Македонија
Покачувањето на пензиите води кон зголемување на старосната граница за пензионирање и покачување на придонесот за пензиско, предупредуваат експертите
За едни очекувано и неопходно, за други неправедно и неправично. Линеарното покачување на пензиите од 2.500 денари, кое треба да се пресмета во септемвриските пензии, ги загрижи економските експерти. Зголемен дефицит со продлабочување на дупката во Фондот за пензиско осигурување, која се покрива со пари од централниот буџет, оддалечување од стремежот за независност на Фондот за пензиско осигурување, политики што водат кон зголемување на старосната граница за пензионирање и зголемување на придонесот за пензиско осигурување, се последиците од зголемувањето на пензиите на ваков начин за кои предупредуваат експертите.
Поранешниот вицепремиер за економски прашања и актуелен пратеник, Фатмир Битиќи, смета дека линеарното покачување ќе нанесе силен удар, кој може да има далекосежни последици.
„Линеарното зголемување на пензиите води кон две неминовни работи. Правата е зголемување на старосната граница за пензионирање, а втората е зголемување на придонесот за пензиско осигурување. Реално, в година ќе ни требаат над 200 милијарди евра само за линеарното покачување на пензиите, што значи, за да се исплатат, ќе се кратат расходи за работи што му требаат на населението. На среден рок се доведува до прашање и одржливоста на Фондот за пензиско осигурување, имаме демографски карактеристики со иселувањето, во следните 5-10 години ќе имаме стареење на населението и сериозна бројка на луѓе ќе станат пензионери. Без сериозни реформи, Фондот нема да издржи долго време“, вели Битиќи.
Со линеарното покачување смета дека повеќе од половина пензионери ќе добијат помало зголемување на пензиите отколку со планираното системско усогласување на пензиите со растот на трошоците за живот и растот на просечната плата.
„Ова не е праведно и правично решение. Речиси 150.000 пензионери реално ќе добијат по 2.500 денари, но другите ќе добијат помалку отколку што би добиле со досегашното системско усогласување на пензиите. Линеарното покачување е неправедно за пензионерите и оти законското усогласување ќе се укине. Ветените 5.000 денари уште во изборната кампања ќе ги добијат, половина сега, половина со мартовските пензии, но за ново покачување ќе треба да чекаат нови предизборни ветувања од политичарите. Во септември следната година нема да има усогласување на пензиите. Ќе треба да чекаат до изборите во 2028 година кога на власта повторно ќе ѝ требаат гласови за ново линеарно покачување на пензиите“, рече Битиќи.
Министерката за финансии, Гордана Димитриевска-Кочоска, не одговори на прашањето од „Макфакс“ дали линеарното покачување на пензиите значи целосно напуштање на системското процентуално усогласување на пензиите двапати годишно.
„Одлуката за линеарно зголемување на пензиите по 2.500 денари донесена од страна на Владата се однесува за септември 2024 и март 2025 година“, вели министерката и не кажува конкретно дали целосно го напуштаат системското усогласување на пензиите.
За линеарното покачување на пензиите до крајот на оваа година, министерката уверува дека се обезбедени средства со ребалансот на буџетот.
„За исплата на пензиите до крајот на 2024 година со ребалансот се обезбедени 5 милијарди денари. Од овој износ 2,5 милијарди се дополнителни средства за реализација на линеарното зголемување на пензиите и 2,5 милијарди денари се обезбедени средства што не биле првично планирани со иницијалниот буџет“, вели министерката Димитриевска-Кочоска.
За да обезбедат средства за исплата на покачувањето во иднина, пак, министерката вели дека на редовна основа ќе ја следат наплатата на придонесите и извршувањето на расходите од страна на Фондот за пензиско осигурување и ќе реагираат доколку има потреба. Очекува дека во наредниот период со растот на платите и бројот на вработените ќе се зголемат изворните приходи на Фондот и тоа ќе влијае на стабилизирање на состојбата. Како мерка за стабилизирање на финансиската состојба на Фондот министерката ја наведува и борбата со неформалната економија, особено во делот на исплата на платите.
