Свет
Признание за жената мачена во озлогласениот затвор: која е Наргес Мохамади, добитничка на Нобеловата награда за мир
Иранката Наргес Мохамади (51) е добитничка на Нобеловата награда за мир за 2023 година.
Како што е наведено од Комитетот, таа ја добила наградата за борба против угнетувањето на жените во Иран и нејзините напори да ги промовира човековите права и слободата за сите.
Во образложението на наградата се наведува дека храбрата борба на Наргес Мохамади имала огромна лична цена.
„Севкупно, иранскиот режим ја апсеше 13 пати, ја осуди пет пати, со вкупно 31 година затвор“, рече Берит Рајс-Андерсен, шеф на Нобеловиот комитет во Осло.
Наргес Мохамади сè уште е во затвор.
Таа е ирански активист и заменик-шеф на Центарот за бранители на човекови права, основан од нобеловката Ширин Ебади.
Мохамади беше апсена повеќепати од 1998 година и моментно се наоѓа во озлогласениот затвор „Евин“ во Техеран поради ширење пропаганда.
Оваа година таа беше вклучена и на листата на 100 инспиративни и влијателни жени на Би-би-си од целиот свет.
Во декември минатата година, за време на протестите предизвикани од убиството на Махса Амини во притвор, Наргес Мохамади во извештајот објавен од Би-би-си детаљно го опиша сексуалното и физичкото малтретирање на притворените жени.
Во јануари оваа година таа објави шокантен извештај од затворот, во кој детаљно ги опишува условите на жените во затворот „Евин“, вклучително и список од 58 затвореници и процесот на испрашување и тортура низ кој поминале. Од овие жени, 57 поминале вкупно 8.350 дена во самица. 56 од нив се осудени на вкупно 3.300 месеци затвор.
Мохамади првпат беше уапсена во 1998 година поради критикување на иранската влада. Таа помина една година во затвор. Во април 2010 година таа беше повикана во Исламскиот револуционерен суд поради нејзиното членство во Центарот за бранители на човековите права.
Таа беше ослободена со кауција од 50.000 долари, но неколку дена подоцна беше повторно уапсена и задржана во затворот „Евин“. Нејзиното здравје се влошило додека била во затвор, каде што развила болест слична на епилепсија поради која повремено ја губи контролата врз мускулите. По еден месец, била пуштена и однесена во болница.
Во јули 2011 година Мохамади беше повторно судена и прогласена за виновна за „дејствување против националната безбедност, членство во Центарот и пропаганда против режимот“. Во септември таа беше осудена на 11 години затвор.
Како што тогаш изјави, за пресудата дознала преку своите адвокати и дека пресудата на 23 страници е без преседан бидејќи нејзините активности во областа на човековите права постојано ги споредувале со обиди за рушење на режимот.
Во март 2012 година казната беше потврдена од апелацискиот суд, иако беше намалена на шест години. Таа беше уапсена на 26 април кога и почна да ја издржува казната.
Оваа реченица наиде на протест од британското Министерство за надворешни работи, кое го нарече случајот „уште еден тажен пример на обидите на иранските власти да ги замолчат храбрите бранители на човековите права“.
„Амнести интернешнл“ ја прогласи за затвореничка на совеста и повика на итно ослободување. „Репортери без граници“ упатија апел во име на Мохамади на деветгодишнината од смртта на фотографката Захра Каземи во затворот „Евин“.
Во јули 2012 година меѓународна група пратеници побараа нејзино ослободување, вклучително и американскиот сенатор Марк Кирк, поранешниот канадски јавен обвинител, Ирвин Котлер, британскиот пратеник Денис Мекшејн, австралискиот пратеник Мајкл Денби, италијанската пратеничка, Фијама Ниренштајн, и литванскиот пратеник, Емануелис Зингерис.
Мохамади беше ослободена од затвор на 31 јули 2012 година.
