Економија
Финализиран договорот за механизмот за спас на еврото
Министрите за финансии од 17-те членки на еврозоната на состанокот во Брисел во понеделник вечерта го финализираа договорот кој го уредува постојаниот фонд за спас на еврото, ЕСМ (European Stability Mechanism).
Министрите за финансии од 17-те членки на еврозоната на состанокот во Брисел во понеделник вечерта го финализираа договорот кој го уредува постојаниот фонд за спас на еврото, ЕСМ (European Stability Mechanism), со што се трасира патот за ЕСМ да стапи во сила во јули годинава, една година порано од планираното.
Премиерот на Луксембург, Жан-Клод Јункер, претседавач со групата на министри за финансии од еврозоната, ја објави информацијата веднаш по завршувањето на состанокот во Брисел доцна навечер во понеделникот. ЕСМ сега е подготвен да го замени привремената Установа за европска финансиска стабилност, ЕФСФ (European Financial Stability Facility) на 1 јули годинава.
„Верувам дека ова е многу значајно постигнување. Тоа потврдува дека евро групата и Европската унија во целина се способни да ги преземат неопходните чекори“, изјави по состанокот германскиот министер за финансии Волфганг Шобл.
Шобл, исто така, вели дека бил постигнат договор за фискалниот пакт на еврозоната, кој земјите-членки на зоната на заедничка валута ќе ги подложи на построги буџетски правила. Иако призна дека најтешкото сé уште не е надминато, Шобл истакна дека „сега има причина за оптимизам“.
ЕСМ ќе се финансира со 500 милијарди евра, со цел да им помогне на земјите-членки кои имаат потешкотии, а главен донатор во фондот ќе биде Германија – иако неодамнешното одбивање од страна на германската канцеларка Ангела Меркел да се зголемат средствата на ЕСМ како полека да исчезнува под притисокот на останатите членки.
Италијанскиот премиер Марио Монти верува дека ЕСМ треба да се дуплира, на еден трилион евра, а и францускиот претседател Никола Саркози неколкупати ја повика Германија да донира повеќе средства. Шефот на Европската централна банка, Марио Драги го дели мислењето на овие двајца, како и шефот на меѓународниот монетарен фонд (ММФ), Кристин Лагард.
„Ни треба огромен заштитен ѕид. Без него, земјите како Италија и Шпанија, кој во основа се способни да си ги исплаќаат долговите, би можеле да бидат турнати во криза на солвентноста поради високи трошоци за рефинансирање на долговите“, изјави таа по средбата со Меркел во Берлин, исто така во понеделник вечерта.
Германската канцеларка жестоко му се противеше на зголемувањето на износот потребен за ЕСМ, но тоа сега како да се менува. Говорејќи на прес-конференција во Берлин во понеделник, по средбата со белгискиот премиер Елио Ди Рупо, кој исто така сигнализираше дека се залага за зголемување на средствата, Меркел истакна дека: „Германија секогаш го правела она што е потребно да се заштити еврото“.
Германскиот удел во ЕСМ ќе изнесува речиси 22 милијарди евра во готовина, згора на 168-те милијарди евра во достапен капитал. Дискусиите за тоа дали да се зголеми обемот на ЕСМ ќе продолжат во март, како што беше договорено меѓу членките уште минатата година.
Понезависен и поробусен
Во меѓувреме, германската влада ги негираше извештаите дека е подготвена да се согласи со зголемување на ЕСМ на 750 милијарди долари.
„Тоа не е вистина. Не постои таква одлука“, категоричен беше портпаролот на Меркел, Штефан Шајбарт. Информацијата дека Германија ќе прифати зголемување ја објави весникот Financial Times, а за возврат ќе барала партнерите од еврозоната да ги прифатат построгите правила од предвидената фискална компактност помеѓу членките.
Земјите од еврозоната се обврзани да обезбедат вкупно 80 милијарди евра во готовина за новиот ЕСМ, во надеж дека тој ќе биде понезависен и поробустен од претходникот ЕФСФ, кој неодамна беше деградиран од агенцијата за кредитен рејтинг Standard&Poor’s.
Земјите кои ќе сакаат да добијат помош од ЕСМ ќе мора првин да го потпишат пактот на ЕУ за построга буџетска дисциплина, што е суштинско барање од Берлин.
Згора на тоа, одлуките за тоа каде ќе одат парите од ЕСМ веќе нема да мора да бидат едногласни, со што на малите земји-членки им се оневозможува да го блокираат фондот. За носење на одлука во ЕСМ ќе биде потребно мнозинство од 85 проценти. Според еврокомесарот за економски и монетарни прашања Оли Рен, ЕСМ ќе биде столбот на новиот заштитен ѕид против должничката криза.
И Грција беше на дневниот ред на состанокот на министрите за финансии во Брисел. Другите 16 членки на еврозоната поставија додатни услови за секој нов пакет за помош. Тие сакаат новите камати за грчките обврзници, по „стрижењето“ на долговите кои земјата ги имаше кон приватните банки и инвеститори, да се одржуваат на ниво под четири проценти. Министрите повикаа и на поголеми реформски напори од страна на Атина.
