Свет
Светот е загрозен од бурата на векот – сите работи се движат во погрешна насока, велат експертите
Како што најавуваат експертите, до 2030 година може да се случи границата на затоплување на планетата да надмине 1,5 степен, што автоматски би довело до климатски екстреми и опасност од бурата на векот.
Европа доживеа една од најсилните серии на топлотни бранови во јуни и во јули, со дневни температури над 40°C. Истражувањата покажаа дека климатските промени го зголемија бројот на смртни случаи за време на топлотниот бран на крајот на јуни, со дополнителни 1.500 смртни случаи во 12 града.
Минатата година Европа доживеа најраспространети поплави од 2013 година, со повеќе од 335 смртни случаи и 18 милијарди евра штета.
Феноменот на хидроклиматски шокови станува сè почест – наизменични фази на суша и бури предизвикуваат дестабилизација на животната средина и го зголемуваат ризикот од пожар.
Силните топлотни бранови стануваат сè почести и траат подолго, а границите на годишните времиња стануваат сè пофлуидни. Натпросечните температури во лето често беа прекинати од ненадејни бури, па на крајот на јуни и јули имаше силни грмотевици придружени со град поголем од 5 см во дијаметар. Сличен тренд продолжи и оваа година.
Поголемиот дел од Европа доживеа силен топлотен бран, а во многу земји беа поставени рекорди на температурата.
Со сегашните нивоа на емисии на јаглероден диоксид Земјата би можела да биде осудена да ја надмине симболичната граница на затоплување од 1,5 Целзиусов степен за три години. Тоа е строгото предупредување на повеќе од 60 водечки светски климатолози во нивната најнова процена на состојбата со глобалното затоплување. Речиси 200 земји се согласија да се обидат да го ограничат порастот на глобалните температури на 1,5 Целзиусов степен над нивоата од крајот на 19 век како дел од значајниот договор постигнат во 2015 година, чија цел беше да се избегнат некои од најлошите влијанија од климатските промени. Но, земјите продолжија да горат рекордни количини јаглен, нафта и гас, како и да ги сечат шумите, ставајќи ја оваа важна меѓународна цел во опасност, објавува Би-би-си.
„Сите работи се движат во погрешна насока. Досега бевме сведоци на некои невидени промени, како што се глобалното затоплување и зголемувањето на нивото на морето“, рече главниот автор на студијата, Пирс Форстер, директор на Центарот „Пристли“ за климатски иднини на Универзитетот во Лидс.
На почетокот на 2020 година научниците проценија дека човештвото може да испушти само 500 милијарди тони повеќе јаглероден диоксид (CO2), гасот најодговорен за затоплување на планетата, со 50 % шанса да го одржи затоплувањето на 1,5 Целзиусов степен. Но, до почетокот на 2025 година овој таканаречен јаглероден буџет се намалил на 130 милијарди тони, покажа нова студија. Доколку глобалните емисии на CO2 останат на сегашните нивоа од приближно 40 милијарди тони годишно, количина од 130 милијарди тони му дава на светот речиси три години додека тој јаглероден буџет не се исцрпи. Сегашната стапка на затоплување е околу 0,27 степени на деценија, што е многу побргу од сите податоци познати од геолошките записи. И ако емисиите останат толку високи, планетата е на добар пат да достигне зголемување на температурата од 1,5 °C веќе околу 2030 година.
Секое дополнително затоплување ја зголемува сериозноста на многубројни временски екстреми, како што се топењето на мразот и зголемувањето на нивото на морето. Важно е да се напомене дека намалувањето на емисиите во текот на следната деценија би можело критично да ја промени стапката на затоплување, според експертите.
Најмоќните североисточни бури – разорни и честопати смртоносни временски настани што го погодија источниот брег на Соединетите Американски Држави, носејќи со себе обилни дождови, снежни наноси и поплави, што често ги парализираат урбаните области – се влошени од ефектите од климатските промени, открива неодамна објавена студија.
Според извештајот на Си-ен-ен, овие бури, кои обично се случуваат помеѓу септември и април, се предизвикани од температурниот контраст помеѓу студените арктички воздушни маси од север и потоплите влажни струи од Атлантскиот Океан.
Таканаречената бура на векот од март 1993 година останува запаметена како една од најразорните и најскапи во историјата на мерењето.
Следната бура на векот би можела да биде уште посилна, пишува Си-ен-ен повикувајќи се на ново истражување.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Кина ги повика своите граѓани да не патуваат во Јапонија поради тензиите околу Тајван
Кина денеска ги повика своите државјани да не патуваат во Јапонија поради зголемените тензии меѓу двете земји околу Тајван, откако Токио наговести можна воена интервенција за одбрана на островот, за кој Пекинг тврди дека има право, во случај на кинески напад.
Големите кинески авиокомпании најавија целосен поврат на средствата за летови за Јапонија резервирани до крајот на годинава.
