Филм
Заврши шестиот „МакеДокс“ во ритамот на животот
Седумдневната програма на шестото издание на Фестивалот на креативен документарен филм „МакеДокс“, од 20 до 26 јуни, донесе 30 долгометражни и кратки документарни филмови од светската и македонската документаристика.
Покрај ова беа одржани три музички работилници, изложба на фотографии со наслов „Ехо“, повеќе од 40 гости, шест сесии разговори „Под смоквата“, три дебати иницирани од филмови во фестивалската програма, четири премиери на македонски документарни филмови, три вечери со музика изведена во живо во раскошниот амбиент на Куршумли-ан.
Фестивалот го затвори аргентинскиот документарен филм „Танцувајќи со Марија“ со изведба во живо на музиката од филмот, а заедно со композиторот и пијанист Лука Цуит настапија Бојан Илковски (виолина), Симон Поповски (виолина), Марко Виденовиќ (виола), Паскал Краповски (виолончело), Иван Бејков (бас), Катерина Бачевска (флејта) и Тони Китановски (гитара).
Претходно беа реализирани работилниците „Музичко интро“, која донесе шест музички парчиња за воведната секвенца на немиот филм „Човекот со филмска камера“ (1929) од Ѕига Вертов компонирани од Владимир Мартиновски, Мауро де Мартино, Дуке Бојаџиев, Филип Митров, Роботек Горан Роботековски и Михајло Михајловски, потоа Работилницата за ритам која донесе нова музичка подлога за филмот „Ентузијазам. Симфонијата на Донбас“ од 1931 година, а на креативната работилница за деца и млади беа произведени многу нови музички инструменти од овошја, зеленчуци и други природни материјали.
Наградата „Кромид“ за најдобар филм во меѓународната натпреварувачка програма ја доби документарниот филм „Погледот на тишината“ од Џошуа Опенхајмер.
Комисијата во состав Томас Балмеш, Лејла Дедиќ и Едоардо Фракија го состави следното образложение:
„Апсолутно режисерско ремекдело – фантастична камера, приказна, монтажа, кастинг и драматургија. Филмот ги исполнува сите критериуми за документарен филм и поседува огромна трансформативна моќ која може да направи многу не само за индонезиското општество, туку и за општеството во една поширока смисла на зборот.“
Режисерот Џошуа Опенхајмер испрати порака со која изрази благодарност до екипата, публиката и комисијата за доделување на наградата на фестивалот „МакеДокс“.
„Навистина сум почестен од ова признание. Точно пред 50 години започна индонезискиот геноцид и, за жал, ужасно е што сѐ уште трае. Угнетувачите сѐ уште имаат моќ низ земјата и ги плашат луѓето низ Индонезија. Неодамна двеста возрасни преживеани беа нападнати од разбојници додека се обидуваа да ги комеморираат ужасите. Независно од тоа уште колку треба да се направи, јас сум горд што нашите два филма ’Чинот на убивање‘ и ’Погледот на тишината‘ поттикнаа народна дебата која говореше за страшната историја – место каде царува тишината“, истакна во својата порака Џошуа Опенхајмер.
Имајќи ја предвид одличната филмска селекција, жирито одлучи да му оддаде Посебно признание на филмот „Спартанци“ на Никола Вадимов: „Филмот е пример за одлична режија и монтажа. Ни прикажува добро избран главен карактер и заедница која најчесто е претставена како негативна и проблематична. Филмот дава надеж и ги руши овие стереотипи.“
Наградата ја прими монтажерот на филмот Жан-Даниел Шнајдер, кој беше гостин на фестивалот „МакеДокс“.
Комисијата во состав Бурхан Ѓун, Ева Стефани и Пабло Ферро Живановиќ, едногласно го избра „Танцувајќи со Марија“ како најзаслужен филм за наградата „Млад Кромид“.
„Наградата се доделува поради силната визуелна експресија која ја прикажа уметноста на танцот, музиката и филмот сплотувајќи ги и креирајќи еден свет паралелен со оној на авторот. Овој свет нам ни беше успешно доловен, делувајќи реалистично и мистично во исто време“, образложи жирито за наградата „Млад кромид“.
Наградата ја примија композиторот и пијанист Лука Цуит и продуцентот Миха Чернец, притоа изразувајќи благодарност за гостопримството и прекрасните моменти поминати на „МакеДокс“ со потсетување дека дел од музиката за филмот е снимен во Скопје.
Наградата „Кокарче“, според одлуката на младото жири, ја доби „Во подрумот“ на Улрих Зајдл. Комисијата во состав Ана Алексовска, Илија Цветковски и Иван Ивановски образложи:
„Документарниот филм ’Во подрумот‘ има сугестивна и гласна кинематографија која преку боја и композиција воспоставува однос помеѓу темата и карактерите. Така, нарацијата станува визуелна и секој кадар е како едно визуелно хаику набиено со став и емоција. Бизарноста на нагоните и потсвеста која човекот ја крие во подрумите на својата психа, карактерите во филмот ја реализираат во подрумите на своите домови и се чини дека токму поради тој филтер тие и опстојуваат. Прикажувајќи ги своите карактери како гротеска, режисерот ги поместува маргините на она за коешто е прифатливо да се зборува надвор од темната засолнетост на општествените подруми, а со имагинативното користење на филмскиот јазик тој ја поместува границата на документарното со играното, со што повикува на медитација за насоката кон која се движи документарниот филмски дискурс.“
Во име на режисерот наградата ја прими Надица Боцевска, претставник на австриската амбасада во Македонија.
