Економија
Економијата е во клиничка смрт, но има 5 милијарди денари за пензии и ќе се зголемат платите на администрацијата, уверува министерката за финансии

Лошата состојба во буџетот ги надминала очекувањата на новата Влада, но министерката за финансии, Гордана Димитриевска-Кочоска, уверува дека со ребалансот обезбедиле пари и за пензии и за покачување на платите на администрацијата, како и за сите други државни трошоци, од кои повеќето, иако се законска обврска, не биле испланирани во сегашниот буџет.
„Затекнавме состојба што значи држава во хаос и долгови. Буџет кој е список на желби место креиран развој, предимензионирани плаќања, економијата е во клиничка смрт“, рече министерката пред да почне да го образложува ребалансот.
Инфлацијата е предвидена на ниво од 3,5 %, растот на нето-платата 13 %, а во текот на втората половина од годината се очекува понатамошно забавување на растот на инфлацијата, односно стабилизирање на цените на храната и енергентите, како и поумерен притисок од базичната инфлација.
Министерката извести дека основа на ребалансот што го направиле е прераспределбата на средства во постојниот буџет од ставки што бележат слаба реализација. Работата им ја отежнало планирањето на средствата, кои иако имало законска обврска, не биле планирани од претходната влада, како и достасани обврски кон граѓаните и бизнисот.
„Врз основа на направената прераспределба обезбедивме речиси 20 милијарди денари. Дополнително, уште 11 милијарди денари се планирани за покривање на достасаните обврски, како и на обврски што биле законски, а не биле планирани. Тоа резултира буџетскиот дефицит да се зголеми за 11,156 милиони денари.
Вкупните приходи во буџетот се планирани на ниво од 318 милијарди и 150 милиони денари и бележат зголемување за 8 милијарди и 22 милиона денари. Ова зголемување е резултат на повисоко остварување на придонесите, а се темели на зголемување на платите во некои од јавните институции, како и од очекувањата за раст на платите во приватниот сектор“, рече министерката Димитриевска-Кочоска.
Расходите се планирани во износ од 362 милијарди и 816 милиони денари, односно на расходната страна има зголемување од 19 милијарди и 18 милиони денари.
Со ребалансот се обезбедени 4,1 милијарди денари за плати, од кои 1,1 милијарда денари за блок-дотации, кои не биле планирани во основниот буџет.
„Во некои од институциите имаше планирано плати само до јуни. Евидентирани се сериозни проблеми во овој дел, кои се резултат на индивидуалниот пристап на претходната влада за платите. Затоа, сето ова ќе бара темелна анализа и носење сериозни одлуки“, најави министерката и најави дека во рамките на предвидениот буџет е предвидена законска корекција на платите на администрацијата.
Пет милијарди денари се испланирани за исплата на пензиите. Министерката вели дека планираните средства за 2024 година би биле доволни доколку декемвриската пензија не била реално исплатена во јануари.
„Реално, евиденција на пензијата од декември имаме во јануари. На овој начин нереално е прикажан помал буџетски дефицит за 2023 година во износ од 7 милијарди денари и тоа е една од причините што сегашниот буџетски дефицит бележи раст“, објасни министерката Димитриевска-Кочоска.
Со ребалансот се обезбедени 5,1 милијарди денари за сервисирање кредитни обврски кон меѓународни финансиски институции во име на државни и јавни претпријатија. Јавното препријатие за државни патишта, ЈСП, „Железници“, ЕСМ не се во состојба да ги враќаат кредитите за кои се издадени државни гаранции, а во согласност со законот, Министерството за финансии има обврска да ги враќа средствата.
„Последиците од крајното расипничко работење во овие претпријатија повторно паѓа на товар на граѓаните. Како и да е, за ова треба да има одговорност“, рече министерката.
600 милиони денари се обезбедени за исплата по судски решенија. Штетите што ги трпи буџетот во однос на извршни исправи министерката вели дека се огромени оти само за 2023 година исплатени се една милијарда и 671 милион денари главно за префрлање вработени од едно на друго место, кои тужеле и добиле.
Таа наброи долга листа на трошоци, односно обврски, кои претходната влада, иако морала, не ги предвидена и најави дека ќе бара одговорност за таквата состојба.
Со одлука на Владата, министерката, меѓу другото, побара кратење на непродуктивните трошоци кај сите буџетски корисници и им даде рок до 30 дена, во кој треба да направат вонредни ревизии за утврдување на наменските трошоци и да достават анализи до Владата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Министерство за енергетика: Стабилни инвестиции во обновливи извори, започна подготовката за воведување на CfD механизам во Македонија

Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини во соработка со Европската банка за обнова и развој (ЕБОР), го започна процесот за воведување на механизмот „договори за разлика“ (Contract-for-Difference – CfD) како нов модел за поддршка на инвестициите во обновливи извори на енергија.
Моделот CfD, веќе докажан низ ЕУ, ќе ги забрза инвестициите во капацитети за обновливи извори на енергија, а истовремено ќе ги заштити потрошувачите од нестабилноста на пазарот.
На денешниот кик-оф состанок, министерката Сања Божиновска истакна дека CfD не е само финансиски инструмент, туку системска промена што обезбедува стабилност за инвеститорите и заштита за потрошувачите.
„Со оваа реформа поставуваме предвидливи и одржливи услови за инвестиции во соларни и ветерни капацитети, со што ги забрзуваме нашите амбициозни цели – 1.7 GW обновлива енергија до 2030 година. CfD механизмот создава сигурност, пониски трошоци и конкурентен пазар, што е клучно за забрзаната транзиција кон чиста енергија.“ изјави министерката Божиновска.
Со поддршка на ЕБОР и експертиза од меѓународни партнери, Македонија ќе го приспособи овој механизам на локалниот енергетски пазар, отворајќи нови можности за инвеститорите. Очекувањата се дека ова ќе доведе до забрзан развој на обновливите извори и стабилни долгорочни цени за потрошувачите.
Процесот на подготовка продолжува во наредните месеци, со детална анализа на регулативата и финансиските аспекти, со цел да се создаде модел што ќе донесе реални и одржливи резултати за македонската енергетика.
Економија
Од полноќ нови цени на горивата

Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе одлука со која се врши зголемување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 1,84% во однос на одлуката од 24.3.2025 година.
Од 2.4.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
– Моторен бензин – ЕУРОСУПЕР БС – 95 – 76,50 (денари/литар)
– Моторен бензин – ЕУРОСУПЕР БС – 98 – 79,00 (денари/литар)
– Дизел гориво – ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) – 69,00 (денари/литар)
– Масло за горење – Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) – 69,00 (денари/литар)
– Мазут М-1 НС – 41,705 (денари/килограм)
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98, се зголемуваат за 1,50 ден/лит.
Малопродажните цени на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1), се зголемуваат за 1,00 ден/лит
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС, се зголемува за 0,950 ден/кг и сега ќе изнесува 41,705 /кг.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат зголемување кај бензините во просек за 3,381%, кај дизелот зголемувањето е во просек за 1,884%, кај екстра лесното масло зголемувањето е во просек за 1,987% и кај мазутот зголемување во просек за околу 2,396%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е повисок за 0,7218%.
Економија
Николоски: Креираме нов едношалтерски систем и поефикасни постапки за увоз, извоз и транзит на стока

Заменик претседателот на Владата и министер за транспорт Александар Николоски денеска претседаваше со Комитетот за управување со Националниот едношалтерски систем.
Комитетот го усови предлог на Законот за едношалтерска околина, нов закон со кој ќе се обезбеди збир на едношалтерски услуги кои ги обезбедуваат 15 институции во делот на увозот, извозот и транзитот на стока.
Целта на оваа регулатива е да се олесни трговијата преку рационализација на процесите при апликација и издавање на дозволи, нивната обработка и процесот на царинење на стоките при увоз, извоз и транзит низ државата.
Исто така со Законот се постигнува интероперабилност, односно размена на податоци меѓу сите инститиуции на национално ниво, подобра соработка како и координирани активности во рамки на овој систем.
Законот има за цел да направи и услогласување со европската регулатива, како и целосно усогласување со нецаринските системи во земјите од ЦЕФТА.
Република Македонија е дел од проектот за олеснување на транспортот и трговијата во земјите од Западен Балкан каде една од компонентите е имплементацијатa на овој Нов Национален Едношалтерски Систем што подразбира целосна замена на тековниот систем за управување со дозволи за увоз, извоз и транзит на стоки со нов систем.
Во рамките на оваа активност, Министерството за транспорт преку Проектната единица во рамки на самото министерство е во фаза на подготовна на тендерска документација за нова електронска “Платформа за дозволи” како и хардверска опрема, која се очекува да се распише во месец мај оваа година.
Овoj софтвер подразбира дека во иднина сите дозволи за увоз, извоз и транзит како и плаќањето, ќе се одвива по електронски пат на една точка.