Европа
Путин игра на картата крај на војната: услови за Украина, кои би означиле траен крај на конфликтот

Русија ќе бара Украина драстично да ги намали воените врски со НАТО и да стане неутрална држава со ограничена армија во какви било преговори со новиот американски претседател Доналд Трамп, јавуваат американските медиуми.
Сè повеќе уверен дека го има главниот збор на бојното поле во Украина, рускиот претседател Владимир Путин е решен да ја постигне својата цел да го држи Киев надвор од НАТО и да ги ограничи неговите воени способности.
Ставот на Кремљ е дека иако некои членки на НАТО може да продолжат да испраќаат оружје во Украина според билатералните безбедносни договори, ниедно од тие оружја не треба да се користи против Русија или за враќање територија, пишува „Блумберг“.
Овие строги првични барања речиси сигурно ќе бидат неприфатливи за украинските лидери бидејќи војната се приближува кон третата година. Ставот на рускиот лидер исто така е во спротивност со изјавата на Трамп дека сака да заврши конфликтот што е можно побргу и дека може да биде дизајниран да ѝ даде простор на Москва за преговори. Во меѓувреме, рускиот напредок во источна Украина е бавен и има голема цена.
Се одржуваат ограничени разговори
Украина и Русија водат ограничени разговори во Катар за правилата за заштита на нуклеарните постројки од напади.
Украинските претставници запознаени со разговорите истакнаа дека единствените преговори меѓу Киев и Москва во моментоt се ограничени на размена на затвореници и враќање на депортираните деца.
Условите на Русија исто така вклучуваат задржување барем де факто контрола врз речиси 20 отсто од територијата под контрола на Русија во Украина, вклучувајќи го и полуостровот Крим, кој го анектира во 2014 година, иако Москва е отворена за некои територијални размени.
Трамп минатата недела изјави дека е планиран состанок со Путин, иако портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, во понеделникот изјави дека сè уште не се направени значителни подготовки за разговорите. Преговорите за прекин на конфликтот сѐ уште не се почнати.
Во ноември украинскиот претседател Володимир Зеленски го омаловажи можниот прекин на огнот додека Русија сè уште ја окупира територијата велејќи дека Киев треба да се потпре на дипломатијата за враќање на земјиштето заземено од Москва.
Иако новиот американски лидер и неговите клучни советници покажуваат мал ентузијазам за обврзувачките безбедносни гаранции за Украина, особено преку членството во НАТО, некои од таборот на Трамп го поддржаа обезбедувањето поддршка на Киев доколку се вклучи во дипломатијата за да преговара од позиција на сила.
Од февруари 2022 година, кога руските трупи ја преминаа границата, Украина доби десетици милијарди долари воена помош од САД и Европа.
Најголемата загриженост на Украина е дека прекинот на борбите ќе ѝ овозможи на Русија да се прегрупира и повторно да нападне поради што Киев вели дека ѝ треба западно оружје и доволно силна армија.
Неутрална и безопасна Украина
„Украина треба да биде неутрална, безопасна и под никакви околности не треба да биде истурена станица на НАТО или на САД. Таа треба да има мала армија, доволна да ги заштити украинските граници од бегалци и да врши полициски функции, но не доволно голема за да се бори против Русија“, рече во интервју минатиот месец рускиот националистички тајкун и сојузник на Кремљ, Константин Малофеев.
Неутралниот статус треба да биде вклучен во Уставот на Украина, изјави Малофеев во Москва.
Пред нешто повеќе од една година Путин индиректно им пренесе на високи американски претставници дека потенцијално може да размисли да се откаже од своето инсистирање за неутрален статус на Украина, па дури и против евентуалното членство во НАТО, изјавија тогаш два извора блиски до Кремљ. Путин постојано ја користеше заканата за пристапување на Украина во НАТО како клучна причина за неговата инвазија, а извештаите за можна истрага на терен беа дочекани со скептицизам во САД.
Оттогаш воената ситуација на Русија е подобрена додека таа напредува на фронтот во источна Украина. Ова го охрабри Путин да заземе поостар став.
