Македонија
Костадиновски: Законодавецот мора да води грижа за правното дејство на одлуките на Уставниот суд
Претседателот на Уставниот суд, д-р Дарко Костадиновски се обрати на Панелот за „Правно советување за современи теми Одлуки на Уставниот суд vis – a – vis одлуки од редовното судство” на Годишната меѓународна конференција со која се одбележаа 73 години од основањето на Правниот факултет „Јустинијан Први”- Скопје.
Во своето обраќање Костадиновски го постави прашањето за надлежноста на Уставниот суд на Република Северна Македонија наспроти неприкосновеноста на судските одлуки од редовните судови, односно, дали може Уставниот суд да поништува пресуди на редовните судови, со оглед на дилемите што ги предизвикува оваа надлежност на Судот и различната уставно-судска пракса.
„Од денот на мојот избор за уставен судија, прашањето пред Судот се има појавено во неколку наврати. Првото соочување со оваа дилема за мене беше во мај 2019-та година, при расправата и одлучувањето за барањето за заштита на слободите и правата од двајца адвокати од Скопје, Павлина Зефиќ и Панче Тошковски дека им се повредени правото на слобода на мислата и јавното изразување на мислата, во смисла на член 110 алинеја 3 и член 16 став 1 од Уставот на Република Северна Македонија. Со Одлуката со која се утврди повредата, Уставниот суд со мнозинство гласови одлучи да поништи и две Решенија од 2018-та година со кое Павлина Зефиќ адвокат од Скопје се казнува со парична казна, во износ од 1000 евра во денарска противвредност и второто, Панче Тошковски, адвокат од Скопје се казнува со парична казна во износ од 1000 евра во денарска противвредност. Во иста насока се и две решенија за истите подносители, изречени од Апелациониот суд Скопје, во делот со кој адвокатите Павлина Зефиќ од Скопје и Панче Тошковски од Скопје, се казнуваат со парична казна во износ за двајцата од по 500 евра во денарска противвредност. Јас бев застапник на стојалиштето дека, без дилема Уставниот суд ја има таквата надлежност, но дел од судиите сметаа поинаку, а двајца судии го издвоија своето мислење”, истакна претседателот на Уставниот суд, посочувајќи дека истата дилема се појавила и во 2023 година при поднесеното барање за заштита на слободите и правата на новинарот од Фокус, Влатко Стојановски.
„Мојот став беше дека Уставниот суд има уставна надлежност и овластување да ги поништува пресудите на редовните судови. За мене како судија е неприфатливо донесување на утврдувачка/деклараторна одлука, без да се одреди правната судбина на поединечните акти со кои истата е сторена. Во тој случај имаме само декларација, декларативна одлука, “да повреда има, но дали последиците од таквата повреда ќе бидат отстранети”, не зависи од Уставниот суд, тоа ќе го цени некој друг, вели Костадиновски.
Земајќи ги предвид надлежностите на Уставниот суд кои се утврдени со Уставот, а операционализирани со Актот на Судот, претседателот Костадиновски смета дека излез од овој правен лавиринт обременет со дилеми и недоречености во легислативата, може да се бара преку зајакнување на уставно-судската контрола.
„Законодавецот мора да води грижа за правното дејство на одлуките на Уставниот суд, односно да обезбеди на уставно-судска контрола и на уставно-судска санкција да подлежат сите акти на државната, јавната власт, на еднаков начин, со што би се обезбедило и еднакво правно дејство на одлуките на Уставниот суд. Тоа значи дека Законодавецот кога со законско решение ги уредувал карактеристиките, правната природа и ефектот на пресудите на редовните судови, морал да води грижа и за уставното барање тие да подлежат на уставно-судска контрола и санкција.
Претседателот Костадиновски смета дека потребно е уредување на неколку процесни закони, понатаму судските одлуки од редовните судови да подлежат на уставна-контрола и следствено на тоа-санкционирање односно поништување на пресудите, кога станува збор за барање за заштита на слободите и правата поднесено пред Уставниот суд. Изрекувањето на санкција–поништување на пресудите, не е во спротивност или противречност на уставното начело за независност на судската власт, ниту на законските определби од Законот за судовите во однос на надлежностите, правните карактеристики и ефектите на судски пресуди, смета Костадиновски.
За изработка на овој труд претседателот на Уставниот суд користеше компаративно искуство од регионот, при што подетално е разгледано стојалиштето на Судот во Србија во еден случај од 2012 година во којшто се заклучува дека судските одлуки, не се „недопирливи“ за оценка и ревизија од страна на Уставниот суд.
