Култура
„Млад отворен театар“ стартува на 19 септември

Меѓународниот театарси фестивал „Млад отворен театар“ оваа година по 34 пат ќе започне на 19 септември. До 26 септември ќе бидат прикажани 15 театaрски проекти, кои во себе носат нова и револуционерна естетика
Претставите се обединети под мотото „Твоето огледало“, кое се надоврзува на минатогодишната парола „Мојот мал свет“. Инспирирани од бајката за принцот претворен во жаба, мотото на овогодинешните театарски претстави го карактеризира бегството од себе, желбата да се биде некој друг, желбата за нов свет. „Твоето огледало“ е средбата на Другиот во нас, а театарот ја симболизира таа вечна желба за поистоветување на гледачот со она што го гледа пред себе поради постојаната потреба од воајеризам кои го наметнуваат медиумите денес. Фестивалот на 19-ти, во Младинскиот културен центар, ќе биде отворен со проектот „Касандра“ – копродукција помеѓу четири театарски фестивали: црногорскиот „Теута“, словенечкиот „Ex Ponto“, српскиот „ИНФАНТ“ и „МОТ“. „Касандра“ веќе беше прикажана на фестивалите „Теута“ и „ИНФАНТ“, како и на Тиватското културно лето, а следува нејзина премиера на „Ex Ponto“. Претставата е по текст на Љубомир Ѓурковиќ, во режија на Слободан Милатовиќ, а извршен продуцент е Дамир Домитровиќ – Кос, инаку годинашен селектор на „МОТ“. На 20 септември, на сцената на Македонската опера и балет ќе гостува Драмскиот театар од Варна, Бугарија, со претставата „Калигула“, едно современо и радикално читање на животот на овој историски лик.На 21 септември во МКЦ ќе биде изведена „Кревко“ на веќе редовниот гостин на „МОТ“, Словенско младинско гледалишче. Оваа претстава во последните две години е најизвезуваниот театарски продукт од Словенија. На 22 септември во МОБ гостува Националниот театар од Сибиу, Романија со претставата „Пантагруел“ на режисерот Силвио Пуркарете, еден од водечките европски режисери во моментов. Претставите на Пуркарете се дел од најпрестижните европски театарски фестивали, како на пример фестивалот во Единбург. На 23 ќе биде изведена претставата „Евита“ на театарот Хотел Булиќ од Загреб, Хрватска. „Евита“ е претстава во која најмногу се препознава овогодинешното мото на фестивалот, а говори за поранешната прва дама на Аргентина и нејзината борба со себеси. Истата вечер ќе биде изведена и првата премиера на фестивалот. Станува збор за претставата „Ескуриал“, копродукциски проект на „МОТ“, Градскиот театар и Драмски театар – Скопје, во режија на Ристе Алексовски.Како најголем спектакл оваа година се најавува гостувањето на Шовинистен-3-раум-Анатоми Театар од Австрија на 24 септември, со претставата „Пансион Ф“ за австрискиот монструм Јозеф Фрицл, кој ја заробил и ја силувал својата ќерка 24 години и има 7 деца со неа. Режијата и текстот се на Хурберт Крамер, контроверзен режисер и актер од Австрија, кој и игра во претставата, а е најавена како ултимативна сатира за медиумите и жртвите кои ги произведува жолтиот печат, медиумската порнографија. „’Жртвите прават профит’ е реалниот интерес на жолтиот печат. Во овие медиуми и нивните потресни приказни за случаи како Фрицл, жртвите се повторно силувани и злоупотребувани и така сe додека нивните приказни се продаваат. Еден вид медиумска порнографија со скриените желби на невротичната публика, која се идентификува со бруталноста на злоупотребувачите.Вистинскиот скандал е патријархалниот систем на ѕид на тишина околу жртвите на сексуалното насилство. Тоа е болка на секое општество. Многу често член на семејството е оној што злоупотребува. Членовите што најчесто треба да се столбови на фамилијата. Но ова патолошко насилство се смета за ‘нормално’. Дури се смета и за одговорен систем на функционирање на денешното патријархално општество, перманентно насилство врз оние на кои најмногу им треба грижа“, пишува на сајтот на виенскиот театар. Уште на почетокот претставата предизвикала контроверзни реакции. Првичниот наслов и бил „Пансион Фрицл“, но откако режисерот почнал да добива смртни закани, го променил во „Пансион Ф“. Плакатите за претставата постојани биле симнувани, а на премиерата, на 23 февруари, имало полициско обезбедување, а еден период била забранета да се изведува.