји и хуманитарни организации“, се вели во соопштението.
Привременото пристаниште треба да служи како центар за испорака на помош бидејќи самата Газа нема пристаниште доволно длабоко за поголеми товарни бродови. Пентагон претходно објави дека првично 90-ина возила дневно ќе пристигнуваат во Газа преку пловечкото пристаниште.
Подоцна тоа ќе се зголеми на 150 возила дневно.
Недостигот од основни потреби доведе до хуманитарна криза во Појасот Газа по седум месеци војна меѓу Израел и Хамас.
Свет
Зеленски: Руските сили напредуваа во регионот Харков, но ситуацијата е стабилизирана
Руските сили напредуваа 10 километри во една област во регионот Харков, но ситуацијата денеска се стабилизира, изјави украинскиот претседател Володимир Зеленски, пренесува РБЦ-Украина.
„Денес нашите одбранбени сили ги стабилизираа Русите таму каде што се. Најдлабоката точка на нивното напредување е 10 километри“, изјави Зеленски, пренесе Ројтерс.
Тој посочи дека главната причина што им овозможила на Русите да ја преминат границата во правец на Харков е поврзана со немањето систем за противвоздушна одбрана, што настанало поради долгото чекање за помош од партнерите, објави Unian.net. Според претседателот на Украина, во некои области Русите воопшто не можеле да напредуваат. Зеленски изјави дека во регионот Харков се изградени три одбранбени линии, а Русите сè уште не се приближиле до најкомплексната од нив, запирајќи само на првата.
„Никој не стигна до конкретна линија на одбрана, глупост е тоа што го кажуваат, рече Зеленски.
Тој изјави дека првата и втората линија биле изградени од армијата под постојан оган, додека третата линија била изградена од локалните власти.
„Таа е најмоќна не затоа што е подобра од армијата, туку едноставно затоа што е подалеку од оружје, од гранати, од гранатирање“, додаде претседателот на Украина.
Свет
Блинкен: Можна средба меѓу Зеленски и Бајден во наредните недели
Украинскиот претседател Володимир Зеленски би можел во наредните недели да се сретне со американскиот претседател Џозеф Бајден за време на потпишувањето на билатералниот безбедносен договор, изјави вчера во Киев американскиот државен секретар, Ентони Блинкен.
За време на заедничкиот прес-брифинг со украинскиот министер за надворешни работи, Дмитро Кулеба, Блинкен рече дека условите од билатералниот договор се речиси одобрени.
Кулеба додаде дека е воспоставен дијалог на доверба меѓу Зеленски и Бајден, пренесува „Киев индипендент“. Украинскиот министер за надворешни работи изрази надеж дека двајцата лидери ќе имаат можност да разговараат за неопходните прашања и да потпишат договор, но не откри можен датум за средбата меѓу двајцата претседатели.
Членовите на групата седум (Г7) го претставија својот план за долгорочни безбедносни обврски за Украина на самитот на НАТО во Вилнус на почетокот на јули минатата година.
Повеќе од 30 земји досега се приклучија на заедничката декларација на Г7 за поддршка на Украина, а Велика Британија, Германија, Франција, Данска, Италија, Канада, Холандија, Финска и Летонија веќе потпишаа билатерални договори со официјален Киев.
Според овој договор, одредени земји би му дале билатерална поддршка на Киев во конфликтот со Русија и секоја идна агресија.
Безбедносните гаранции би имплицирале експлицитни и долгорочни обврски, како и зајакнување на способноста на Украина да се спротивстави на руската агресија.
Гаранциите ќе ги опфатат и санкциите, финансиската помош и повоената реконструкција.