Покрај обраќањето на претседателот Костадиновски, на истиот Панел се обратија и судиите проф. д-р Ана Павловска-Данева, м-р Татјана Васиќ-Бозаџиева и во дискусијата учествуваа судиите м-р Фатмир Скендер и Елизабета Дукоска. Учеството на уставните судии на Меѓународната конференција со која се одбележаа 73 години од основањето на Правниот Факултет- „Јустинијан Први” претставува една од активностите со кои се зајакнува соработката меѓу двете институции, која претходно беше официјализирана со потпишување на Меморандум за соработка. Во рамки на истиот Панел учествуваа и професори од Правниот факултет, поранешни професори и експерти од уставното право.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Минување на црвено светло, непрописно паркирање и возење со поголема брзина од препорачаната ќе бидат регистрирани со „Сејф сити“, најави Тошковски
Министерот за внатрешни работи во Владата учествуваше во платформата „100 отсто посветено за тебе“, каде што за јавноста во фокус беа мерките и политиките за безбедноста, одбраната и правдата.
Министерот Тошковски уште еднаш потенцира дека бескомпромисната борба со криминалот и корупцијата е еден од главните приоритети на новата Влада и на МВР бидејќи тие го поткопуваат функционирањето на општеството и ја креираат недовербата на граѓаните во функционирањето на институциите и самата држава.
Министерот истакна дека при преземањето на функцијата, иако начеканата состојба беше катастрофална во поглед на организација и ресурси, сепак и со тие ресурси и голема посветеност резултатите во борбата со организираниот криминал и корупцијата дава значително подобри резултати од претходно.
„Еден врховен судија и еден член на Советот на јавните обвинители со правосилна пресуда повеќе не се дел од рекетарски систем, а кој институционално го граделе со години. Во една недела за два дена имавме две сеопфатни акции, едната на територијата на Југоисточна Македонија и едната во Западна Македонија. Во едната падна цела организирана група цариници, кои ја злоупотребувале службената положба и се богателе на грбот на македонските граѓани. Во втората акција беше сузбиена една криминална група која со години пустошела и била поврзана со нелегална трговија со дрога, луѓе и перење пари. Разликата од претходно во спроведување таков тип на акции е што тогаш на денот на акцијата некако магично првите луѓе на тие криминални групи секогаш беа надвор од државата и недостапни за полицијата, а беа апсени луѓе што не се носители на криминалот. Е, сега, таква информација, која ќе им дозволи да избегаат, не ја добиваат и затоа акциите се успешни и ќе продолжат да бидат успешни“, дециден беше министерот.
Тошковски запрашан кога ќе профункционираат камерите од многуочекуваниот проект „Сејф сити“, истакна дека поставувањето на камерите во Скопје, Тетово и во Куманово се очекува да биде завршено и проектот да биде финално пуштен во текот на 2025 година. Системот ќе регистрира сообраќајни прекршоци, како што се минување на затворен сигнал (црвено светло), возење со брзина поголема од дозволената и непрописно паркирање, со крајна цел зголемување на сообраќајната култура и намалување на сообраќајните несреќи со човечки жртви, чии бројки се очекува драстично да се намалат.
„Со проектот, иако планиран и почнат од порано, не се предвиделе системските решенија како ќе се имплементира и во другите институции, како судовите. Законските измени ќе бидат во насока на усогласување на нашето законодавство со европското. Измените се однесуваат на воведување нови членови во Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата, кои директно се однесуваат на сопственикот на возилото (или оној со право на користење на возилото) со кое е сторен сообраќајниот прекршок. Сообраќајниот прекршок ќе биде документиран со соодветни технички средства и уреди за снимање, при што на сопственикот на возилото ќе му биде доставен соодветен поднесок за сторениот сообраќаен прекршок. Дорегулирањето на постапката за заштита на личните податоци е во тек, односно во периодот што следува, запазувајќи ги сите законски регулативи. Секако, ќе има период на информирање на граѓаните, нивно приспособување кон системот со цел да почнеме сите спремни и заедно да градиме сообраќајна култура, која ќе резултира со ред во сообраќајот, без жртви“, потенцира Тошковски.
Тошковски на крајот истакна дека Министерството е целосно посветено кон креирање опремена, обучена и модерна европска полиција, која ќе ја штити безбедноста на сите свои граѓани и бескомпромисно ќе се бори со сите видови криминал и корупција, кои ги нагризуваат функционалноста и просперитетот на општеството.
Македонија
Бомбата во Ќерамидница фрлена во дворот на Штекли, кој претходно се обидоа двапати да го убијат во „Ист гејт мол“
Бомбата во скопската населба Ќерамидница била фрлена во дворот на Раде Трајковски-Штекли, кој е пренесен во болница, но е надвор од животна опасност.