На денот на преставата Крамер ќе одржи и едно предавање за театарот, медиумите, политиката…Истата вечер на 24-ти следува втората премиера на фестивалот – „Празен град“ во режија на Андреј Цветановски, копродукција помеѓу „МОТ“, Културниот центар Фишта и Градскиот театар. Премиерата ќе се одржи во рамки на програмата „Ѕвездите што доаѓаат“, во која секоја година се промовираат нови режисерски имиња. Како и на минатите изданија и оваа година на „Млад отворен театар“ следува вечерта посветена на македонската театарска продукција, при што ќе биде прикажани пет домашни претстави: „Телефонот“ на Театарот за деца и младинци, „Маркиза“ на Драмски театар – Скопје, „Учителот Џинот“ на Народниот театар од Велес, „Едип“ на театарот Квартет и Планет прес продукција и „Другата страна“ на Мал драмски театар – Битола. Македонскиот отворен театарски ден ќе го проследат неколку селектори и директори на театарски фестивали од Европа. Селектор на преставите е актерот Висар Вишка.Затворањето на фестивалот „Млад отворен театар“ е на 26 септември со спектаклот „Сума“ на Егзос од Швајцарија, во рамки на манифестацијата „Бела ноќ“. Исто така, во рамки на фестивалот, на 24 септември ќе има вечер посветена на актерот Бошко Бозаџиевски кој почина минатата година. По тој повод ќе биде отворена изложба на фотографии „Мојот личен фотограф“, а Буден театар ќе изведе поетско кабаре насловено „Неисцрпен“.Покрај театарската програма, оваа година фестивалот ќе понуди и богата музичка програма, концерти и настапи во клубот МОТ по секоја театарска претстава. Така, театарскиот фестивал ќе го збогатат настапите на Мирко Попов, групата „Мелодром“ од Словенија, проектот „Цирко Еуропиа“ на Горан Трајковски, „Штудгарт онлајн“ (Србија), „Кло“ ( Македонија), „Кома стерео“ (Словенија), „Вуди Ален и Хана џез трио“ (Македонија), Сашко Костов и диџеј Рубенс Муратовски. Селектор на музичката програма е Владица Младеновски.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Љутков: Културното наследство не е минато што го чуваме по инерција, туку иднина што ја градиме со свест

Министерот за култура и туризам Зоран Љутков, австрискиот амбасадор Мартин Памер, претседателот на Управниот одбор на ЕВН Македонија, Волфганг Мајер, и директорката на Археолошкиот музеј на Македонија, Магдалена Манаскова, го посетија археолошкиот локалитет Тумба Маџари по повод потпишување Договор за долгорочно користење на парцела во сопственост на ЕВН што е во рамките на локалитетот.
Локацијата што денес се отстапува за долгорочно користење, во рамките на археолошкиот локалитет Тумба Маџари, станува дел од живата мрежа на научна работа, теренски истражувања, едукација и развој.
Кога јавниот и приватниот сектор застануваат на иста страна, на страната на заедничките општествени вредности, тогаш и ефектот никогаш не изостанува. Со потпишувањето на денешниот договор, локалитетот Тумба Маџари добива нова перспектива.
Љутков упати благодарност до Волфганг Мајер, претседател на Управниот одбор на ЕВН Македонија, до ЕВН како компанија и до австрискиот амбасадор Мартин Памер за континуираната соработка во областа на културата.
Министерството за култура и туризам стои зад оваа иницијатива, активно поддржувајќи ја соработката меѓу јавниот и приватниот сектор, создавајќи широк круг на поддршка и ангажман. Оваа партнерска врска не само што го зајакнува нашиот културен идентитет туку, исто така, го поттикнува развојот на туризмот и на економијата, притоа создавајќи нови можности за локалните заедници. Потпишувањето на денешниот договор не е само правен акт, ова е чин на зрелост на заедницата што го препознава културното наследство како вредност што има смисла само кога заеднички се чува и се споделува.
Култура
Концерт на Дони Мекаслин и националниот џез-оркестар

На 14 јули 2025 година, со почеток во 21:00 часот, во Македонскиот народен театар, љубителите на џезот ќе имаат можност да присуствуваат на извонреден концерт, заеднички настап на еден од најсмелите и највпечатливи саксофонисти и композитори на современата џез сцена, Дони МекКаслин и Националниот џез оркестар. Диригент на концертот ќе биде маестро Владимир Николов.
Името на Дони МекКаслин (САД) стои зад едно од најзначајните музички изданија на 21 век – Blackstar, последниот албум на Дејвид Боуви, на кој токму МекКаслин беше една од клучните креативни сили што го обликуваа неговиот експериментален звук. Од тој момент, МекКаслин продолжува да ги редефинира границите на џезот, создавајќи музика која живее на пресекот меѓу жанровите – каде електрониката, арт-рокот и импровизацијата се среќаваат со слободата на изразот. За тоа сведочат албумите Blow. (2018) и I Want More (2023) – хибриден звук кој не припаѓа на еден жанр, туку на уметноста како процес на преобразба.