Се разбира, Украина сè уште држи територии во руската Курска област по ненадејниот упад минатата година, што може да биде договор за пазарење доколку Киев успее да ја задржи, а во петокот САД ги објавија своите досега најсеопфатни и агресивни санкции за руската трговија со нафта.
Минималните барања на Русија се неутрална Украина, запирање на понатамошното проширување на НАТО во постсоветските држави и строги ограничувања на големината на украинската армија, според Павло Данилин, политички аналитичар, кој работи со Кремљ.
Путин рече дека секој мировен договор треба да се заснова на Истанбулскиот договор. Според последниот нацрт на документот од пролетта 2022 година, странските трупи во Украина, заедничките вежби и членството на Киев во која било надворешна воена алијанса ќе бидат забранети, изјави рускиот лидер во јуни.
Минатата година американските медиуми објавија детали од документи што прецизираа дека странско оружје не треба да влезе во Украина, вклучително и проектили. Двете страни останаа во несогласувања за одредени точки, вклучително и ограничувањата на украинските вооружени сили, се вели во публикациите.
Русија инсистира на ограничување на украинските вооружени сили на 85.000 луѓе и 342 тенка и ограничување на дострелот на украинските ракети на 40 километри, а Украина сакаше армија од 250.000 војници и 800 тенка и дострел на ракети од 280 километри.
Двете земји исто така не можеа да се договорат за безбедносните гаранции што ќе ги добие Украина – веројатно клучен елемент на идните преговори.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Финските медиуми објавија сателитски снимки: „Русите градат воен град во близина на нашата граница“

Нови сателитски снимки добиени од финскиот медиум Yle покажуваат дека Русија минатата зима почнала обемни градежни работи во затворен воен град преку границата од финска Лапонија.
Извршени се обемни ископувања и изградени се неколку нови згради во гарнизонот Лупче-Савино, кој е дел од градот Кандалакша. Според администрацијата на регионот Мурманск, се гради воен град за нова артилериска бригада и нејзиниот персонал. Покрај тоа, Русија планира да смести барем дел од инженерска бригада на локацијата.
Според Yle, во последните години руската војска го користела ова подрачје само за складирање.
Досега не се објавени информации за градежните работи во гарнизонот Лупче-Савино надвор од Русија.
Сателитски снимки добиени од Yle исто така откриваат промени на руските воени локации. Новата опрема е особено видлива во гарнизонот Сапјорное, кој се наоѓа во поранешната општина Сакола. Покрај тоа, Русија продолжи со воените подготовки во Петрозаводск, најголемиот град во Република Карелија.
Русија сега може да ги зајакне силите на својата источна граница
Според Yle, Русија има две причини за зголемување на воената активност во близина на Финска.
Првата и поитна причина е обука на воен персонал и сервисирање постара опрема за да може да се користи во војната во Украина, што е очигледно од претходните наоди на Yle врз основа на сателитски снимки, како што се евакуацијата на гарнизонот Алакурти, изградбата на складишта во Алакурти и Петрозаводск и поставувањето голем шаторски камп на Карелиската Теснина.
Russia builds up military forces near the borders of Finland and Estonia
🔵 According to The New York Times, Russia is increasing its military presence near NATO borders in Finland and Estonia. Satellite images confirm that Moscow is building new military infrastructure,… pic.twitter.com/KR2rVvLlFx
— Sprinter Observer (@SprinterObserve) May 19, 2025
Спротивно на тоа, новите сателитски снимки од Лупча-Савина добиени од Yle се доказ за нов развој: Русија сака трајно да ги зајакне своите сили веднаш до финската граница.
Според еден воен експерт, обемот на градежниот проект покажува дека Русија чувствува потреба да ја зајакне својата војска во регионот.
„Доколку единствената цел беше да се испратат сили во Украина, секако немаше да има потреба од таква инфраструктура таму“, вели Марко Еклунд, кој ги анализира сателитските снимки за Yle. Пензионираниот мајор Еклунд имаше долга кариера во финската воена разузнавачка служба и ги следи руските вооружени сили повеќе од 20 години.