Комисијата во состав Дамир Никшиќ, Миха Задникар и Елена Христова ја додели Награда за филм со најдобри етички идеи на „Семејна работа“ од Ангелики Аристоменопулу со следното образложение:
„Користејќи го јазикот на музиката, филмот на суптилен и ненасилен начин нè вовлекува длабоко во структурата на едно семејство. Тоа, преку музичките елементи, ги пронаоѓа беспрекорната дисциплина и колективната одговорност кон традицијата. Станува збор за традиција која не заробува, туку ослободува и е секогаш одново модерна и космополитска, лишена од непотребен идентитет, мистицизам, возвишеност. Ова е моќно патување во височините на медитеранскиот Крит и во ширината на океанскиот Мелбурн. Портретот на Псарантонис е вонјазичен елемент, ритам кој доаѓа со повлекување и еруптира поставувајќи се пред колективот. Тоа е ритамот на филмот што нè вози.“
Авторката на филмот Ангелики Аристоменопулу во овој период снима нов филм на островот Самотраки и не можеше да дојде на „МакеДикс“, но испрати порака со благодарност за наградата.
„Филмот беше вистински благослов за мене, а истовремено и предизвикувачко искуство поврзано со човечките релации. Не е едноставно да влезете во нечиј дом и во неговиот личен живот со комплетна филмска екипа и за тоа беа потребни време и многу напор да се изгради меѓусебна доверба. Сега, откако филмот го живее својот живот, се чувствувам горда на него, но уште повеќе сум среќна што семејството Ксилурис ме прими во нивниот дом и ми даде можност да ја поврзам нивната музика со моќната критска музичка традиција и со убавината на островот Крит“, напиша Ангелики Аристоменопулу во својата порака.
Во нејзино име наградата ја подигна претставник од Канцеларијата за врски на Република Грција во Скопје.
Фестивалот на креативен документарен филм „МакеДокс“ е основан во Скопје во 2010 година со цел да ја претстави и промовира креативната документарна филмска уметност. Главните три цели на „МакеДокс“ се едукација на млади филмофили, ширење на етичките идеи и придонес во одржувањето и развојот на човековите права. Зачнат со ентузијазмот на една група доку-љубители, „МакеДокс“ за само пет години успеа да прерасне во национална, регионална и светски етаблирана филмска манифестација со над 80 проекции годишно, придружена со изложби, дебати, работилници, мастер-класови и музички настани.
Фестивалот „МакеДокс“ и Патувачкото кино се поддржани од Националната фондација за демократија од Вашингтон, Агенцијата за филм на РМ и Делегацијата на ЕУ во Скопје. /крај/
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Светска премиера на „Киука – Пред летото да заврши“ во Кан – филмот е копродукција помеѓу Грција и Македонија
„Киука – Пред летото да заврши“ (Kyuka Before Summer’s End) во режија и по сценарио на Костис Харамуданис, кој е реализиран како билатерална копродукција помеѓу Грција и Северна Македонија и е поддржан од Агецијата за филм на Република Северна Македонија, својата светска премиера ќе ја има на Канскиот филмски фестивал како дел од 32. издание на програмата ACID, што ќе се одржи од 15 до 24 мај оваа година. На „Куика“ му е доверена честа да ја отвори оваа програма.
„Лист продукција“ е македонски копродуцент на дебитантскиот филм на режисерот Харамуданис со Марија Димитрова и Игор Иванов како копродуценти, а Херетик од Грција е главен продуцент со Данае Спатхара, Јоргос Карнавас и Константинос Контовракиси како продуценти.
„Киука – Пред летото да заврши“ е приказна за едно трочлено семејство, кое како и секое лето, плови со својата едрилица до островот Порос, каде што таткото Бабис и децата Константинос и Елса, кои се веќе на прагот пред полнолетството, го минуваат годишниот одмор. Додека пливаат, се сончаат и создаваат нови пријателства на островот, децата случајно ја запознаваат Ана, жената што ги родила и ги напуштила уште во најраното детство, со што ќе почне едно горко-слатко патешествие на созревање под летното сонце, а долгогодишната огорченост на Бабис избива на површина.
Програмата на ACID (Association for the Distribution of Independent Cinema – Асоцијација за дистрибуција на независен филм) на Канскиот филмски фестивал е креирана во 1993 година и прикажува 9 долгометражни филма, фикција и документарци. Овие филмови се избираат од стотиците пристигнати филмови од цел свет од страна на петнаесетина филмаџии, членови на асоцијацијата.
