Култура
Цуклус филмови на Чехот Отакар Вавра

Од четврток – 27 до 31 јануари во Кинотеката на Македонија ќе биде прикажан циклус посветен на чешкиот режисер Отакар Вавра, кој својот прв кус докуметарец го снимил во 1931 г. а последниот исто така кус во 2003 г.
Речиси сто-годишниот режисер Отакар Вавра е токму оној филмски автор кој ги донесе поетиките на модерниот Европски филм во чешката кинематографија. Тој и’ припаѓа на филмската генерација од 30-ите години на минатиот век, генерацијата која иритирана од провинцијализмот и непрофесионалноста на тогашниот чешки филм, ја отвори вратата кон модерниот и професионален филм во Чешка. Вавра, во тоа време студент по архитектура, бил привлечен од авангардните левичарски уметнички струи во тоа време. Негова цел – чешкиот филм да стане уметност.Во периодот 1931 – 1936 година, Вавра се јавува и како писател на сценарија. Тој често и блиско соработува со познатите чешки писатели како што се Карел Чапек, Јан Дрда, Милош В. Кратохвил, Јан Оченашек, Франтишек Павличек, како и со поетите Франтишек Хрубин и Јиржи Шотола.Неговата прва филмска награда ја добива во 1938 година, на Венецијанското биенале. Тогаш тој има 27 години, и во Венеција се претставува со дури три филма: „Приказнат ана филозофот“, „Клуб на девици“ – со кој ја добива престижната награда Златен лав на филсмкиот фестивал во Венецеија, и филмот „Десетвеност“.Неговата уметничка активност го достигнува својот зенит во 1960-ите од минатиот век. Заедно со чешкиот поет Франтишек Хрубин, тој ја одбележува и ги акцентира – високо критички настроен кон реалноста на својата земја, настојувајќи филмски да се справи со бедниот и нискостандарден живот преку примерот испосничкиот живот на главниот лик во филмот „Златна Ренета“ во 1965. Филмот е награден со наградата Златна школка на Филмскиот фестивал во Сан Себастијан, како и наградата Златна глава на Фестивалот во Акапулко. Заедно со Франтишек Хрубин создава уште еден артистички и лирски поетизиран филм „Романса за корнет“ во 1966 г.Во 1969 г., го снима одличниот историски спектакл „Лов на вештерки“, филм за инструираните и лажни судења и егзекуции на жени обвинети за вештерство во Северна Моравија во 1670-ите. Алчната инквизиција иницира серија судења во кои учествувале стотици луѓе, од кои 112 се запалени на клада.Отакар Вавра е автор на 82 сценарија и 49 филмови. Неговиот особен стил на снимање филмови е во паралелното водење на две или повеќе наративни линии во филмот. Познат е и по својата висока способност за работа со масовни сцени и кабасти сценографии, како и за особена сензитивност во прикажувањето на чешките природа и луѓе…Неговата едукативна страна кон чешкиот филм е огромна – судејќи само по фактот дека им бил професор на многу значајни и светски познати чеќки и странски режисери. Тој, со група чешки филмски автори од тоа време, го основаат Факултетот за филм при Академијата за сценски уметности (ФАМУ) во Прага во 50-ите години од минатиот век. Помеѓу неговите студенти се и „оскаровците“ Милош Форман и Јиржи Менцел, Вера Хитилова, Евалд Шкорм, и Емир Кустурица.Неговата работа и визии имаат огромен ефект и големо влијание не само на чешката, туку и пошироко на европската кинематографија.Претставите почнуваат секој ден од 20 часот, почнувајќи од четвртокот со „Девојка во сино“ по заедничко сценарио на Феликс де ла Камара, Отакар Вавра, Олдрич Нови, која е комична приказна за еден ерген вљубен во девојка од слика. Срамежливиот Јан Караш успешно избегнува да влезе во љубовна врска и ноќите ги минува во кафеани заедно со своите пријатели. Неговиот проблем е во тоа што е вљубен, но не во девојка што ја познава, туку во лик од една слика што му ја оставиле на чување. Еден ден Караш ја бакнува сликата, и девојката облечена во син фустан оживува.Во петок е проекцијата на филмот „Кракатит“, снимен 1947 г., кој е научно-фантастичен филм според романот на Карел Чапек за откритието на Кракатит, моќниот експлозив. По случајната експлозија предизвикана во неговата лабораторија, научникот Прокоп има халуцинации. Набргу дознава дека во таква изменета состојба на свеста, формулата за откриениот убиствен експлозив ја кажал на еден од своите колеги. Прокоп ќе се обиде да го спречи ширењето на формулата, но многу мрачни сили се заинтересирани за производството на ваквото опасно оружје.На 29-ти јануари – сабота, ќе бид еприкажан „Нема барикада“ кој е драма за историските денови во мај 1945 г. и судбината на неколку луѓе во Холешовице, предградието на Прага. Сите тие, активно вклучени во борбите за време на војната, сега го организиранизираат отпорот против германската окллопна единица што влегува во Прага. За таа цел поставуваат барикади на мостот во близина на барокната палата Троја, културно и историско наследство, ризикувајќи овој споменик да биде уништен во очајничките обиди на непријателот да не се предаде.Во недела на програмата е филмот „Златна кралица“. Станува збор за психолошка драма за стареењето и соочувањето со минатото, адаптација на автобиографското дело на поетот Франтишек Хрубин, Еден педесетгодишник се враќа во селото во кое ја минал младоста, па решава да ја побара својата поранешна љубов. Мора да преноќи во домот на своите роднини, но нивните секојдневни грижи му ја рушат идеалистичката слика што ја има за животот. Му навираат спомени, а некои од нив наликуваат на лош сон.Во понеделник на 31- јануари овој циклус за филмските сладокусци ќе бид езатворен со проекцијат на споемнатиот „Лов на вештерки“ од 1963 г. Со оглед на годините кога се создавани делата на Вавра, тие се во црно-бела техника, а пред скопските филмофили ќе бидат прикажанни без интервенции од современите техниологии.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Промоција на „Ќумур смоквин млеч“, дебитантската стихозбирка на Стефан Спасовски

