Економија
Прв саем за женско претприемништво во ЈИЕ
Прв саем за женско претприемништво во Југоисточна Европа почнува во петок (04 април) во Дубровник, во организација на Gender Task Force (GTF) во рамки на Светската група на меѓународни здруженија на деловни жени FCEM.
Саемот е една од активностите во рамки на тригодишниот проект „Женско претприемништво – мотор за создавање на работни места во ЈИЕ” чиј носител е Советот за регионална соработка. Финансиран е од страна на шведската организација Swedish International Development Agency (SIDA), со цел промовирање на најдобрите пракси во женското претприемништво и изградба на национални и регионални женски мрежи и здруженија.
Саемот за женско претприемништво е форма на собири какви што земјите со напредна економија и развиено женско претприемништво, на пример Шведска, го практикуваат веќе со децении. Целта на овие саеми е зацврстување на претприемничката мрежа, создавање нови контакти, размена на нови знаења и искуства. Саемот е организиран на регионално ниво затоа што во повеќето случаи жените претприемачи од ЈИЕ своите деловни прилики надвор од матичната земја ги остваруваат со соседните земји.
На саемот ќе учествуваат министри од Хрватска и Албанија, претставници од стопанските комори од девет земји, жени претприемачи од цела ЈИЕ. Меѓу учесниците се и македонски претставнички од стопанската комора, Македонската мрежа на ментори и останатите домашни организации кои ја третираат оваа тема.
Мери Ен Рукавина – Ципетиќ, директорка на GTF регионалниот центар за родова еднаквост во интервју за business.hr вели дека факт е дека жените се помалку присутни во светот на бизнисот отколку мажите поради воспоставените општествени модели.
„ Жените во претприемништвото немаат иста стартна позиција како мажите со оглед на отежнатиот пристап на капитал и дополнителни потешкотии со кои тие се сочуваат, како недостаток на социјална инфраструктура, на пример градинки, како и поради фактот дека жените по традиција која е изразена во бројни земји од ЈИЕ вообичаено не наследуваат имот, туку првенствено право на тоа имаат мажите. Жените објективно потешко доаѓаат до средства потребни за развој на претприемништвото иако се позастапени во високообразовниот слој на општеството. Жените во се поголем број имаат високо образование и кога би се отстраниле останатите пречки, би имале дури и предност пред нивните машки колеги. Во екот на светската економска криза, претпријатијата што ги водат жени се покажаа социјално почувствителни, жените се помалку склони кон отпуштање на работници и се помалку склони на ризичен капитал што им обезбедува на нивните фирми отпорност на последиците од кризата. Покрај тоа, факт е дека жените секогаш основаат претпријатија во најголем дел од нужда – поради личен и опстанок на семејството, поради губење на постојана работа и со помош на семејството, а не по сопствена иницијатива”, вели таа.
Рукавина – Ципетиќ истакнува дека Турција и Хрватска се лидери во ЈИЕ во развојот на женско претприемништво.
Токму Хрватска е предводник во стратешкиот пристап на женското претприемништво, првата стратегија ја изготви во 2010 година и со самото тоа е пред повеќето земји во ЕУ.
Во интервјуто Рукавина – Ципетиќ вели дека државните институции во сите земји би требало освен стратешко планирање да обезбедат и систематско следење со база на податоци како и зајакнување на социјалните инфраструктури каде што градинките не покриваат ни близу од потребите на жените претприемачи, на пример работното време од 8 до 4 не е усогласено со потребите на претприемништвото воопшто.
„Жените треба да веруваат во сопствената идеја и да не се откажуваат, да се движат. Имаат нееднаков пристап до капитал и би требало да бидат поупорни и посилни – да не се откажуваат од идеите, да се движат и да не се откажуваат кога ќе наидат на потешкотии”, порачува Рукавина – Ципетиќ.
Таа додава дека жените се помалку склони на ризици, повеќе чувствителни кон работниците, имаат помалку отпуштања во нивните фирми, нивната креативност може и мора да се развие и е побарана, а тоа особено се одразува преку социјалните иновации.
