На денешната седница на пратенички прашања, претседателот на СДСМ Венко Филипче со предупредување до премиерот Мицкоски и Владата во врска со најавите за можно прифаќање на амандман во Европскиот парламент што би го релативизирал статусот на македонскиот јазик.

„Се поставува прашањето: дали е загрозен јазикот и идентитетот?“ – праша Филипче.

Тој потсети на конкретни документи кои јасно го утврдуваат македонскиот јазик како рамноправен, без какви било условувања.

„Ќе цитирам неколку документи кои што се дел и од францускиот предлог, и од документи од Европската унија, и заклучоци донесени тука, во Собранието, во 2022 година. Првиот документ се заклучоците на ЕУ за отворање на преговорите со Македонија и Албанија, без никакви услови за јазикот и идентитетот.

Понатаму, самата Преговарачка рамка, каде македонскиот јазик е експлицитно наведен, без никакви додавки, ѕвездички или фусноти. И потпишаниот договор со ФРОНТЕКС – на чист македонски јазик,“ рече Филипче.

Тој предупреди дека за првпат постои реален ризик во Европскиот парламент да помине извештај со нејасно означување на македонскиот јазик.

„Во Европскиот парламент, за првпат има сериозен ризик да помине извештај во кој што јазикот некако дополнително се означува. Ние направивме силна кампања во 2022 година. Тогаш беше едностран, напишан тој извештај од тогашниот известувач за Македонија – тоа беше бугарскиот европратеник Ќучук, кој што го запревме,“ рече Филипче.

Тој подвлече дека било какви измени што би довеле до нови условувања или дополнувања пред македонскиот јазик се директно спротивни на собраниските заклучоци.

„Поради тоа што таква додавка пред македонскиот јазик и нација оди спротивно на заклучоците кои што ова Собрание ги донело – а тоа е дека во ниту еден контекст, во ниту еден момент, ниту за јазикот, ниту за културните, ниту за историските одредници – никој нема право да преговара. За јазикот никогаш не се преговарало. Тоа биле нашите црвени линии. И затоа е таков – чист – јазикот: без фусноти, без додавки, без ништо. И таков е и така е во буквално сите документи,“ рече Филипче.

На крај, апелираше до премиерот за итна институционална реакција и координација.

„И последната работа – во однос на тоа што сега се случува во Европскиот парламент: тогаш, премиере, ни треба сериозна координација на ниво на Парламентот. Сите институции да ги обединиме силите за таков амандман да не помине во Европскиот парламент. Поради тоа што веќе се содржи во сите документи кои што ги гласало ова Собрание – дека таква работа не смее да се случи,“ истакна Филипче.

Претседателот на Владата, Христијан Мицкоски на денешната собраниска седница за пратенички прашања потенцираше дека Владата ќе стори сѐ да ја внесе Македонија во ЕУ со македонски идентитет и јазик, а не како „модерни“ Македонци, затоа што се виде дека суштината на Бугарија не е Бугари во Устав, туку да создаде нов „модерен“ македонски идентитет и јазик, нешто на што, како што рече, ВМРО-ДПМНЕ предупредуваше кога се прифаќаше Францускиот предлог.

Премиерот Мицкоски, одговарајќи на пратеничко прашање од пратеникот Венко Филипче, потсети дека во 2022 година кога се преговараше Францускиот предлог, ВМРО-ДПМНЕ не одби да учествува и тоа, како што рече е лага.

„Јас има прес конференција, некој погрешно ве брифира и ве носи во длабокото. Што се однесува до трите етнички заедници кои ги споменавте, јас немам проблем и 30 да ставиме во Уставот, но имам проблем да разговарам на тема во која некој нас континуирано не негира, континуирано не успорува и го ускратува правото да бидеме тоа што сме. Исто така имам право да се сомневам дека тоа не е последната или не знам која по ред отстапка која треба да ја направиме, а притоа да не ја завршиме трката, повторно по пат нешто ново да ни се случи. Таков е оној предлог за кој зборувавте, Францускиот предлог, кој можеби е единствениот во современа Европа во која членството на една држава во рамките на ЕУ зависи од комисијата која ја толкува историјата, бидејќи јасно стои во Протоколот потпишан од тогашниот министер за надворешни работи дека мора комисијата да ја заврши својата работа пред Македонија да стане членка на ЕУ. И да бевме во тој тим кога се преговараше тој договор, немаше тоа да го прифатиме. Ако е тоа условот, нема да прифатиме“, потенцираше премиерот Мицкоски.

