Македонија
Светска банка предупредува на внимателно однесување со задолжувањето
Политичките превирања во Македонија, се главна причина за загриженост во редовниот полугодишен економски извештај за Југоисточна Европа на Светска банка, како и високото ниво на фискален дефицит, слабости во менаџментот со јавните финансии и ефикасноста на трошењето, зголемениот јавен долг и стагнацијата во структурните реформи.
Политичките превирања во Македонија, се главна причина за загриженост во редовниот полугодишен економски извештај за Југоисточна Европа на Светска банка, како и високото ниво на фискален дефицит, слабости во менаџментот со јавните финансии и ефикасноста на трошењето, зголемениот јавен долг и стагнацијата во структурните реформи.
Директорот на Светска банка за Македонија и Косово, Марко Мантованели посочува дека годинава економскиот раст во земјава се намалил на 2 отсто главно како последица на намалените инвестиции кои биле силно погодени од политичката криза. Тој нагласи дека фискалниот дефицит расте, а тоа има импликации врз вкупниот јавен долг на државата. „Нема ништо лошо во задолжувањето за да се одржува јавниот долг, и да се покрие фискалниот дефицит. Но кога се задолжувате, потребно е да ги инвестирате тие средства колку што е можно попродуктивно“, изјави директорот на Светска банка за Македонија и Косово, Марко Мантованели.Од Светската банка посочуваат дека изгледите за економскиот развој се позитивни и се надеваат дека по изборите, политичката криза ќе се надмине и ќе се воспостави политичка стабилност, по што ќе почне циклусот на привлекување нови странски инвестиции.„Инвестициите имаат значаен придонес како контрибутор кон растот во Македонија, но лани и оваа година имаме негативен придонес на инвестициите кон растот и покрај тоа што имаме значително зголемување на јавните инвестиции, тоа не е доволно да го компензира падот на приватните инвестиции што се толкува како последица на пролонгираната политичка криза и намалената сигурност во економските текови“, објаснува Бојан Шимов, економски аналитичар во Светска банка.Во извештајот, меѓу другото, се забележува дека фискалната потрошувачка останала главниот двигател на растот, поткрепена од подобрувањето на пазарот на труд и повисоките плати и трансфери од јавниот сектор. Во последната година растот главно е движен од градежниот сектор и трговијата. Во поглед на пазарот на труд, забележан е тренд на зголемување на вработеноста и намалување на невработеноста.„Во 2016 гледаме намалување на стапката на активно население, што претставува индикатор дека дел од населението кое е подолго време невработено, е заморено од барање работа и го напушта пазарот на трудот, или пак може е тренд на иселување од земјата. Вториот ефект е тоа што од сите новокреирани работни места може да се види дека истите се со фискален стимул, каде работодавачот е ослободен од плаќање на социјални придонеси и слични давачки“, изјави Шимов.Токму тоа пак, создава притисоци врз пензискиот систем, што значи дека околу 45 проценти од приходите на пензискиот систем се остваруваат преку трансфери од државниот буџет.„Загриженоста што ја изрази Светска банка за темпото на задолжувања во Македонија и за висината на јавниот долг е потврда на нашите предупредувања. Начинот на којшто владее актуелната власт, преку задолжувања, негативно се одразува на економијата. Светска банка во Извештајот ги потврдува податоците што ги соопштив на граѓаните дека износот на јавниот долг за 2016-та година ќе изнесува 50 отсто. Банката соопшти дека очекува јавниот долг на Македонија да достигне 52,2 отсто во 2017 година. Исто така Светска банка предупредува за дефицит од 3,4 отсто следната година што потврдува дека актуелната власт носи неразвојни буџети за економијата“, предупредува дополнителниот заменик-министер за финансии Кире Наумов.„Светска банка јасно и недвосмислено посочи дека успорувањето на економскиот раст, странските инвестиции, а со тоа и зголемување на буџетскиот дефицит со цел да се задржи растот, се директна последица на политичката криза која во Македонија ја создадоа аболицираниот криминалец Зоран Заев и СДСМ“, реагираат од партијата на власт ВМРО-ДПМНЕ. Потсетуваат дека Наумов и СДСМ добро знаат дека половина од државниот долг е направен во време на СДСМ, со таа разлика што тие немаат ниту еден единствен проект со кој може да го оправдаат овој долг. Дополнително, ден денес има околу 40 активни кредити од времето на СДСМ кои земјава се’ уште ги отплаќа, пари кои испарија во воздух, односно во џебовите на функционерите на СДСМ.
