Свет
Почина последната жена од најстарото племе во светот

Оргаnизацијата Survival International во петок објави дека починала последната припадничка на племето од Андамандските острови во Индискиот Океан, кое припаѓа на една од најстарите култури
Организацијата за заштита на домородците која има седиште во Лондон, соопшти дека починала Боa Ср, на возраст од околу 85 години. Таа била последната личност која го зборувала јазикот „бо“, еден од десетте древни јазици кои се зборуваат на Големите Андамани.Истражувачите проценуваат дека овој народ живее на островите Андаман околу 70 илјади години, и дека има африканско потекло. Во почетокот имало десет различни племиња, меѓу кои и Бо кое пред британската колонизација во 1858 г. броело околу пет илјади припадници. Повеќето се потоа убиени или се починале од болестите кои ги донесле колонизаторите, а кои за нив дотогаш не биле познати.Боа Ср била најстара жителка на Големите Андамани (Вога) кои сега бројат само 52 житела. Нивното преживување зависи од помошта на индиските власти. „Со смртта на Боа Ср и исчезнувањето на јазикот ’бо’, единствено ни останува сеќавањето“, изјавил Стефен Кори, директор на Survival International.Боа Ср, како што вели професорката по лингвистика Аби, кои ги истражувала овие племиња, била препознатлива по заразното смеење а го преживеала големото азиско цунами во декември 2004 г.Покрај ова племе, уште едно од островските племиња е загрозено. Тоа е племето Онге кое сега не брои повеќе од стотина припадници, откако кон крајот на 2008 г. осум од нив умреле труејќи се со алкохол.Поголеми се заедниците Јарава на Андаманите и Сентинелесе кои живеат на островот Северен Снтинел, а тие одбиваат секаква комуникација со надворешниот свет.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
1,5 милиони Австралијци се изложени на ризик од зголемување на нивото на морето, покажува нов извештај

Дури 1,5 милиони Австралијци кои живеат во крајбрежните области ќе бидат изложени на ризик од зголемување на нивото на морето до 2050 година, покажа најновиот голем извештај за климата.
Првата Национална проценка на климатскиот ризик за Австралија предвидува сè почести и сериозни климатски опасности како што се поплави, циклони, топлотни бранови, суши и пожари во дивината, пишува Би-би-си.
„Австралијците веќе живеат со последиците од климатските промени денес, но јасно е дека секој степен на затоплување што го спречуваме сега ќе им помогне на идните генерации да ги избегнат најлошите влијанија во годините што доаѓаат“, рече министерот за климатски промени Крис Бовен.
Три сценарија за глобално затоплување
Извештајот анализираше три можни сценарија за глобално затоплување: зголемување на температурата над 1,5 °C, над 2 °C и над 3 °C. Се вели дека Австралија веќе достигна затоплување над 1,5 °C. Предупредува дека со затоплување од 3°C, смртните случаи поврзани со топлината во Сиднеј би можеле да се зголемат за повеќе од 400%, додека во Мелбурн би се зголемиле речиси тројно.
Експертите откриле дека ниедна австралиска заедница нема да биде имуна на климатските ризици, кои ќе бидат „каскадни, сложени и истовремени“.
Економски и здравствени влијанија
Се предупредува за повеќе смртни случаи поврзани со топлотни бранови, полош квалитет на водата од големи поплави и шумски пожари и пад на вредноста на имотот до 611 милијарди австралиски долари.
До 2050 година, бројот на крајбрежни заедници во Австралија лоцирани во „области со висок и многу висок ризик“ значително ќе се зголеми. Доколку населението остане на сегашните нивоа, тоа значи дека повеќе од 1,5 милиони луѓе ќе бидат директно изложени на ризик.
Областите на северот од Австралија, оддалечените заедници и надворешните предградија на големите градови се особено изложени на ризик. „Ова ќе изврши притисок врз здравјето, критичната инфраструктура, дивиот свет и екосистемите, како и врз примарните индустрии“, се вели во извештајот, забележувајќи дека службите за итни случаи исто така ќе се соочат со дополнителни предизвици.
„Едно нешто што е многу јасно од оваа проценка на климата е дека целата наша земја инвестирала многу“, рече Бовен. „Цената на неактивноста секогаш ќе ги надминува трошоците за дејствување“.
фото: принтскрин
Европа
Главниот осомничен во случајот со Меди Мекен одбива да разговара со британската полиција