Три години подоцна, Мохамади повторно беше уапсена под нови обвиненија. Разгранокот 15 на Револуционерниот суд ја осуди на десет години затвор под обвинение за основање нелегална група за Легам (постапно прекинување на кампањата за смртна казна), пет години за собирање и работа против националната безбедност, една година за пропаганда против системот за нејзините интервјуа со меѓународните медиуми и нејзината средба во март 2014 година со тогашната висока претставничка за надворешна и безбедносна политика на ЕУ, Кетрин Ештон.
Во јануари 2019 година Мохамади почна штрајк со глад заедно со притворената британско-иранска државјанка Назанин Загари-Ратклиф во затворот „Евин“ во Техеран во знак на протест поради тоа што им бил одбиен пристап до медицинска нега.
Во октомври 2020 година Мохамади беше ослободена од затвор.
На крајот на февруари 2021 година таа објави видео преку социјалните мрежи во кое објаснува дека во декември двапати била повикана на суд за случај што против неа бил поведен додека сè уште била во затвор.
Мохамади изјави дека одбива да се појави на суд и нема да се придржува на ниту една пресуда. Во видеото таа го опишува сексуалниот напад и малтретирањето на кое таа и другите жени биле изложени во затворите и вели дека властите сè уште не одговориле на жалбата што таа ја поднела на 24 декември.
Новиот случај поведен против неа се однесува на протестот на женските политички затворенички во затворот „Евин“ поради убиството и апсењето демонстрант од страна на безбедносните сили во ноември 2019 година.
Во мај 2021 година Разгранокот 1188 на Кривичниот суд во Техеран ја осуди Мохамади на две и пол години затвор, 80 удари со камшик и две одделни парични казни под обвинение, вклучително и ширење пропаганда против системот“
Мохамади е родена на 21 април 1972 година. Студирала на Меѓународниот универзитет „Имам Хомеини“, дипломирала физика и станала професионален инженер. За време на нејзината универзитетска кариера, таа пишуваше статии за поддршка на правата на жените во студентскиот весник. Била активна и во алпинистичка група, но подоцна била забранета поради нејзините политички активности.
Мохамади продолжи да работи како новинар за неколку реформистички весници и објави книга со политички есеи со наслов „Реформи, стратегија и тактики“.
Во 1999 година таа се омажи за колегата прореформски новинар Таги Рахмани, кој беше уапсен првпат не долго потоа. Рахмани се пресели во Франција во 2012 година по издржување вкупно 14 години затвор, но Мохамади продолжи со својата работа за човекови права.
Мохамади и Рахмани имаат близнаци.
Сопругот на иранската активистка рече дека наградата дополнително ќе ја поттикне нејзината борба и ќе го поттикне движењето што го води.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Марта Кос: Проширувањето е значајно и за Словенија и за Европската Унија
Марта Кос, словенечката кандидатка за еврокомесар денеска изјави дека проширувањето е синоним за ЕУ.
„За мене, проширувањето е синоним за ЕУ, а ЕУ е синоним за мир. Понатаму, мирот претставува стабилност, безбедност, иднина, поврзаност и инклузија“, додаде Кос, претставувајќи ја својата кандидатура за еврокомесар пред Комисијата на националното собрание за ЕУ.
Таа укажа на важноста на портфолиото на проширување и за Словенија и за ЕУ и додаде дека е убедена дека нејзините вештини ќе бидат најочигледни во оваа област.
Кос пред Комитетот, чие мислење не е обврзувачко, изјави дека исполнува три клучни услови за еврокомесар: компетентност, посветеност на ЕУ и независност.
„Вредностите и целите на ЕУ се свети за мене“, рече таа, пренесува агенцијата „СТА“.
Таа посочи дека успешната интеграција на Словенија во ЕУ може да послужи како вреден пример за другите земји од Западен Балкан кои се стремат да се приклучат.
Според неа, напредокот на Словенија и ЕУ е меѓусебно поврзан со напредокот и развојот на нејзините соседи.
