Свет
Уште кој ќе потоне со Методиј Смиленски?
Исполнети се сите претпоставки за екстрадиција на контроверзниот бизнисмен Методија Смиленски назад во Македонија, потврдија вчера од белградскиот суд.
ОДОБРЕНА ЕКСТРАДИЦИЈАТА НА КОНТРОВЕРЗНИОТ БИЗНИСМЕН
Исполнети се сите претпоставки за екстрадиција на контроверзниот бизнисмен Методија Смиленски назад во Македонија, потврдија вчера од белградскиот суд. Од македонското министерство за правда велат дека не постои рок за екстрадиција, па затоа не сакаат да прецизираат кога би се случило тоа.
Во белградскиот истражен затвор на Смиленски му биле одредени два нови месеца притвор, а во следниве два дена тој има можност да поднесе жалба пред Врховниот суд во Србија. Во правните кругови едногласно се тврди дека најверојатно Врховниот суд ќе ја потврди одлуката за екстрадиција, донесена од Окружниот суд.
– Жалба се уште не е поднесена. За такво нешто ќе бидеме сигурни дури по истекот на рокот, утре – вели Ивана Рамиќ, портпаролка на окружниот суд во Белград.
По меѓународна потерница Смиленски бил уапсен во Белград на 15 јуни. Тој е поранешен сопственик на банката „Експорт-импорт“ и се гони за фалсификување документи и финансиски проневери тешки триесетина милиони евра. Освен „Експорт-импорт“, под закрила на Смиленски биле и штипски „Мак џинс“, „Картон текс“, „Центро“ и стотици други фирми од Скопје, Берово, Пехчево, Виница, Куманово.
Од фирмите во Овчеполието, катанец има на сите, освен на „Картон текс“, чиј имот е ставен под хипотека.
Отворено останува прашањето кого би повлекол со себе Смиленски
доколку биде екстрадиран во Македонија, со што би се отворила нова судска епизода. Тој се поврзуваше со владеењето на ВМРО-ДПМНЕ, и покрај тоа што во јавноста на него се гледа како на човек близок и до СДСМ и до ВМРО-ДПМНЕ. Името на Смиленски често го користеше СДСМ во предизборната кампања и го поврзуваше со криминалот на нивните противници.
– Обвиненија засега има против Смиленски и против бившиот гувернер Трпески. За проневерите во НБМ е отворена истрага за криминал од 40 милиони долари, но во интерес на истрагата не можам да кажам ништо повеќе. Набргу ќе има вештачење, а потоа и епилог – вели државниот јавен обвинител Александар Прчевски.
Претседателот Бранко Црвенковски беше најкритикуван дека како премиер од 2002 до 2004 година не го отворил случајот со банката „Експорт-импорт“. Минатата година Смиленски за „Време“ изјави дека банката им давала кредити на повеќе фирми во договор со владите на Бранко Црвенковски и на Љубчо Георгиевски, за кои често гарантирала НБМ, а кредитите се уште не се вратени.
Љубчо Георгиевски, Љубе Трпески, Љупчо Балковски, Ванчо Пеловски, Никола Груевски и Ламбе Арнаудов се само дел од имињата со кои Смиленски бил тесно поврзан.
На кој начин биле поврзани Смиленски и Балковски?
Во 2004 година МВР поднесе кривични пријави против бившиот министер за транспорт и врски Љупчо Балковски и против Смиленски. Во образложението стоеше дека во 2001 и 2002 година Балковски без претходна одлука од Владата, два пати од сметката на Министерството префрлил 150 милиони денари на сметката на банката „Експорт-импорт“. Смиленски му помогнал на Балковски со тоа што не обезбедил гаранција на банкарскиот кредит.
Бирото за стоковни резерви ја зајакна врската на Смиленски со Пеловски.
Во март годинава мерка притвор му беше изречена и на Ванчо Пеловски, поранешен директор на Бирото за стоковни резерви, под сомнение дека во 2001 година фалсификувал и уништувал деловни книги, со што го оштетил Бирото за 308 милиони денари. МВР во март годинава против него поднесе кривична пријава затоа што заедно со Смиленски се обиделе да купат 38 отсто од акциите на битолското претпријатие АД „Жито Битола“ со 332 милиони денари државни пари.
