Култура
„Отвори го градот“ во НВО Колектив

Во сабота (12-ти март), во 18 – 21 часот во поранешен Културен центар „ЦК” (булевар Илинден 38), сегашно седиште на НВО Креактив, во организација на press to exit project space ќе се случи настанот „Отвори го градот“ (Open (the) city)
Станува збор за настан кој е дел од интернационалниот проект „Архипелаго балкани“, куриран од Клаудија Занфи (директорка на aMAZElab од Милано) кој се стреми да го идентификува градот како „отворен простор, место на размена и средба, на слобода и правичност, крстопат на култури во кој индивидуата може да стане граѓанин“.Во овој проект press to exit project space е еден од партнерите заедно со Музејот на современа уметност од Сараево и Институтот за современа уметност од Тирана. Вечерта ќе започне со промоција на публикацијата „Најнекомплетна архива” од архитектонското здружение Прва Архи Бригада која е најновото публицистичко издание на press to exit во рамките на програмата „Нови проектни продукции од македонски автори”. Публикацијата ќе ја претстави Јане Чаловски заедно со членовите на Прва Архи Бригада. Во контекст на промоцијата ќе биде организирана и неформална трибина на која поканети гости, како и публиката, ќе имаат можност за отворен разговор во кој акцент ќе биде ставен на градот како простор за критичко делување. Во дискусијата ќе земат учество поединци и организации од независната културна сцена во Скопје a обраќање ќе има и Клаудија Занфи која на публиката ќе и го претстави концептот на проектот „Архипелаго балкани“.Вечерта ќе биде заокруженаи со отворање на изложбата постери создадени од 40 уметници и теоретичари од Балканот и од други делови на светот. Првпат изложени во Модена (9 октомври 2010 г.), постерите се дела на уметниците Марина Абрамовиќ, Томас Хиршхорн, Раша Тодосијевиќ – Маринела Кожељ, Тадеј Погачар, Адријан Пачи, Срџан Јовановиќ – Вајс, Павел Браила, Билјана Ѓурѓевиќ, Жанета Вангели, Христина Иваноска, Јане Чаловски, Оливер Мусовиќ, Билјана Стефановска, групата „Елементи“ (Билјана Исијанин и Љупчо Исијанин) и други. По изложбата во Скопје, постерите ќе бидат претставени во Сараево (Музеј на современа уметност), Тирана (Институтот за современа уметност) и во Прага и Берлин (ТИНА Б и Интернационален уметнички фестивал „Exchange Radical Moments“).„Градот Скопје во последно време стана предмет на континуирана дискусија која во најголем дел е спроведена од македонските интелектуалци фасцинирани од неразбирливиот план за урбана ревитализација на Скопје, наречен „Скопје 2014“. Овој план, создаден во најголем дел да ја задоволи политичката агенда и амбициите на актуелната македонска влада, создаде особен контекст за дискутирање на улогата на архитектурата во општеството како и за улогата на современите културни активисти во искажувањето на мислење и дефинирањето на критички дискурс. Политичката важност на оваа идеолошка конфронтација е исто така важна бидејќи таа произведе нова политичка енергија и гласови, но исто така ја покажа и, на многу очигледен и болен начин, поделбата која постои меѓу независниот културен сектор и државата“, вели Јане Чаловски во текстот „ Open (the) City: the reason for alternative possibilities”.„Најнекомплетнa Архива“ е публикација која функционира како читанка за работата на Прва Архи Бригада, основана во 2009 г. Нивната активност е водена од потребата да искажат проактивна улога во креирањето на рецентната архитектонска реалност.Како генерација на идни архитекти во Македонија, тие станаа едни од најпрецизните критичари на новиот урбанистички план „Скопје 2014“ кој има за цел да го редизајнира градскиот плоштад со неокласични архитектонски елементи кои се наоѓаат во спротивност со славниот план на Кензо Танге, креиран во шеесетите години на минатиот век.Содржината претставена во оваа публикација укажува на историскиот но и сегашниот општествен контекст кој овозможува активностите на Прва Архи Бригада да се гледаат како критички, без да бидат попречени од нивните емоции или носталгија.Публикацијата е уредена од press to exit project space – платформа за кураторски и уметнички истражувачки практики и е продуцирана во рамките на проектот „Архипелаго балкани“, инициран од Клаудија Занфи.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Изведбата на моќното ремек-дело „Набуко“ од Џузепе Верди во рамките на 53. издание на Мајските оперски вечери