Исто така, потенцира Рукавина – Ципетиќ , жените се повеќе склони кон нови модели на претприемништво нагласувајќи ги социјалните фактори, а не само правење профит, а особено е нагласено нивното адаптирање на новите трендови во ЕУ и светот.крај/мф/сд
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Минималната плата ќе се зголеми во март за 1.500-2.000 денари, зголемување пред март ќе значи отпуштање работници, вели Дурмиши
Економско – социјалниот совет на денешната седница не се договори за зголемување на минималната плата барем на 500 евра, според барањето на Сојузот на синдикати на Македонија од мај 2024 година, пред изборите. Министерот за економија Бесар Дурмиши по седницата кажа дека минималната плата во март, со редовното усогласување ќе се зголеми за 1500 до 2000 денари, точно ќе се знае по Нова година, а интервентно зголемување на минималната плата рече дека ќе значи отпуштање работници од малите и средни претпријатија кои нема да го издржат ударот.
„Проекциите се дека следната година инфлацијата ќе падне под 3%. Ние како Влада никогаш не сме биле против зголемување на минималната плата туку преку дијалог оставаме таа да биде договор помеѓу работодавачите и работниците. Сепак, според нашите индикатори во вакви економски услови нема оправданост за интервентно зголемување на минималната плата пред редовното усогласување во март кое е јасно утврдено со закон и кое би било меѓу 1500 до 2.000 денари. Со интервентно покачување малите и средни претпријатија со економски и финансиски проблеми ќе ги отпуштаат вработените. Мене ако ме прашате 1000 евра треба да биде минималната плата, може така да кажеме и да бидеме херои пред народот, но тоа ќе предизвика проблеми кои ќе се видат за два – три месеца“, рече министерот Дурмиши и нагласи дека во регионот добро стоиме оти пониска минимална плата отколку кај нас има во Бугарија, Албанија и Турција.
Го демантираше претседателот на Сојузот на синдикати на Македонија (ССМ), пак, Слободан Трендафилов кој кажа дека од први јануари 500 евра е минималната плата во Албанија, 430 па од јуни 500 евра во Косово, 550 евра во Србија, а Босна и Херцеговина, се веќе далеку, минималната плата таму ќе биде колку просечната плата во Македонија.

Како и во 2022 година во јануари и февруари и оваа 2026 година Трендафилов вели дека ќе преземат конкретни мерки и активности за зголемување на минималната плата и на сите останати плати
Трендафилов вели дека на седницата се зборувало за различен износ на минималната плата кој се движел од 500 до 1000 евра, па остава простор Владата во следните денови да се изјасни за зголемување на минималната плата. Побара да се договорат што е можно побрзо оти во спротивно тие ќе се организираат и ќе постапат како пред три години.
„Ако ја чекавме претходната Влада во 2022 година да го почитува само законот за минималната плата, да не протестиравме, да не штрајкувавме за негова измена и промена на критериумите, денеска работниците ќе имаа 19.000 денари минимална плата“, рече претседателот на ССМ, Трендафилов.
Како и во 2022 година во јануари и февруари и оваа 2026 година Трендафилов вели дека ќе преземат конкретни мерки и активности за зголемување на минималната плата и на сите останати плати.
Минималната плата изнесува 24.397 денари.
Економија
Усвоен буџетот на Општина Илинден за 2026 година
Советот на Општина Илинден го усвои Буџетот за 2026 година, кој изнесува 742.557.000 денари, односно над 12,5 милиони евра.
„Споредбено со минатата година, може да се забележи значителен пораст во средствата со коишто ќе располага Општината. При неговото креирање беа земени предвид остварените приходи и расходи од претходните години, како и реалните проекции за приходите во 2026 година. Буџетот има изразена развојна насока и е подготвен согласно принципот на партиципативно буџетирање, со фокус на реалните потреби и барања на граѓаните и локалната заедница“, соопшти Општина Илинден.
Голем дел од планираните капитални инвестиции се насочени кон изградба, реконструкција и санација на локалните улици и патишта, со цел унапредување на патната инфраструктура во општината. Дополнително, се предвидуваат средства за подобрување на инфраструктурата во стопанските комплекси и локалните економски зони, како и за редовно одржување на постојната патна мрежа.
Во рамки на програмата за заштита и унапредување на животната средина, планирани се средства за изградба на фекална канализација, чистење на одводни канали и речни корита, одржување на јавната чистота, уредување и проширување на зелените површини, пошумување, како и доделување субвенции од најразличен вид со цел подигнување на еколошката свест кај граѓаните.