Двете бригади во Лупче-Савино ќе донесат малку повеќе од 2.000 војници во областа, проценува Еклунд. Гарнизонот Лупче-Савино се наоѓа во северозападниот дел на градот Кандалакша, околу 110 километри од финската граница. Кандалакша е клучна сообраќајна точка на врвот на Белото Море, а Лупче-Савино е затворена административна област – воен град до кој може да се пристапи само со посебна дозвола.
Сателитските снимки покажуваат дека е исчистен дел од шумата во должина од 1,4 километар и дека се извршени ископувања. Пред тоа, старите згради веќе биле срушени, а новите биле изградени во текот на изминатата зима.
Според планот за изградба, во областа треба да се изградат десетина нови згради, од кои ниедна нема темели на најновите сателитски снимки. Еклунд истакнува дека стратешката важност на областа за Русија е очигледна – токму во Кандалакша руската територија е најтесна, а растојанието од финската граница до Белото Море е кратко, што Русија го смета за ризик.
„Доколку овој тесен премин се изгуби во некоја ситуација, копнената врска помеѓу полуостровот Кола и руската Северна нуклеарна подморничка флота со остатокот од Русија би била прекината“, вели Еклунд. „На снимката изгледа како таму да има барем редови камиони“, додава тој.
Нова воена опрема на Карелиската Теснина
Сателитските снимки од Yle исто така покажуваат промени во гарнизонот Сапјорное на Карелиската Теснина, на 70-ина километри од финската граница.
Промените почнаа минатиот ноември, но зимските сателитски снимки се со слаб квалитет, па затоа за споредба беше избрана постара снимка. Разновидноста на опремата во Сапјорное укажува на инженерска сила, а Еклунд верува дека најголемите возила се понтонски мостови. „Тоа е како двор за изнајмување градежна опрема, со секакви машини“, вели Еклунд.
Развојот на настаните во Сапјорное може да се поврзе со поголемиот гарнизон во Каменка, 50-ина километри југозападно од Сапјорное. Русија надградува моторизирана пешадиска бригада во Каменка во дивизија. Руската бригада обично има речиси 4.000 војници, а дивизијата има нешто помалку од 10.000.
At the same time, Russia is expanding its existing brigades into divisions and bringing entirely new troops into Finland’s neighboring regions. For example, the 138th Guards Motor Rifle Brigade from Kamenka was recently transformed into the 69th Motor Rifle Division. 3/ pic.twitter.com/B7qRKCg2U9
— Emil Kastehelmi (@emilkastehelmi) May 2, 2025
„Како што расте бројот на војници во Каменка, може да стане неопходно да се отвори втор гарнизон. Тој втор би можел да биде Сапјорное бидејќи има стара воена инфраструктура и добри полигони за обука“, вели Еклунд.
Русија основа армиски корпус во Карелија
Како дел од своето засилување во близина на Финска, Русија основа сосема нов 44-ти армиски корпус во Република Карелија, што во пракса значи речиси 15.000 дополнителни војници зад нејзината источна граница. Значителен дел од опремата на корпусот веројатно доаѓа од голем магацин во Петрозаводск, каде што е достапен поголемиот дел од опремата.
Во магацинот се сместени стари советски оклопни возила, артилерија, камиони и друга специјална опрема. Опремата веројатно е обновена во салите на магацинот, а потоа е испратена со железница за поддршка на војната во Украина. Најновите снимки покажуваат дека количината опрема повторно се зголемува, со тоа што е завршена четвртата нова сала за опрема.
Според администрацијата на Република Карелија, во Петрозаводск е формирана и бригада на железнички трупи, а нејзината команда и еден баталјон – неколку стотици војници – веќе се во функција.
Even though the Russians have moved some equipment from the Petrozavodsk storage site during the full-scale invasion, it’s far from empty.
Similar halls have also been constructed a bit further north, in Alakurtti, home for the 80th Separate Arctic Motor Rifle Brigade. 9/ pic.twitter.com/3Ep99LX729
— Emil Kastehelmi (@emilkastehelmi) May 2, 2025
Воспоставувањето на штабот во Петрозаводск значи дека воените операции сега се насочуваат сè поблиску до финската граница.
Повеќекратното зголемување на бројот на тенкови во близина на Финска од страна на Русија го оправдува нејзиното воено засилување во близина на финската граница со пристапувањето на Финска и Шведска во НАТО.