Во однос на тезите на Филипче и СДСМ за чист македонски јазик и идентитет, премиерот запраша зошто воопшто претходната влада преговарала, ако никој немал право да преговара за тоа.

„Повторувате чист македонски јазик и идентитет, а велите од друга страна никој нема право да преговара, тогаш зошто сте преговарале ако никој нема право? Зошто сте преговарале, за мнозинството граѓани, а не сте ги прашале и знаете дека сте немате услови да го испорачате тоа што сте го преговарале? Тогаш на лидерска средба во Клубот на пратеници ви реков дека ова нема да помине, ако е вака како што е и предложив и две измени за да помине, и бев одбиен“, истакна премиерот Мицкоски.

Воедно премиерот Мицкоски додаде дека нема ништо нелегитимно и ненормално да бараме Македонци да има во Министерски совет кој управува со комитет за етничките прашања каде не се само Ерменци, Роми и Турци, туку и Власи и Евреи, но ги нема Македонците потсетувајќи дека има 14 пресуди од Судот за човекови права во Стразбур кои што велат дека во барем 9 од нив Бугарија треба да дозволи ОМО Илинден Пирин да се регистрира и потоа на следен чекор да предложи свој член во тој Комитет и ако тие велат Бугари во Устав, ние можеме да побараме Македонците да бидат дел од тој Министерски совет кој го води тој Комитет за етничките заедници.

Во однос на Европски парламент, премиерот Мицкоски посочи дека минатите години не е донесен извештај затоа што воопшто не стануваше збор за македонски идентитет и јазик, туку за северно македонски јазик и идентитет, сосема различно од сега каде на три места има македонски идентитет и јазик и е дел од извештајот кој помина на АФЕТ.

„Тука бугарските претставници преку еден европратеник кој излезе во името на неколку групи вклучително ЕНП, Социјалистите каде се СДСМ, Либерали, Зелени, рече да се модифицира македонскиот идентитет и јазик со зборот модерен. Суштината не е Бугари во Устав, туку да се создаде нов, модерен македонски идентитет и јазик. И тоа е суштината на Францускиот предлог, иако предупредувавме. Имаме сега две недели, ќе продолжиме да работиме, сите заедно треба да се обединиме. Така што можам да ви кажам ќе сториме се што е во наша моќ да ги почнеме преговорите, но тоа нема да го направиме како „модерни“ Македонци“, нагласи премиерот Мицкоски.

Поради неподносливата топлина, Торонто одлучи да ги држи своите градски базени отворени речиси до полноќ. Британците масовно бегаат кон брегот. Французите ги извлекоа вентилаторите од своите подруми за да им помогнат да ги преживеат жешките ноќи. Бројни концерти и спортски настани на отворено се откажани во Холандија. Сето ова покажува дека летото го достигна својот врв – но во однос на календарот, летото штотуку започна.

Топлинските бранови што ги погодија Канада, североисточниот дел на САД и северна Европа во последните денови имаат едно заедничко нешто: доаѓаат невообичаено рано. Временскиот период укажува на поширок тренд поврзан со климатските промени предизвикани од човекот – летните температури влегуваат во јуни порано и се задржуваат подлабоко во септември. Ова го продолжува периодот на потенцијално екстремни временски услови и го зголемува ризикот од топлотен удар, пишува Вашингтон пост.

„Дефинитивно гледаме продолжување на летото во последните месеци“, рече Карло Буонтемпо, директор на Европската служба за климатски промени Коперник. Промената се случува многу брзо.

