Свет
Во Вашингтон започна глобалниот самит за нуклеарното оружје
Американскиот претседател Барак Обама во понеделник и вторник ќе биде домаќин на лидерите на 46 земји, на самитот чија цел е создавање на подобар безбедносен систем на нуклеарните оружја, и стари и нови, за да не паднат во рацете на терористите
Собирот во Конгресниот центар „Волтер Е. Вашингтон“ во престолнината на САД се смета за акт без преседан во напорите да се покрене глобална акција за обезедување на нуклеарните материјали. Собирот, исто така, е во центарот на заложбите на Обама да се спречи ширењето на нуклеарните оружја и технологија. Конкретната цел на самитот, пак, е да се постигне договор за тоа како секоја од земјите-учеснички ќе го контролираат нуклеарното оружје и материјал или на друг начин ќе го спречат нивното ширење. „Во фокусот на овој „нуклеарен“ самит е фактот дека најголемата закана за безбедноста на САД, и краткорочно и долгорочно, е и ќе биде можноста некоја терористичка организација да дојде до нуклеарно оружје“, истакна Обама.„Ова е нешто што може да ја промени безбедностаната мапа во оваа земја и ширум светот во годините кои следуваат. Ако некогаш дојде до ваква експлозија во Њујорк, или во Лондон, или во Јоханесбург, последиците, од економски, политички, или од безбедносен аспект, би биле разурнувачки. Сите ние знаеме дека организациите како Ал каеда постојано се обидуваат да обезбедат нукеарно оружје или други оружја за масовно уништување и нема воопшто да се премислуваат да ги употребат“, додаде тој.Особена загриженост за светските лидери предизвикуваат постарите нуклеарни оружја и материјали, кои не се чуваат како што треба, особено во Русија и другите држави на поранешниот Советски сојуз.„За жал. имаме ситуација во која постои голема количина на необезбеден нуклеарен материјал ширум светот. Затоа целта на самитот е меѓународната заениоца да тргне по патот на воспоставување на точни временски рамки и планови, со кои овој материјал ќе биде ставен под клуч“, рече Обама. Покрај големиот број држави кои учествуваат, на светскиот собир во Вашингтон свои засебни претставници имаат и Обеднитетите нации, Европската унија и Меѓунардоната агенција за атомска енергија. Обама на маргините на самитот ќе одржи серија засебни средби со некои од лидерите кои се присутни. Во неделата Обама имаше средби со индијскиот преммиер Манмохан Синг, по што следеа средбите со претседателите на Казахстан, Нурсултан Назарбајев и на Јужноафриканската република, Јакоб Зума, со премиерот на Пакистан, Јусуф Раза Гилани и в.д.престедателот на Нигерија, Гудлак Џонатан. Во понеделник претседателот Обама имаше средба и со кинескиот претседател Ху Џинтао, која следи по подолг период на затегнати односи помеѓу двете држави поради повеќе спорни прашања, а кој беше прекинат со согласувањето на Кина да учествува на саммитот и да ја земе предвид поддшката за евентуалнте санкции против Иран. Претседателот на САД вакви средби треба да одржи и со другите лидери од петте членки на Советот за безбедност на ОН, кои учествуваат во групата која одлучува за евентуалните нови санкции кон Иран,во која учествува и Германија. Средбата со германската канцеларка Ангела Меркел претседателот Обама ќе ја одржи во вторник, по завршувањето на самитот.
Белата куќа исто така објави дека лидерот на САД ќе има средба и со турскиот премиер Реџеп Таип Ердоган. Оваа средба се случува на само една недела откако Турција одлучи да го врати својот амбасадор во Вашингтон, по спорот меѓу двете држави заради иницијативата на американскиот конгрес да го прогласи масакрот врз Ерменците во Турција во Првата светска војна за геницид. Турција се надева дека САД ќе можат да помогнат при обновувањето на сопрениот процес на помирување со Ерменија. Обама во понеделник ќе се сретне и со ерменскиот претседател Серж Саркисијан. Но, некои од клучните светски лидери нема да присуствуваат на самитот. Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, во момент кога односите меѓу неговата земја и САД се најзатегнати во историјата на Израел поради изградбата на еврејкси населби во источен Ерусалим, го откажа доаѓањето поради наводен страв дека муслиманските земји ќе го покренеле прашањето за недекларираното израелско нуклеарно оружје.И премиерите на Британија и на Австралија нема да учествуваат на самитот. Истовремено, нуклеарната стратегија на Обама трпи жестоки критика на домашна политичка сцена. Републиканците ја напаѓаат како премногу слаба за да може да се соочи со заканите и пркосот на Иран и на Северна Кореја. „Иако договорот со Русија е во вистински правец, а самиот самит донесе импресивна група на лидери во Вашингтон, за мене е проблематична самата нуклеарна стратегија на претседателот. Сакам да кажам дека таа ја одзема повеќезначноста во врска со употребата на нуклеарното оржје од страна на САД, а повеќезначноста е многу корисна во надворешната политика“, смета републиканскиот сенатор Ламар Александер.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Фото) Трамп сака да ја преземе контролата врз Гренланд, Канада и Панамскиот канал
Новоизбраниот претседател на САД, Доналд Трамп, ги сака Гренланд, Канада и Панамскиот канал. Ова е само дел од неговите планови, кои ги откри пред неговата инаугурација на 20 јануари.
