Свет
Песокот од Сахара што паѓа над Европа е радиоактивен, според научна студија
Помеѓу 2022 и 2024 година во Европа се појавија значителни врнежи од песок или прашина од Сахара. Овој феномен е познат по надреалната магла помеѓу портокалова и жолтеникава боја.
Без оглед на разите теории на заговор, прашината од Сахара сè уште игра важна улога во влијанието на климатскиот систем на нашата планета, како и на сончевото зрачење, облачноста, па дури и на квалитетот на воздухот. Тоа влијае и на нашето здравје. Покрај механичките ефекти врз нашиот респираторен систем, сѐ уште зборуваме за ситни честички што може да се вдишаат, велат научниците што го земаат предвид составот на прашината.
Новата студија предводена од научници од Универзитетот „Париз-Сакле“ се фокусира на анализата на пустинските честички што паднаа во Европа во 2022 година собрани благодарение на соработката на неколку научници.
Од над 100 земени примероци, биле анализирани педесетина, кои доаѓаат од шест земји: Австрија, Белгија, Франција, Германија, Луксембург и Шпанија. Целта била да се открие потенцијалниот транспорт на радиоактивни изотопи, како што се цезиум-137, плутониум-239 и плутониум-240, кои биле идентификувани со внимателни лабораториски истражувања. Покрај контаминацијата на заднината од американските и поранешните советски нуклеарни тестови во минатиот век, кои се меѓу главните извори, студијата открива и специфична компонента поврзана со нуклеарните тестови спроведени во самата пустина Сахара, пренесуваат светските медиуми.
Станува збор за озлогласената серија Реган во Алжир, збир од четири атмосферски нуклеарни теста што Франција ги изврши во пустината на југот на Алжир помеѓу февруари 1960 година и април 1961 година, што води до слепило, вклучително и вродени малформации.
Како и тестовите во други земји, радиоактивниот испад од атомските експлозии, извршени во Центарот за воени експерименти во Сахара, беше таложен во околината, а со тоа и во пустинската прашина, која се разнесува понатаму во светот. Според пресметките на научниците, секоја година овој северноафрикански регион испушта стотици милиони тони сахарска прашина. Дури 12 проценти стигнуваат до Европа со интензивни појави какви што се забележани во последните години.
Бидејќи некои беа особено значајни, истражувачите сакаа да ја истражат радиоактивноста на оваа прашина. Сепак, се покажа дека концентрациите на цезиум-137, плутониум-239 и на плутониум-240 при анализата не беше откриено дека претставуваат закана за јавното здравје.
„Радиоактивната контаминација откриена во сите примероци не претставува ризик за јавното здравје во однос на изложеноста на радиоактивност“, пишува авторот на студијата.
Оваа радиоактивност, сепак, е предупредување за последиците од непромислените човечки постапки, особено оние поврзани со употребата на оружје за масовно уништување, што може да влијае на луѓето и животната средина многу долги периоди, се наведува во истражувањето.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Мерц: Европејците ќе се спротивстават на наметнатиот мир врз Украина
Европејците ќе се спротивстават на „наметнат мир“ врз Украина, потврди денес германскиот канцелар Фридрих Мерц пред планираната средба меѓу претставникот на американскиот претседател Доналд Трамп и рускиот претседател Владимир Путин.
„Следиме јасна линија, нема одлука за Украина и Европа без Украинци и без Европејци, не може да се наметне мир зад грбот на Украина, нема слабеење или поделба на Европската Унија и НАТО“, рече германскиот лидер по телефонскиот разговор со неговите украински, француски, британски и полски колеги.
Мултилатералната средба се одржа додека Мерц беше домаќин на полскиот премиер Доналд Туск во Берлин, а францускиот претседател Емануел Макрон го угости украинскиот претседател Володимир Зеленски во Париз. Двајцата претходно разговараа со претставникот на американскиот претседател Доналд Трамп, Стив Виткоф, и украинскиот преговарач Рустем Умеров, соопшти Елисејската палата.
Туск: Едногласни сме
„Во Украина, единството на Европа е исто така во прашање“, рече Мерц, додавајќи дека големите европски земји, вклучувајќи ги Полска и Германија, имаат „посебна одговорност да обезбедат дека ништо и никој не ја дели Европа“.