Снимањето на филмот се одвиваше во октомври 2022 година во Атина и на островот Порос, а постпродукцијата се работеше на релација Атина – Скопје.
Главните улоги во филмот ги играат Симеон Цакирис, Елса Лекаку, Константинос Георгопулос, Афродита Капокаки и Елена Топалиду.
Македонската екипа во овој филм ја сочинуваат Михаил Димитров, Игор Поповски и студиата за постподукција „Аудио хаус“ и „Слобода филм“.
Филм
Утре се отвора четвртиот Фестивал на грчки филм
Утре, на 7 април 2024 година, во 20 часот, во Кинотеката на Северна Македонија (Никола Русински 1, Скопје 1000) ќе биде отворено четвртото издание на Фестивалот на грчки филм. На отворањето ќе биде прикажан кусометражниот филм „Тишината на рибата кога умира“ на Василис Кекатос (2019, 19′), а потоа долгометражниот филм „Не би сакал да сум непристоен, но треба сериозно да разговараме“ на Јоргос Георгопулос (2019, 99′).
Ова се две црни комедии во кои што идејата за смртта се прикажува со доза на хумор. Филмот „Тишината на рибата кога умира“ учествуваше на некои од најважните фестивали како Sundance, а Василис Кекатос е еден од најважните претставници на кусометражните филмови со многу награди, вклучително и Златна палма во Кан.
Фестивалот е во ко-организација на Амбасадата на Грција во Скопје и Меѓународниот филмски фестивал Киненова спонзориран од фирмите Armos Balkan и Mermeren.
Влезот е бесплатен.
Култура
Во февруари 50-годишен јубилеј на Кинотека: Старите вредности во нови контексти
Пред 5 децении е формирана македонската кинотека. Честитки за сето она што досега го направила оваа значајна културна установа. Една од основните дејности на филмскава институција е да го прикаже сето она што го има, и ново и старо; ова второто во нови контексти и изданија. Тоа ќе биде карактеристика на програмата на најкусиот месев во годината – февруари. Календарски, ќе трае 29 дена. Ете можност да се види сето она што кинотеката го подготвила за февруарските денови.
Ќе се стартува со премиерна проекција. Со филм кој има наслов СЛОБОДА. Тоа е краткометражен филм во омнибус формат, чијшто автор е филмскиот критичар Златко Ѓелески. Веднаш потоа враќање децении наназад. Ќе бидат проектирани неколку архивски филмски записи од 1912 до 1952. Тоа се дел од новопримените кино-материјали што кинотеката ги прибра во текот на изминатата година.
Кинотека се решила, враќајќи се децении наназад, да потсети на филмовите создадени во 40-тите, 50-тите, 60-тите, 80-тите, 90-тите и 2000-тите. Режисерите се од различни земји – Италија, Франција, Германија, Шведска, САД. Ставени се во различни контексти, во нови програми. Всушност, станува збор за циклуси на Великаните на фестивалот на филмската камера БРАЌА МАНАКИ и пократок цилкус филмови на францускиот режисер на т.н. француски нов бран Луј Мал.
Во исклучително богатата кинотечна понуда се и неколку филмови на чехословачкиот режисер, оскаровецот Јан Кадар.
Она што е многу интересно, многу потребно за да се знае и запамети, се петте документарни македонски филмови со етнолошка содржина. Во нив е забележана традицијата, обработени се народни и религиозни обичаи од средината на 20-тиот век. Во четири од нив Вера Кличкова, пионерот на етнолошкиот филм кај нас, е сценарист, режисер или консултант.
Филмофилите ќе бидат почестени да го видат сигурно еден од најозборуваните лански филмови – НАПОЛЕОН на Ридли Скот. Во различните оценки за филмот доминираат, што е сосема разбирливо, Англичаните и Французите. Едните го фалат, другите го кудат. Критиките за најновата продукција на Скот се поделени, но не смее да се изостави фактот дека, и покрај одредени пропусти, станува збор за прецизно сработен биопик. Дело кое функционира на неколку нивоа – како биографска сторија, историска рекреација, но и омаж кон еден од омилените филмови на Ридли Скот – Бари Линдон од 1975, по сценарио и режија на Стенли Кјубрик.
Уште една филмска творба којашто предизвика интерес и претежно позитивни рецензии – УБИЈЦИ НА ЦВЕТНАТА МЕСЕЧИНА на Мартин Скорсезе– ќе биде проектирана во кино салата на Кинотека месецов.
Во финалето на месецов, ќе погледнеме два филма со музичка содржина. Познатиот ТОМИ, рок операта на Кен Расел, ќе биде прикажана на оригинална 35 милиметарска лента. Новитетот е музичкиот документарец за екс ју панк легендите Панкрти. Специјален гостин на кинотеката тие денови ќе биде фронтменот на групата, Перо Ловшин.
Февруари е можеби календарски пократок месец , но затоа ќе биде исполнет со исклучително богата кино-програма.