Франција и Германија бурно реагираа на намерите на Трамп во однос на Гренланд. Париз нагласува дека нема да толерира закани за суверените граници на Европската унија. Овие жестоки предупредувања беа испратени откако Трамп не ја отфрли можноста за воена акција за преземање контрола врз Гренланд , автономна територија на Данска, членка на Европската унија.
Од друга страна, германскиот канцелар Олаф Шолц изјави дека забелешките на Трамп предизвикале „недоразбирање“ меѓу европските лидери.
– Принципот на неповредливост на границите важи за секоја земја, без разлика дали е на исток од нас или на запад и секоја земја мора да го почитува, без разлика дали е мала или многу моќна земја – рече Шолц.
Данска, која сега е во центарот на драмата околу Гренланд, дипломатски вели дека е отворена за дијалог за безбедносни прашања со Трамп, но не се согласува со закани со сила.
Иако властите на Гренланд првично решително ги отфрлија понудите на Трамп, реториката се промени во последните денови.
Односите меѓу Гренланд и Данска беа затегнати во последниве години поради наводите за историска злоупотреба на граѓаните на Гренланд за време на колонијалното владеење.
Премиерот на Гренланд, Мут Егеде, рече дека најголемиот остров во светот не е на продажба, но во својот новогодишен говор повика да се прогласи независност од Данска.
Поради ваквите планови на Трамп, фокусот повеќе не е на решението што тој ќе го понуди за ставање крај на војната во Украина, што ќе има влијание и на целиот Стар континент, туку само на она што се случува или што ќе се случи на Гренланд.
А кога станува збор за Украина, едно од решенијата што може да ги промени границите на Европа исто како и ставањето на Гренланд под американска контрола , е замрзнување на линиите на фронтот и отстапување на украинската територија на Русија.
На Русија ќе и биде дозволено да ја задржи контролата врз деловите на Украина што веќе ги освои , вклучувајќи го и полуостровот Крим.
Тоа значи дека демаркационата линија би се протегала од Нова Каховка во Херсонската област, преку делови од Запорожјската област, Селидово, Торечко и Вуледар во Доњецк и Северодонецк во Луганск.
Бидејќи Русија, исто така, контролира делови од регионот Харков, постои голема шанса Трамп и Путин да се согласат да го задржат тоа така и дека демаркационите линии би се прошириле мал дел и во оваа област.
Со сето ова Трамп потврди дека сака членките на НАТО да издвојуваат пет отсто од својот БДП за одбраната, наместо досегашниот договор од два отсто од нивниот БДП.
„Ох, Канада“
Од Европа одиме во Канада, која Трамп сака да ја види како 51-ва американска сојузна држава. Се започна како шега на социјалните мрежи, но се покажа дека новоизбраниот претседател на Америка е сериозен.
Тој се закани дека ќе воведе царини за стоки од Канада и понуди да им се придружат на САД како „сламка на спасот“ за економијата на таа земја.
Се вмеша и Илон Маск.
Канадскиот премиер во заминување Џастин Трудо рече дека „нема шанси“ да се приклучи на Америка, на што Маск одговори.
„Девојко, ти повеќе не си гувернер на Канада, па не е важно што ќе кажеш “, напиша Маск.
„Рацете подалеку од Панама“
Повторно користејќи ја економијата како причина, Трамп ги критикуваше таксите за американските бродови кои минуваат низ Панамскиот канал и се закани дека ќе побара да му се врати контролата на пловидбата на Вашингтон.
– Кога претседателот Џими Картер непромислено го даде за еден долар, за време на неговиот мандат, со него управуваше исклучиво Панама, а не Кина или некој друг. Исто така, на Панама не и беше дозволено да наплаќа превисоки цени и стапки за премин кон САД, нејзината морнарица и корпорациите кои работат во нашата земја – рече Трамп.
Неколку десетици демонстранти одржаа протест пред американската амбасада во Панама , каде му рекоа на Трамп „да ги држи рацете подалеку од Панама“, а тамошните власти нагласија дека „суверенитетот над тој канал не е прашање на преговори“.