„Наспроти тоа, Македонија е меѓу најниско задолжените земји во Европа и нејзиниот долг е скоро двојно помал од европскиот просек. И овие факти СДСМ ги смета за поразителни, бидејќи се води по мотото „колку полошо за Македонија, толку подобро за СДСМ“. И покрај политичката криза Светска банка оцени дека нивото на раст на Македонија е за респект во Европа, како и дека нејзиниот потенцијал е многу поголем и ќе се реализира по завршување на политичката криза која СДСМ ја креираше“, додаваат од ВМРО-ДПМНЕ./крај/мф
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Сиљановска-Давкова се обрати на женскиот економски форум: „Жените треба да ја преземат реформаторската улога“
Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова се обрати на женскиот економски форум – „Балкан 2024“, што се одржува во организација на Здружението на жените менаџери – ЕЛИТ.
Во своето обраќање претседателката истакна дека иако е евидентен напредокот, не смееме да се задоволиме со постигнатото на полето на родовата еднаквост.
„Должни сме да продолжиме со заложбите за рамноправност и еднаквост на правата не само de jure, туку и de facto, оти женските права се човекови права и степенот на демократијата се оценува и низ нивната реализација. Особено е важно да се елиминираат бариерите за економска партиципација и лидерство на жените“, потенцираше претседателката.
Во таа насока таа истакна дека суштински предизвик е да се препознае и признае улогата на жената во процесите на одлучување и обликувањето на општеството, да се зголеми женското влијание врз и во различни сфери, вклучувајќи ги бизнисот, политиката, администрацијата, академската заедница и граѓанското општество.
Претседателката потенцираше дека поттикнувањето на иновациите и овозможувањето одржлив развој е еден од најважните приоритети поврзани со женското лидерство, како и зелената транзиција. Во таа насока таа посочи дека глобалните платформи како Г100 се добредојдени за стимулирање на локалните и националните промени во делот на женското лидерство во политиката, економијата и конкретно, во поддршката на женското претприемништво, менторство и едукација.
„Моќта на глобалните мрежи во споделувањето знаења, ресурси и системи за поддршка на жените е клучна во градењето на следната генерација жени лидерки кои ќе придонесат за конечно премостување на традиционалните граници во секторите во кои доминираат мажи“, посочи таа во своето обраќање.
Осврнувајќи се на глобалните предизвици, претседателката истакна дека во услови кога фокусот е на кризниот менаџмент сè помалку време се посветува на растот, развојот и напредокот и дека поделениот и завојуван свет има егзистенцијална потреба од одговорно лидерство, визионерство и темелна посветеност на одбраната на човековите права.
„Жените треба да ја превземат реформаторската улога. Тие ја имаат способноста да се издигнат над личните интереси и профитот и да ја видат големата човечка слика. Верувам дека токму жените лидерки во економијата, со својата енергија, посветеност, решителност, вештини и знаење може да ги преусмерат економските текови, ставајќи мировен, женски печат и промовирајќи и стимулирајќи одржливи и фер економски политики и модели, истакна претседателката Сиљановска Давкова, додавајќи дека жените лидерки во економијата поседуваат докажана општествена одговорност, грижа за заедницата и екологијата, остварување на милениумските цели без експлоатација и нарушување на работничките права.
Во своето обраќање претседателката изрази очекување дека релевантното меѓународно присуство и активност ќе ги охрабри и стимулира македонските лидерки да станат уште поактивни социјални актерки во низа области.
Целта на форумот е вмрежување на жените од различни сектори од регионот на Западен Балкан и Република Турција, преку размена на искуства и нивна соработка, а во насока на поттикнување и јакнење на улогата и позицијата на жените во општеството.
