Свет
Контакт групата за Либија побара повлекување на Гадафи

Министрите за надворешни работи на земјите членки на контакт групата за Либија денеска по состанокот во главниот град на Катар, Доха, побара повлекување на либискиот лидер Моамер Гадафи, објавувајќи ги плановите да се создаде „финансиски механизам“ за помош на неговите противници.
Министрите за надворешни работи на земјите членки на контакт групата за Либија денеска по состанокот во главниот град на Катар, Доха, побара повлекување на либискиот лидер Моамер Гадафи, објавувајќи ги плановите да се создаде „финансиски механизам“ за помош на неговите противници. „Членките на групата беа единствени и решителни. Гадафи и неговиот режим го изгубиле целиот легитимитет, и тој треба да ја напушти власта, овозможувајќи му на либискиот народ да одлучува за својата иднина“, се вели во соопштението издадено по состанокот во Доха што го цитира „Ројтерс“ (Reuters). Францускиот министер за надворешни работи Ален Жипе изјави дека „прекин на огнот“, е можен само по повлекувањето на војниците од Гадафи градовите што ги држат во „заробеништво“. „Целта е јасна, Гадафи треба да си замине, но потребно е политичко решение. Ние мора да продолжиме да обезбедуваме силен и активен притисок да го убеди Гадафи дека не му преостануваат излези од сложената ситуација“, изјави Жипе. Контакт групата одлучи да започне „привремено финансирање-механизам за помош на бунтовниците кои ја контролираат источна Либија, јавува „Франс прес“ (Agence France-Presse). „Одлуката за формирање привремен финансиски механизам за обезбедување помош од меѓународната заедница на Националниот совет на Либија (формиран од страна на бунтовниците) е за потребите на државата““, се вели во соопштението на Контакт групата. Претходно на состанокот во Доха, претставникот на Италија рече дека министрите за надворешни работи размислувале за создавање посебен фонд за помош на либиските бунтовници од средствата на режимот на Гадафи и со него поврзаните структури, кои беа замрзнати набргу по избувнување на масовните демонстрации во Либија. Либискиот Националниот совет, кој се нарекува себеси единствен легитимен орган во земјата, побара од западните влади да му биде доставена помош за хуманитарните потреби во висина од 1,5 милијарди долари во замена за нафта. Контакт групата ја сочинуваат повеќе европски држави, САД и неговите сојузници од Блискиот Исток. Како што е соопштено порано, портпаролот на Министерството за надворешни работи Италија, Маурицио Масари најави дека следниот состанок на групата ќе се одржи во првата седмица од мај во Италија. Одлука за формирање на Контакт групата за Либија беше донесена кон крајот на март на меѓународната конференција во Лондон. „Групата треба да одржува целокупна политичка координација на меѓународните напори во тесна соработка со Обединетите нации, Африканската унија, Арапската лига, Организацијата на Исламската конференција и Европската унија за поддршка на Либија“, се наведува во документот усвоен на конференцијата. Предлогот за формирање на контакт групата дојде од премиерот на Велика Британија, Дејвид Камерон. Според него, оваа структура ќе биде „способна да даде поддршка на политичките напори на либискиот народ“. Во средината на февруари во Либија почна масовни демонстрации на кои демонстрантите побараа од Моамер Гадафи, кој 40 години владее со земјата, да се повлече од власт. Протестот подоцна се претвори во вооружен судир меѓу владините сили и бунтовниците. Меѓународни организации велат дека во судирите има илјадници жртви, либиските власти го негираат ова. /крај/ро/афп/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Израелскиот министер: Сакаме дипломатски односи со Либан и Сирија

Израел е заинтересиран за воспоставување официјални дипломатски односи со Сирија и Либан, но нема да преговара за Голанската Висорамнина како дел од евентуален мировен договор, изјави денес на прес-конференција израелскиот министер за надворешни работи, Гидеон Саар.
Односите во регионот се полни со неизвесност поради повеќе од една година борби меѓу Израел и Либан од крајот на 2023 година, паралелно со војната во Појасот Газа и соборувањето на сирискиот претседател Башар ал-Асад во декември 2024 година. Израел ја анектира Голанската Висорамнина во 1981 година откога го зазеде поголемиот дел од неа во шестдневната војна во 1967 година.
„Ројтерс“ во мај објави дека Израел и новите исламистички владетели на Сирија се во директен контакт и дека одржале билатерални состаноци со цел ублажување на тензиите и спречување на конфликти во пограничната област.
Истиот месец американскиот претседател Доналд Трамп се сретна со сирискиот претседател во Саудиска Арабија и го повика да ги нормализира односите со Израел неочекувано објавувајќи дека САД ќе ги укинат сите санкции против исламистичката влада.
Набргу по падот на Асад, израелските трупи влегоа во демилитаризираната зона во Сирија вклучувајќи ја и планината Хермон, која се издига над Дамаск.
Свет
Русија: НАТО може да се распадне

