Свет
Полска за време на Втората светска војна
Во август 1939 година Хитлер и Сталин се одлучиле за милитарен сојуз, чија главна цел требало да биде Полска. Рибентроп-Молотовиот пакт, потпишан на 23 август 1939 година на таен начин решавал за потполна поделба полската држава меѓу двајца сојузници
Летото 1939 година Полска, независна само дваесет години, стана процтор на геополитички натпревар кој требало да влијае на судбината на светот. Иако од страна на европските велесили, третирана предметно, Полска ја исполни својата улога како субјект на сопствената историја. Ниту полските власти, ниту полското општество не подлегна на тогаш на закани и уцени на неспоредливо појаки тоталитарни држави. Полска не се согласи на никаков договор диктиран од нивните тотални идеологии. 50 години подоцна во јуни 1989 година го потврдивме ова несогласување, ставајќи крај на комунизмот. По Версајскиот договор (1919) Полска со нејзините западни територијални придобивки за Германија стана ,,паразитска“ држава, која владее со нивна територија, а со тек на време, за Третиот Рајх- простор за планираното освојување. За СССР- по поразот на Црвената армија во 1920 година- била првопласиран непријател, бариера во извозот на револуцијата на Запа. До 1939 година двете агресивни тоталитарни држави ја опкружиле Полска со без малку затворен кордон, сепак таа не се уплаши. Во август 1939 година Хитлер и Сталин се одлучиле за милитарен сојуз, чија главна цел требало да биде Полска. Рибентроп-Молотовиот пакт, потпишан на 23 август 1939 година на таен начин решавал за потполна поделба полската држава меѓу двајца сојузници. Соединетите сили на тие тоталитарни велесили всушност ја направиле Полска беспомошна. Подготовки за војна траеле, но сепак потенцијалот со кој располагала Полска, спрема идеолошки и милитарно јаките соседи не и давал никакви шанси во директен судир. На 1 септември германската армија ја нападнала Полска, на 17септември – во таен договор со германија- полската граница ја преминала Советската армија. На 22 септември во Брест на Буг двете напаѓачки армии одржаа бобедоносно дефиле, иакозаменетата во тврдина Варшава се предала дури на 28 октомври, а последните одбрамбени борби згаснаа на почетокот на октомври. Полската армија била разбиена но сепак волјата за одбрана не згаснала. Полските власти работеле во Париз а потоа во Лондон и како симбол таму останале половина столетие. Полска осамено се бореше против двете тоталитарни сили, кои заедно – преку поделбата на Полска- ја предизвикале Втората светска војна. Велика Британија и Франција раководејќи се со обврски спрема Полска, на 3 септември објавиле војна на Третиот Рајх, но во првите недели тоа биле само празни декларации. Без милитарна поддршка, полските единици, иако покажувајќи херојска храброст, не можеле да го запрат нападот на освојувачите. Светската војна, која поминала низ Полска од септември 1939 до 1945 година претставувала катаклизма во секоја смисла. Ја разурна земјата, ги помести границите на запад, делумно во нов регион, исто така разурнат, внесе смрт и болка од истерување во безмалку секое семејство. Донесе скоро потполно уништување на полските Евреи. Ги наруши односите на полјаците со соседните народи- коегзистенцијата ја претвори во непријателство. На 45 години ни го наметна комунизмот. Полска даде доказ на независноста, како прва започна борба со тоталитарната навала. Извршениот на нејзината територија сојузот на нацизмоти советскиот комунизам бил од моментален карактер. Сепак Полска решително настапувала против двајца агресори. 70 годишнината од избувнувањето на Втората светска војна и 20 години од затворањето на геополитичките пресметки претставуват рамки половина век за кој клучен факт се покажа тоа дека, на 1 септември 1939 Полска без страв се фати за оружје.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
(Фото) Трагедија: Поради семејно насилство мајка со трите деца се фрлила в река во Албанија
Полицијата во Албанија соопшти дека мајка со три деца се фрлила во реката Бојана и дека нејзиниот маж е уапсен. Полицијата го уапсила Ергис Арази (31) поради насилство врз сопругата Алма Арази (39), која наводно се самоубила со трите деца. Децата беа на возраст од девет, шест и четири години, пишува Блиц, кој пренесува на порталот Euronews.al.
