Култура
Откупот и условите на историските предмети -главeн проблем на музеите во РМ

Систематскиот откуп на предметите од научноисториско и уметничко значење, и условите во кои се чуваат музејско-историските предмети во депоата на музеите во Република Македонија, се два големи проблеми со кои се соочуваат музеите.
Систематскиот откуп на предметите од научноисториско и уметничко значење, и условите во кои се чуваат музејско-историските предмети во депоата на музеите во Република Македонија, се два големи проблеми со кои се соочуваат музеите. „Но, кога зборуваме за музејот како институција од почетокот на 18 век до денес се препознаваат четири битни карактеристики кои влијаат на почетокот на егзистирање на музејот. И тоа: систематско собирање или откуп на предмети, организирано и перманетно чување и заштита на современите предмети, широка и јавна достапност на овие проекции и востановување на тој назив музеј“ изјави кустос советник во Музејот на современа уметност од Скопје, Захаринка Алексоска Бачева. Таа додаде дека називот музеј е институција на кое друштвото им ги доверило движните споменици на културата, природата и техниката, систематски плански да ги собира, чува, презентира и научно да ги проучува со цел да ги запознава луѓето со минатото и сегашноста, со фондовите наменети за унапредување на науката и културата.Во периодот од 1991 до 2011 година се откупени вкупно 176 историски делови. „ Од 2001 до 2011 се откупени 27 дела. Тука, се соочуваме со констатација дека видлив е дисконтинуитетот или инцидентноста што резултира со следењето на историскиот континуитет во собирањето, чувањето и презентирањето на уметничките дела. Во своите годишни програми музејот годишно редовно бара средства за откуп наведувајќи автори и конкретни дела, но за жал не ги добива барањата“ вели Алексоска Бачева додавајќи дека за овогодинешната програма биле побарани два милиони денари за откуп на 17 дела, а се добиени само 200 илјади денари. За откупот на историски предмети од современата уметност во минатото постоеја два фонда: фонд на градот и фонд на Републиката коишто континуирано откупуваа дела од тековните изложби во Републиката. „Откупените дела од фондовите завршуваа во збирките на музејот, на националната галерија, и во сите други збирки кои собираат дела од современата уметност. Добро е да постојат независни фондови да ги согледаат и проценат нашите барања. Ние како стручни лица треба да го имаме водечки збор“ рече Алексоска Бачева.Според Симеон Златев, кој го има најмалиот етнолошки музеј во светот со околу 2.000 експонати нема никаков проблем во извршувањето на откуп на историските предмети. „Оваа година правам 20 години опстојување на музејот. И затоа добив финансиски средства од француската алијанса од Тетово и македонска пошта во Скопје. Не е проблем да се опстои во ова време, ако со целото срце си посветен на овие историски експонати“ вели Златев. Приватните колекционери ги донираат експонатите на музеите, меѓутоа оние кои тие сакаат да ги подарат, такашто донациите не секогаш кореспондираат со тоа што им одговара на музеите. „Најчесто историските предмети завршуваат во приватни збирки. Но, добро е ако ние не можеме да ги купиме да останат во приватни збирки, бидејќи она што ни се случува со етнолошко богатство од доменот на средновековната уметност кога тие истите ќе завршат во странски држави“ вели Алексоска Бачева. Оваа година во април беше одржан форум на тема: состојбата на природното и културното наследство во музеите на Македонија кој ќе биде доставен до министерството за култура и владата./крај/макфакс/пк
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Филмот „Мајка“ на Теона Стругар-Митевска утре во Венеција ја отвора програмата „Хоризонти“