Според симултаниот германски превод, Доналд Туск рече дека Европејците се „едногласни“ по ова прашање и се „целосно посветени на продолжување на целосната поддршка на Украина во нејзината одбрана во војната против Русија“.
Европа
Макрон: Само Украина може да одлучува за своите територии
Европските лидери во понеделник му дадоа поддршка на украинскиот претседател Володимир Зеленски по американско-украинските разговори за мировниот предлог кој првично беше во корист на Русија, додека претставникот на американскиот претседател Доналд Трамп се упати кон Москва на разговори во Кремљ.
Зеленски беше топло пречекан во Париз од францускиот претседател Емануел Макрон, а двајцата им се придружија на десетина европски лидери, меѓу кои и од Велика Британија, Италија, Полска и Европската Унија, во телефонски разговор.
France’s support holds special significance for Ukraine, and I am grateful to President @EmmanuelMacron and his team for their attention to our people and their willingness to help.
Our engagement today was substantive and important – above all, focused on the steps that bring a… pic.twitter.com/aL3mcUokAO
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) December 1, 2025
„Војната мора да заврши што е можно поскоро. Сега многу зависи од вклученоста на секој лидер“, напиша Зеленски на Икс.
Макрон објави фотографија со украинскиот лидер пред почесната гарда во Елисејската палата.
Le travail pour la paix se poursuit.
The work for peace continues.
🇺🇦🇫🇷 pic.twitter.com/31OgcnrO2s— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) December 1, 2025
По средбата со Макрон, Зеленски изјави дека приоритетите на Украина во мировните преговори се одржување на суверенитетот и обезбедување силни безбедносни гаранции.
Тој, исто така, ги повика сојузниците на Киев да спречат Русија да биде наградена за војната што ја започна. Тој истакна дека територијалните прашања претставуваат најголем предизвик во преговорите.
Украинскиот лидер, исто така, изјави дека се надева дека ќе разговара со американскиот претседател Доналд Трамп откако специјалниот претставник на Трамп, Стив Виткоф, ќе ја посети Русија.
Францускиот претседател нагласи дека само Украина може да одлучува за своите територии во мировните преговори. Тој додаде дека Русија не покажува знаци дека ќе ја запре својата агресија.
Мировниот план меѓу Русија и Украина, рече тој, може да се финализира само со учество на Киев и европските партнери.
„За прашањата за замрзнатите средства, безбедносните гаранции, пристапувањето кон Европската унија и европските санкции, (овој план) може да се финализира само со Европејците на маса. Значи, сè уште сме во прелиминарна фаза“, рече Макрон.
Свет
Папата Лав пречекан од христијаните и муслиманите во Либан: „Папата е за сите луѓе“
Папата Лав XIV денес упати силен апел за меѓуверски дијалог во Либан, велејќи дека земјата е пример за коегзистенција меѓу различни вери. Либан, опустошен од војна и криза, покажува дека „христијаните, муслиманите, друзите и безброј други можат да живеат заедно и да изградат земја обединета со почит и дијалог“, рече поглаварот на Католичката црква.
„Во време кога коегзистенцијата може да изгледа како далечен сон, народот на Либан стои како моќен потсетник дека стравот, недовербата и предрасудите немаат последен збор и дека единството, помирувањето и мирот се можни“, рече папата. Во овој контекст, Лав XIV ги повика Либанците да водат со пример и да бидат „градители на мирот за да се соочат со нетолеранцијата, да го надминат насилството и да го елиминираат исклучувањето“.
Папата зборуваше заедно со претставници на различни вери на Плоштадот на мачениците во Бејрут. Либан е дом на различни верски заедници, вклучувајќи муслимани, сунити и шиити, христијани и друзи.
Земјата моментално ја доживува најлошата економска криза во својата историја, при што околу 60 проценти од населението живее во сиромаштија. Напнатата безбедносна ситуација по најновата војна меѓу Израел и милитантите на Хезболах, поддржани од Иран, дополнително ги влоши проблемите на граѓаните.
Муслиманските и христијанските верници го пречекаа папата во центарот на Бејрут, во услови на силно безбедносно присуство. „Јас сум муслиман, но папата е за сите луѓе и ние, во оваа земја, сакаме единство и молитва“, рече верникот Сами Кабани.

