Свет
Тајноста на банкарските сметки во Македонија како швајцарско сирење
Банкарските сметки во Македонија, и тоа пред се на функционерите и
политичарите станаа инструмент за обелоденување на корупциски скандали, подмитување,
но и начин преку следење на трансакции да се открие некој што се крие надвор од
државата.
КОЈ СЕ МОЖЕ ДА ЅИРНЕ ВО БАНКАРСКИТЕ СМЕТКИ?
Банкарските сметки во Македонија, и тоа пред се на функционерите и
политичарите станаа инструмент за обелоденување на корупциски скандали, подмитување,
но и начин преку следење на трансакции да се открие некој што се крие надвор од
државата. Доволна потврда за тоа е случајот со поранешниот министер Бесник
Фетаи, кој беше уапсен во Хрватска со следење на трансакциите на неговата
„виза“ картичка издадена од Стопанска банка. И последните обвинувања за
докторот Сашко Кедев, преку јавно презентираните сомневања од СДСМ, се
однесуваа на неколку трансакции во Стопанска и Тутунска банка од фармацевтска
куќа за патувања на конгреси.
Прашањето за банкарска тајна е регулирано и во новиот предлог закон за банки.
Во него се вели дека документите, податоците и информациите кои се стекнати при
вршење на банкарски и други финансиски активности за поединечни лица и
трансакции со поединечни лица, како и за депозитите на поединечни лица
претставуваат банкарска тајна која банката е должна да ја заштити и чува.
„Лицата со посебни права и одговорности, акционерите и вработените во банката,
како и лицата што преку давање услуги на банката имаат пристап до документи, податоци
и информации се обврзани да ги чуваат, можатда ги користат исклучиво за целите за кои се добиени и не смеат да ги откријат
на трети лица”.
Познатиот скопски адвокат Александар Тортевски вели дека во Македонија постои
институтот банкарска тајна, меѓутоа не толку ригидна како што е на пример
случајот со Швајцарија. Тој вели дека во Македонија, истражните органи и досега
ја користеле можноста врз база на одредени сознанија да побараат судски налог
за да ја проверат состојбата на одредена банкарска сметка кај лице осомничено
за одредено дело или пак да побараат увид во патот на парите од една на друга
сметка.
– Доколку се открие дека во банката има инсајдер што би издавал информации за
сметката на одреден клиент, тоа е лоша порака за останатите клиенти што ќе ја
изгубат довербата во банката. Сепак, обвинителите кај нас не покренуваат
постапки против некој што открил податоци од нечија банкарска сметка. Според
регулативата во банките, веројатно службеник што би открил вакви податоци би
можел да одговара за откривање деловна тајна – вели Тортевски.
Љубица Рубен, правен експерт вели дека банките не смеат да откриваат податоци
од сметки на физичките и правните лица без нивна дозвола.
– Тоа е кривично дело злоупотреба на службена должност. Таман работа, кој што
сака да може да увиди со колку пари располага одредено лице. Оваа постапка е
легитимна само доколку клиентот се согласи и дозволи увид во неговата банкарска
сметка – вели Рубен.
Во предлог законот се вели дека банкарските тајни можат да бидат откриени само
ако со закон е пропишано објавување на податоците и информациите и ако
коминтентот дал писмена согласност за откривање на податоците. Во текстот на
законот е наведено дека лицата со посебни права и одговорности, акционерите и
вработените во банката можат да откријат податоци ако по законски утврдени
надлежности тоа го побараат судовите, Народната банка или друг супервизорски
орган овластен со закон, Управата за јавни приходи, Дирекцијата за спречување
на перење пари, Финансиската полиција, Државниот девизен инспекторат за
контрола на девизното работење, Фондот за осигурување на депозити и ако
податоците се соопштуваат за потребите на функционирање на Кредитниот регистар
на Народната банка.
Во законот се вели дека раководните лица, вработените и акционерите кои дошле
до вакви документи, податоците и информации се обврзани да ги чуваат, можат да
ги користат исклучиво за целите за кои се добиени и не смеат да ги откријат на
трети лица, освен во случаи и во постапка утврдена со овој или друг закон. Во
предлог-законот се наведува и дека оваа обврска продолжува и по престанокот на
работниот однос или статусот врз основа на кој е остварен пристап до
податоците, кои се сметаат за банкарска тајна.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Во понеделник во Лондон, состанок меѓу Зеленски, Стармер, Мерц и Макрон за Украина
Во понеделник во Лондон за Украина ќе разговараат претседателот Зеленски, британскиот премиер Кир Стармер, францускиот претседател Емануел Макрон и германскиот канцелар Фридрих Мерц.