Пеловски се бранеше од слобода, а делото што го сторил Смиленски било изоставено од предметот затоа што тој бил недостапен.
Сомнителен бизнис ја создаде релацијата Смиленски – Арнаудов – Трпески.
Против поранешниот гувернер на НБМ Љубе Трпески, Ламбе Арнаудов, бившиот директор на ЕСМ и против Смиленски, МВР пред две години поднесе кривични пријави затоа што ја оштетиле НБМ за 11,6 милиони долари. Трпески како гувернер на НБМ му овозможил на Смиленски противправно да заработи милиони долари со тоа што му одобрил гаранција за кредит од ЛХБ-банка од Германија за 12 милиони долари и гаранција од австриска банка од 10 милиони долари. Кредитите биле обезбедени со државни девизни резерви со кои управувала НБМ. Трпески тврдеше дека гаранциите ги дал по налог на тогашната влада, и покрај тоа што НБМ е независна институција.
Арнаудов, пак, бил осомничен дека ја злоупотребил положбата затоа што склучил договор за кредит од „Експорт импорт“, иако знаел дека тие пари биле наменети за плаќање долг што оваа банка го имала кон странска банка. Судскиот процес за случајот е во тек.
Од каде произлегува блискоста на Смиленски со Георгиевски и со Груевски?
Владата на поранешниот премиер Љубчо Георгиевски во текот на 1999 и во 2000 година ги одобрила гаранциите што ги дала НБМ за банката „Експорт-импорт“, а Никола Груевски во тоа време бил министер за финансии.
Колективната одлука на сите министри од владата на Георгиевски била да се дадат државни пари како гаранција за кредитот што го зела „Експорт-импорт“, иако се знаело дека банката е во лоша состојба. Откако Смиленски не го вратил кредитот, гаранциите паднале на товар на НБМ, чии загуби потоа се покривале од државниот буџет.
Собраниската анкетна комисија во април годинава на испитување ги повика Груевски, Трпески, Георгиевски и Владислав Тамбурковски, поранешниот стечаен управник на „Експорт-импорт“, кој е во бегство, а е обвинет за малверзации во велешка „Топилница“, каде што е поранешен стечаен управник. Поранешниот министер за финансии негирал дека на кој било начин бил вмешан во криминалот на банката, за која НБМ во минатата година имала загуба од 25 милиони евра. Комисијата лоцира виновници, но послужи и за серија политички препукувања.
Најголемиот криминал со шеесетина фирми Смиленски го направил во времето на ВМРО-ДПМНЕ, а првиот посериозен удар го доби во 2003 година, кога НБМ ги блокира сметките на поголем број негови фирми.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Зеленски кажа што очекува од Америка ако Русија го отфрли новиот мировен план
Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека очекува Соединетите Американски Држави, предводени од Доналд Трамп, да извршат силен притисок врз Русија ако Москва ги отфрли мировните услови договорени со Вашингтон и Европа. Зеленски го изјави ова за време на летот назад од Берлин по вчерашните разговори, објавува Украинска правда.
На прашањето на новинарите што би се случило ако Кремљ ги отфрли договорите што ги финализираат Украина, САД и Европа, Зеленски одговори со доза на хумор.
„Ако Путин отфрли сè, тогаш ќе го имаме она што ни се случува токму сега во авионот – турбуленции. Ова навистина се случува сега“, се пошегува тој. „Но, секако, не е толку сериозно во споредба со војната. И во споредба со она што би се случило ако Путин ги уништи сите дипломатски можности и подготвеноста на Украина, Европа и САД.“
Зеленски објасни дека во ова сценарио би било логично САД да го зголемат притисокот врз Русија и да ја прошират воената помош за Украина.
„Мислам дека Америка би извршила притисок врз Русија со санкции и би ни обезбедила повеќе оружје ако тој одбие сè. Мислам дека тоа би било фер барање од наша страна кон Американците. Бидејќи, според мене, логиката е следнава: ако Американците се подготвени да обезбедат безбедносни гаранции за Украина и да применат силни гаранции ако Путин ги прекрши, тогаш искрено кажете ми како ова се разликува од ситуацијата каде што Путин едноставно не сака да ја заврши војната?“, рече Зеленски.
