Свет
Нобеловата награда за физика доделена за труд во космологијата (проширено)

Нобеловата награда за физика за 2011 година е доделена за работа во областа на космологија – проучување на Вселената, објави во вторникот во Стокхолм, Нобеловиот комитет на Кралската шведска академија на науките.
Нобеловата награда за физика за 2011 година е доделена за работа во областа на космологија – проучување на Вселената, објави во вторникот во Стокхолм, Нобеловиот комитет на Кралската шведска академија на науките.Наградата им е доделена на американските научници Сол Перлмутер и Адам Рајс и Австралиецот Брајан Шмит за откривањето на забрзаното ширење на Вселената со набљудувањето на оддалечените ѕвезди супернова.Тројцата научници ја делат наградата за неверојатното откритие дека ширењето на Вселената се забрзува, Научниците имено уште од дваесеттите години на 20-от век знаат дека космосот се шири, то е последица од Големиот тресок кој се случил пред 14 милијарди години. Но откритието дека тој процес се забрзува а не се забавува како што многу научници сметаа, ја протресе научната јавност. „Доколку продолжи да се забрзува ширењето, Вселената ќе се претвори во мраз’, се вели во соопштението на Нобеловиот комитет. „На крајот на светот му порачавме дека го добивме тој луд резултат, дека Вселената забрзано се шири. Тоа се чинеше прелудо за да биде вистинито и самите малку се исплашивме’, изјави Шмит на телефонската прес-конференција за новинарите по прогласувањето на годинешните добитници на Нобеловата награда за физика. Нобеловиот комитет за физика при Шведската академија на науките во соопштението објави дека ова откритие е остварено со набљудувањето на оддалечените супернови, и дека наместо светлото да станува се појасно, тоа слабеело. „Изненадувачки е заклучокот дека ширењето на космосот не се забавува, Напротив, тоа се забрзува“, стои во официјалното соопштение.Се верува дека со забрзувањето управува темната енергија, иако космолозите немаат точна претстава за тоа што таа би претставувала. Се проценува дека темната енергија, некој вид превртена гравитација која ја одбива материјата којашто и’ се приближува, зазема четвртина од Вселената.Имињата на Перлмутер, Рајс и Шмит во текот на изминатите години, вклучително и годинава, секогаш беа посочувани како едни од најсериозните кандидати за највисоките научни награди. Така, на сегашните нобеловци во 2007 година им беше доделена наградата Грубер, најпрестижната награда во светот во областа на космологијата.Нобеловата награда минатата година во областа на физиката им припадна на руските научници кои работат во Велика Британија, Андреј Гејм и Константи Новоселов, за нивната работа на графин (единица на одреден систем за пишување). .Во среда, Комитетот ќе ги објави и добитниците или добитникот на Нобеловата награда за Хемија.Нобеловата награда изнесува 10 милиони шведски круни – односно милион евра. Церемонијата на врачување на наградите ќе се одржи во Стокхолм и во Осло на 10 декември, на денот на смртта основачот на престижната награда Алфред Нобел (1833 -1896), шведскиот пронаоѓач, индустријалец, научник философ и хуманист.Половината од наградата ја доби Перлмутер а другата половина ја делат Рајс и Шмид, соопшти Шведската академија на науките. Американецот Перлмутер ќе добие околу половина милион евра, а втората половина ќе ги поделат дригат аекипа којашто се занимава со истиот проблем – Австралиецот роден во САД Шмит и Американецот Рајс./крај/рн/ро/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Папата апелира за траен прекин на огнот во Газа и ослободување на заложниците

Папата денес упати силен апел до глобалната заедница да го прекине речиси двегодишниот конфликт меѓу Израел и Хамас повикувајќи на траен прекин на огнот, ослободување на заложниците во Газа и обезбедување хуманитарна помош.
„Уште еднаш упатувам силен апел да се прекине конфликтот во светата земја, кој предизвика толку многу терор, уништување и смрт“, рече папата на својата неделна аудиенција во Ватикан.
„Барам ослободување на сите заложници, постигнување траен прекин на огнот, олеснување безбеден влез на хуманитарна помош и целосно почитување на меѓународното хуманитарно право“, рече тој.
Папата не ги именува Израел или палестинската милитантна група Хамас, но рече дека меѓународното право бара „обврска за заштита на цивилите, забрана за колективно казнување, неселективна употреба на сила и присилно раселување на населението“.
Фото: принтскрин
Свет
Стаб: Само притисок може да ја принуди Русија да преговара

Финскиот претседател Александар Стаб изјави дека е потребно да се изврши силен притисок врз Русија за да се постигне напредок во наоѓањето мирно решение за конфликтот во Украина.
По телефонскиот разговор со украинскиот претседател Володимир Зеленски, Стаб напиша на социјалната мрежа X дека „се спроведува планот за сигурна поддршка на безбедноста на Украина“ нагласувајќи дека Киев е подготвен за мир, а „Русија само чека време“.
„Мора да извршиме притисок врз Русија да седне на преговарачка маса“, рече финскиот претседател додавајќи дека Хелсинки, заедно со своите партнери, ќе продолжи да се стреми кон „праведен мир за Украина“.
Еден ден претходно Стаб истакна дека рускиот претседател Владимир Путин не може да биде убеден во мирот преку Западот, туку преку влијанието на земјите од Истокот, кои одржуваат трговски врски со Москва. Затоа предложи воведување тарифи против земјите што ја продолжуваат економската соработка со Русија.
Финскиот претседател исто така изрази надеж дека „трпението на американскиот претседател Доналд Трамп со Москва набргу ќе истече“ нагласувајќи дека само нови санкции и царини може да ја принудат Русија да го прекине конфликтот.
Фото: принтскрин
Европа
(Видео) Украинци: Експлодира главниот нафтовод што ја снабдува Москва

Главниот нафтовод што испорачува нафтени деривати во Москва експлодира во рускиот регион Рјазан, дознава „Укринформ“ од извор во Одбранбена разузнавачка служба на Украина (ДИУ).
Според нив, вчера се случила силна експлозија на нафтоводот „Рјазан-Москва“, еден од главните правци за снабдување на руската престолнина со нафтени производи.
Според извори на ДИУ, откога локалните канали на „Телеграм“ во Рјазан пријавија гласна експлозија на дел од цевководот, избувна голем пожар. Пожарникарите и амбулантните возила беа испратени во рок од неколку часа за да го изгаснат пожарот, објави „Укринформ“.
An explosion reportedly hit the Ryazan-Moscow oil pipeline on August 26, one of the key fuel supply routes to the Russian capital. The pipeline, repurposed in 2018 by Transneft to transport gasoline—also used by Russia’s military—is now out of operation, RBC-Ukraine reports. pic.twitter.com/qF3Yz4M60X
— NOELREPORTS 🇪🇺 🇺🇦 (@NOELreports) August 27, 2025
Жителите пријавија дека полицијата и други тимови се во областа на селото Божатково во регионот Рјазан работејќи на отстранување на последиците од експлозијата и пожарот.
Според украинските медиуми, од 2018 година овој цевковод е пренаменет за снабдување со бензин на компанијата „Транснефт“, која исто така снабдува гориво и за руската војска.
Според ДИУ, инцидентот предизвикал протокот на нафтени производи кон Москва да биде суспендиран на неодредено време.
фото: принтскрин