Ова е реакција на претходната изјава на премиерката на Јапонија, Санае Такаиќи дека вооружените напади врз Тајван би можеле да оправдаат испраќање на јапонската војска за одбрана на островот, согласно одредбите за „колективна самоодбрана“ во јапонскиот закон усвоен во 2015 година.
Амбасадата на Кина во Токио ја оцени изјавата како провокативна и закана за меѓучовечките односи, а Пекинг го повика јапонскиот амбасадор да даде објаснување.
Јапонската влада реагираше по објавата на кинескиот генерален конзул во Осака, кој на социјалните мрежи упати закана кон премиерката, но објавата подоцна беше избришана.
Свет
(Видео) Морето исфрли брод стар 600 години на плажа во Виетнам
По минувањето на тајфунот Калмаеги, на брегот на плажата во округот Тан Тхан во градот Хој Ан повторно се појавија остатоци од дрвен брод долги повеќе од 17 метри. Станува збор за брод што првпат беше откриен во 2023 година, но за кратко повторно беше покриен со песочни наноси. Овојпат морето ги исфрли во подобра состојба од очекуваното, предизвикувајќи голем интерес кај археолозите и јавноста.
Археолошките процени укажуваат дека бродот потекнува од периодот меѓу 14 и 16 век, време кога Хој Ан бил еден од најзначајните трговски центри во Југоисточна Азија, познат по трговијата со свила, керамика и зачини. Според истражувачите, пловилото служело за долги трговски патувања, а не се исклучува можноста да било користено и за воени цели.
Утврдено е дека конструкцијата е изработена од исклучително цврсто и издржливо дрво, дополнително зајакнато за да поднесе долги пловидби и сурови океански услови. Иако уште во 2023 година експертите предупредуваа дека остатоците треба да бидат заштитени од ерозија и непредвидливи временски влијанија, тогашните услови не дозволија пообемна интервенција.
По повторното појавување, местото стана атракција за локалните жители и туристите кои доаѓаат да го видат овој редок археолошки наод. Локалниот Центар за културно наследство најави итни мерки за заштита и стабилизација на остатоците, предупредувајќи дека постои реална опасност морето повторно да ги покрие.
Експертите оценуваат дека станува збор за еден од највредните поморски археолошки наоди во последните години. Доколку се обезбеди соодветна заштита и се спроведе детално истражување, бродот би можел да понуди значајни информации за трговските патишта, поморската технологија и историјата на регионот во доцниот среден век.
Свет
(Видео) Девет загинати и десетици повредени во разорна експлозија во полициска станица во Кашмир
Најмалку девет лица загинаа, а повеќе од 30 беа повредени во тешка експлозија што вчера ја потресе полициската станица Новгам во индиски дел на Кашмир. Меѓу загинатите има припадници на полицијата, форензички експерти, службеници за приходи, како и цивили. Спасувачките тимови и денес ги пребаруваат урнатините, стравувајќи дека бројот на жртви би можел да се зголеми, бидејќи дел од повредените се во критична состојба, а неколку лица сè уште се водат како исчезнати.
Експлозијата се случила за време на вадење примероци од голема количина запленети експлозиви, дел од истрагата против терористичка група која делувала во Фаридабад. Во зградата на станицата биле складирани околу 350 килограми експлозив, од кои поголемиот дел бил донесен од истражителите како дел од доказниот материјал.
#BREAKING: New CCTV footage of the explosion at Nowgam police station in Kashmir. See the intensity and scale of the blast. #Srinagar pic.twitter.com/3P5kI8Ex51
— OSINT Spectator (@osint1117) November 15, 2025
Повеќе од 30 лица се повредени — меѓу нив 27 полицајци, двајца административни службеници и три цивили. Заменик-комесарот на Сринагар, Акшај Лабра, ги посети повредените во болницата, додека екипи на безбедносните сили ја обезбедуваат областа и го пребаруваат целиот комплекс со помош на кучиња трагачи.
Генералниот директор на полицијата во Џаму и Кашмир, Налин Прабхат, изјави дека експлозијата била „несреќен случај“ и ги отфрли тврдењата на PAFF — организација поврзана со Џаиш-е-Мухамед — која наводно ја презеде одговорноста за инцидентот. Прабхат нагласи дека големата количина експлозив била внимателно транспортирана од Фаридабад, но сепак дошло до ненадејна и разорна детонација.
Истрагата за случајот открила дека складиштето од 350 килограми експлозив било пронајдено во изнајмена куќа на докторот Музамил Шакил Ганаи во Фаридабад, еден од осумтемина уапсени во операцијата. Истражителите трагаат по модул кој го воделе докторите Музамил Ганаие, Умар Наби и Музафар Ратер — последниот сè уште во бегство.
Во рамки на истрагата биле запленети и големи количини хемикалии — амониум нитрат, калиум нитрат и сулфур — како и дополнителни 2.900 килограми материјали од објект поврзан со друг лекар од Пулвама. Уапсен е и Адил Ратер, брат на еден од осомничените, кај кого била најдена автоматска пушка АК-56.