„Верувам дека би било фер барање од мене како претседател и од некои европски лидери да ни дадат барем дел од тие гаранции за да можеме да се одбраниме од Путин. Воздушна одбрана и оружје со долг дострел“, заклучи тој.
За време на брифингот, Зеленски откри дека по разговорите ќе бидат формализирани пет документи поврзани со безбедносните гаранции и реконструкцијата на земјата. Тој нагласи дека е постигнат „сериозен напредок“ по прашањето на гаранциите и го повтори цврстиот став на Украина дека нема да се согласи на де јуре или де факто признавање на окупираниот Донбас како руска територија. Во меѓувреме, американските медиуми, повикувајќи се на свои извори, објавуваат дека Вашингтон верува дека „90% од несогласувањата“ меѓу Украина и Русија се веќе решени.
фото/депозитфотос
Свет
Форбс: Богатството на Илон Маск порасна на 677 милијарди долари
Илон Маск стана првата личност чија нето вредност надмина 600 милијарди долари, според пресметките на списанието Форбс објавени во понеделник. Зголемувањето на богатството на Маск беше поттикнато од неодамнешната продажба на акции во вселенската компанија на Маск, SpaceX. Форбс ја искористи цената утврдена во трансакциите за да процени повисока вкупна вредност за компанијата, што пак ја зголеми пресметката на уделот на Маск.
Само неколку часа претходно, Форбс ја процени нето вредноста на Маск на околу 500 милијарди долари. Богатството на Маск е првенствено поврзано со неговите удели во производителот на електрични автомобили Tesla и SpaceX. За разлика од Tesla, SpaceX е во приватна сопственост, што значи дека цената на неговите акции не се одредува на берзата.
Во такви случаи, проценките се базираат на рунди на финансирање или продажба на акции од страна на вработените и можат значително да се разликуваат од конечната пазарна вредност. Врз основа на цената по која вработените можеа да ги продадат своите акции, Форбс ја пресмета вкупната вредност на SpaceX на 800 милијарди долари, што е зголемување од претходната проценка од 400 милијарди долари.
Со оглед на тоа што Маск поседува приближно 40 проценти од SpaceX, ревидираната проценка на Форбс ја зголеми неговата проценета нето вредност на 677 милијарди долари.
Европа
(Видео) Трамп: Искрено, Украина веќе изгуби територија
Американскиот претседател Доналд Трамп синоќа изјави дека договорот за завршување на војната во Украина е „поблиску од кога било“ откако Вашингтон му понуди на Киев безбедносни гаранции по моделот на НАТО. Трамп, исто така, изрази увереност дека Москва ќе прифати таков договор, објави „Ле Монд“.
Трамп откри дека имал „многу долги и многу добри“ разговори со својот украински колега Володимир Зеленски, како и со лидерите на НАТО и европските земји како што се Велика Британија, Франција и Германија.
„Се обидуваме да го разработиме тоа и мислам дека сега сме поблиску“, им рече Трамп на новинарите во Овалната соба. „Имавме бројни разговори со претседателот Путин на Русија и мислам дека сега сме поблиску од кога било досега, па ќе видиме што можеме да направиме“.
REPORTER: An Article 5-like deal seems to be emerging without NATO membership for Ukraine. If such a security guarantee is offered, what incentive is there for Ukraine to give up any sort of territory?
US PRESIDENT TRUMP: Well, they've already lost the territory, you know, to be… pic.twitter.com/99sx8a6f03
— Status-6 (Military & Conflict News) (@Archer83Able) December 15, 2025
На прашањето дали неодамна разговарал директно со Владимир Путин, Трамп одговори остро: „да, разговарав“, без да навлегува во детали.
Сепак, Трамп се чини дека сугерираше дека во замена за безбедносни гаранции, Украина ќе мора да се согласи да отстапи делови од источниот регион Донбас што сè уште се контролирани од Киев – можност што Зеленски претходно силно ја отфрли.
На прашањето каков поттик ќе има Украина за да се откаже од територија, Трамп одговори: „Па, искрено, тие веќе изгубија територија“.
Тој додаде дека Европа, која и покрај противењето на Русија повторно предложи испраќање мултинационални мировни сили, ќе биде „голем дел“ од секоја безбедносна гаранција.