Главниот осомничен за исчезнувањето на Мадлен Мекен, Кристијан Б., одби да разговара со британската полиција пред неговото ослободување од затвор. Германскиот државјанин, познат под својот псевдоним поради законите за приватност, се очекува да биде ослободен во среда по отслужување казна за силување на постара жена во Праја да Луз во 2005 година, објави Скај њуз.
Полицијата се надева на пробив во истрагата
Британските истражители се надеваа дека 49-годишникот конечно ќе може да зборува за исчезнувањето на тригодишното девојче од португалско одморалиште во 2007 година, во клучен развој на долготрајната истрага. Метрополитенската полиција потврди дека му испратила „меѓународен допис со барање“ за разговор, но тој одби.
Мадлен исчезна од својот апартман кратко откако нејзините родители, Кејт и Гери Мекан, ја оставија да спие додека вечерале во блискиот ресторан. И покрај неговото одбивање да соработува, Мет потврди дека Кристијан Б. останува клучен осомничен во нивната истрага, која се спроведува со португалските и германските власти. Самиот Кристијан Б. претходно негираше каква било вмешаност во случајот.
Истрагата продолжува и покрај одбивањето
Главниот детектив, инспекторот Марк Кренвел, виш истражен службеник, рече дека полицијата ќе „продолжи да ги бара сите веродостојни траги“ и покрај неуспехот да разговара со Кристијан Б.
„Тесно соработувавме со нашите колеги од полицијата во Германија и Португалија со години за да го истражиме исчезнувањето на Мадлен Мекан и да го поддржиме семејството на Мадлен во разбирањето што се случило…“, рече Кренвел.
„Побаравме да разговараме со овој осомничен од Германија, но, од правни причини, ова може да се направи само преку меѓународно писмо за барање кое е поднесено. Осомничениот последователно одби. Во отсуство на разговор, сепак ќе продолжиме да ги бараме сите веродостојни траги.“
Со текот на годините, властите спроведоа серија претреси, најновиот во јуни во близина на португалската општина Лагос. Во 2023 година, истражителите ја пребараа областа околу резервоарот Барагем до Араде, на околу 50 километри од Праја да Луз, каде што Кристијан Б престојувал помеѓу 2000 и 2017 година и каде што фотографирал и снимил видеа.
Минатиот октомври, германски суд го ослободи Кристијан Б. од обвиненијата за неповрзани сексуални престапи што наводно се случиле во Португалија помеѓу 2000 и 2017 година. Вкупните трошоци за истрагата на Метрополитенската полиција, позната како Операција Grange, од 2011 година надминаа 13,2 милиони фунти, откако во април беа одобрени дополнителни 108.000 фунти владино финансирање.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Зеленски: Имаме решение за руските дронови, подготвени сме да го споделиме со НАТО

Украинскиот претседател Володимир Зеленски ја нагласи важноста на дроновите во одбраната на неговата земја од руска инвазија, истовремено нудејќи поддршка на НАТО во одвраќањето на руските беспилотни летала.
„Најефикасните санкции, санкциите што се најбрзи, се пожари во руските рафинерии за нафта, на нивните терминали и на складиштата за нафта“, рече тој во своето вечерно обраќање, осврнувајќи се на серијата украински напади со беспилотни летала насочени кон рускиот нафтен сектор. Тој рече дека нападите биле болни за Москва и дека ќе влијаат и на воените напори на Русија. Нападите „значително ја ограничиле руската нафтена индустрија, а тоа значително ја ограничува војната“, рече Зеленски.
Today I want to especially thank all our warriors who are inflicting truly significant losses on Russia. Losses at the front. Losses along the border. Losses on Russia’s own territory thanks to our long-range strikes. The most effective sanctions – the ones that work the fastest… pic.twitter.com/tOdd6xkqqD
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) September 14, 2025
Украина во ноќта кон неделата нападна една од најголемите руски рафинерии во градот Кириши, 110 километри југоисточно од Санкт Петербург. Пред официјалната потврда за нападот, на социјалните мрежи веќе почнаа да кружат слики и видеа на кои се гледаат големи пламени над рафинеријата.
Зеленски рече дека Украина е подготвена да го сподели своето искуство во одбивањето на нападите од руските беспилотни летала со НАТО, наведувајќи го неодамнешното навлегување на руски беспилотни летала во полскиот воздушен простор пред неколку дена и неодамнешниот инцидент со руски беспилотен авион над Романија.
„Подготвени сме да ги обучиме сите партнери во оваа одбрана“, рече Зеленски. „Сите гледаат дека Русите бараат начини да ја прошират војната на територијата на Полска и балтичките држави, а руската војска ја тестира и Романија.“
Иако НАТО има ефикасно одбранбено оружје, тој рече дека Украина развила „многу поекономични, помасовни и систематски решенија“.
фото: принтскрин