Одржувањето на каматите за грчките обврзници под четири проценти, сепак, може да се покаже како исклучително тешко. Преговорите со приватните кредитори на Грција се тешки, и покрај потребата за брзо и успешно завршување за да се избегне несолвентноста на земјата. Кредиторите засега се исклучително претпазливи кон понудите кои досега ги понуди Атина, затоа што се предвидува поголемо кратење на долговите од 50 проценти, за колку што се согласија минатата година. Успешното завршување на преговорите е услов за финализирање на вториот пакет за помош на Грција, вреден 130 милијарди евра. /крај/spiegelonline/сс/
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Претседавачот на ЕБА: Комбинацијата на мерки на Народната банка и останатите централни банки вродија со плод
Комбинацијата од монетарното затегнување и макропрудентните мерки, која Народната банка, како и останатите централни банки ја применија, е неопходна како одговор на инфлациските притисоци со кои во последно време се соочуваме, посочи во интервју за “Независен”, Хозе Мануел Кампа, претседавач на Европскиот банкарски одбор-ЕБА.
Претседавачот Кампа истакнува дека централните банки ширум светот, вклучително и во ЕУ, го усвоија овој двоен пристап за да обезбедат финансиска стабилност. “Преку покачувањето на каматните стапки, централните банки директно се соочуваат со инфлацијата, додека макропрудентните мерки, како што е зголемувањето на капиталните побарувања или стрес-тестирањето, им помагаат на банките да останат отпорни во соочувањето со економските шокови”, вели Кампа и нагласува дека треба да се постави рамнотежа помеѓу одржувањето на ценовната стабилност и гаранциите дека банкарскиот сектор може соодветно да ги поддржи нашите економии. “Макропрудентните мерки се гаранција дека банките имаат доволно капитал да ги апсорбираат загубите од нефункционалните кредити и да го одржат кредитниот тек, кој што е клучен за економското закрепнување”, вели Кампа.
Претседавачот на ЕБА истакнува дека воведените мерки вродија со плод бидејќи видовме пад на инфлацијата под таргетот од 2% во ЕУ. “Иако ова е позитивен знак, сепак мора да останеме внимателни. ЕБА продолжува тесно да соработува со централните банки и државните органи за да го процени влијанието на овие мерки и да се осигура дека банкарскиот сектор останува истовремено отпорен и способен да ја поддржи пошироката економија”, посочува Кампа.
Европскиот банкарски одбор (ЕБА – European banking authority), е независен орган на ЕУ чија улога е заштита на интегритетот и робусноста на банкарскиот сектор на ЕУ за поддршка на финансиската стабилност во ЕУ. Претседавачот на ЕБА, Хозе Мануел Кампа, беше учесник на Десеттата меѓународна конференција на Народната банка, која како централна тема ја имаше работата на централните банки во сегашниот предизвикувачки амбиент.
Економија
Претставници на Народната банка работеа на клучно истражување за македонската економија објавено од ММФ
Како резултат на заедничкиот проект на експерти од Народната банка и од Чешката централна банка, изготвен е работен материјал, под наслов „Преглед на новиот калибриран модел ДСГЕ за економијата на Северна Македонија“, од авторите Тибор Хледик, Јоана Маџоска, Мите Митески и Јан Влчек, којшто беше објавен во реномираната серија работни материјали на ММФ. Изготвувањето на трудот е во рамките на проект за техничка соработка со експерти од ММФ и од Чешката народна банка, чијашто цел беше изградба на нов динамички стохастички модел на општа рамнотежа (ДГСЕ) за македонската економија. Ова претставува прв труд од нашата институција којшто се објавува како работен материјал на ММФ, со што се дава важен придонес во афирмирањето на Народната банка во меѓународни рамки и во јакнењето на нејзината аналитичка инфраструктура, доближувајќи ја до стандардите на централните банки од развиените економии.
Работниот материјал нуди детална анализа на меѓусебните поврзаности на секторите во македонската економија со примена на софистицираниот модел ДСГЕ, којшто беше приспособен соодветно за да ги опфати нејзините карактеристики, а добиените резултати ја нагласуваат неговата корисност како алатка за обликување на монетарната политика на Народната банка засновано на информации.
Овој објавен труд не само што ја истакнува работата и посветеноста на нашиот кадар, туку ја подвлекува и улогата на нашата институција како водечка во придонесот кон истражувањата од економската област во нашата држава.
Економија
Цените на бензините и на дизелот остануваат непроменети
Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад донесе одлука со која се врши зголемување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 0,59% во однос на одлуката од 7.10.2024 година.
Од 11.10.2024 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 75,50 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 77,50 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 68,50 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 68,50 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 44,034 (денари/килограм)
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се зголемува за 1,254 ден/кг и сега ќе изнесува 44,034 ден/кг.
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98, како и на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) не се менуваат.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат зголемување во просек: кај бензините за 3,37%, кај дизелот зголемувањето е за 3,192%, кај екстра лесното масло исто има зголемувањето од 3,675% и кај мазутот зголемувањето за 3,034%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е повисок за 0,8091%.