Буџетот предвидува и значајни вложувања во образованието и предучилишното воспитание, преку набавка на нова опрема, реконструкција и доградба на училишните објекти и детската градинка, како и инвестиции во развој на спортската инфраструктура.
Економија
ЕСМ: Потпишани договори за 97 милиони евра, започнува историски инвестициски циклус во обновливи извори
Денеска беа потпишани договорите за државна гаранција и договорите за заем во вкупна вредност од 97 милиони евра, наменети за два капитални енергетски проекти кои ќе ја трансформираат енергетската слика на државата, соопшти АД ЕСМ.
Од овие средства, вкупно, 87 милиони евра кон АД ЕСМ се наменети за најголемата фотонапонска електрана „Битола 3“, 50 милиони евра од КфВ и 37 милиони евра од Европската банка за обнова и развој(ЕБОР). Уште дополнителни 10 милиони евра од КфВ ќе бидат насочени за реализација на третата фаза од ревитализацијата на државните хидроелектрани.
На настанот на кој присуствуваше претседателот на Владата, Христијан Мицкоски, договорите за државна гаранција ги потпишаа министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска, претставникот на ЕБОР во земјава, Фатих Туркменоглу и директорот на регионалната канцеларија на КфВ, Мориц Реме. Истовремено, генералниот директор на АД ЕСМ, Лазо Узунчев, ги потпиша посебните договори за заем со претставниците на меѓународните финансиски институции.
Министерката за финансии Гордана Димитриеска -Кочоска се заблагодари на Европската банка за обнова и развој и германската КфВ банка кои континуирано стојат зад Република Македонија во реализацијата на значајни проекти во инфраструктурата и особено во енергетскиот сектор и истакна дека Министерството за финансии преку обезбедување државна гаранција овозможи овој проект да добие вкупно 87 милиони евра – 50 милиони од КфВ и 37 милиони од ЕБОР, како и дополнителни 10 милиони евра за ревитализација на хидроелектраните.
„Со овие капитални инвестиции, заедно со АД ЕСМ, ја зајакнуваме домашната енергетска продукција, обезбедуваме стабилно снабдување со електрична енергија и ја поттикнуваме економската стабилност и одржлив развој. Министерството за финансии останува посветено на поддршка на проекти кои ја граделе иднината на нашата држава – зелена, економски силна и енергетски независна“, изјави Димитриеска-Кочоска.
Генералниот директор на АД ЕСМ, Узунчев, истакна дека овој чекор е од суштинско значење за оперативната одржливост на компанијата и за енергетската безбедност на Македонија.
„Нашите стратешки цели веќе се реализираат со голема динамика на терен. Токму денеска ги отвораме понудите за избор на изведувачи за фотонапонските електрани ’Осломеј 2’ и ’Битола 1 и 2’, а истовремено интензивно се работи и на теренска реализација на втората фаза од ветерниот парк ’Богданци’. Преку сите овие проекти, вклучувајќи ја и новата електрана ’Битола 3’, во следните две до три години ќе го зголемиме домашното производство од обновливи извори за повеќе од 200 MW. Тоа не само што значи енергетска стабилност, туку и значаен еколошки придонес со намалување на годишните емисии на јаглерод диоксид за повеќе од 260.000 тони, годишно“, изјави Узунчев.
Како што рече амбасадорката на СР Германија Петра Дрекслер, во текот на изминатите години, Германија и ЕУ обезбедуваа континуирана поддршка за земјава на патот кон одржлива и отпорна енергетска иднина.
„Договорите потпишани од Германската развојна банка KfW, ЕБОР, Владата и ЕСМ се уште еден чекор за овозможување непречена енергетска транзиција преку правилна комбинација на обновливи извори на енергија“, смета Дрекслер.
Посебен фокус во овој инвестициски циклус е ставен и на проектот Ревитализација на хидроелектраните, чија вкупна финансиска конструкција изнесува 47,3 милиони евра, заокружена со денешниот дополнителен договор за заем од КфВ и значаен грант од 10 милиони евра преку ВБИФ механизмот на Европската Унија. Реализацијата на овој капитален проект ќе резултира со зголемување на домашното производство на електрична енергија од нашите хидропотенцијали за дополнителни 50 GWh, годишно.

