Литванскиот министер за култура Игнотас Адомавичиус, кој беше назначен на функцијата само пред една недела, вчера објави дека поднесува оставка, откако неговите претходни изјави за Крим предизвикаа скандал во јавноста, објави Делфи.

Адомавичиус на прес-конференција изјави дека одлучил да поднесе оставка поради растечкиот притисок, потребата да го заштити своето семејство и да не ѝ наштети на владата.

Претходно, изјавата на Адомавичиус за Крим предизвика скандал во Литванија, кога новинар го праша кому му припаѓа Крим, а тој одговори дека тоа е провокативно прашање и дека не сака да дискутира.

Подоцна тој го разјасни својот став дека Крим е „окупирана територија на Украина, која сега е во Русија“.

Украинските знамиња беа отстранети од неговата канцеларија и од прес-салата, што исто така предизвика реакции, по што министерството издаде соопштение во кое се вели дека украинските знамиња беа накратко отстранети поради чистење.

Рафинерија за нафта во градот Кириши, недалеку од Санкт Петербург, беше нападната со беспилотни летала, соопштија руските власти и локалните медиуми.

Сведоците пријавиле силна експлозија и пожар во индустрискиот комплекс. Регионалниот гувернер, Александар Дрозденко, потврди дека нападот се случил и дека противвоздушната одбрана успеала да уништи седум дронови над Кириши. Тој додаде дека пожарот во индустриската зона е изгаснат.

The Kirishi oil refinery in the Leningrad region, Russia, was struck and burns. pic.twitter.com/W1YrKQF79I

— (((Tendar))) (@Tendar) October 4, 2025

💥 Russia: Kirishi Oil Refinery confirmed struck by Ukrainian drones in Leningrad region, 100km from Saint Petersburg.
Daily refining capacity of 355,000-400,000 barrels per day – 6% of total production of Russia. pic.twitter.com/dLpNGi61r6

— Igor Sushko (@igorsushko) October 4, 2025

Рафинеријата во Кириши, која се наоѓа на повеќе од 800 километри од границата со Украина, е една од најголемите во Русија и веќе беше цел на неколку напади во март и септември годинава, како и во март 2024 година.

Киев систематски ги засилува нападите врз руската нафтена и воено-индустриска инфраструктура, тврдејќи дека овие објекти се легитимни воени цели, бидејќи директно ја поддржуваат воената активност на Москва.

Американскиот претседател, Доналд Трамп, му нареди на Израел „веднаш“ да престане со бомбардирањето на Газа, откако Хамас делумно го прифати неговиот мировен план за ставање крај на речиси двегодишната војна.

Хамас се согласи да ги ослободи сите заложници во замена за палестинските затвореници што се држат во израелските затвори, како и да се откаже од власта во Појасот Газа.

Палестинската милитантна група побара понатамошни преговори за другите делови од планот и не кажа дали ќе го положи оружјето – клучен дел од предлогот на американскиот претседател.

Трамп го поздрави чекорот на Хамас како сигнал дека е подготвен за траен мир на Блискиот Исток.

„Врз основа на изјавата што ја даде Хамас, верувам дека тие се подготвени за траен мир. Израел мора веднаш да го запре бомбардирањето на Газа за да можеме безбедно и брзо да ги извлечеме заложниците“ изјави Трамп на социјалната мрежа Truth Social.

Во посебна видео порака, тој го нарече денот „многу посебен“ и порача дека „со сите ќе се постапува праведно“.

Израел ја разгледува првата фаза од мировниот план

По соопштението од Хамас, кабинетот на израелскиот премиер, Бенјамин Нетанјаху, објави дека Израел се подготвува за „итна имплементација“ на првата фаза од планот – целосно ослободување на заложниците.

„Ќе продолжиме да работиме во целосна координација со претседателот Трамп и неговиот тим за завршување на војната, во согласност со принципите на Израел, кои се усогласени со визијата на претседателот,“ се вели во изјавата. Меѓутоа, Израел не се осврна на повикот од Трамп да го прекине бомбардирањето.

Мировниот план е амбициозен

Планот на претседателот Трамп предвидува:
– Итно запирање на огнот
– Размена на сите заложници и затвореници во рок од 72 часа
– Повлекување на израелската армија
– Разоружување на Хамас
– Преодна управа за Газа

Меѓународна поддршка

Повеќето меѓународни партнери го поддржаа планот. Катар и Египет веќе започнаа координација со САД за имплементација. Генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш, ги повика сите страни да ја искористат „вистинската шанса за крај на трагичниот конфликт“.

Британскиот премиер Кир Стармер го нарече чекорот на Хамас „значаен напредок“, а францускиот претседател Емануел Макрон рече дека „ослободувањето на сите заложници и прекинот на огнот се на дофат“. Германскиот канцелар Фридрих Мерц изјави дека „ова е најдобрата шанса за мир по речиси две години“.

Хуманитарна катастрофа

Според Министерството за здравство во Газа, од почетокот на војната во октомври 2023 година загинале најмалку 66.288 Палестинци, а повредени се над 170.000.

Израелската офанзива започна како одговор на нападите на Хамас, при што беа убиени околу 1.200 луѓе, а 251 беа земени како заложници.