Фондот исплаќа пензии и за вработени за кои фирмите не плаќале пензиско
Поранешната директорка на Фондот за пензиско осигурување, Билјана Јовановска, сведочи дека во Фондот треба да се направат многу измени, кои може да ја подобрат неговата финансиска состојба.
„6 отсто од пензискиот придонес Фондот на ПИОМ го префрла на приватните фондови, а тие сѐ уште немаат обврска да исплаќаат пензии. Фондот на ПИОМ уплаќа секој месец во ФЗОМ за секој пензионер 13 % за задолжително здравствено осигурување, а за вработени тој изнесува 7,5 %. Исто така, Фондот ги исплаќа во целост и пензиите и за сите што беа вработени со проектот ‘Македонија вработува’, иако за нив фирмите не уплаќаа придонес за пензиско осигурување со години, односно беа ослободени од плаќање со закон. Таа финансиска обврска не ја презеде ниту Министерството за труд ниту, пак, Министерството за финансии и никој не врши уплата со намена за придонес за пензиско осигурување за тие лица. Кога се пензионираат, во основицата за пензија им се засметува и им се исплаќа пензија и за тој стаж како да е платен иако во Фондот никој не направил уплата“, вели Јовановска.
Токму поради ваквите проблеми во Фондот, Јовановска смета дека од исклучително значење за полнењето на буџетот на Фондот за пензиско осигурување се политиките на Владата. Зголемувањето на бројот на осигурениците е најсигурниот извор, па таа смета дека пријавувањето на сите вработени, трансформирањето на договорите на дело и сведувањето на минимум на авторските договори како во јавниот така и во приватниот сектор се решение за полнење на буџетот. Но, и покрај сите овие забелешки, таа вели дека пензијата и досега можела да се покачи.
„Зголемувањето на пензиите сепак мора да се случи. Тоа е и реална потреба. Според постојната регулатива, тоа би било процентуално, па, така, за едни ситно, за други многу. Со линеарното зголемување овој буџет ќе се распредели еднакво кај сите и ќе се дополни со трансфер од централниот буџет. Пензионерите исто се соочија со сите кризи изминативе години, како и со зголемени цени, зголемени трошоци. Реално, државата мора да ги зголеми пензиите во согласност со нивните потреби. Мојот став уште пред повеќе од една година беше дека по речиси 2.500 денари може да се зголемат пензиите во 2023, без никаков проблем“, вели Јовановска.
Иако е непопуларна мерка, и таа смета дека Владата може да одлучи да го зголеми процентот што работодавците го уплаќаат како пензиски придонес за секој вработен за да обезбеди сигурснот на пензискиот фонд.
Работодавците се против зголемување на придонесот за пензиско
Организацијата на работодавците на Македонија е категорично против зголемување на придонесот за пензиско осигурување што го уплаќаат за вработените.
„Работодавците не се согласуваат со идејата за зголемување на стапката на придонесот за пензија затоа што вкупните давачки од нето-платата се огромни и ваквата измена би предизвикала зголемување на сивата економија и ќе го поттикне работењето на црно. Проблемот со пензискиот фонд треба да се решава најпрвин со зголемување на старосната граница за одење во пензија по примерот на повеќето европски држави“, велат од Организацијата на работодавците на Македонија (ОРМ).
По зголемувањето на старосната граница, од ОРМ нагласуваат дека треба да се направат и потешките реформи на пазарот на трудот, каде што „седат“ 110.000 невработени, а стопанството има проблем да најде работници. Зголемувањето на бројот на вработени, според ОРМ, е едно од решенијата на проблемот, барем на краток рок, но за да се поттикне, требаат реформи во образованието, поттикнување на претприемаштвото, намалување на бирократските процедури, сеопфатно подобрување на условите на стопанисување, како и зголемување на наталитетот и намалување на одливот на работоспособното население во странство.