„Мексиканска Америка, звучи убаво“
Трамп се фокусираше и на Мексиканскиот залив и објави мапи на кои се нарекува Американски залив.
Мексиканската претседателка Клаудија Шејнбаум, која разговараше со Трамп кога тој се закани дека ќе ги зголеми тарифите поради мигрантите, истакна дека „Мексиканскиот залив“ е меѓународно признато име и дека Трамп „живее во минатото“.
– Мислам дека на претседателот Трамп му кажаа погрешна работа, му рекоа дека Фелипе Калдерон се уште е претседател. Но, не, во Мексико луѓето се главни – рече Шејнбаум на прес-конференцијата.
Шајнбаум покажа карта на поранешно Мексико, која ги вклучува териториите кои сега се дел од Соединетите Американски Држави.
– Мексиканска Америка, тоа звучи убаво – рече Шејнбаум.
Свет
„Не сакал да го остави синот“: Татко и син со инвалидитет меѓу жртвите од пожарот во Лос Анџелес
Најмалку 10 лица загинаа во пожарите во Лос Анџелес, а се стравува дека бројот на жртвите ќе се зголеми откако истражителите ќе успеат безбедно да пристапат до населбите.
Татко и син, двајцата со инвалидитет, загинаа во пожар во Алтадена, објави Вашингтон пост.
Хаџим Вајт, жителка на Арканзас, рече дека последен пат комуницирала со нејзиниот татко, Ентони Мичел, во средата наутро.
„Тој рече: „Душо, само да знаеш, има пожар и ќе мора да се евакуираме“. Потоа рече: „Морам да одам, има пожар во дворот“, раскажа Вајт.
In a heartbreaking incident linked to the ongoing wildfires in Southern California, a great-grandfather and his son tragically lost their lives while attempting to escape the flames.
The victims, 67-year-old Anthony Mitchell, a retired salesman and amputee, and his son Justin,… pic.twitter.com/dnsqXbgWul
— Dhruv (@dhruv2038) January 10, 2025
Мичел (67), пензиониран продавач кое се потпираше на инвалидска количка, живееше во Алтадена со неговиот син Џастин, млад човек во раните 20-ти години, кој боледуваше од церебрална парализа.
Вајт добила вест дека ниту нејзиниот татко ниту Џастин не успеале да се спасат од пламенот.
Властите го информирале семејството дека Мичел бил пронајден покрај креветот на неговиот син, што го навело семејството да верува дека тој се обидувал да го спаси Џастин.
„Тој не сакал да го остави синот. Не по секоја цена. Многу е тешко. Тоа беше како тон цигли да ми паднаа на градите“, рече Вајт.
Вајт го опишала нејзиниот татко како дарежлив човек кој ги обожавал своите четири деца, 11 внуци и 10 правнуци.
Свет
Шпигел: Шолц го блокираше испраќањето оружје во Украина во вредност од три милијарди евра
Германскиот канцелар, Олаф Шолц, го блокира планот за испраќање на пакет оружје од 3 милијарди евра во Украина, пишува „Дер Шпигел“.
Планот, откриен од Шпигел, го претставија министерката за надворешни работи Аналена Баербок од Зелените и министерот за одбрана Борис Писториус од Социјалдемократската партија на Шолц. Двајцата се обидоа да и снабдат на Украина клучни системи за оружје, вклучително и три дополнителни батерии за воздушна одбрана Ирис-Т, 10 хаубици и повеќе артилериска муниција.
Според извештајот, подготовката на пакетот помош започна веднаш по падот на коалициската влада во ноември, а Баербок и Писториус имаа намера да обезбедат парламентарно одобрение за финансирањето пред предвремените избори во февруари.
Нивните министерства го оправдаа барањето со наведување на влошената воена ситуација во Украина, засилена со сомнежите за континуираната американска поддршка по изборната победа на Доналд Трамп. Баербок и Писториус го поставија предлогот како клучен доказ за непоколебливата поддршка на Германија.
И покрај нивните напори, Шолц се спротивставил на планот, пишува „Шпигел“. Актуелниот канцелар, наводно, тврди дека постојните распределби на воена помош – 4 милијарди евра за 2025 година, заедно со средствата од заемот од 50 милијарди американски долари од Г7 финансиран од замрзнати руски средства – се доволни. Тој изрази загриженост за преземањето на големи финансиски обврски од страна на новата влада по изборите.
Важна улога играат и политичките пресметки. Гласините велат дека лидерот на СПД стравува дека ќе изгуби гласови со испраќање дополнително оружје среде изборна кампања.