Здравје
Најголемата банка за матични клетки прослави пет години во Македонија

Првата и најголемата банка за матични клетки во Европа, Cryo-Save го прослави пет годишно постоење во Македонија.
Банката големата роденденска забава им ја посвети на најмалите, специјално за нив организираше роденден во Градскиот парк, на кој присутните имаа можност да се забавуваат со дечињата од Поточиња, магионичарот Кристијан и куклена претстава со кловнот Лили.
Претставник од Cryo-Save на роденденот ја најави следната голема кампања за општествена одговорност.
„Почнувајќи од 1-ви септемвриво текот на една година со секој пакет зачувани матични клетки ќе се одвојуваат средства кои ќе бидат донирани во Домот за деца без родители. Cryo-Save ќе продолжи и понаму со напорите да ја зголеми свесноста во државата од потребата за зачувување на матични клетки и како и досега вредно ќе работи во сферата на општествената одговорност“, изјави д-р. Билјана Додева консултант за матични клетки.
Cryo-Save Македонија по повод 5-петтиот роденден издаде и прв информативен билтен за матични клетки.
Во досегашното пет годишно работење, Cryo-Save преку локалниот претставник за Македонија, Би МЕК, организираше голем број на обуки за гинеколозите во земјата, го организираше Првиот симпозиум за матични клетки и регенеративна медицина со интернационално учество. Веќе три години работи и на програмата за општествена одговорност, Бесплатна семејна донација, со цел да им помогне на фамилиите кои имаат член кај кого е дијагностицирана болест опасна по живот, а може да се третира со матични клетки. Досега на 15 македонски фамилии им се донираше бесплатни пакети за зачувување на матични клетки.
Cryo-Save успешно работи веќе 11 години во 43 земји ширум светот со рекорден број од над 200 000 зачувани примероци од крв и ткиво од папочна врвца./крај/со/мф
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Забава
Трик за слабеење без диета: „Како да имаш таен тренер“

Во свет полн со диети и додатоци кои ветуваат брзо губење на тежината, еден пристап се покажа како изненадувачки ефикасен – и не вклучува никакви промени во исхраната.
Најновата идеја за губење на тежината се базира на моќта на гравитацијата и начинот на кој телото реагира на дополнителната тежина.
Научниците ја проучуваат таканаречената „теорија на гравитостат“, која вели дека коските дејствуваат како внатрешни ваги кои ја регистрираат тежината и го поттикнуваат телото да согорува повеќе масти кога ќе ја почувствува дополнителната тежина.
Лекарот и автор д-р Бренан Шпигел, директор за истражување на здравствените услуги во Медицинскиот центар „Сидарс-Синај“ во Лос Анџелес, спроведе осумнеделен експеримент носејќи елек и тегови за глуждови со вкупна тежина од околу 18 килограми, без да прави никакви промени во исхраната или вежбањето.
„Со носење тегови, ја зголемив силата на гравитацијата врз моето тело и го измамив да мисли дека е потешко. Ова предизвика биолошки одговор што го намали мојот апетит, го зголеми мојот метаболизам и го промени начинот на кој моето тело складира масти. Беше како да имам таен тренер за губење на тежината во моите коски“, објасни д-р Шпигел за „Дејли меил“.
Овој метод ги претвора секојдневните активности како одењето во нежни, но ефикасни вежби
Резултатите беа изненадувачки: д-р Шпигел изгуби околу два килограми, значително ја подобри својата кондиција на срцето и белите дробови и ја намали хроничната болка во вратот. Тој објаснува дека дополнителната тежина ги принудува неговите мускули да работат понапорно и да користат повеќе енергија, особено кога прават движења против гравитацијата, како што е качување по скали.
„По осум недели, бев посилен, поотпорен и со помалку болка“, вели тој. Методот, познат и како „тркање“ кога се прави со ранец, ги претвора секојдневните активности како одењето во нежни, но ефикасни вежби кои го зајакнуваат телото и согоруваат калории.
Сепак, лекарите предупредуваат дека елеците со тегови не се без ризици. Дополнителната тежина може да предизвика оптоварување на ‘рбетот, колената и зглобовите и може да предизвика повреда ако тежината е претешка. Експертите советуваат да се започне со многу лесно оптоварување, околу пет проценти од телесната тежина, и постепено да се зголемува додека се одржува правилно држење на телото.
Д-р Шпигел заклучува дека разбирањето на ефектите од гравитацијата може да отвори нови можности за управување со тежината и здравјето, без потреба од строги диети или напорни тренинзи.
фотo: принтскрин
Забава
Вашиот мозок ја мрази оваа утринска навика, а речиси сите ние го правиме тоа штом ќе ги отвориме очите