Придонесот за пензиско осигурување што го издвојуваат работодавците за секој вработен изнесува 18,8 отсто од платата и последен пат беше зголемен пред четири години.
(Продложува)
Со овој текст „Макфакс“ се приклучува на иницијативата за зголемена транспарентност на институциите што Институтот за комуникациски студии ја спроведува во соработка со медиумите во рамките на проектот „Користи факти“, кој е поддржан од британската амбасада.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Големо невреме на автопатот Штип-Миладиновци, зголемен број на одрони
Големо невреме вечерва има на автопатот Штип-Миладиновци. Кај наплатната станица Кадрифаково покрај поројниот дожд имало и град.
Подружницата на „Македонија пат“, информира дека поради зголемен број одрони на патот Делчево-Пехчево-Берово, екипи на претпријатието работат на нивно чистење.
„Апелираме на претпазливо возење и почитување на сообраќајната сигнализација. Екипите остануваат на терен до целосно отстранување на одроните“, информираа од „Македонија пат“.
Македонија
Зелен хуман град: Труењето предизвикано од рудникот Тораница е меѓупартиска пресметка која генерира невини жртви
За труењето предизвикано од рудникот Тораница знаеме само зашто се спротивставени политичките партии на локално и на централно ниво – градоначалникот на Крива Паланка, Сашко Митковски кој е од СДСМ, а Државниот инспекторат за животна средина е на коалицијата на власт – Вреди и ВМРО ДПМНЕ. Вака не изгледа неселективна борба со корупција, вака изгледа меѓупартиска пресметка која продолжува да генерира невини жртви во Македонија и да се коцка со нашите животи! Со оглед дека министерот за животна средина Изет Меџити изјави дека инсистира на целосна транспарентност и одговорност, бараме веднаш да се споделат јавно Извештајот од Државниот инспекторат за животна средина од вонреден надзор извршен на 24 март 2025 година и од Извештајот од ангажираната независна лабораторија од страна на градоначалникот на Крива Паланка, Сашко Митовски, соопштија од невладината Зелен хуман град.
Градоначалникот на Крива Паланка побара Јавното обвинителство да постапи и да го гони сторителот според Кривичниот законик. Доколку е вистина дека според извештајот од ангажираната независна лабораторија се исполнуваат битијата на членовите 218, 219 и 233 од Кривичниот законик, одговорните лица од рудникот може да бидат казнети и со затвор од најмногу 10 години. Дури и да се бранат со небрежност – се предвидува максимална затворска казна до три години, реагираат од Зелен хуман град.
„Тројцата инспектори од ДИЖС кои го вршеле вонредниот надзор не земале примероци за анализи, тоа значи дека не си ја извршиле својата должност, односно постапиле несовесно во службата или ја злоупотребиле службената должност и положбата за да го заштитат сторителот, што се кривични дела казниви со затвор и до пет години!“, велат од Зелен хуман град.
Од невладината организација велат дека Државниот инспекторат во својата објава на фејсбук ја повторува изјавата на Булмак 2016 дека водата не е загадена, само е заматена.
„Никаде во изјавата нема информација дека ДИЖС ја прогласува водата за незагадена врз основа на извршена анализа на собрани примероци што им е обврска по Законот за инспекциски надзор. Градоначалникот на Крива Паланка ја ангажирал лабораторијата Технолаб за да изврши анализа на мостри од водата и тоа еден ден по хаваријата. Во резултатите од таа анализа е утврдено 10 пати поголемо присуство на олово од дозволеното и стотици пати поголема концентрација на цијанид, фосфор и азот. Ниту извештајот од Државниот инспекторат за животна средина, ниту анализата од Технолаб не се јавно достапни. Со актуелната поставеност на Законот за животна средина, единствено е можна привремена забрана за вршење дејност во период од најмногу 30 дена. Во 2007 година мнозинството во Собранието го избришало членот 213 од Законот за животна средина според кој забраната за вршење дејност на правното лице можела да се изрече и за период од најмногу три години!“, посочуваат од Зелен хуман град.
