На престижниот ESG Adria Summit 2025 во Тиват, министерката за енергетика, рударство и минерални суровини Сања Божиновска активно учествуваше во дискусија за одржливиот развој и зелената транзиција.

Настанот, кој се одржува под покровителство на претседателот на Црна Гора Јаков Милатовиќ и премиерот Милојко Спајиќ, обедини над 700 водечки експерти, претприемачи и политичари од регионот, посебно се фокусираше на практичните решенија за забрзување на зелената транзиција, со акцент на иновативните финансиски модели и јавно-приватното партнерство.

Во својот настап на панелот „Мобилизирање на капитал за зелени проекти“, министерката Божиновска детално ги презентираше напорите на Македонија во процесот на зелена транзиција.

„Од првиот ден на нашата влада, фокусот е на развој на енергетската инфраструктура што ќе обезбеди долгорочна стабилност, одржливост и економски напредок. Нашата стратегија се заснова на паралелен развој на државната енергетска инфраструктура и поттикнување на приватните инвестиции во обновливи извори на енергија. Со поддршка на ЕБРД, активно работиме на воведување на иновативни финансиски механизми како Contract-for-Difference, кои ќе ги намалат ризиците за инвеститорите. Зелената транзиција мора да биде праведна. Затоа, стратешки остануваме посветени на модернизацијата на РЕК Битола, но истовремено градиме соларни и ветерни централи за да постигнеме 38% удел на обновливите извори до 2030 година. Регионалната соработка е клучна. Изградбата на нови интерконекции со Албанија, Грција и другите соседи ќе го зацврсти регионот и ќе ги отвори вратите за поголеми инвестиции“, истакна Божиновска.

Министерката посебно ги нагласи клучните проекти како модернизацијата на РЕК Битола, изградбата на нови соларни и ветерни централи, како и развојот на когенеративни централи како преодно решение.

Нагласувајќи ја важноста на регионалната соработка, министерката истакна дека Македонија активно работи на изградба на нови интерконекции со соседните земји. „Ова ќе овозможи поголема стабилност на енергетскиот систем и ќе отвори нови можности за трговија со чиста енергија“, објасни таа.

Покрај министерката Божиновска, на панелот учествуваа и високи претставници на ЕБРД, Меѓународната финансиска корпорација и водечки компании во областа на обновливата енергија. Дискусиите ја истакнаа потребата од појасни регулативи, поголема транспарентност и посилна регионална координација за успешна имплементација на зелените проекти.

Овој настан, според министерството, потврди дека Западниот Балкан претставува клучен играч во европската зелена транзиција, но дека за постигнување на амбициозните климатски цели се потребни континуирани инвестиции и политичка посветеност.

Цените на горивата од ноќеска поевтинуваат за 2 и за 2,5 денари, соопшти Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад.

Од 10.4.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:

Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 74,00 (денари/литар)

Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 76,00 (денари/литар)

Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 66,50 (денари/литар)

Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 66,50 (денари/литар)

Мазут М-1 НС 38,965 (денари/килограм)

Малопродажните цени на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-95, како и на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се намалуваат за 2,00 ден/лит.

Малопродажната цена на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-98 се намалува за 2,50 ден/лит.

Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се намалува за 1,041 ден/кг и сега ќе изнесува 38,965 ден/кг.

Во Porto Montenegro денес беше свечено отворен третиот ESG Adria Summit, водечка регионална платформа за одржлив развој и одговорно лидерство. Оваа година, настанот ќе собере повеќе од 700 учесници од регионот и светот, вклучувајќи претставници на влади, меѓународни организации, компании, академската заедница и цивилниот сектор. Пред учесниците е 3-дневна програма со бројни панели и интересни говорници, со очекувано започнување на неколку важни регионални иницијативи во областа на енергијата, одржливите финансии, стартап претприемништвото и вклучувањето на младите.

Самитот, кој се одржува под покровителство на Претседателот на Црна Гора и во партнерство со Владата на Црна Гора, го отвори Билјана Брејтвејт, основач на Sustineri Partners и директорка на Самитот.

„Горди сме што ова го правиме во Црна Гора — земја која често ги надминала очекувањата, особено кога станува збор за собирање на луѓето околу заедничка цел. Место каде што соработката и меѓународниот дијалог навистина наоѓаат потпора. И ако смеам лично да кажам: за нас кои сме пораснале во овој регион, самата фактот дека денес сме овде — не говориме за конфликти, туку за инвестиции, иновации и одржливост — не е мала работа. Се сеќавам на времето кога на овој регион се гледаше како на нестабилен, фрагментиран, поделени простор. А сега тој стои како еден од најдинамичните коридори на можности во Европа. Таа промена не се случи преку ноќ. И не се случи случајно. Таа е резултат на многу мали акти на храброст, поврзување и соработка — и токму тие вредности овој Самит продолжува да ги почитува и зајакнува“, порача Брејтвејт.

Настанот го поздравија генералниот директор на Porto Montenegro, Давид Маргасон, и претседателот на Општина Тиват, Жељко Комненовиќ.