Макрон денеска на платформата Икс (X) најави дека тие „ќе ја разгледаат ситуацијата и тековните преговори во рамките на американското посредништво“ за мир во Украина.
„Мора да продолжиме да вршиме притисок врз Русија за да ја принудиме да склучи мир“, напиша Макрон, осудувајќи ги руските напади минатата ноќ врз украинската енергетска и железничка инфраструктура.
Денеска на социјалните мрежи Зеленски напиша дека целта на тие руски напади била да „страдаат милиони Украинци“ и дека ваквите напади „бараат одговор и дополнителен притисок“ врз Москва, објави парискиот весник „Ле Монд“.
Свет
Хаварија во Украина: Нуклеарната електрана Запорожје остана без напојување, од Чернобил се шири радијација
Премиерката на Украина, Јулија Свириденко соопшти дека во ноќниот руски напад биле оштетени енергетски објекти во Запорожје, а десет населби останале без струја.
Таа на Телеграм истакна дека одржала итен состанок со министерот за внатрешни работи, вршителот на должноста министер за енергетика и раководствата на државните енергетски компании за обнова по нападите.
Итните служби работат на воспоставување привремено напојување, а активирани се генератори за обезбедување на водоснабдувањето.
Нуклеарната електрана Запорожје повторно доби надворешно напојување по неколкучасовен прекин, откако автоматските системи за заштита исклучиле двата далековода, а резервните дизел генератори одржувале основни операции. Причината за прекинот се уште се истражува.
Свириденко предупреди дека поради обновата ќе има повеќе планирани и вонредни прекини на струја низ целата земја.
Зеленски: Цел на нападите беа енергетските објекти
Претседателот Зеленски изјави дека главни цели на рускиот напад биле енергетските објекти. Масовни удари со дронови и ракети биле извршени во повеќе региони, вклучувајќи Киев, Дњепропетровск, Чернихив, Запорожје, Одеса, Лавов, Волин и Николаев. Во нападите е погодена и зградата на главната железничка станица во Фастив.
Тој истакна дека нападот бил бесмислен од воена гледна точка, а Русите требало тоа да го сфатат. Во нападите биле користени повеќе од 650 дронови и 51 ракета, вклучувајќи аеробалистички и балистички, со број на повредени. Зеленски побара дополнителна меѓународна поддршка и ефективни санкции.
МААЕ: Заштитниот штит на Чернобил повеќе не ја блокира радијацијата
Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ) соопшти дека безбедносниот штит над нуклеарниот реактор во Чернобил, погоден со дрон во февруари, повеќе не може да ја извршува примарната функција – блокирање на радијацијата.
Инспекцијата на челичната структура, завршена во 2019 година, покажала дека ударот со дрон во февруари го деградирал штитот.
Last night, a Russian attack drone with a high-explosive warhead struck the shelter protecting the world from radiation at the destroyed 4th power unit of the Chornobyl Nuclear Power Plant.
This shelter was built by Ukraine together with other countries of Europe and the world,… pic.twitter.com/mLTGeDYgPT
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) February 14, 2025
Поправки се извршени, но е потребна целосна реконструкција за долгорочна нуклеарна безбедност.
Украина за нападот ја обвинува Русија, која го демантира учеството.
Според извештајот на ОН од 14 февруари, дрон со високоексплозивна боева глава ја погодил електраната, предизвикал пожар и ја оштетил заштитната обвивка на реакторот број 4.
Свет
Пензионер 11 години по грешка добивал повисока пензија – сега мора да врати речиси 30.000 евра
Британскиот пензионер Дерек Ричи (63) треба да врати 28.640 евра што 11 години ги примал поради административна грешка направена уште во 2014 година. Надлежните служби дури во март му пратиле писмо со извинување и упатство да ги врати парите – одеднаш или на рати.
Ричи побарал објаснување, но не добил одговор. Наместо тоа, по три месеци му се заканиле со тужба ако не почне со отплата.
Тој вели дека сега се соочува со сериозни финансиски проблеми и ќе мора да се врати на работа за да го отплати долгот.
Ричи е само еден од повеќе од 2.000 пензионери погодени од вакви грешки, за кои британските власти сега се обидуваат да повратат милионски суми.
Шемата за пензии неодамна премина во рацете на компанијата „Capita“, која ветува подобрување на системот.

