Нарачани судски вештачења и

погрешни анализи од нестручни вешти лица се дел од проблемите во правосудниот

систем, тврди Алексеј Дума, директор на Институтот за судска медицина

Нарачани судски вештачења и

погрешни анализи од нестручни вешти лица се дел од проблемите во правосудниот

систем, тврди Алексеј Дума, директор на Институтот за судска медицина

Нарачани судски вештачења за кои се плаќа во кеш, политички притисоци за

прикривање докази, погрешни анализи направени од нестручни вешти лица се само

дел од проблемите во правосудниот систем во Македонија, поради кои во затвор

често одат лица што се погрешно осудени без докази. Ова го тврди Алексеј Дума,

директор на Институтот за судска медицина како одговор на прашањето дали во

земјава може да се нарача судско вештачење.

– Дали се договараат судии и адвокати не знам, но имам информации дека им се

плаќа во кеш. Граѓаните на Македонија не се од втор ред и ним не може да им се

суди со докази кои веќе во ниедна европска земја не се користат и не се

прифаќаат. Постојат и силни политички притисоци од луѓе на позиции за да се

спречи обезбедувањето докази. Приватни вешти лица со надворешен преглед на труп

немаат шанси да одговорат на прашања што судовите се’ почесто ги поставуваат,

но за жал, кај нас дури и се осудуваат луѓе врз основа на такви докази –

објаснува Дума.

Со тврдењето дека постојат судски вештачења фабрикувани по желба на оние што

плаќаат се согласува и Димитар Андоновски, претседател на Здружението на судски

вешти лица. Тој вели дека има случаи кога вешти лица прават нарачани

експертизи. Тие вешти наоди можат да го променат епилогот од судските процеси:

невини да лежат во затвор, а виновни да бидат на слобода.

– Ретко се случува да има големи разлики во вештачењата. На пример, во случајот

со британскиот возач Николас Морли, кога се одредуваше брзината со која тој се

движел, можно беше да има до 10 отсто разлика меѓу двата вешти наода. За тој

случај, според едното вештачење, брзината со која обвинетиот се движел била

околу 60 километри на час, а за другото 160 километри на час. Судот треба да

побара ново, независно вештачење, а потоа, ако утврди дека некое од двете

вештачења било нарачано, тогаш веднаш треба да се побара кривична одговорност –

вели Андоновски.

Според него, вештите лица подлежат на кривична одговорност ако се утврди дека

тие зеле пари за да изменат некое вештачење. Тој тврди дека постојат случаи

кога е поведена судска постапка против вешти лица за вакви малверзации.

Дума вели дека хаотичната состојба во судскиот систем е резултат на

несоработката помеѓу државните институции која, според него, во моментов е

најлоша во неговата триесетгодишна кариера.

Од друга страна, пак, некои од експертите тврдат дека разлики во вештачењата

може да има само поради различните докази со кои располагаат вештите лица.

– Многу често се случува при вештачењето судот или, пак, инволвираните странки

да не ги достават сите расположливи докази до вештите лица. За жал, во некои

судови постои мислење дека вештите лица се тие што треба да прибираат докази со

цел да извршат вештачење. Ние немаме законско овластување, на пример, да бараме

Народната банка или МВР да ни достави докази, таква моќ единствено поседува

судот – вели Славко Белазелковски од Друштвото за вештачење „Ексинг“.

Според Белазелковски, вештите наоди може да се разликуваат ако двајца експерти

вршат вештачење со различни докази.

– Новите докази можат да го свртат вештачењето во комплетно поинаква насока.

Ако двајца вешти лица вршат анализа на исти докази, тогаш не би требало да

постојат разлики во нивниот конечен извештај – вели Белазелковски.

Случајот со британскиот возач Морли не е единствен пример во кој имаше

дијаметрално спротивни вештачења. Смртта на Трајан Бекиров (17), кој беше

пронајден удавен во реката Вардар, исто така предизвика сериозен сомнеж дека е

можно да се плати само да се добие спротивно вештачење. Според официјалниот

наод од обдукцијата, причината за смртта на Бекиров беше последица од давење.

На барање на Хелсиншкиот комитет имаше и второ вештачење од Бугаринот Георги

Банков, ангажиран како независен експерт за обдукциска анализа на телото на

Бекиров. Неговата анализа беше спротивна и го отвори прашањето дали Бекиров

починал од насилна смрт. На крајот, скопското Јавно обвинителство утврди дека

нема елементи за поведување обвинение против припадниците на полициските

„алфи“, кои учествувале во бркотницата со Бекиров, по која момчето загина.

Александар Манасиев,Ненад Мирчевски