Помеѓу 1979 и 2000 година, просечната температура на северната хемисфера обично надминувала 21 степен Целзиусов, означувајќи го најтоплиот период од летото, околу 10 јули, и траела околу пет недели, според податоците од Универзитетот во Мејн. Но, минатата година, најтоплата досега, таа просечна температура останала над 21 степен Целзиусов од 13 јуни до 5 септември.

Оваа година можеби сè уште не го следи истото историско темпо – но е неколку недели пред просекот од изминатите децении. Минатата недела, според најновите достапни податоци, просечната температура на северната хемисфера била 20,91 степен Целзиусов. „Во споредба со 20 век, ова е доста невообичаено“, рече Соња Сеневиратне, климатолог во ETH Zurich.

Иако продолженото лето може да звучи привлечно за некои, тоа носи и сериозни здравствени ризици, особено за постарите лица, хронично болните и оние кои не можат да си дозволат да се разладат. Во Европа, смртните случаи поврзани со топлина се зголемија за 30 проценти во последните две децении.

Истражувањата покажуваат дека топлотните бранови што пристигнуваат рано во сезоната можат да бидат поопасни од оние што пристигнуваат подоцна во сезоната, бидејќи телото сè уште не се адаптирало и луѓето не се подготвени да се справат со нив.

Агенцијата за заштита на животната средина на САД вели дека топлотните бранови станале подолги, почести и поинтензивни во последните 70 години. Сезоната во која се можни топлотни бранови, исто така, значително се прошири, од помалку од 50 дена во 1990-тите до 70 дена во 2020-тите.

Температурите над 32,2°C веќе опфатија повеќе земјиште од вообичаеното оваа година. Од почетокот на јануари до средината на јуни оваа година, 163 од 171 ден беа над просекот во однос на површината погодена од таква топлина.

Во јануари, март, крајот на април, мај и почетокот на јуни беа забележани повеќе области погодени од високи температури отколку во која било година од 1980 година, што се совпаѓа со продолжен ран топлотен бран во Јужна Азија.
Топлинските бранови во раните летни денови имаат широк спектар на ефекти – менување на моделите на раст на земјоделските култури, влошување на недостигот на вода и продолжување на сезоната на пожари. Оваа недела, на грчкиот остров Хиос беше прогласена вонредна состојба, а жителите беа евакуирани бидејќи пожарите ги опустошија шумските области, меѓу првите во годината. По години суви и екстремно топли сезони, Грција се подготви со рекорден број пожарникари.

Невообичаено високите температури стигнаа и до Швајцарските Алпи, каде што глечерите почнаа да се топат и да губат маса неколку недели порано од вообичаеното, рече глациологот Матијас Хус, раководител на швајцарската програма за следење на глечерите GLAMOS.

„Дефинитивно не изгледа добро за швајцарските глечери“, напиша Хус на социјалните медиуми.

Топлинските бранови не ги погодуваат само Северна Америка и Европа. Јапонија собори серија дневни рекорди за температура во последните денови. Температурите се исто така далеку над нормалата во Монголија, Русија и западна Кина – некои градови се дури 10°C над просекот.

Научниците јасно го поврзуваат зголемувањето на глобалните температури со емисиите на стакленички гасови што луѓето ги испуштаат во атмосферата – главно од согорување на фосилни горива – во текот на изминатите два века. Емисиите сè уште растат, а темпото на затоплување се забрзува: десетте најтопли години досега се случија во изминатата деценија. Земјата, исто така, заробува повеќе топлина во своите океани, што ги зголемува температурите на морето. А повеќе влага во атмосферата доведува до посилни урагани, циклони и поразорни поплави.

Кога топлотен бран ја погоди Британија пред неколку дена, научниците од групата World Weather Attribution рекоа дека таков настан може да се очекува на секои пет години. Пред индустриската ера, југоисточна Англија би доживеала сличен топлотен бран еднаш на секои 50 години. „Сите податоци покажуваат силно и статистички значајно зголемување на јунските топлотни бранови како што светот се затоплува“, заклучија научниците.