„Вестите за извонредни социјални, еколошки, а сега и економски настани станаа секојдневие, намалувајќи го нивото на нашата реакција и зголемувајќи ја опасноста од рамнодушност кон овие системски закани за животната средина, која несомнено веќе е доведена до своите граници“, изјави Маргасон.

„Тиват, како и многу други градови во Европа и на Балканот, се соочува со предизвици на забрзан развој, големи градби, инфлација, недостаток на работна сила, зелена транзиција, и сите овие предизвици се мултиплицираат и јаќе се чувствуваат на ниво на локалните власти. Локалните заедници лесно можат да ги препознаат и да понудат први решенија. Затоа сега, повеќе од кога било, е потребно да се зајакнат локалните власти, да им се дадат ресурси и слобода на делување, истовремено обезбедувајќи им поддршка од централните органи“, додаде Комненовиќ.

По отворањето, учесниците имаа можност да ги слушнат пораките на Претседателот на Црна Гора, Јаков Милатовиќ.

„За Adria регионот, ESG не е само глобален тренд — тоа е неопходност. Тоа се темелите на кои мораме заедно да изградиме подобро општество. А за да изградиме такво општество – потребни ни се луѓе. Затоа сакам оваа година посебен фокус да ставам на улогата на младите и значењето на образованието. Нашата младинска генерација не е само иднината – таа е и сегашноста. Нивната енергија, иновативност и идеи се клучни за создавање на свет во кој одржливоста ќе биде правило, а не исклучок. Но, за младите активно да учествуваат во ESG процесите, мораме да им обезбедиме квалитетно образование што ќе ги зајакне со знаења и вештини потребни за решавање на предизвиците со кои се соочуваат. Образовниот систем мора да биде насочен кон развој на критичко размислување, дигитална писменост и еколошка свест, за младите да станат двигатели на позитивни промени во општеството. Затоа ми е задоволство денес, од ова место, да најавам една важна иницијатива која ќе ја започнам како Претседател на Црна Гора, заедно со компанијата Sustineri Partners и во соработка со компанијата Mtel, златен партнер на Самитот, преку која ќе ги финансираме младите од Црна Гора кои запишале студии на врвни светски универзитети – обезбедувајќи на тој начин средства за извонредност“, истакна Претседателот Милатовиќ.

Како платинум партнер на Самитот, Universal Capital Bank е еден од клучните покровители на Самитот. Милош Павловиќ, претседател на Управниот одбор на Universal Capital банка, го нагласи значењето на денешниот настан за Црна Гора.

„Во Universal Capital банка веруваме дека финансискиот сектор мора да игра клучна улога во изградба на одржлива иднина. Нашето партнерство со ESG Adria Summit 2025 како платинум партнер, уште еднаш ја потврдува нашата посветеност на ESG принципите, иновациите во одржливото финансирање и поддршката на развојот на зелената економија. Гордите сме што ја предводиме развојот на зеленото финансирање во Црна Гора и што активно придонесуваме за позитивни промени преку нашите кредитни програми и бизнис стратегија насочена кон заедницата“, порача Павловиќ.

Златен партнер на Самитот, компанијата M:tel Црна Гора, обезбеди силна поддршка преку иновативни дигитални иницијативи. Извршниот директор на компанијата, Зоран Миловановиќ, порача: „Во M:tel активно инвестираме во дигиталната инфраструктура и паметни решенија – од развојот на 5G мрежата, преку поддршка на smart city иницијативи, до проекти кои обезбедуваат енергетска ефикасност. Веруваме дека технологијата треба да служи на луѓето, а токму форуми како ESG Adria Summit овозможуваат размена на конкретни искуства и партнерства кои водат кон поодржлива иднина. Горд сум што можеме да бидеме дел од тој дијалог“, изјави Зоран Миловановиќ, Извршен директор на компанијата M:tel.

Мохамед Алабар, основач на компанијата Eagle Hills, златен партнер на Самитот, утре, со почеток во 10.35 часот, ќе одржи презентација на своите проекти и програми.

Меѓу истакнатите говорници на овогодишниот ESG Adria Summit ќе бидат: Катриин Јакобсдотир, поранешна премиерка на Исланд; Иан Голдин, професор по глобализација и развој на Универзитетот во Оксфорд; Фатих Карахан, гувернер на Централната банка на Турција; Атифете Јахјага, поранешна претседателка на Косово; Бенедикт Франке, директор на Минхенската безбедносна конференција; Рафаел Гиандaи, финансиски директор на Фондацијата на Принцот Албер II од Монако; Амер Капетановиќ, генерален секретар на Регионалниот совет за соработка; Декс Хантер-Торик, експерт за комуникации од Силиконската долина; Кетрин Аткин, копретседател на Stanford CodeX Climate Initiative; Агњешка Хрњевич-Бијеник, глобален директор на Google for Startups и бројни други лидери во бизнисот, политиката и општеството.

ПР