Наука
Во Стокхолм ќе биде објавен добитникот на Нобеловата награда за физика
Во шведската престолнина Стокхолм во вторникот ќе биде соопштено името на лауреатот на годинешната Нобелова награда за физика којашто ја доделува Кралската шведска академија на науките.
Според прописите на фондацијата, имињата на кандидатите кои се номинирани за наградата ќе може да бидат објавени по 50 години. Оттаму, според востановената традиција, имињата на можните кандидати за наградите се само претпоставки на новинарите и стручната јавност.
Медиумскиот конзорциум Tomson Reuters, прогнозирајќи за можните кандидат за Нобеловата награда за физика врз база на нивната работа, како најверојатни претенденти годинава ги смета американските истражувачи Роналд Древер, Кип Торн и Рајнер Вајс. Научниците се втемелувачи на ласерската интерферометричка гравитационо-бранова опсерваторија LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory), што овозможи експериментално да се откријат гравитационите бранови, а сигналот доаѓа од сраснувачки црни дупки.
Гравитационите бранови биле регистрирани со LIGO и тие претставуваат своевидни просторно-временски флуктуации кои отстапуваат од масивните објекти, кои се движат со променливо забрзување. Откритието било направено на 14-ти септември 2015 година во 5,51 часот утрото по времето на Источниот брег на САД истовремено во две референтни опсерватории – во државите Луизијана и Вашингтон.
Постоењето на космичките гравитациски бранови уште во 1915 година го претпоставил Алберт Ајнштајн во неговата општа теорија на релативитетот. Експерименталното потврдување и постоењето на нивното постоење научниците од LIGO го објавија во февруари 2016 година.
Меѓутоа, шведските новинари се сомневаат дека овие научници ќе бидат добитници на престижната награда годинава, бидејќи своите резултати тие ги објавија по истокот на рокот за пријавување на кандидатите за признанието..
Меѓу другите кандидати за наградата се споменуваат и научниците кои го предложија методот за управување со хаосот OGY. Наречен е така според иницијалите од презимињата на научниците автори на методата: Американецот Едвард От, Шкотланѓанецот Селсо Гребоги и Американецот Џејмс Јорк.
Шведскиот весник Dagens nyheter, кој традиционално ги објавува своите прогнози за кандидатите за Нобеловите награди, го свртува вниманието на истражувачките работи на полето на квантната механика.
Наградата годинава, претпоставува весникот, многу е можно да ја поделат тројца физичар коишто со години наназад се споменуваат меѓу можните лауреати: Французинот Ален Аспе, Австриецот Антон Цајлингер и Американецот Џон Клаузер. Имено секој од нив има свој придонес во описот на ефектот од квантната испреплетеност, кога честичките кои некогаш биле дел од ист систем продолжуваат да го одржуваат меѓусебниот контакт на големи растојанија. Познавањата во оваа област се многу актуелни денес за развивањето на супербрзите квантни компјутери.
За можни добитници се сметаат и Израелецот Јакир Ахаранов и Британецот Мајкл Бери поради нивното откритие на квантните феномени, кои сега се нарекуваат ефектот на Ахаранов и фазата Бери.
Церемонијата на доделувањето на наградите ќе се одржи во Стокхолм на 10-ти декември, на денот на смртта на основачот на Нобеловата награда, шведскиот претприемач и изумител Алфред Нобел (1833-1896). Сумата за секоја од наградите годинава изнесува 8 милиони шведски круни, или според важечкиот курс 932.000 американски долари.
Нобеловата награда за физика минатата 2015 година им припадна на Канаѓанецот Артур Б, Мекдоналд и на Јапонецот Такааки Каџи за откривањето на осцилациите на неутрината./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Наука
Кометата која милиони години патувала до Земјата ќе биде видлива со голо око во октомври
Kометата Ц/2023 А3, позната како Цушиншан-АТЛАС, ќе се појави на небото следниот месец. Новооткриената комета поминува покрај Земјата и луѓето во јужната хемисфера веќе имаат можност да видат комета која патувала милиони години за да стигне до нас.
Таа би можела да биде светла како Венера, со што би била една од најсветлите комети во северната полутопка во последните 100 години.
„Изгледите се одлични дека ќе имаме визуелно импресивен вечерен приказ во средината на октомври. Доколку времето дозволува, кометата ќе биде видлива во целата северна полутопка. Дури и градските светла нема да ја придушат“, изјави Шјиченг Џанг од опсерваторијата „Лоуел“ во Аризона.
Кометата првпат била забележана од кинеските астрономи во јануари лани и ова ќе биде првпат луѓето да ја видат.
„Кометите како Ц/2023 А3 се големи правливи ледени топки и кога ќе почнат да се приближуваат до сонцето, тие се загреваат и испуштаат гасови и прашина и така се создава она што изгледа како опашка на кометата“, кажа Пол Дилејни, почесен професор по физика и астрономија на универзитетот Јорк во Торонто.