Економија
Средба на Ангеловска-Бежоска со Ханиг: Заложбите на Народната банка се видливи преку подобрувањето на финансиската вклученост на населението
Со своите напори за унапредување на финансиската вклученост и финансиската едукација, Народната банка успешно придонесува за зголемување на вклученоста на населението во финансиските текови, што е од особено значење за економскиот развој и благосостојбата на граѓаните. Ова беше истакнато на состанокот помеѓу гувернерката Анита Ангеловска-Бежоска и генералниот директор на Алијансата за финансиска вклученост (АФИ), Алфред Ханиг и нивните тимови, којшто се одржа на маргините на Десеттата меѓународна конференција од високо ниво, во организација на Народната банка.
На средбата беше посочено дека Народната банка низ годините има преземено повеќе крупни чекори кон зголемување на финансиската вклученост и едукација, меѓу кои би можеле да се издвојат првата национална Стратегија за финансиска едукација и финансиска инклузија, поставувањето на финансиската писменост и вклученост помеѓу стратегиските цели на Народната банка, како и основањето посебна Дирекција за заштита на потрошувачите и финансиска едукација во рамките на Народната банка.
Од годинава Народната банка се придружи кон АФИ, којашто е мрежа на централни банки и финансиски регулатори чија цел е да се унапреди финансиската вклученост. Во изминатиот период се постигнати видливи подобрувања во финансиската вклученост кај нас, со раст од 11 процентни поени на населението постаро од 15 години со пристап до финансиска сметка до 85% во периодот од 2014 до 2021 година, според последните податоци на базата на податоци на Светската банка, „Финдекс“. Сепак, постои простор за понатамошно подобрување имајќи предвид дека во еврозоната учеството на возрасните кои користат платежна сметка е речиси 100%.
На средбата стана збор и за политиките за намалување на родовите јазови, заради намалување на структурните нееднаквости и со тоа забрзување на економскиот раст, како и на улогата на централните банки за зголемување на општествената и економската свест за родовата еднаквост.
„Родовата вклученост е прашање за сите. Ако се бориме за поголема застапеност на жените во бизнисот, финансиските услуги и во носењето политики, тоа е затоа што општеството како целина има корист од посилни жени. Пред пет години, оваа дискусија би била посветена на регулаторните препреки, но денес ја препознаваме важноста на решавањето на правните и општествените препреки, за да постигнеме вистинска родова вклученост“, истакна Ханиг.
За време на Десеттата меѓународна конференција, директорот Ханиг претседаваше со третата панел-дискусија, на која се зборуваше за финансиите поврзани со родовата вклученост во регионот на Југоисточна Европа.
Економија
Отворен конкурс на тема штедење – учениците може да испратат литература или ликовна творба
Народната банка и Министерството за финансии традиционално, дванаесетта година по ред, по повод одбележувањето на Светскиот ден на штедењето – 31 октомври го објавија Конкурсот за учениците од основното и средното образование. Целта на Конкурсот е да се поттикне креативноста, имагинацијата, како и интересот на учениците за штедењето и едукација на младите за овој сегмент во финансиската сфера.
Учениците од основното образование може да испратат литературна и / или ликовна творба на темата: „Штедењето – наша навика и наша потреба!“. За избраните 12 најдобри творби на учениците од основното образование ќе им бидат доделени парични награди, и тоа: 3 награди за најдобар цртеж / дигитален цртеж за учениците од 1. до 5. одделение; 3 награди за најдобар цртеж / дигитален цртеж за учениците од 6. до 9. одделение; 3 награди за најдобра песна за учениците од 1. до 5. одделение и 3 награди за најдобар расказ за учениците од 6. до 9. одделение.
Учениците од средното образование може да испратат литературна творба ‒ есеј на темата: „Финансиската едукација на младите – основа за подобро управување со парите и заштита од финансиски измами во новото дигитално време“. За избраните 3 најдобри творби на учениците од средното образование ќе им бидат доделени парични награди.
Крајниот рок за доставување на творбите е 18 октомври 2024 година.
Списокот на наградените ученици ќе биде објавен најдоцна до 31 октомври 2024 година, на интернет-страниците на Народната банка и на Министерството за финансии.
Народната банка и Министерството за финансии ги повикуваат заинтересираните ученици да достават творби на објавениот конкурс. Веруваме дека и оваа година Конкурсот ќе предизвика голем интерес меѓу учениците од основните и средните училишта во нашата земја и дека дополнително ќе го поттикне стекнувањето и развивањето на навиките за штедење.