View this post on Instagram
По трагичниот настан, рибар го пронашол телото на 9-годишната ќерка, а надлежните се уште трагаат по телата на мајката и уште двете деца кои исчезнаа пред три дена. Полицијата наведува дека постои сомневање дека мајката го напуштила станот со децата бидејќи сопругот ги малтретирал. Тој додава дека Арази (31) и претходно бил осуден за обвиненија поврзани со дрога.
Свет
Нетанјаху: Запирањето на војната во Газа сега ќе го задржи Хамас на власт
Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху силно ги отфрли барањата на Хамас за прекин на војната во Газа во замена за ослободување на заложниците, велејќи дека тоа ќе ја задржи палестинската исламистичка група на власт и ќе претставува закана за Израел.
Нетанјаху рече дека Израел е подготвен да ги прекине борбите во Газа за да обезбеди ослободување на заложниците кои сè уште ги држи Хамас, за кои се верува дека ги има повеќе од 130.
„Но, кога Израел покажа подготвеност, Хамас остана вкоренет во своите екстремни позиции, чие прво барање е да ги повлече сите наши сили од Појасот Газа, да стави крај на војната и да го остави Хамас на власт“, рече Нетанјаху. „Израел не може да го прифати тоа“.
„Хамас може да го исполни своето ветување дека ќе ги извршува своите масакри, силувања и киднапирања повторно и повторно“, додаде тој.
Преговорите за прекин на огнот со египетските и катарските посредници продолжија во неделата во Каиро, без очигледен напредок бидејќи исламистичката група остана на своето барање дека каков било договор мора да стави крај на војната во Газа, изјавија палестинските власти.
Палестински претставник близок до разговорите рече дека делегацијата на Хамас пристигнала во Каиро решена да постигне договор „но не по секоја цена“. „Договорот мора да стави крај на војната и да обезбеди повлекување на израелските сили од Газа, а Израел сè уште не се обврзал на тоа“, изјави претставникот за Ројтерс, барајќи да остане анонимен.
Свет
Изборот за песна на Евровизија започнува за два дена, Шведска го очекува во страв
Мониста и штрас или пропалестински демонстрации и пароли? Изборот за песна на Евровизија, кој започнува во вторник во шведскиот град Малме, годинава е во сенка на војната во Газа. Посебно за одбележување е учеството на Израел на речиси 70 години старото натпреварување, на кое годинава учествуваат 37 земји, а завршува со финалето на 11 мај.
Жителот на Малме, Андерс Пухел, изјави за АФП дека ќе учествува на протестот на 9 мај, кога Израел ќе се натпреварува во полуфиналето. „За време на војната, учеството на Израел треба да биде забрането на ист начин како што ја забранија Русија“, рече Пухел.
Во 2022 година, руските радиодифузери беа исклучени од Европската радиодифузна унија (ЕБУ), која го организира натпреварот, по инвазијата на Москва врз Украина. „Пораката беше дека не ни се допаѓаат луѓето кои не се придржуваат до демократските стандарди“, рече антропологот и евровизиски специјалист Лизан Вилкен.
Од почетокот на годината беа покренати неколку петиции со кои се бара исфрлање на Израел од натпреварувањето. Директни закани добија и Еден Голан, пејачот кој го претставува Израел, што ЕБУ брзо ги осуди.
„Иако силно ја поддржуваме слободата на говорот и правото на изразување мислења во едно демократско општество, ние силно се спротивставуваме на каква било форма на онлајн злоупотреба, говор на омраза или вознемирување насочена кон нашите уметници или кои било поединци поврзани со натпреварот“, велат организаторите.