Оттаму појаснуваат дека со искористувањето на можноста за спогодба од Законот за животната средина, сторителот ја избегнува судската постапка, секако во согласност со закон и со тоа ја елиминира можноста од членот 96-б од Кривичниот закон, според кој судот има надлежност да изрече трајна забрана за вршење одделна дејност или престанок на правното лице доколку оцени дека постои опасност сторителот во иднина да го повтори делото.
„ДИЖС во својата објава на фејсбук известува дека правното лице Булмак 2016 ДООЕЛ Пробиштип подружница Рудник Тораница, Крива Паланка потпишало спогодба со Државниот инспекторат за животна средина, со што според закон, му се овозможува глобата да биде намалена до половина од износот на пропишаниот минимум на глобата за прекршокот. Оттука, имајќи ги предвид и горенаведените аргументи, сторителот може да плати и мизерни 100 илјади денари за прекршокот и веднаш да продолжи да работи! Имајќи предвид дека се работи за потенцијални кривични дела, бараме Министерството за внатрешни работи по службена должност да започне истрага и да покрене соодветни постапки вклучително против актуелни функционери ако коалицијата Вреди-ВМРО-ДПМНЕ која е моментално на власт сака да почне да наликува на администрација која навистина работи во корист на граѓаните, а не за лични интереси кои нас, обичните смртници, нѐ чинат животи!“, велат од Зелен хуман град.
Македонија
На 2-ри април синдикален протест заради минималната плата
Претседателот на Сојузот за синдикатите на Македонија (ССМ), Слободан Трендафилов денеска на прес-конференција најави дека на 2 април ќе одржат протест на улиците во Скопје. Ова доаѓа откако во вторникот Владата ја усвои информацијата дека минималната плата ќе се зголеми за 1.800 денари во нето износ, а според ССМ, одлуката е незаконска.
-ССМ излегува на улица на 2-ри април, онака како што ветивме пред еден месец. Часот кога ќе почне јавната седница на органите и телата на ССМ, вклучително и синдикатите здружени во ССМ, е 12:05, имајќи во предвид дека 5 до 12 одамна помина, а 12 часот помина тогаш, кога Владата одлучи еднострано да усвојува информација, и со информација да утврдува износ на минимална плата на штета на работниците во Македонија, не прифаќајќи ги нивните предлози за утврдување на висината на износот на минималната плата, рече Трендафилов.
Тој напомена дека до сега, ниту со поголемиот дел од гранските синдикати здружени во ССМ не се преговара, не се разговара за висините на платите на вработените во јавниот сектор, онака како што е предвидено во општиот колективен договор.
-Не се преговара и не се разговара за висините на платите на вработените во јавниот сектор, онака како што е предвидено во општиот колективен договор, а тоа е да добиеме функционерски плати, просечна плата по коефициент на сложеност или зголемување на платите на вработените во јавниот сектор за 12,6 проценти во нето, или 12, 9 проценти во бруто, додаде Трендафилов.
OJO: Поднесено обвинение за тешката сообраќајна несреќа со смртни последици на „Партизанска“
По целосно спроведена истражна постапка, Основното јавно обвинителство Скопје поднесе обвинителен акт против едно лице што се товари за тешки...
Четворицата лидери на „Влен“ вечерва ќе одат на ифтарска вечера кај Аљбин Курти, Таравари вели дека ќе разговараат и за локалните избори
За претстојните локални избори, како и за сите актуелни теми во земјата и во регионот, вечерва, на ифтарска вечера кај...
Денес, осум пациенти од Скопје се пуштаат дома, од странство се враќаат уште девет
Министерот за здравство, Арбен Таравари, информира дека во моментот во установите во Скопје се хоспитализирани 22 пациенти, сите стабилни и...
Измамници оштетија струшко семејство: им понудиле донации за болниот син, па подигале брзи кредити
Двајца измамници излажале сопружници од Струга дека ќе собираат пари за лекување на нивниот болен син и им ги зеле...