Денес, 26 август 2025 година, се одбележуваат 115 години од раѓањето на Мајка Тереза во Скопје. Веќе утре, 27 август, токму во пресрет на овој значаен јубилеј, на 81. меѓународен филмски фестивал во Венеција, ќе се одржи светската премиера на филмот „Мајка“ (Mother) на Теона Стругар-Митевска.
Филмот ќе ја има честа да ја отвори престижната програма „Хоризонти“ (Orizzonti) на фестивалот, која е посветена на најновите авторски и уметнички тенденции во светската кинематографија.
„Мајка“ е инспириран од животот на Мајка Тереза прикажувајќи ја Колката во 1948 година во моментот кога таа ја носи клучната одлука да го напушти манастирот и да им се посвети на сиромашните.
Филмот е копродукција на Северна Македонија, Белгија, Шведска, Данска и Босна и Херцеговина. Во главните улоги настапуваат светски познатите актерки Нуми Рапас и Силвија Хукс заедно со Никола Ристановски, Лабина Митевска и други.
Официјалната премиера ќе се одржи на 27 август во 16 часот во Sala Darsena во рамките на фестивалот во Венеција.
Култура
Австралиска премиера за „Јон Вардар против галаксијата“ во срцето на Сиднеј

Првиот македонски долгометражен анимиран филм „Јон Вардар против галаксијата“, во режија на Гоце Цветановски, ќе ја има својата австралиска премиера на Sydney Science Fiction Film Festival – најголемиот филмски фестивал во Австралија посветен на научната фантастика.
Шестото издание на фестивалот ќе се одржи од 3 до 5 октомври во центарот на Сиднеј во престижниот комплекс Event Cinemas George Street. Филмот на Цветановски е во трка за наградата Рон Коб за најдобар игран филм – именувана по легендарниот концептуален уметник Рон Коб (Ron Cobb), кој остави траен белег во светската кинематографија со својата работа на филмски класици како Осмиот патник, Војна на Sвездите и Враќање во иднината.
„Фантастиката за мене отсекогаш била средство да зборувам за реалноста. Среќен сум што австралиската публика и македонската дијаспора ќе имаат можност да го проследат филмот на големото платно. “ изјави режисерот Гоце Цветановски.
Сценариото на филмот го потпишува Гоце Цветановски, арт директор е Михајло Димитриевски – Тхе Мичо, а директор на анимација е Димитар Ѓоргиев. Продуценти на филмот се Алан Кастиљо, Ева Конрад, Браќа Калинови и Ладо Шкорин. Во главните улоги настапуваат Жарко Димоски, Дамјан Цветановски и Емилија Мицевска. Другите улоги ги толкуваат Филип Трајковиќ, Тони Денковски, Атанас Атанасовски, Слаѓана Вујошевиќ, Мартин Ѓоргоски, Елена Тарчуговска и Бојана Тосковска.
Култура
Гала Матевска за песната „Студ“ ја доби наградата „Енхалон“ на Струшките вечери на поезијата

Гала Матевска за песната „Студ“ ја доби наградата „Енхалон“ за најдобра песна прочитана од млад автор на Струшките вечери на поезијата.
Одлуката ја донесе тричлена жири-комисија во состав: Стефан Костоски (претседател), Никола Ѓелинчески (член) и Пепи Стамков (член).
„Песната „Студ“ на Гала Матевска изобилува со цврсти поетски слики за кревкоста на телото и тежината на душата. Сликите на месечини што висат од прстите, напукнати коски и облаци над планините ја претвораат природата во огледало на внатрешниот свет. Поетесата не се одмерува со планините во метри, туку со денови, генерации и таги. Времето тече и се преклопува, минатото и сегашноста се судруваат, а вистината се открива преку болката и сеќавањето. Во сржта на оваа песна има мешавина од спротивности: тишина што зборува, неподвижност полна со движење, тага испреплетена со убавина. „Белите океани“ симболизираат и минато и иднина, а последната слика – студот на друго лице што студи на своето – ја нагласува блискоста и оддалеченоста што постојат истовремено. Лирична и искрена, песната ја носи борбата со сопствената тежина, но и потрагата по светлина и возвишеност“, стои во одлуката на жири-комисијата.
64-тите Струшки вечери на поезијата завршија синоќа со меѓународниот поетски митинг „Мостови“ и врачување на највисоките фестивалски признанија, „Златен венец“ на словачкиот поет Иван Штрпка , „Браќа Миладиновци“ на македонската поетеса Јулија Величковска и „Мостови на Струга“ на поетот Матеуш Шимчик од Полска.