Наука
Здравиот начин на живот го неутрализира влијанието на генетиката за повеќе од 60 проценти, покажува истражување
Здравиот начин на живот може да го компензира влијанието на генетиката за повеќе од 60 проценти и да додаде уште пет години на животот, според првата студија спроведена на оваа тема.
Добро е познато дека некои луѓе се генетски предиспонирани за пократок животен век, објави Гардијан.
Исто така, добро е познато дека факторите на животниот стил, особено пушењето, консумирањето алкохол, исхраната и физичката активност, можат да влијаат на долговечноста.
Сепак, досега не е направено истражување за степенот до кој здравиот начин на живот може да се спротивстави на генетиката.
Наодите од неколку долгорочни студии сугерираат дека здравиот начин на живот може да ги ублажи ефектите од гените што го скратуваат животот за 62 проценти и да додаде дури пет години на животот.
Резултатите беа објавени во списанието BMJ Evidence-Based Medicine.
Оваа студија ја појаснува клучната улога на здравиот начин на живот во ублажувањето на влијанието на генетските фактори врз скратувањето на животниот век, заклучија истражувачите.
Студијата опфатила 353.742 луѓе од Обединетото Кралство Биобанка и открила дека оние со висок генетски ризик за пократок живот имаат 21 отсто зголемен ризик од рана смрт во споредба со оние со низок генетски ризик, без оглед на нивниот животен стил.
Наука
Балканот ќе биде еден од најтешко погодените региони во Европа, ниту на Mакедонија не ѝ се пишува добро
Иако научниците имаат алатки и методи за мерење на влијанието на климатските промени – како може тоа да се направи така што поединецот, во својот живот, има одредена вредност со која може да измери како, под влијание на климатските промени, неговиот живот е исто така се менува?
Не е лесно да се замисли што точно е „просечно глобално затоплување од 1,5 °C или 2 °C“ и како тоа ќе го промени нашето секојдневие, пишува Слободна Далмација.
На ова се обратија истражувачите од Технолошкиот институт во Масачусетс (МИТ)”; тие развија нов начин за мерење на влијанието на глобалното затоплување во реалниот живот и предвидување на долгорочните ефекти. Излегува дека и луѓето на Балканот ќе ја чувствуваат значајната промена.
Мерката на научниците од МИТ, создадена со помош на податоци од 50 различни климатски модели, е одредена од тоа колку ќе се зголеми или опадне бројот на „надворешни денови“ на различни дестинации низ светот до 2100 година, односно 24-часовни периоди кога температурите се доволно удобни за повеќето луѓе да се вклучат во активности на отворено, без разлика дали се за работа или за одмор. Ова се денови кога не е ниту премногу топло, ниту премногу студено, што научниците го сместуваат во температурен опсег од приближно помеѓу 10 °C и 25 °C, без екстремни временски појави.
Студијата на МИТ покажа дека тропските дестинации ќе доживеат најголеми промени во деновите на отворено. Најголемиот удар ќе го претрпи Доминиканската Република која до крајот на векот ќе губи дури 124 дена пријатно време годишно. Мексико, Индија, Тајланд и Египет ќе изгубат половина од тие денови.
Во Европа, на север ќе има повеќе денови со пријатно време бидејќи зимите ќе станат потопли, но на југ екстремните горештини во летните месеци ќе предизвикаат намалување на деновите на отворено.
Според податоците на МИТ, Балканот најверојатно ќе биде еден од најтешко погодените региони во Европа. Така Албанија ќе загуби 30 дена, Србија 26, Македонија 21, Бугарија 17, а Романија 12 дена. На југ, Грција би можела да изгуби 37 денови на отворено до 2100 година поради екстремните горештини помеѓу мај и јуни, според студијата на МИТ.
Промени ќе доживее и Пиринејскиот Полуостров: Португалија ќе има 33, а Шпанија 13 помалку денови на отворено.
Истражувачите велат дека разликата веќе се чувствува во Европа, при што луѓето избираат каде да патуваат врз основа на сè поекстремните жештини на претходно популарните дестинации.
Северна Европа ќе доживее попријатни денови, но причините за тоа не се добри вести. Франција, Германија и Австрија ќе добијат меѓу 18 и 52 дена пријатно време до 2100 година, главно поради потоплите зими, но ова би можело да биде фатален удар за и онака борбената скијачка индустрија во Европа. Поради недостигот на снег, се размислува за замена со вештачки снег, но многумина мислат дека тоа ни оддалеку не би помогнало да се одржи скијачката индустрија, за која „пријатни“ и целосно профитабилни „денови на отворено“ се само оние со многу реални снег.