В четврток од 20:00 часот, во кафе-книжарницата „Буква“ ќе се одржи промоцијата на „Ќумур смоквин млеч“, збирката првенче на младиот поет Стефан Спасовски. Преку разговор и читање на дел од песните ќе биде претставена стихозбирката.
Промотор ќе биде Андреј Медиќ Лазаревски, кој во својот текст за стихозбирката пишува: „’Ќумур смоквин млеч’ е стегната и јасна стихозбирка, со избистрен јазик, структурно одлично обмислена, интертекстуална и интердискурзивна книга. Таа е во широк дијалог со современата, пред сѐ, македонска книжевност, рефлектирајќи прашања кои се земени од општото, традиционалното и перенијалното, вметнувајќи ги во личните прашања, современиот контекст на светот во кој живееме и длабоко интимните проблеми и ставови.“
„Ќумур смоквин млеч“ беше наградена со Антев часовник од Меѓународната поетско-културна манифестација „Анте Поповски – Антево перо“ за необјавена поетска збирка од млад автор и организаторите на манифестацијата за стихозбирката велат дека е интересно патување по сетилните меридијани на поетовата млада душа.
Стефан Спасовски е студент на Катедрата за македонски јазик на Филолошкиот факултет „Блаже Конески” во Скопје. Дел е од тимот на кафе-книжарницата „Илика“, а во Здружението за афирмација на младинската култура „Култура Бета“ работи врз јазично уредување и редакција на текстовите. Бил дел од уредничкиот одбор на студентското списание „In medias reѕ“. Се занимава со пишување есеи и поезија. Има учествувано на повеќе поетски читања („Поетска епизода“, Скопски поетски фестивал…).
Култура
Гала концерт на отворено „Од #MOБ за Скопје“

Националната опера и балет на 5 јули со почеток во 21 часот на Плоштадот Мајка Тереза (на платото пред МОБ) ќе одржи гала концерт „Од #MOБ за Скопје“,
Концертот ќе се одржи во чест на 200 годишнината од раѓањето на Јохан Штраус, еден од најзначајните композитори на виенската класика. Ќе настапи оркестарот при МОБ составен од 80 музичари, под диригентска палка на маестро Винценц Праксмарер и солистите Бригита Симон и Иван Наумовски, со репертоар составен од најпознатите валцери, арии и маршеви на Штраус.
Овој уникатен концерт е организиран во соработка со Австриската Амбасада во Скопје, со поддршка од институциите и приватниот сектор и ќе биде сниман и директно пренесуван на каналот на МРТ1.
Култура
Проекција на седум кусометражни играни филма во Кинотеката

На 2 јули (среда) со почеток во 20 ч., во летното кино „Мирно лето“ на Кинотеката на РСМ ќе се одржи проекција на седум кусометражни играни филмови работени според сценарија на македонски писатели.
На програмата се филмовите: „Сонце зад решетки“ од 1957 г., по сценарио и во режија на Славко Јаневски; „Твојот роденден“ од 1961 г., по сценарио на Илхами Емин, во режија на Здравко Велимировиќ; „Невољите на покојникот К. К.“ од 1963 г., по сценарио на Коле Чашуле, во режија на Здравко Велимировиќ; „Давид, Голијат и петел“ од 1960 г., по сценарио и режија на Славко Јаневски; „Лифт горе, лифт долу“ од 1967 г., по сценарио на Ташко Георгиевски, во режија на Душан Наумовски; „Човекот во црно“ од 1970 г., по сценарио на Мето Јовановски, во режија на Бранко Ставрев и „Споменик“ од 1968 г., по сценарио на Бошко Смаќоски, во режија на Вељо Личеноски.
Проекцијата е организирана од Кинотеката на РСМ, во соработка со Друштвото на писателите на Македонија, а селектор на програмата е вонр. проф. д-р Атанас Чупоски, вработен како филмолог советник во Кинотеката и член на ДПМ.