Иако многу луѓе ги започнуваат своите утра со истиот ритуал – земање на телефонот пред целосно да се разбудат – научниците предупредуваат дека оваа утринска навика може да има сериозни последици за нашиот мозок и целокупното ментално здравје.
Мозокот на почетокот на денот
Првите минути по будењето се особено чувствителен период за мозокот. Во ова време, тој е во состојба на таканаречена „врвна невропластичност“, што значи дека е најприемчив на нови информации, промени и влијанија од околината.
Во исто време, нивоата на допамин – хормонот на среќата – се природно покачени, додека кортизолот обезбедува енергија и фокус за почетокот на денот.
Токму тогаш, наместо да им дозволиме на нашите мозоци сами да го насочат своето внимание и креативност, повеќето луѓе веднаш го вклучуваат екранот. Резултатот? Телефонот ја презема контролата врз нашите мисли, а мозокот губи драгоцен момент за природно насочување на енергијата и продуктивноста.
Како изгледа поздрав почеток на утрото
Експертите препорачуваат да ги поминете барем првите 20 минути од денот без технологија. Наместо тоа, можеме да се посветиме на истегнување, пишување неколку кратки белешки за приоритетите или едноставно уживање во кафе без одвлекување на вниманието. Овие мали промени му овозможуваат на мозокот да ја „води играта“ и да го постави тонот за остатокот од денот.
Друг важен совет се однесува на вечерните часови. Користењето на телефонот непосредно пред спиење, особено поради сината светлина што ја емитуваат екраните, може значително да го наруши квалитетот на сонот, бидејќи го намалува лачењето на мелатонин – хормон кој е клучен за заспивање. Затоа се препорачува да ги исклучите уредите најмалку еден час пред спиење.
Мали трикови за голема промена
- Поместете го полначот – оставете го телефонот да се полни надвор од спалната соба.
- Утрински ритуал без екран – длабоко вдишете, истегнете се или запишете три работи на кои сакате да се фокусирате.
- Вечерна рутина – книга, смирувачка музика или кратка медитација може да биде многу подобар избор од бесконечното скролување.
Утрото без телефон може да изгледа чудно на почетокот, но по само неколку дена, многу луѓе забележуваат повеќе енергија, подобра концентрација и постабилно расположение. На крајот, можеби токму тие први 20 минути ќе одредат каков ќе ни биде целиот ден.
фото: принтскрин
Забава
Сè се менува, но едно не: зошто жените живеат подолго од мажите?

Повеќе од два века знаеме еден неоспорен факт: каде и да сме во светот, жените живеат подолго од мажите во просек. Зошто е тоа случај долго време останува мистерија, но меѓународен тим истражувачи тврди дека конечно го пронашол главното објаснување – а тоа е генетиката.
Според нова студија, клучот лежи во таканаречената „хетерогаметичка теорија за полот“. Имено, мажите се „хетерогаметички пол“ затоа што имаат различни полови хромозоми – еден X и еден Y – додека жените имаат два X хромозоми. Токму оваа разлика ги става мажите во неповолна положба, пишува Дејли Меил.
Комбинацијата на XY хромозомите ги прави мажите поподложни на штетни мутации и болести, што на крајот води до пократок животен век. „Веруваме дека хетерогаметичкиот пол е барем делумно објаснување“, вели д-р Фернандо Колчеро од Институтот Макс Планк за еволутивна антропологија.
Жените, од друга страна, имаат два X хромозоми, кои им обезбедуваат дополнителна заштита. Ако едниот ген е неисправен, другиот често „влетува“ и ја неутрализира штетата. „Во основа, две копии од истите гени се подобри од една“, објаснува д-р Јохана Старк, еден од авторите на студијата. Покрај тоа, Y хромозомот често содржи долги секвенци на повторувачка ДНК што може да биде штетна, што дополнително ги ослабува мажите.
Според порталот Our World in Data, просечниот очекуван животен век во светот е 73,8 години за жените и 68,4 за мажите. Иако бројките се менувале низ историјата, трендот останува ист – жените живеат подолго. Овој модел не е единствен за луѓето. Слични правила важат и во животинскиот свет: кај повеќето цицачи, женките живеат подолго, додека кај птиците, влекачите и многу инсекти ситуацијата е спротивна – мажјаците почесто ги надживуваат женките.
Научниците наведуваат и други фактори. Еден од нив е сексуалната селекција – еволутивна трка во која мажјаците развиваат карактеристики како што се поголеми тела, шарени пердуви или рогови за да привлечат партнери. Иако ова го зголемува репродуктивниот успех, одржувањето на таквите карактеристики „се плаќа“ со пократок живот. Потоа, тука е и родителската грижа. Женските цицачи, како примарни старатели, веројатно еволуирале за да го обезбедат опстанокот на своите потомци додека не станат независни.
Нова студија, објавена во списанието „Science Advances“, потврдува дека разликите во животниот век меѓу половите се длабоко вкоренети во генетиката и еволутивните процеси. Дури и во контролирани услови на зоолошки градини, каде што нема природни закани како што се предаторите, женските цицачи сè уште живеат подолго од мажјаците во просек.
Иако генетиката игра голема улога, експертите забележуваат дека социјалните и факторите на однесување не се занемарливи. Сепак, едно е сигурно – јазот меѓу мажите и жените кога станува збор за долговечноста постои со векови и нема да исчезне наскоро.
фото: принтскрин