Свет
Глобалните трошоци за нуклеарно оружје зголемени 11 проценти во 2024 година

Трошоците за нуклеарно оружје од страна на деветте земји во светот со нуклеарно оружје ќе се зголемат за 11 проценти во 2024 година, според извештајот на Меѓународната кампања за укинување на нуклеарното оружје (ICAN) објавен денес.
Годишното зголемување од 10 милијарди долари на 100,2 милијарди долари е потрошено за модернизација, а во некои случаи и проширување на нуклеарниот арсенал, според податоците од ICAN, глобална коалиција на граѓанското општество која се залага за целосно уништување на атомското оружје, објавува Ројтерс.
„Земјите со нуклеарно оружје би можеле да уплатат во буџетот на Обединетите нации 28 пати повеќе од износот што го потрошиле за изградба и одржување на нуклеарно оружје во 2024 година“, се наведува во извештајот.
САД забележаа најголемо годишно зголемување на нуклеарните трошоци во 2024 година, од 5,3 милијарди долари, а нивните вкупни трошоци од 56,8 милијарди долари ги надминаа комбинираните трошоци на сите други земји со нуклеарно оружје, според извештајот.
Кина потроши 12,5 милијарди долари, по што следува Велика Британија со 10,4 милијарди долари, што е зголемување од 2,2 милијарди долари, по што следат Франција, Индија, Израел, Северна Кореја, Пакистан и Русија, соопшти ICAN.
„Во врска со видот на зголемување на трошоците во Велика Британија и Франција, мислам дека сигурно видовме, барем во реториката на политичките лидери, референца на тековната војна во Украина, на тензиите, и тоа би можело да игра улога“, изјави Алиша Сандерс-Закре, координатор за политика и истражување во ICAN, за новинарите на брифинг во Женева.
Велика Британија и другите сојузници на НАТО сега ја гледаат Русија како главна безбедносна закана за Европа, а некои открија планови за издвојување на поголем процент од БДП за одбрана.
Сепак, Сандерс-Закре рече дека зголемувањето на трошоците за нуклеарна енергија е повеќе предизвикано од трошоците за сервисирање на долгорочни договори и растечките трошоци за развој на системи за испорака на нуклеарно оружје отколку од моменталните безбедносни проблеми, пренесува Танјуг.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
По земјотресот, еруптираше и вулкан на Камчатка

Вулканот на Камчатка почна да исфрла пепел до висина од шест километри над работ на кратерот, изјави директорот на Институтот за вулканологија и сеизмологија на Руската академија на науките, Алексеј Озеров.
Според него, разорниот земјотрес со магнитуда од 8,8 степени по Рихтер што денес го погоди регионот на Камчатка предизвика зголемена активност на вулканот Кључевски, кој еруптира веќе долго време.
„Претходните ерупции не беа силни. Вулканските бомби достигнаа висина од само 200 до 300 метри, со слаба емисија на пепел. Сепак, по земјотресот, се случи ненадејна и моќна експлозија на пепел што се искачи до шест километри“, рече Озеров, како што објави „Камчатка информатива“.
Како што додаде, вулканите во Камчатка се познати по тоа што често реагираат на земјотреси со голема, како и со умерена магнитуда. По денешниот удар, зголемена активност беше забележана и на вулканот „Авачински“, каде што гасовите беа исфрлени до висина од 200-300 метри. Поради оваа причина, научниот тим им препорача на туристите и планинарите да се воздржат од искачување на врвот на овој вулкан.
Слични предупредувања беа издадени и за вулканите „Мутновски“ и „Горели“, каде што беше забележано зголемување на активноста, што укажува на поголема опасност од ерупции.
Земјотресот со магнитуда од 8,8 степени според Рихтеровата скала е најсилната сеизмичка активност во зоната Камчатка од 1952 година. Во градот Петропавловск-Камчатски, жителите почувствуваа земјотрес со јачина до осум степени според Меркалиевата скала.
Фото: принтскрин
Свет
Песков за санкциите на Трамп: Русија веќе разви имунитет

Кремљ денес објави дека продолжува да ги следи изјавите на американскиот претседател Доналд Трамп во врска со санкциите против Москва, но дека Русија, благодарение на долгогодишното искуство, е имуна на вакви мерки.
Трамп вчера изјави дека САД ќе почнат да воведуваат царини и други мерки за Русија за 10 дена ако Москва не покаже напредок кон прекинување на повеќе од тригодишната војна во Украина.
„Долго време живееме под огромен број санкции, нашата економија работи под голем број ограничувања“, изјави портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, пред новинарите.
„Затоа, секако, веќе развивме одреден имунитет во овој поглед и продолжуваме да ги следиме сите изјави на претседателот Трамп, како и на други меѓународни претставници за ова прашање“, рече портпаролот на Кремљ.
Медиумите потсетуваат дека американскиот претседател Доналд Трамп вчера објави дека ќе воведе царини за Русија за 10 дена ако Кремљ не се согласи да ја запре војната дотогаш, според аудио-снимка објавена од Белата куќа. Се очекува царините што ги спомена Трамп да бидат секундарни санкции за земјите што купуваат руска нафта, гас и други производи, како што се Кина и Индија.
„За 10 дена од сега. Потоа ќе воведеме царини и слични работи. Не знам дали тоа ќе влијае на Русија, бидејќи тој (рускиот претседател Владимир Путин) очигледно веројатно сака да ја продолжи војната, но ние ќе воведеме царини и слични работи“, рече Трамп, одговарајќи на новинарско прашање пред да се качи на авионот „Ер Форс Уан“, според написите.
Фото: принтскрин
Свет
Зошто нема жртви во еден од најмоќните земјотреси во историјата?