Моќното ремек-дело од Џузепе Верди, операта „Набуко“ ќе се изведе на сцената на Националната опера и балет на 19 мај со почеток во 20.00 часот во рамките на 53. издание на фестивалот „Мајски оперски вечери“. Операта ќе се изведе под диригентската палка на гостинот од Грција, Мирон Михаилидис, режијата е на Ренато Бонајуто (Италија), сценографијата и костимографијата се на Флавио Арбети и Артемио Кабаси од Италија, кореограф е Маја Митровска-Богојевска, концерт-мајстор е Јане Бакевски, хор-мајстор е Јасмина Ѓорѓеска, а светло дизајн, Милчо Александров.
Насловната улога (Набуко) ќе ја толкува, Луис Кансино од Шпанија, во улогата на Абигаиле ќе настапи Ханјинг Цо од Кина, Николина Јаневска ќе ја толкува улогата на Фенена, Уго Тарквини (Италија) ќе настапи како Исмаил, а во улогата на Захарие ќе настапи Џовани Пароди (Италија), во останатите улоги ќе настапат Диме Петров, Ана Ројдева, Дејан Стоев, хорот, оркестарот, балетскиот ансамбл на Националната опера и балет и ученици при ДМБУЦ „Илија Николовски – Луј“.
„Набуко“е лирско-драматична опера во четири чина, едно од најпопуларните дела на Џузепе Верди и е омилено кај публиката. Својата праизведба оваа опера ја имала во 1842 година во Миланска Скала. Тоа е третата опера на Верди за која што се смета дека трајно ја воспоставила неговата репутација како композитор. Темата на операта е тешката историја на еврејскиот народ, нападнати и поразени, протерани од својата татковина, иако историските настани се користат само како позадина на романтичниот и политички заплет. Верди во една ноќ ја напишал надалеку познатата хорска арија која станала драматуршки и музички столб на делото „Va, pensiero, sull’ali dorate“ („Летај на златести крилја”).
Култура
Објавен првиот том на Правописно-нормативниот речник на македонскиот стандарден јазик

Во издание на „Бата прес“ објавен е првиот том на Правописно-нормативниот речник на македонскиот стандарден јазик, на кој автори и редактори се осум универзитетски професори. Објавувањето на речникот е поддржано од Министерството за култура како проект од национален интерес за 2024 година.
Својата прва промоција речникот ќе ја има на годинешниот Саем на книгата во арената „Борис Трајковски“, на штандот на издавачот, во вторник, во 11.30 часот. Речникот ќе го претстават рецензентката проф. д-р Весна Костовска и авторката редактор проф. д-р Елизабета Бандиловска.
Во првиот том се поместени зборовите од буквата А до буквата Ж, а авторите (универзитетските професори) и соработниците постојано работаат, така што во наредните изданија ќе бидат обработени зборовите до буквата Ш, и правописно-нормативниот речник како плод на повеќегодишен труд ќе биде комплетиран.
Овој капитален лексикографски зафат се надоврзува на повеќето изданија од овој вид, почнувајќи првиот македонски правописен прирачник Македонски правопис со правописен речник од Блаже Конески и Крум Тошев (1950) до Правопис на македонскиот јазик во издание на Институтот за македонски јазик „Крсте Мисирков“ и издавачката куќа „Култура“ (2015 и 2017 година).
Автори и редактори на изданието се: Лидија Аризанковска, Елизабета Бандиловска, Снежана Велковска, Виолета Јанушева, Елена Јованова-Грујовска, Искра Пановска-Димкова, Симон Саздов, Људмил Спасов.
Соработници на проектот се Марија Антевска, Филип Белчев и Македонка Додевска.
Култура
Изложба ,,Менче Спировска – Визуелна фасцинација со Загреб“ во Загреб

Во македонскиот КИЦ во Загреб во рамките на програмата по повод 145-годишнината од постоењето на Музејот на уметности и занаети – Загреб, на 13-ти мај ќе биде отворена изложбата ,,Менче Спировска – Визуелна фасцинација со Загреб“ на една од најзначајните македонски графичарки, Менча Спировска. На изложбата ќе бидат претставени речиси непознати дела за хрватската јавност создадени во 1950-тите години во Загреб.
Изложбата се реализира како заеднички проект на загребскиот Музеј на уметностите и занаетите и македонскиот Културно-информативен центар во Загреб по повод 145-годишнината од основањето на загребскиот Музеј за уметности и занаети. Директорката на македонскиот Културно-информативен во Загреб, Мими Ѓоргоска Илиевска, ги потврди заложбите на директорот на Музејот за уметности и занаети, Сањин Михелиќ дека со оваа изложба се промовираат вредностите на меѓународната соработка и културните врски меѓу Хрватска и Македонија, кој потенцираше дека во годината кога ја одбележуваат 145-годишнината од постоењето на Музејот ќе следи уште една исклучителна изложба на фотографии од студиото на семејството Арсовски во соработка со македонскиот Културно-информативен центар во Загреб и Музејот на Град Скопје.
Изложбата насловена ,,Менче Спировска – Визуелна фасцинација со Загреб“ за првпат го претставува комплетниот уметнички опус на Менче Спировска создаден за време на нејзиното студирање во Загреб, кој што се чува во фондовите на Музејот на уметности и занаети. Централно место на изложбата е нејзиното до сега неизложено дело од областа на графичкиот дизајн, „Концептуален дизајн за рекламна туристичка брошура на Загреб“, кое сега за првпат ќе биде изложено во целост, создадено за време на нејзините студии на поранешната истакната Академија за применети уметности во Загреб, којашто оставила значаен траг во развојот на уметноста, дизајнот и визуелната култура во Хрватска.
Изложбата го прикажува и придонесот на македонските студенти на загрепската уметничка сцена во 1950-тите, а Менче Спировска зазема посебно место како посредник на културните и естетските вредности на двете земји.