Крива Река е опасна за животот на луѓето, загадени и земјоделските насади – градоначалникот бара кривична одговорност
Во согласност со извештајот на акредитирана лабораторија „Техно лаб“ во Скопје, водата во Крива Река, по земените примероци, еден ден...
Македонците и годинава ќе може да патуваат во ЕУ како досега: системот ЕТИАС одложен
Системот ЕТИАС, кој ќе се применува за влез во земјите од Европската Унија, повторно е одложен и ќе почне на...
Сестрата на прегазената Фросина Кулакова: „На движењето ‘Кој е следен?’ не му е важна жртвата, туку агендата“
Росица Кулакова, сестрата на трагично прегазената Фросина Кулакова, првпат јавно зборуваше за случувањата по загубата на сестра си, но и...
Уапсени двајцата возачи што удрија пешаци во Скопје, автомобилите одземени
Полициски службеници од СВР Скопје го лишија од слобода 45-годишниот И.С. од Скопје, затоа што на 27.03.2025 околу 21.50 часот...
(Видео) Први снимки по разорниот земјотрес во Мјанмар: се тресеше и на Тајланд на 1.000 километри од епицентарот
Застрашувачки снимки излегуваат од Тајланд откако утринава два разорни земјотреси го погодија Мјанмар. Првиот земјотрес со јачина од 7,7 степени...
Почувствуван земјотрес во Македонија
Телеметриската сеизмолошка мрежа на Република Северна Македонија, на сеизмолошките станици инсталирани ширум нашата територија, одржувани од Сеизмолошката опсерваторија при Природно-математичкиот...
Снимка од подморницата на смртта пред трагедијата во Египет: „Почна да тоне додека сè уште беа отворени челичните врати“
Шест туристи трагично загинаа откако подморница потона крај брегот на Египет додека беа на обиколка на подводните корални гребени. Вкупно...
Авионот на Додик полетал од Израел и среде ноќ слетал во Белград
Авионот на Владата на Република Српска полетал синоќа во 21 часот и 32 минути од аеродромот Бен Гурион во Тел...
Белата куќа му одговори на Путин: Украинците одредуваат кој управува со Украина
Управувањето на Украина го одредува нејзиниот Устав и народот на таа земја, изјави портпаролот на Советот за национална безбедност на...
Путин: Украина би можела да биде ставена под привремена управа
Рускиот претседател Владимир Путин сугерираше дека Украина би можела да биде ставена под некаков облик на привремена администрација за да...
Посебен режим на сообраќај на магистралниот пат ГП Блаце – Скопје: ќе се извлекува камион излетан од патот
Министерството за внатрешни работи ги известува граѓаните дека денеска во периодот од 05.00 до 07.00 часот на магистралниот пат ГП...
Повредените со изгореници да не веруваат на мевлеми на социјалните мрежи, преврските се прават во болница, апелира директорката на Пластична хирургија
Тим од Пластична хирургија и од Министерството за здравство вчера констатирал дека во болницата во Кочани има услови за лекување...
Деветмина пациенти денес излегуваат од нашите болници, а осуммина се враќаат од странство, во Скопје ќе останат 15, а во странство 100
Од денес на домашно лекување одат деветмина пациенти, кои се лекуваа на скопските клиники по пожарот во Кочани, а дома...
Ќе се испитува дали постои основа за задржување на насилникот од Радовиш, кој сподели видео на „Тик-ток“ додека ја тепаше сопругата
За лицето од Радовиш, кое целата јавност го виде на видео на „Тик-ток“ додека ја тепа својата сопруга, ќе се...
„Не заборавајте дека нашите деца си заминаа поради партиите, дојде време да избираме децата или партиите“: се огласија кочанчани
Дојде време да избираме децата или партиите. Живееме во време кога луѓето повеќе веруваат во партиите отколку во самите себе....
За хероите од Кочани
„За вистинските херои од Кочани“ – нешто што нема да го прочитате и видете на друго место, а никој не...
