Економија
Еврото во блага позитива

Еврото во петокот на меѓународните пазари на валутите успеа да остане во позитива во однос на американскиот долар, но во остварувањето на најголемата седмична добивка во последните повеќе од три месеца беше спречен од колебањето на инвеститорите
Еврото во петокот на меѓународните пазари на валутите успеа да остане во позитива во однос на американскиот долар, но во остварувањето на најголемата седмична добивка во последните повеќе од три месеца беше спречен од колебањето на инвеститорите за купување на единствената европска валута во услови на можни намалувања на кредитните рејтинзи на државите во еврозоната. Еврото во текот на петокот во однос на доларот зајакна за 0.15 отсто и со него се тргуваше по 1.3034 долари. Така успеа да се задржи над клучното ниво од 1,3 долари и во близина од највисокото дневно ниво од 1,3045 долари, колку досегна поради поголемите купувања по успешната аукција на шпанските државни обврзници и објавувањето на солидните показатели за американското стопанство. Еврото остана речиси со непроменета вредност спрема швајцарскиот франк и со него се тргуваше по 1,2240 франка. По големите продажби во четвртокот, поради задржаната долна граница на курсот од 1,2 франка за евро, по одлуката на швајцарската централна банка. Еврото на седмично ниво забележа загуба од околу 2,6 отсто, што е негов најголем седмичен минус од септември, откако самитот на ЕУ не донесе поголеми олеснувања за турбулентните пазари со обврзници во еврозоната банките на коишто им недостигаат средства. „Дојде до блага консолидација на еврото по брановите продажби во неколкуте изминати седмици“, вели за Reuters валутниот стратег од швајцарската @UBS“, Крис Вокер. Аналитичарите сметаат дека заканата за намалување на рејтингот на што предупреди бонитетската агенција „Standard & Poor’s“’, ставајќи ги кредитните рејтинзи на повеќето држави членки на еврозоната на разгледување пред одржувањето на минатонеделниот самит, и натаму е факторот што ги обременува владите, вклучувајќи ги и на Германија и на Франција, двете најголеми стопанства во Унијата. Еврото во средината на седмицата падна на најниското ниво во последните 11 месеци од околу 1.2945 долари, а падот под ова ниво ќе претставуваше вистински тест за најниското ниво од 1,2871 на коешто се спушти во јануари годинава. Според економските стручњаци, инвеститорите ги загрижува дека некои држави би можеле да го загубат ентузијазмот во врска со предлогот за построг фискален режим што беше главна тема на последниот самит на ЕУ. Неизвесноста во врска со исходот од преговорите за замената на грчкиот долг и знаците дека централните банки на некои земји, вклучувајќи ја и германската, не се склони кон зголемувањето на кредитите преку Меѓународниот монетарен фонд (ММФ), ги поткрепуваат ставовите оти кризата би можела да се интензивира во идната година. „Првиот квартал изгледа многу загрижувачки, Грција изгледа полошо што се очекуваш а Ирска веројатно ќе мора да оди на референдум за промените на договорот за ЕУ“, вели за агенцијата, Дерек Халпени, прв човек на одделот за глобална валутна анализа во „Bank of Tokyo-Mitsubishi“/крај/ро/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Божиновска и македонска делегација во Тушимице: Како Чешка ги модернизира своите термоелектрани?

Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини Сања Божиновска, заедно со претставници од Министерството, делегација од ЕСМ и македонски новинарски екипи, оствари посета на термоелектраната Тушимице во Чешка. Оваа термоелектрана, лоцирана во близина на градот Кадан, е една од најголемите во земјата и има инсталиран капацитет од 800 MW, со четири генерациски единици од по 200 MW.
За време на посетата, делегацијата беше запознаена со процесите на ископување, преработка и согорување на лигнит, кој се добива од локалните рудници Наступ-Тушимице и се транспортира директно до котларницата преку лентов транспортер.
Претставниците на термоелектраната ги презентираа технологиите кои се користат за зголемување на ефикасноста и намалување на емисиите, вклучувајќи и модернизацијата спроведена во периодот 2007–2011 година, со цел продолжување на работниот век и подобрување на еколошките перформанси.
Министерката Божиновска ја истакна важноста на ваквите посети за размена на искуства и најдобри практики во енергетскиот сектор, особено во контекст на енергетската транзиција и интеграцијата на обновливите извори на енергија. Таа ја нагласи потребата од примена на напредни технологии за намалување на емисиите и зголемување на енергетската ефикасност во термоелектраните во Македонија.
Претставниците на ЕСМ изразија интерес за соработка со чешките колеги во областа на модернизација на постоечките капацитети и имплементација на иновативни решенија за производство на електрична енергија. Новинарските екипи имаа можност директно да се запознаат со функционирањето на термоелектраната, што ќе придонесе за подобро информирање на јавноста за предизвиците и можностите во енергетскиот сектор.
Во периодот од 2007 до 2012 година, Тушимице II беше целосно обновена, што ѝ овозможува работа според најновите европски стандарди до приближно 2035 година, кога се очекува исцрпување на рудникот Либоуш. Ефикасноста на електраната беше зголемена за 6 %, што резултира со заштеда на 14 % од горивото по произведен MWh. Надградената постројка овозможува согорување на јаглен со понизок квалитет од рудникот Либоуш во иднина.
Опремата за десулфуризација на издувните гасови (FGD), изградена во периодот 1994–1997, исто така беше надградена и сега ги исполнува најстрогите стандарди за емисии по 2016 година. Намалувањето на штетните емисии е значително:
Во јуни 2024 година беше објавено дека владата ја одобрила идната санација на рудникот преку негово потопување. Ќе биде создаден резервоар за вода Либоуш по завршувањето на ископувањата во Наступ Тушимице во регионот Хомутов. Според информациите, ископувањето на јаглен би требало да престане во периодот меѓу 2030 и 2040 година.
Оваа посета претставува значаен чекор кон зајакнување на билатералната соработка меѓу Македонија и Чешка во енергетската област, со цел постигнување на одржлив и сигурен енергетски систем.
Економија
Од полноќ нови цени на горивата

Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе oдлука со која се врши намалување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 2,08 % во однос на одлуката од 7.03.2025 година.
Од 11.3.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 74,50 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 76,50 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 70,00 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 69,50 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 42,261 (денари/килограм)
Малопродажните цени на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се намалуваат за 2,00 ден/лит.
Малопродажната цена на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-98 се намалува за 1,00 ден/лит.
Малопродажната цена на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-95 се намалува за 0,50 ден/лит.
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се намалува за 1,240 ден/кг и сега ќе изнесува 42,261 ден/кг.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат намалување во просек: кај бензините за 51,432%, кај дизелот за 4,044%, кај екстра лесното масло е за 3,960% и кај мазутот намалувањето е за 2,791%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е понизок за 0,5995%.
Економија
Бојкот на американски производи во Европа поради политиките на Трамп

Движења за бојкот на американските производи добиваат поддршка во Европа како реакција на промените во американската политика, особено во однос на воведените царини за европските производи и политиката кон руската агресија во Украина.
Во Шведска, оваа иницијатива доби посебен замав преку социјалните мрежи. На Фејсбук се формирани групите „Boykot varer fra USA“ со 67.000 членови и „Bojkotta varor från USA“, која брои над 70.000 корисници. Членовите на овие групи повикуваат на бојкот на американските брендови како „Мекдоналдс“, „Кока-Кола“, „Најк“, „Левис“, „Нетфликс“, „Гугл“ и „Ербнб“.
Јаник Кохинур, основачка на групата „Бојкотирам американска стока“, изјави дека овој чекор го презела бидејќи не можела директно да влијае на американските политики, но смета дека со економски притисок може да се испрати силна порака.
„Тешко е, бидејќи речиси сè е под влијание на Америка. Би требало да се бојкотира огромен број производи“, коментира еден од членовите на групата. Друг корисник нагласува дека луѓето при купување ретко размислуваат за потеклото на производите, што го прави бојкотот сложен.
Кохинур, сепак, беше критикувана бидејќи групата ја основала на платформата Фејсбук, која е во сопственост на американскиот технолошки гигант „Мета“. Таа одговори дека во моментов нема подобра алтернатива, но изрази надеж дека ќе се појават нови платформи што ќе им овозможат на активистите поголема независност.