New York Times за еден негов концерт напиша: „Сè започна со синтисајзер што пулсира во слободен ритам, за потоа да премине во тенор-соло што звучеше и како бура и како молитва.“
Билетите за концертот може да се набават online на MKTickets и на продажните места на МКТикетс. На самиот ден на концертот билетите ќе бидат достапни и на билетарницата на Македонскиот народен театар (МНТ).
Култура
Изложба посветена на ансамблот „Мањифико“ во Градскиот музеј во Крива Паланка

Ретроспективната изложба посветена на еден од најзначајните македонски музички состави – ансамблот „Мањифико“, кој во своето 31- годишно постоење остави длабоки траги во македонската и меѓународната музичка сцена, ќе биде отворена на 5 јули (сабота) 2025, со почеток во 20,30 часот, во уметничката галерија на ЛУ Градски музеј Крива Паланка.
Изложбата е екслузивен и траен спомен и чествување на богатиот опус на „Мањифико“ со обемна збирка од над 240 селектирани експонати, фотографии, постери, документи, аудио-визуелни снимки и архивски материјали кои сведочат за извонредната уметничка активност и достигнувањата на овој реномиран состав. Меѓу нив е и монографијата „Ансамблот Мањифико мит-легенда или реалност“, чиј автор е еден од основачите и член на овој состав Пантелеј-Панче Кочовски.
Експонатите вклучуваат 32 големи постери и 15 оригинални плакати од концерти и настапи, над 60 паноа, над 200 селектирани уметнички фотографии, аудио и видео касети, ЦД и ДВД изданија, признанија, студиски снимки, концертни програми, сценографски документи и монографското издание.
Изложбата, со која се одбележуваат 65 години од основањето на славната група, пред се, е посветена на починатите членови на „Мањифико“, сите извонредни музички ументици, на чело со вокалниот солист и ѕвезда на ансамблот, Невенка Кочовска. Во чест на овој екслузивен настан, дел од репертоарот на легендарниот состав ќе отпеат Лидија и Тања Кочовски, наследничките на Панче и Невенка.
„Последно што посакав е да оставам траен спомен на ансамблот преку експонати, сведоштва и фактографија и да ја запознаам македонската јавност со нив“, вели Панче Кочовски автор на изложбата и на монографијата.
Ансамблот „Мањифико“ е основан во далечната 1959 година и во својата 31-годишна уметничка одисеја достигнува интернационална и интерконтинентална афирмација. На својот репертоар има над 320 композиции од Латинска Америка и Шпанија, од кои над 220 на носачи на звук, 80-тина нумери за 30-тина радио станици во поранешна Југославија и Европа, 28 мали музички плочи, 5 ЛП албуми, 4 аудиокасети, 2 ЦД и неколку ДВД изданија. Најголем дел од изданијата се продавани во златен и сребрен тираж.
Во своето над 30-децениско постоење, ансамблот „Мањифико“ има настапувано во над 42 земји ширум светот, вклучувајќи ги: Австрија, Италија, Русија, Турција, Индија, Египет, САД (Индијана, Калифорнија, Илиноис, Мичиген, Невада), Австралија, Азербејџан, Казахстан, Узбекистан, Шведска, Германија, Бугарија, и многу други. Изведени се околу 4300 концерти, со вкупна публика од над 8.700.000 посетители. Ансамблот учествувал и во театарски продукции, снимал музика за телевизија и филм, а во 16 ТВ студија низ Европа и СССР се снимени над 140 телевизиски емисии и блокови, со учество на бројни познати вокални солисти. Има настапувано и за југословенскиот претседател Тито, пред мексиканскиот претседател Лопез Матеоз, како и о победникот на Сан Ремо Тони Далара. Иако главниот репертоар е составен од латиноамериканска музика, на интернационалните настапи „Мањифико“ изведува и македонски и југословенски хитови како музичка идентификација на ансамблот и регионот. Истовремено, како познати филантропи, имаат одржано и преку 600 хуманитарни коцерти, меѓу кои и за земјотресот и поплавата во Скопје.
Покрај Невенка и Панче, дел од „Мањифико“ биле и врвните музичари Крсто Таушанов, Петар Галев, Димитар Томов, Јане Коџабашија, Хозе Свиличиќ, Владимир Нигојевиќ, Миле Барбаровски, Коце Икономов, Миле Лукаров, Димитар Павловски и менаџерот Борис Низамовски.