Минатата година Русија го воспостави Ленинградскиот воен округ веднаш зад финската граница. Покрај создавањето нов армиски корпус, засилувањето на трупите е видливо и во претворањето на бригадите од регионот на Санкт Петербург во дивизии, со што се удвои или дури и тројно се зголеми бројот на персоналот.
Пред инвазијата на Украина, Русија имала приближно 30.000 војници во областа на сегашниот Ленинградски воен округ, но Еклунд проценува дека според сегашните планови, во иднина би можело да има речиси 100.000. Тој додава дека единиците распоредени во близина на Финска пред војната во Украина имале помалку од сто главни борбени тенка.
Доколку Русија целосно ги спроведе своите планови, тој број набргу би можел да се зголеми многукратно.
Европа
Кинеските компании ја престигнуваат германската индустрија во традиционално силните сектори

Германската индустрија ја губи трката од кинеската конкуренција, а високите трошоци за енергија се нејзина најголема пречка, предупредуваат економистите и експертите од индустријата.
Германскиот извоз се намали за 1,7 процент минатата година, според статистиката, на речиси 1,65 милион милиони евра.
Вредноста на кинескиот извоз во странство се зголеми за 7,1 проценти минатата година, на 25,4 билиони јуани (3,04 милион милиони евра).
Кинеските компании водат жестоки ценовни војни на својот домашен пазар, а нивниот вишок капацитет претставува значителна закана за германската индустрија, предупредуваат економистите и експертите.
„Кинеските конкуренти го намалуваат јазот и се сè поактивни во сегментите на производи и индустриските сектори во кои германската индустрија традиционално била многу силна“, вели Филип Боинг, економист и професор по емпириско истражување на иновациите на Универзитетот „Гете“ во Франкфурт.
Во области, како што се дигитализацијата и генерираната вештачка интелигенција, кинеските компании „во некои случаи веќе ги надминаа технолошките можности на германските конкуренти“, додаде Боинг.
Германското индустриско производство е во опаѓање веќе десет години, предупредува Јенс Бурхарт, експерт за индустријата и партнер во меѓународната консултантска куќа BCG.
Според Бурхарт, енергетски интензивните сектори, како што е производството на основни хемикалии, се изложени на најголем ризик.
Високите трошоци за енергија исто така го загрозуваат автомобилскиот сектор и се главната причина за слабеењето на конкурентноста на германските компании, нагласува тој.
„Германските производители (на автомобили) ќе ја задржат својата сегашна позиција ако изградат позиција во сегментот на електрични погонски системи, што може да се совпадне со нивната традиционална позиција во сегментот на мотори со внатрешно согорување“, рече тој.
Покрај хемискиот и автомобилскиот сектор, сè пожестоката кинеска конкуренција исто така им дише во вратот на германските компании во сектори, како што се машинството и електроиндустријата, сметаат во BCG.
Европа
Путин денес ќе одржи прес-конференција за западните медиуми

Рускиот претседател Владимир Путин денес ќе одговара на прашања од западни новинари во Санкт Петербург, додека неговата војна против Украина беснее, а непријателствата меѓу Иран и Израел ескалираат.
На првиот ден од годишниот Меѓународен економски форум во Санкт Петербург (СПИЕФ), Путин ќе се сретне со претставници на меѓународни новински агенции за да ја презентира својата перспектива за глобалните прашања, соопшти Кремљ.
Во минатото ваквите сесии со прашања и одговори беа познати по тоа што траеја со часови. Војната на Путин против Украина, веројатно, повторно ќе биде во центарот на вниманието.
Русија го користи СПИЕФ за да се претстави пред светот и да се спротивстави на меѓународната изолација што ја бара Западот. Форумот се смета и за место за заобиколување на санкциите против богатата со ресурси нација. Според организаторите, најголемиот економски настан минатата година привлече речиси 22.000 учесници од 139 земји.
Путин планира да одржи говор за економската политика в петок, како што прави секоја година, и да одговори на прашања на панел.
И покрај ограничените економски контакти, на форумот присуствуваат многу претприемачи и говорници од западните земји.