Во арената Малме, организаторите ги забранија сите знамиња, освен за земјите-учеснички и знамињата на виножитото, што е старо правило на ЕБУ. „Сигурен сум дека некој ќе успее да донесе палестинско знаме и да го развее, но помалку е сигурно дали тоа ќе се види на телевизија“, рече Пухел.
Илјадници луѓе се очекува да присуствуваат на пропалестинските митинзи во текот на целата недела во градот украсен со разнобојни знамиња. „Никогаш не мислев дека ќе станеме таков политички настан на светската сцена“, рече Карин Карлсон, која беше повикана од градот Малме да го координира музичкиот натпревар.
Со повеќе од 360.000 жители и 186 националности, „целиот свет живее во Малме и сите конфликти се собрани на многу мала област, што создава раздор“, изјави за АФП Андреас Онерфорс, професор по историја на идеи и специјалист за Евровизија.
Мнозинството шведски жители со палестинско потекло, исто така, живеат во пристанишниот град, трет по големина во земјата, кој очекува приближно 100.000 посетители. Безбедноста предизвикува голема загриженост, особено откако Шведска минатата година го крена алармот од закана од тероризам на второ највисоко ниво, по серијата протести во кои беше запален и оштетен Куранот.
Зголемен е бројот на безбедносни проверки, особено кога се влегува во различни места, каде торбите генерално ќе бидат забранети. Зголемено е и присуството на полицијата, пристигнувањето на засилувања од Норвешка и Данска, а полицајците ќе бидат посилно вооружени од вообичаено во текот на неделата.
„Се чини дека е безбедно“, рече Еба Адиелсон, извршен продуцент на настанот за шведскиот јавен радиодифузен сервис СВТ, кој ја организира Евросонгот заедно со ЕБУ. „Полицијата е исклучително активна и одвои многу ресурси“ за да го заштити настанот, додаде Адиелсон.
Протестите ќе бидат строго контролирани, а како мерка на претпазливост, затворските ќелии се испразнети, а затворениците се испратени на други места во Шведска за да направат простор во случај на зголемување на апсењата.
„Евровизија, можете да ја видите низ градот и за неа многу се зборува. За жал, фокусот заврши на други работи наместо на музичкото натпреварување и радоста“, се пожали фан на АББА, Андерс Персон.
Оваа година се одбележуваат 50 години од победата на шведската поп група на натпреварот со песната Ватерло, која го отвори патот на АББА кон светската слава. Неколку шведски уметници кои требаше да учествуваат на споредните свечености се повлекоа, навестувајќи ја контроверзноста околу натпреварот.
Свеченостите ќе продолжат да се одржуваат, но на помирен начин. „Малме е град за забави, најтажно е што можеби помалку жители на Малме ќе учествуваат“, рече Карлсон. ЕБУ го усвои слоганот „Обединети од музиката“, позајмен од натпреварот во 2023 година, кој беше организиран во Обединетото Кралство затоа што воено разурната Украина, победничката на натпреварот во 2022 година, не можеше да биде домаќин.
„Ливерпул беше огромна забава минатата година, тоа беше прослава фрлена во лицето на Путин“, рече Вилкен, мислејќи на рускиот претседател кој ја започна инвазијата на Украина во 2022 година, а сега настанот е „обележан“ од ситуацијата во Газа.
Друг жител на Малме, Јаир Елснер, исто така организира митинг на 9 мај, но за да го прослави учеството на Израел. „Ќе бидеме таму со шведски и израелски знамиња“, изјави тој за АФП, додавајќи дека тие имаат намера да покажат „нешто позитивно“.
Елснер, член на малата еврејска заедница во Малме, рече дека не забележал никакви промени во ставовите кон него од почетокот на војната, но призна дека постои распространето чувство на „несигурност“.