Кос повика и на поблиска соработка со Националното собрание и предложи годишно обраќање до парламентот, кое ќе следи по говорот на претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, за состојбата на Унијата во Европскиот парламент, пренесува Танјуг.
Свет
Нетанјаху вети дека ќе ги врати жителите на северот во нивните домови
Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху вети дека ќе ги врати во своите домови десетиците илјади жители евакуирани од северната погранична област со Либан.
„Реков претходно, ќе ги вратиме жителите на северот во нивните домови безбедно и токму тоа ќе го направиме“, објави Нетанјаху во кратката видео порака.
Тој не ги спомна експлозиите насочени кон Хезболах во Либан во изминатите два дена, пренесоа агенциите.
Во меѓувреме, бројот на жртвите од денешните најнови експлозии на комуникациски уреди низ Либан се зголеми од девет на 14, а повеќе од 450 луѓе се ранети, соопшти либанското Министерство за здравство.
Началникот на израелската армија, генерал-полковник Херзи Халеви изјави подоцна оваа вечер дека Израел подготвил дополнителни планови против Хезболах и е подготвен да нападне.
Израел има „многу повеќе опции“ кои се уште не се искористени во борбата против Хезболах, објави „Тајмс оф Израел“.
„Имаме многу можности кои се уште не се активирани, видовме некои од овие работи и ми се чини дека сме добро подготвени и се подготвуваме да ги реализираме овие планови“, рече Халеви и додаде дека во секоја фаза цената за Хезболах треба да биде висока, пренесе медиумот.
Свет
Уште една жртва од поплавите во Чешка, Полска и Унгарија ги зајакнуваат насипите околу реките
Чешката Република соопшти дека бројот на жртвите од катастрофалните поплави во земјата, кои ја погодија централна Европа, се искачи на четири, додека во Полска и Унгарија волонтери и персонал за итни случаи брзаат да ги зајакнат заштитните насипи околу реките, бидејќи нивото на водата почна да расте, пренесува Ројтерс.
Најлошите поплави што ја погодија централна Европа во најмалку две децении оставија зад себе трага на уништување што се протега од Романија до Полска, оставајќи затрупани градови во кал и урнатини, уништени мостови и потонати автомобили.
Домаќинствата и владите на погодените земји се соочуваат со штети кои можат да се измерат во милијарди долари, пренесува медиумот.
Со пријавена нова жртва во Чешка, бројот на загинати во Европа од поплавите се искачи на 23.
Според официјалните податоци, по седум лица загинале во Романија и Полска, а уште пет во Австрија.
Новооткриената жртва во Чешка, 70-годишна старица од село, била пронајдена на 20 метри од нејзината куќа. Таа била евакуирана во саботата, но следниот ден го напуштила центарот за евакуација за да се врати дома, објави чешката телевизија.
Во таа земја водата главно се повлекува, но нивото на водата се уште е на својот врв во некои делови на јужна Бохемија.
Во Вроцлав, Полска, голем број луѓе редат вреќи со песок од рака на рака за да се зацврстат бреговите на реката Одра. На југ од таму, тоа го прават полските војници. Највисок водостој во Вроцлав се очекува утре.
Во Унгарија, властите отворија брана во северозападниот дел на земјата за да ја пренасочат водата од реката Лејте во еден резервоар и да ги заштитат градовите.
Во Будимпешта, Дунав се очекува да се искачи на највисокото ниво – над 8,5 метри, во петок или сабота.
Во исто време, силно невреме и се заканува на Италија.
Предупредувања за силен дожд, ветрови и поплави се издадени во поголемиот дел од Италија, јавува Би-Би-Си.
Веќе се објавени извештаи за поплави во Пескара во централна Италија, додека италијанската метеоролошка служба предупредува дека невремето ќе го погоди северниот брег на регионот Емилија-Ромања.
На поплави во наредните денови предупредуваат и властите во Хрватска, Унгарија, Словачка и Полска, јавува Танјуг.