Рускиот министер за надворешни работи, Сергеј Лавров, изјави дека Москва планира да ги намали трошоците за одбрана и смета оти одлуката на НАТО да ги зголеми трошоците на крајот може да доведе до негов колапс.
На самитот во Хаг во среда, лидерите на НАТО поддржаа зголемување на трошоците за одбрана на пет проценти од БДП до 2035 година, како што побара американскиот претседател Доналд Трамп, и рекоа дека се решени да се бранат едни со други од заканата од Русија.
Кога беше побарано од него да ја коментира изјавата на полскиот министер за надворешни работи Радослав Сикорски, кој тврдеше дека трката во вооружување меѓу Русија и Западот може да доведе до пад на рускиот претседател Владимир Путин, Лавров одговори дека смета дека НАТО може да се распадне поради зголемените трошоци за одбрана.
„Бидејќи е таков прогнозер, веројатно гледа дека катастрофалното зголемување на буџетот на земјите-членки на НАТО, според моите проценки, ќе доведе и до распад на таа организација“, рече Лавров.
Русија, која ја нападна Украина во февруари 2022 година, ги отфрла стравувањата на Западот дека еден ден ќе нападне членка на НАТО, што според мислењето и на Русија и на САД би можело да предизвика Трета светска војна.
Путин во петокот изјави дека Русија размислува за намалување на трошоците за одбрана почнувајќи од следната година. Русија ги зголеми трошоците за одбрана за една четвртина оваа година, на 6,4 проценти од БДП, што е највисоко ниво од Студената војна. Трошоците за одбрана сочинуваат 32 проценти од вкупните буџетски трошоци во 2025 година.
Свет
(Видео) Далај-лама го прославува 90-тиот роденден: „Мојот наследник ќе ја продолжи борбата за слобода на Тибет“

Протераниот тибетски духовен водач далај-лама денес изјави дека наследникот што ќе биде именуван по неговата смрт ќе ја продолжи борбата за тибетска слобода.
Далај-лама денес им се придружи на илјадниците будисти на молитвена служба за да го одбележи својот 90-ти роденден, настан што одекна далеку надвор од индискиот хималајски град, каде што живее со децении.
Облечен во својата традиционална будистичка облека, тибетскиот духовен водач се појави меѓу илјадниците членови на неговата заедница и поддржувачите, кои дојдоа од целиот свет да му се придружат во неговиот манастир „Меклеод Ганџ“.
„Имам 90 години, но сè уште сум физички во форма“, рече тој седејќи меѓу своите следбеници. „Во времето што ми преостанува ќе продолжам да се посветувам колку што е можно повеќе на благосостојбата на другите“.
Водачот и илјадници други Тибеќани живеат во егзил во Индија од 1959 година кога кинеските трупи насилно го задушија востанието во тибетскиот главен град Ласа.
What is interesting to me is the timing of clips coming out just days prior to the 90th birthday celebrations of His Holiness the 14th #DalaiLama
Visuals of 🎂celebration today at Dharamshala🇮🇳
The 5th month of the 5th day of the Tibetan calender.
📹courtesy @CTA_TibetdotNet pic.twitter.com/4gKvwa5MU8
— Tenzing Damdul བསྟན་འཛིན་དགྲ་འདུལ། (@dundhamdul) June 30, 2025
Харизматичниот добитник на Нобеловата награда за мир, чие земско име е Тензин Гјатсо, стана 14-ти духовен и политички водач на Тибеќаните на двегодишна возраст, соодветно идентификуван, како што бара будистичката традиција, како реинкарнација на неговиот претходник.
Додека Кина го обвинува дека е бунтовник и сепаратист, меѓународно признатиот далај-лама се опишува себеси како обичен будистички монах. Многу Тибеќани во егзил стравуваат дека Кина ќе назначи свој наследник за дополнително да ја консолидира контролата врз Тибет, територија на која испраќа војници од 1950 година.
Се очекува прославите за неговиот роденден да продолжат до крајот на неделата.