Mинистерот за внатрешни работи Панче Тошковски рече дека е запознаен со случајот и добро е што никој не е во животозагрозувачка состојба во моментот, а лошо е што криминалните банди пустошат и денес. Вели дека службите постапуваат.
„Во изминатите неколку години институционално беа засилени одредени криминални групи во Скопје и другите градови, на кои им се прогледуваше низ прсти и им беше овозможувано да работат спротивно на законот, а Јавното обвинителството отвори постапка за злоупотреба во рамките на институциите, односно за полициски службеници што одавале информации и злоупотребувале во интерес на криминалците“, изјави Тошковски најавувајќи војна против криминалците.
МВР претходно објави дека утрово во дворот на Р. Т. била фрлена експлозивна направа. Од експлозијата тој добил повреди по што бил пренесен во ГОБ „Св. Наум Охридски“ за укажување помош.
Штекли минатата година двапти беше цел на напади во трговскиот центар „Ист гејт мол“, при што беше погоден од повеќе куршуми, па опериран и спасен.
Македонија
Филков: Продолжуваме со реформи во правосудството, од утре почнуваат стручните дебати за Судскиот совет
Министерот за правда Игор Филков осврнувајќи се на извештајот на Европската комисија за напредокот на нашата држава во делот на правосудството, рече дека тој дава реален приказ на достигнувањата и состојбите, но истиот претставува и поттик за испорачување на потребните реформи. Реформите во правосудството според Филков се одвиваат во согласност со Развојната секторска стратегија за правосудство за периодот 2024 – 2028 со нејзиниот Акциски план, а во наредниот период клучен приоритет ќе биде да се реконституира Советот за следење на имплементацијата на Развојната секторска стратегија за правосудство.
„Ни претстои една од најзначајните реформи од кои ќе зависи нашиот напредок на патот кон Европската Унија- Судскиот совет и Советот на јавни обвинители. Веќе од утре почнуваат јавните стручни дебати за нацрт измените и дополнувањата на Законот за Судскиот совет подготвени од страна на работната група формирана од Министерството за правда. Ова ќе биде само еден од неколкуте настани за консултирање на стручната јавност кои Министерството за правда планира да ги организира со цел да се обезбеди транспарентен и инклузивен процес кој ќе придонесе кон унапредување на законската рамка која го уредува работењето на Судскиот совет. Заклучоците и препораките од тркалезната маса ќе бидат основа за понатамошно подобрување на текстот на измените и дополнувањата на Законот за судски совет. Овие дискусии нема да бидат површни. Тие ќе бидат сеопфатни, ќе ги вклучуваат сите релевантни фактори и ќе имаат за цел да создадат решенија кои ќе ја загарантираат независноста на овие институции. Судскиот совет и Јавното обвинителство мора да бидат ослободени од каква било форма на политичко мешање, функционирајќи единствено во служба на правдата. Овие тела ќе бидат реформирани за да работат со најголем интегритет, фокусирајќи се на професионалноста и строгото почитување на владеењето на правото”, изјави министерот за правда Игор Филков на дебатата Платформа:100% посветени за тебе на тема: „Фокус на правдата, безбедноста и одбраната”.
Министерот Филков говореше и за состојбата која ја затекнал во Министерството за правда, празниот буџет, нерационалност и крајна девастираност на институцијата.
„Моравме да реагираме веднаш и да преземеме конкретни активности. Реформата на комплексен систем како што е судството, бара упорност, храброст и поддршка од сите сектори на општеството. Ние сме подготвени тоа да го направиме. Во овие 100 дена докажавме дека промената не само што е можна туку веќе е во тек. Ја поништивме одлуката на претходната Влада за десеткратно зголемување на Нотарската тарифа. Како резултат на средбите со неколку синдикални организации, пристапивме кон изработка на нов Закон за судска служба. Пристапивме кон завршување на деценискиот процес за кодификацијата на граѓанското законодавство. Одржавме јавни расправи за Законот за кривична постапка за понатамошно модернизирање и рационализирање на нашите правни процеси, по што ќе се пушти во владината процедура. Остваривме голем број средби со амбасадори, претставници на професионалните комори, домашни и странски експерти, граѓански организации, но и синдикални организации. Секоја од средбите резултираше со нова идеја, иницијатива и идна соработка,” потенцира Филков.
Министерот соопшти и дека после 8 години, Комората на вештаци конечно стана функционална и извршен е упис во Централен регистар.
„Формиравме 16 професионални одделенија, назначени се нивни раководители и заменик раководители. На 25.09.2024 година, беше одржана седница на Основачкото собрание на Комората на вештаци. На седницата на основачкото собрание беа избрани органите на комората и донесени основачките акти на комората, рече министерот за правда Игор Филков.