Комисијата за спречување на дискриминацијата на крајот на декември донесе одлука за утврдување на директна дискриминација врз ученик во основното училиште „Свети Климент Охридски“ во гевгелиско Миравци.

Се започнало во септември кога директорката и класната на ученикот инсистирале тој да доаѓа среден на училиште, но и кога детето дошло со скратена коса само од страните, а горниот дел фатен во опавче, тие ја побарале неговата мајка на телефон.

Додека траел разговорот, како што стои во претставката поднесена од неговата мајка до Комисијата, тој вознемирен и расплакан сам со ножици си го отсекол опавчето.

Кога следниот ден дошол со таква фризура на училиште директорката инсистирала да се почитува кодексот на улиштето и покрај тоа што во училиштето со иста фризура имало еден вработен и девојче од осмо одделение.

Но, откако педагогот и укажал на мајката дека нејзиниот син ќе добие укор пред исклучување, убедувајќи ја дека никаде не е дозволена таква фризура, таа случајот го пријавила пред надлежните.

Со оглед на тоа, мајката го пријавила случајот до надлежните, по што Комисијата за спречување на дискриминацијата ја разгледала жалбата и утврдила дискриминација врз основа на родови стереотипи. Комисијата препорачала училиштето да ги ревидира своите интерни акти и да се воздржи од такви дејствија во иднина. Во спротивно, во рок од три месеци ќе се покрене прекршочна пријава.

На Меѓународниот ден на Брајовото писмо, кој треба да го слави значењето на оваа писменост за лицата со оштетен вид, реалноста во Македонија останува разочарувачка. Повеќе од илјада лица со оштетен вид немаат пристап до Брајовото писмо во образовниот процес, што претставува сериозна пречка во нивното образование и инклузија.

Според Коалицијата „Менуваме“, традиционалните книги со Брајова азбука не се практично решение бидејќи се големи и тешки за учениците. Наместо тоа, тие предлагаат воведување на брајов ред, преку кој учениците ќе имаат поефикасен начин за изучување на Брајовата азбука.

Коалицијата ја потенцира и проблематичната состојба со Институтот за специјална едукација и рехабилитација. И покрај постоењето на дефектолози, тие тврдат дека голем дел од овие кадри не се доволно стручни за да го поддржат образовниот процес на децата со оштетен вид.

Брајовото писмо, кое е загарантирано со меѓународни документи за човекови права, во Македонија е достапно само во специјализираното училиште за рехабилитација на деца и младинци со оштетен вид „Димитар Влахов“ во Скопје. Но, и таму пристапот до оваа писменост не е целосно обезбеден за сите ученици.

Коалицијата „Менуваме“ апелира до надлежните институции да преземат мерки за вклучување на модерни решенија за учениците со оштетен вид, со цел да се обезбеди еднаков пристап до образованието.

За намалување на загадувањето на воздухот, ќе се засилат контролите кај производителите со интегрирани А и Б дозволи, станиците за технички преглед, како и активностите на градилиштата, соопшти заменик министерката за животна средина Ане Лашкоска при посетата на Прилеп.

Лашкоска истакна дека пред два месеца е усвоен сет краткорочни и долгорочни мерки за справување со загадувањето. Краткорочните мерки, кои ќе важат во текот на грејната сезона, се изработени со министерствата за внатрешни работи, транспорт, економија, здравство, социјала, како и со општините и Градот Скопје.

„Мерките вклучуваат засилени инспекции во индустриските објекти со А и Б интегрирани дозволи. На овие производители им препорачуваме да го намалат производството во овој период, но не и да го згаснат целосно, за да се избегнат поголеми емисии на штетни гасови при повторното вклучување“, рече Лашкоска.

Додаде дека една од приоритетните мерки е и контролата во станиците за технички преглед на возила, бидејќи автомобилите на дизел гориво се големи загадувачи.

„Има методи и апарати за мерење на издувните гасови, па затоа таму се преземаат засилени контроли. Големо загадување забележавме и на градилиштата, каде што во бурња се палат разни материјали за загревање на работниците, што дополнително го влошува квалитетот на воздухот“, додаде таа.

Општините, според Лашкоска, треба да преземат одговорност, особено со зачестено миење на улиците, бидејќи прашината е значителен загадувач.

Заменик министерката истакна дека малите и средни претпријатија, кои често користат отпаден материјал за греење, се исто така подложени на инспекции.

„Апелирам до општините да ги активираат инспекторите за да се осигури почитување на мерките. Ако тоа не се направи, залудно е што донесовме акциони планови“, рече Лашкоска.

Таа нагласи дека Владата има долгорочен план за периодот 2024-2030 година, кој вклучува промена на системите за греење, прво во јавните институции.

„Во соработка со ЕУ преку ИПА 3, веќе дониравме шест еколошки автобуси за Скопје и работиме на промена на системите за греење во 70 државни институции. Но, залудни се плановите ако немаме поддршка од сите засегнати страни“, подвлече Лашкоска.

Во урбаните средини, ќе се воведе и посебен сообраќаен режим. „Со општините и МВР ќе договориме тешките товарни возила да ги користат обиколниците, а не да поминуваат низ градските центри,“ додаде таа.

На крајот, Лашкоска повторно упати апел за заедничка борба против загадувањето: „Сите мораме да делуваме – Владата, општините, институциите и граѓаните.“

Инаку, во земјава има 22 мерни станици за квалитетот на воздухот, од кои една е мобилна. Една од станиците е лоцирана во кругот на прилепската болница.