И покрај исклучително силниот земјотрес со магнитуда од 8,8 степени што го погоди рускиот полуостров Камчатка, немаше пријавени жртви. Неколку лица беа повредени.
Руската академија на науките соопшти дека земјотресот е најсилниот што го погодил регионот од 1952 година. Неговата магнитуда од 8,8 степени според Рихтеровата скала го става меѓу 10-те најмоќни земјотреси досега. Исто така, беше најтешкиот од 2011 година кога катастрофален земјотрес со магнитуда од 9,1 степени ја погоди Јапонија предизвикувајќи масивно цунами и нуклеарна катастрофа во Фукушима.
Земјотресот предизвика цунами високо до четири метри, а дел од градот Северокурилск беше потопен. Земјотресот оштети згради и предизвика тревоги и евакуации во неколку земји од Пацификот. Како е можно да нема жртви?
Епицентарот на земјотресот бил во Тихи Океан. Американскиот геолошки завод објави дека земјотресот се случил на длабочина од 19,3 км, околу 125 км од Петропавловск-Камчатски, град со 165.000 жители на брегот на заливот Авача.
Епицентарот бил на повеќе од 100 км од најголемиот град Камчатка, кој, генерално, е еден од најретко населените региони во Евроазија. Полуостровот има вкупно население од речиси 342.000 жители, а фактот дека епицентарот бил на повеќе од 100 км од најголемиот град значително го намалил директното влијание врз поголемите популации.
Не се пријавени поголеми штети на клучната инфраструктура во градот. Исто така, беше потврдено дека Меѓународниот аеродром „Петропавловск-Камчатски“ работел нормално по катастрофалниот земјотрес.
Земјотресот оштетил градинка, но внатре немало никој.
Russia 🇷🇺!
The walls of the “Rodnichok” kindergarten in Petropavlovsk, Kamchatka Peninsula, collapsed following the 8.7-magnitude earthquake. No children were present at the time, as the building was under repair. pic.twitter.com/gQ0SaXlC9u
— Islamist Cannibal (@Raviagrawal300) July 30, 2025
„Според Геолошкиот завод на САД, областа има релативно мала популација, па затоа не се очекуваат поголеми штети или повреди на локалното население или имотот“, изјави научничката Каролина Орчистон, директорка на Центарот за одржливост на Универзитетот во Отаго, за Центарот за научни медиуми.
Руските научници нагласија дека иако земјотресот бил многу силен, неговата прецизна локација значително го намалила интензитетот на тресењето на земјата во областите во кои живеат луѓе, објавија руските медиуми.
Земјотресот од 1952 година уби над 2.000 луѓе во градот Северокурилск, истиот што сега е делумно потопен. Сепак, повеќето од тие жртви загинаа од цунамито, а не директно од земјотресот.
Камчатка и рускиот Далечен Исток се наоѓаат на Тихоокеанскиот Огнен Прстен, геолошки активна област позната по силни земјотреси и вулкански ерупции бидејќи неколку големи тектонски плочи се среќаваат и судираат таму. Камчатка е затоа една од најсеизмички активните области во светот и често доживува силни земјотреси.
Покрај фактот дека изградбата е приспособена на стандардите што им овозможуваат на зградите да издржат значителни сеизмички потреси, високото ниво на подготвеност на локалното население исто така одигра клучна улога во намалувањето на последиците.
Градоначалникот на округот, Александар Овсјаников, рече дека има доволно време за евакуација на сите од погодените острови. „Сите луѓе се во зоната за безбедност од цунами“, рече тој на кризниот состанок.
Гувернерот Валери Лимаренко им изјави на руските новински агенции дека најважно е да нема жртви. „Нашите Северокурилци се многу искусни, ова не е првпат да им се случи ова, 2.400 луѓе внимателно се искачија на повисоките области и сè уште се таму“, рече тој.
Експертите веруваат дека високиот степен на подготвеност на локалното население, вклучително и редовната едукација, вежбите за евакуација и навремениот одговор, е клучен фактор за намалување на последиците од толку силни земјотреси и цунами.